İçeriğe atla

AS-105

AS-105
AS-105'i taşıyan SA-10'un fırlatılışı
Görev türüUzay aracı aerodinamiği;
mikrometeoroidlerin incelenmesi
UygulayıcıNASA
COSPAR kimliği1965-060B Bunu Vikiveri'de düzenleyin
SATCAT no.1468
Görev süresi1.466 gün
Katedilen mesafe912.064.090 kilometre (566.730.350 mi)
Tamamlanan yörüngeler~22.152
Uzay aracı özellikleri
Uzay aracıApollo BP-9
Pegasus 3
Fırlatma ağırlığı1.451 kilogram (3.199 lb)
Görev başlangıcı
Fırlatma tarihi30 Temmuz 1965, 13:00:00 (30 Temmuz 1965, 13:00:00) UTC[1]
RoketSaturn I SA-10
Fırlatma yeriCape Kennedy LC-37B
Görev sonu
Parçalanma tarihi4 Ağustos 1969 (4 Ağustos 1969)[1]
Yörünge parametreleri
Referans sistemiYer merkezli
RejimAlçak Dünya yörüngesi
Perije yüksekliği535 kilometre (332 mi)[1]
Apoje yüksekliği567 kilometre (352 mi)[1]
Eğiklik28,9 derece[1]
Süre95,3 dakika[1]
Devir3 Eylül 1965[2]
 

AS-105 (Pegasus 3 olarak da bilinir), gerçek model bir Apollo uzay aracının (BP-9) beşinci ve son yörüngesel uçuşu, ayrıca bir Pegasus mikrometeoroid tespit uydusunun üçüncü ve son fırlatılışıydı. 1965 yılında onuncu ve son Saturn I roketi olan SA-10 ile fırlatıldı. İki aşamalı Satürn I, Pegasus 3 uydusunu alçak Dünya yörüngesine (LEO) taşıdı. Görev, AS-103 ve AS-104'ten çok az farklıydı.

Pegasus görevlerinin amacı, Dünya'ya yakın uzayda 10E-7 ila 10E-4 g ağırlığındaki mikrometeoroidlerin sıklığını araştırmaktı. Ayrıca, roketin yinelemeli kontrol modunun gösterilmesi, kontrol nozüllerinin daha ileri testleri, Apollo ve Satürn'ün yanı sıra Apollo kurtarma roketinin işlevlerinin değerlendirilmesi, görevin diğer amaçları arasındaydı.

Pegasus uydusunun tasviri

Gerçek model Apollo (BP-9), 4.600 kg ağırlığındaydı ve Komuta Modülünden (CM) oluşuyordu. Hizmet modülü (SM), uydu faydalı yük kaportası olarak da hizmet veren bir alüminyum yapıydı ve bir adaptör vasıtasıyla ikinci aşama gösterge paneli üzerine monte edildi. CSM, Pegasus uydusunu tutmak için bir örtü görevi gördü.[1] AS-104'te olduğu gibi reaksiyon kontrol sistemi (RCS) kullanıldı. İkinci aşamaya bağlanan Pegasus uydusu ise 1.805 kg ağırlığındaydı. Merkezi birim; elektronikler, sensörler, güneş panelleri ve iki genişletilebilir algılayıcı yüzeyini açmak için düzeneklerden oluşuyordu. Bunlar 29,3 metre uzunluğunda, 4,3 metre genişliğindeydi ve mikrometeoroid darbelerini kaydettiler.

Ömrü yaklaşık 720 gün olarak planlandı. Uydu aletleri ve radyo sinyalleri 29 Ağustos 1968'de kapatıldı. Uydu 4 Ağustos 1969'da atmosferde yandı. Satürn I test programı böylece başarıyla tamamlandı. Sonraki görevler, daha güçlü Satürn IB ve daha işlevsel bir Apollo uzay aracıyla gerçekleştirilecekti.

