İçeriğe atla

AT-1 Snapper

3M6 Shmel / AT-1 Snapper

3M6 Shmel (Rusça 3М6 «Шмель»; Türkçe Yabanarısı) SSCB tarafından geliştirilmiş MCLOS güdümleme sistemine sahip bir tür güdümlü tanksavar füzesidir. GRAU (Rusya Savunma Bakanlığı Füze ve Topçu Dairesi)ndeki adı "3M6"dır. NATO rapor adı ise AT-1 Snapperdır.

İnsan taşıması güç olduğu için yüksek hareket kabiliyetli araçlar veya helikopterden ateşlenebilir. Füze kendisinden önce kullanılmakta olan örneğin 100 mm tanksavar topu gibi isabetli atış yüzdesi 1500 metrenin altında olan(bu çok düşük bir orandır) silahların yerine geçmesi için geliştirilmiştir. Ancak bu silahın vuruş yüzdesi çok olmasına rağmen azami menzili 2000 metredir.

Ancak sahip olduğu hantal güdümleme sistemi, düşük hızı ve vuruş yüzdesinden ötürü ileride SACLOS sistemine sahip AT-5 Spandrel geliştirilecektir..

Üretimi

3M6 Shmel temelde batı ülkelerinde kullanılan ATGMler örneğin Nord Aviation SS.10 füzesine bakılarak üretilmiş ancak ebat olarak büyük kalmıştır. Füze Kolomna da bulunan Special Mortar Design Bureau (Rusça SKB Gladkostvolnoi artillerii) tarafından (ayrıca bu büro AT-3 Sagger modelinden de sorumluydu) geliştirilmiştir.

Tasarlanma aşaması çok çabuk olan füze güdümsüz olarak ilk uçuşlarına Nisan 1958 tarihinde başlamıştır. Ardından güdümlü uçuşlarını Haziran ve Temmuz 1958 de devam edilmiştir. 28 Ağustos 1958 tarihinde silahlı kuvvetlere denemeleri için teslim edilmiştir. 1 Ağustos 1960 tarihinde ordu servisine girmiştir. Halka ilk gösterimi 1963 yılıdır.

Tarihi

2P26 Batey ha-Osef Müzesi İsrail
Polonya 2P27

Bu füze iki tür kara aracında kullanılmıştır:

  • 2P26 GAZ-69 zırhsız hafif kamyon- 4 fırlatma rayı üzerine monte edilmiştir. Füzeler araçtan 30 metre ileriden kontrol istasyonundan yapılmaktaydı. 1960 yılında hizmete girdi.
  • 2P27 Zırhlı BRDM-1 - 3 adet yukarı veya öne hareketli fırlatma rayı (çevresi zırhla kapalı) 1964 yılında ordu servisine girdi.

Bu araçlar hareketli piyade alayları bünyesinde tanksavar takımları olarak hizmet etmekteydi. Her batarya üç adet müfrezeden her müfreze üç adet fırlatma aracı ve bir komuta aracından oluşuyordu.

Bu sistem 1967 yılındaki Altı gün savaşı sırasında Mısır ordusu tarafından kullanıldı. Birkaç yerde kullanılan füze sadece bir adet düşman tankını kullanım dışında bırakabilmiştir. Bu görevdeki isabetli vuruş oranı yaklaşık olarak 25% de kalmıştır.

Kuzey Kore 1975 yılında bu füze üzerinde bazı değişiklikler yapmıştır.

Tanımı

Füze hedefe ilerlerken bir komuta kolundan yararlanmaktadır. Bu yüzden füzenin isabet oranı füzeyi kullanan mürettebatın becerisine kalmaktadır. Komuta kolu ile yapılan güdümleme füzeye çok ince bir kablo yardımıyla iletilmektedir.

MCLOS sistemi büyük çoğunlukla sistemi kullanan kişinin becerisine ihtiyaç duymaktadır. Bu sistemin görevlerdeki etkinliğinin düşük olması kendisinden sonra üretilecek ve çok daha kolay olan kullanımlı SACLOS sisteminin üretimine önayak olmuştur.

Tek sorun hedefin füze varıncaya kadar geçen süre içerisinde (azami menzile ulaşması yaklaşık yirmi saniye) harekete geçmeye veya geriye çekilerek duman perdesi arkasına saklanarak operatörün görüşünden kaçmaya vakti olmasıdır. Bunun yanında ebadının büyüklüğünden ötürü aracın sadece birkaç mermi, örneğin BRDM-1 aracı sadece üç adet füze taşıyabilmektedir.

Kullanan ülkeler

 Afganistan
 Bulgaristan
 Çekoslovakya
Doğu Almanya Doğu Almanya
 Mısır
 Macaristan
 İran
Moğolistan Moğolistan
 Polonya
 Romanya
 Kuzey Kore
 Küba
 Sovyetler Birliği
 Suriye
 Yugoslavya

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta AT-1 Snapper ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

Kaynakça

Sovyetler Birliği ve Rusya tarafından geliştirilen füze sistemleri

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Füze</span> çeşitli güdüm sistemleri ile hedefe yönelen karmaşık silah sistemi

Füze, genellikle bir sevk maddesi, jet motoru veya roket motoruyla desteklenen, kendi kendine hareket edebilen, havada giden menzilli bir silahtır.