Kaynakça

  1. ^ a b c d e f g "Pegasus 3 - NSSDCA/COSPAR ID: 1965-060A". 20 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ekim 2022. 
  2. ^ McDowell, Jonathan. "SATCAT". Jonathan's Space Pages. 11 Ekim 2003 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2014. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Apollo Projesi</span> NASA insanlı ay yolculuğu programı

Apollo Projesi, NASA tarafından gerçekleştirilen insanlı Ay yolculuğu projesi. Gemini Projesi'nden sonraki proje olmakla birlikte Uzay Yarışı ve Soğuk Savaş, Apollo Projesi aşamasına gelinmesinde etkili olmuştur. Proje, Apollo uzay araçları ve Saturn V ile 1961 ile 1975 yılları arasına uygulandı. Apollo Projesi, adını Yunan tanrısı Apollon'dan almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Apollo 1</span> Apollo serisi uzay araçlarının ilki

Apollo 1, Amerika Birleşik Devletleri Apollo programının ilk mürettebatlı göreviydi ve ilk insanı Ay'a çıkarma taahhüdünde bulunmuştu. Apollo komuta ve servis modülünün (CSM) ilk alçak Dünya yörünge testi, 21 Şubat 1967 tarihi için planlanmıştı. Planlanan bu uçuş gerçekleşemedi. 27 Ocak'ta Cape Canaveral AFS Fırlatma Kompleksi 34'te fırlatma provası esnasında çıkan bir kabin yangını komuta modülünü imha etti (CM) ve üç mürettebat üyesinin tamamının ölümüne yol açtı. Mürettebat tarafından seçilen Apollo 1 ismi, yangından sonra NASA tarafından onurları adına resmîleştirildi.

<span class="mw-page-title-main">Saturn V</span>

Satürn V ABD yapımı insan taşıyabilen kullan at roket olup, NASA'nın Apollo ve Skylab programlarında 1967 ile 1973 arasında kullanılmıştır. Bu çok kademeli sıvı yakıtlı fırlatma aracını NASA 13 kez Kennedy Uzay Merkezi - Florida'dan hiçbir mürettebat veya yük kaybı olmadan fırlatmıştır. Kullanılabilirliği olan en uzun, en ağır ve en güçlü roket olup halen en ağır fırlatma aracı kapasitesi rekorunu elinde tutmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Soyuz (uzay aracı)</span> Rus yapımı uzay aracı serisi

Soyuz bugün hala hizmette olan 1960'larda Korolyov Tasarım Bürosu tarafından Sovyet uzay programı için tasarlanmış bir uzay aracı serisidir. Soyuz, Voskhod uzay aracının başarılı bir ardılı olarak aslında Sovyet İnsanlı Ay programının bir parçası olarak inşa edilmiştir. Soyuz uzay aracı bugüne kadar dünyada bir Soyuz roketi üzerinde en çok kullanılan ve en güvenilir fırlatma aracı olmuştur. Soyuz roketi tasarımı sırayla 8K74 ya da R-7A Semyorka gibi bir Sovyet kıtalararası balistik füzesi olan Vostok fırlatıcısına dayanmaktadır. Tüm Soyuz uzay araçları Kazakistan'daki Baykonur Uzay Üssünden fırlatılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Apollo 13</span> Ay yüzeyini araştırmak üzere gönderilen ancak yaşanan sorunlardan dolayı başarısız olan ay görevi

Apollo 13, Apollo Projesi kapsamında gerçekleştirilen yedinci insanlı uzay görevi ve üçüncü insanlı Ay yolculuğu görevi. Uzay aracı 11 Nisan 1970'te yerel saatle 13:13'te ABD'nin Florida eyaletindeki Kennedy Uzay Merkezi'nden fırlatıldı. Araçtaki ekipte astronot James "Jim" Arthur Lovell, John L. Swigert ve Fred W. Haise yer alıyordu. Fırlatmadan iki gün sonra, Dünya'dan yaklaşık olarak 320.000 km uzakta Apollo uzayaracında meydana gelen bir patlama sonucu hizmet modülünün oksijen stokları yitirildi ve enerji kesintisi yaşandı. Bunun üzerine mürettebat Ay Örümceği'ni bir "cankurtaran sandalı" olarak kullandı. Patlamada komuta modülü sistemleri sağlam kalmıştı, fakat enerji sarfiyatını önlemek için Dünya atmosferine girmeden kısa bir süre önceye kadar kapalı tutuldular. Mürettebat Ay'a inemedi, üstelik düşük sıcaklığa, susuzluğa ve elektrik kısıtlamasına dayanmak zorunda kaldı, fakat atmosfere girerken arkalarındaki yüzlerce NASA çalışanının hesaplamaları sayesinde uzaya sekmekten kurtulup, uzay tarihinin en ilginç kurtarma operasyonu sayesinde Dünya'ya sağ salim dönmeyi başardı. Bu olay tarihte "başarısız başarı" olarak adlandırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Vostok (uzay aracı)</span> SSCB yapımı uzay aracı