<span class="mw-page-title-main">Güdümlü tanksavar füzesi</span> tankları imha etmek için üretilen güdümlü füze sınıfında bir silah

Güdümlü tanksavar füzesi tankların imhası amacıyla üretilen güdümlü füze sınıfında bir silahtır. Bu füze ya da silahların ana görevi ağır zırhlı tank veya zırhlı savaş araçlarını vurmak ve yok etmektir.

Ateşle ve unut, askeri terminolojide hedefe bir kez kilitlendikten sonra ilave takibe gerek duymayan füze güdüm sistemine verilen isimdir. Bu sistemi kullanan füze bir kez hedefine güdümlendikten (kilitlendikten) sonra onu fırlatan operatörün hedefin görüş hattı içinde olma zarureti yoktur. Sistemin en önemli avantajı füzeyi fırlatan operatörün veya aracın fırlatmanın ardından hemen bölgeden ayrılmasını mümkün kılmasıdır. Bu özellik sayesinde hem operatörlerin düşman ateşine maruz kalması önlenir, hem de personelin derhal başka bir göreve yönlendirilmesine imkân yaratılır.

<span class="mw-page-title-main">SACLOS</span>

SACLOS terimi ikincil nesil füze güdümleme sistemidir. Bu sistemde füze ateşlendikten sonra operatör hedef vurulana kadar hedefi işaretlemeye devam etmektedir. Bu iş için elektronik işaretleme sistemlerinden faydalanılır.

<span class="mw-page-title-main">Kablo güdümlü füze</span> Hedefe atılan mühimmat

Kablo güdümlü füze, hedefini bulmak için gerekli koordinatları kablo yardımıyla alan bir güdümlü füze sınıfıdır. Operatör füzeyi ateşlediği andan, füze hedefini vuruncaya kadar geçen sürede füzenin rotasındaki düzeltmeler kablo yardımıyla iletilir. Uçuş esnasında kablo makara düzeneğinden açılarak uzar. Bu sistem en çok tanksavar füzelerinde kullanılmaktadır. Bu sistemin en kötü özelliği azami menzilinin kablonun uzunluğu ile sınırlı olmasıdır.

<span class="mw-page-title-main">MCLOS</span>

MCLOS tanksavar füze sistemlerinde kullanılmış birinci nesil bir güdüm sistemidir.

<span class="mw-page-title-main">BGM-71 TOW</span>

BGM-71 TOW ABD tarafından geliştirilen yarı otomatik güdümlü SACLOS sınıfı bir tanksavar füzesidir. TOW kısaltması İngilizce Tube launched, Optically tracked, Wire command link guided kelimelerinin baş harflerinden almaktadır. 1970 yılında üretilen füze dünya çapında özellikle Batı ülkeleri arasında en çok kullanılan füze sistemidir. Hâlen üretimine devam edilmekte olan füze her türlü pasif zırhı geçebilmektedir. TOW Güdümlü Antitank Füze sistemlerinin hedefte istenen etkiyi gerçekleştirmesi ihtiva ettikleri savaş başlıkları ile olur. Gerek ilk modellerdeki standart tip HEAT başlıklar ve gerekse daha sonraları geliştirilen tandem etkili harp başlıkları "Munroe Etkisi" etkisi denilen fizik kanunu esasına dayanan çukur imla hakkı sistemi ile gerçekleşir. Bu yapı penetrasyon etkisinin zırh üzerinde bir noktada toplanmasını ve yine aynı noktadan zırh içine çok kuvvetli olarak patlamalı basınç yaparak zırhı delmesini, delinen bu noktadan da içeriye oluşan patlamanın girmesini sağlamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">9M113 Konkurs</span> SSCB yapımı tanksavar füzesi

9M113 Konkurs ; Türkçesi (yarışma)) SSCB tarafından üretilen ve kablo güdümlü SACLOS sınıfı bir tanksavar füzesidir. Günümüzde GRAU "9M113" adı ile tanımlamıştır. NATO rapor adı ise AT-5 Spandreldir.

<span class="mw-page-title-main">ERYX</span> Avrupalı bir firma olan MBDAnın ürettiği kablo güdümlü tanksavar füzesi

ERYX Avrupalı bir firma olan MBDA tarafından üretilen kısa menzilli seyrüsefer sistemi olarak SACLOS güdümle sistemini kullanan kablo güdümlü bir tanksavar füzesidir. En fazla Kanada Ordusu, Fransız Ordusu ve Norveç Ordusu tarafından kullanılmaktadır. Silah tanksavar özelliğinin yanında sığınakların imhasında da kullanılır. Bazı durumlarda alçaktan uçan helikopterlere karşı uçaksavar olarak kullanılabilir.

<span class="mw-page-title-main">AT-4 Spigot</span> SSCB yapımı kablo güdümlü bir tanksavar füzesi

9M111 Fagot SSCB tarafından geliştirilmiş SACLOS sınıfı kablo güdümlü füze ve tanksavar füzesidir. "9M111" ismi GRAU tarafından kullanılmakta olup füzenin NATO rapor adı ise AT-4 Spigotdur.

<span class="mw-page-title-main">AT-15 Khrizantema</span> Rusya üretimi tanksavar füzesi

9M123 Khrizantema Rusya tarafından üretilen NATO rapor adı AT-15 olan radar veya lazer güdümlü bir tür tanksavar füzesidir. Füze sistemi günümüz modern tankları olan M1A2 ve Leopard 2 tanklarına karşı kullanılabilir. Ayrıca alçaktan uçan helikopterlere karşıda etkilidir.

<span class="mw-page-title-main">AT-2 Swatter</span> SSCB yapımı güdümlü tanksavar füzesi

NATO rapor adı AT-2 Swatter olan 3M11 Fleyta SSCB tarafından geliştirilen ve MCLOS sınıfı güdümleme sistemi bünyaseindeki radyo sinyalleri sayesinde hedefini bulan bir tanksavar füzesidir.

<span class="mw-page-title-main">AT-7 Saxhorn</span> SSCB yapımı güdümlü tanksavar füzesi

9K115 Metis SSCB tarafından geliştirilen ve SACLOS sınıfı güdümleme sistemi sayesinde hedefini bulan bir tanksavar füzesidir. Füzenin NATO rapor adı AT-7 Saxhorn dir.

<span class="mw-page-title-main">AT-13 Metis-M</span> SSCB tarafından geliştirilen güdümlü tanksavar füzesi

9К115-2 Metis-M SSCB tarafından geliştirilen güdümlü tanksavar füzesidir. Füzenin GRAU adı "9K115-2", NATO rapor adı ise AT-13 Saxhorn-2dir.

9K112 Kobra SSCB tarafından geliştirilen NATO rapor adı AT-8 Songster olan bir SACLOS sistemli radyo sinyalli güdümlü tanksavar füzesidir. Füze T-64 ve T-80 serisi tanklara ait 125 mmlik tank topundan fırlatılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">AT-3 Sagger</span> SSCBnin geliştirdiği MCLOS sınıfı manuel kablo güdümlü tanksavar füzesi

9K11 Malyutka SSCB tarafından geliştirilen MCLOS sınıfı manuel kablo güdümlü tanksavar füzesidir. Füzenin NATO rapor adı: AT-3 Sagger'dir. SSCB nin ürettiği ilk insan platformlu güdümlü tanksavar füzesidir. Aynı zamanda SSCB tarafından en çok üretilen ATGMdir. 1960'lı ve1970'li yıllar arasında tahminen 25,000 füze üretilmiştir. Bunun dışında farklı adlar ile beş ülkede üretimi yapılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">AT-6 Spiral</span> SSCB yapımı güdümlü tanksavar füzesi

9K114 Shturm SSCB tarafından geliştirilen SACLOS sınıfı radyo güdümlü bir tanksavar füzesidir. GRAU tarafından verilen ad ise 9K114. Füzenin NATO rapor adı ise AT-6 Spiraldir. Füzenin bilinen adı ise 9M114 Kokon.

AT-9 Spiral-2 NATO rapor adı 9M120 Ataka-V olan SSCB tarafından geliştirilen SACLOS radyo sinyalli güdüm sistemine sahip bir güdümlü tanksavar füzesidir. 9K114 Shturm ailesinin yeni nesil modelidir. B sistem çoğu zaman 9K121 Vikhr sistemi ile karıştırılır.

<span class="mw-page-title-main">AT-16 Scallion</span> Rusya tarafından geliştirilen lazer ışın güdümlü tanksavar füzesi

9A1472 Vikhr Rusya tarafından geliştirilen lazer ışın güdümlü tanksavar füzesidir. GRAU adı "9K121",NATO rapor adı ise AT-16 Scalliondur. Füze Ka-50, Ka-52 helikopterleri ve Su-25T savaş uçağından fırlatılır. 1990 yılında Rus Ordusunda kullanılmaya başlandığı düşünülen füze ilk olarak 1992 yılındaki Farnborough Hava Gösterisi sırasında halka izlettirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">AT-10 Stabber</span> Rus yapımı lazer ışın güdümlü tanksavar füzesi

9M117 Bastion Rus yapımı lazer ışın güdümlü tanksavar füzesidir. Füzenin NATO rapor adı AT-10 Stabberdir. Bu füze birbirinde farklı silah sistemi bünyesinde 9K116-1 Bastion füze sistemi, 9K118 Sheksna, Kastet ve 3UBK12 BMP-3den fırlatılır. 100 mmlik roket 1983 yılında servise girildi.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.