Vostok Sovyetler Birliği tarafından geliştirilen bir uzay aracıdır. İlk insanlı uzay uçuşu Vostok 1 ile 12 Nisan 1961'de Sovyet kozmonot Yuri Gagarin tarafından gerçekleştirildi.

<span class="mw-page-title-main">Pegasus uydu programı</span> 1965te ABD tarafından yörüngeye yerleştirilen üç bilimsel araştırma uydusu

Pegasus uydu programı, 1965 yılında ABD tarafından yörüngeye yerleştirilen üç bilimsel araştırma uydusunun ortak adıdır. Kanat benzeri bir yapıya sahip olan uyduların bu adı, Yunan mitolojisindeki kanatlı at Pegasostan gelir. 29 metre açıklığındaki kanatlar, uyduya çarpan çok küçük göktaşlarının sıklığını ve metale işleme derinliğini belirleyecek biçimde özel olarak tasarlanmıştı. Bu uydulardan elde edilen bilgiler, insanlı uzay aracı Apollonun dış bölmelerinin, hızla hareket etmekte olan uzay tozu parçacıklarının içeri işlemesini engelleyecek biçimde tasarımlanmasında kullanıldı. Verilerden ayrıca, araç dışında çalışan astronotları küçük göktaşlarından koruyan uzay elbiselerinin geliştirilmesinde de yararlanıldı. 21,6 metre uzunluğundaki ana gövdesiyle Pegasus, bugüne değin yapılan en büyük uzay araçlarından birisidir.

<span class="mw-page-title-main">Saturn IB</span>

Satürn IB Amerikan Uzay Ajansı NASA tarafından Apollo Projesi için ortaya çıkarılan ve kullanılan Satürn roket ailesinin bir modelidir. Kullanıldığı yerler Apollo Projesi, Skylab uzay istasyonu ve ABD/SSCB Apollo Soyuz Test Projesidir.

<i>Cassini-Huygens</i> NASA-ESA-ASI ortak yapımı kaşif (satürn ve uyduları)

Cassini–Huygens, doğal uyduları ve halkaları da dahil olmak üzere Satürn sistemini incelemek amacıyla 15 Ekim 1997'de başlatılan NASA, ESA ve ASI ortaklığında gezegenler arası uzay araştırma göreviydi.

<span class="mw-page-title-main">Apollo 5</span>

Apollo 5 , astronotları Ay yüzeyine taşıyacak olan Apollo Ay Modülü'nün (LM) mürettebatsız ilk uçuşuydu. Ay modülü'nü taşıyan Saturn IB roketi 22 Ocak 1968'de Cape Kennedy'den fırlatıldı. Görev başarılı oldu, fakat programlama sorunları nedeniyle başlangıçta planlanandan farklı; alternatif bir görev yürütüldü.

<span class="mw-page-title-main">Takımyıldız Programı</span> NASA’nın 2005-2009 yılları arasında geliştirmiş olduğu bir insanlı uzay yolculuğu programı

Takımyıldız Programı, Amerika Birleşik Devletleri uzay ajansı NASA'nın 2005-2009 yılları arasında geliştirmiş olduğu bir insanlı uzay yolculuğu programıydı. Programın büyük hedefleri arasında Uluslararası Uzay İstasyonu'nun bitirilmesi ve "2020 yılına kadar Ay'a geri dönüş" vardı. En büyük hedefi ise Mars'a ilk insanlı uçuşu gerçekleştirmekti. Bu programın logosu hedeflenen 3 önemli görevi temsil eder: Dünya, Ay ve son olarak Mars. Mars görevinde kullanılacak itici roketlere Ares ismi verilmiştir. Bu programın teknolojik hedefleri, alçak Dünya yörüngesi ötesinde astronotların tecrübe edinmesi ve diğer gezegenlerde sürekli insan varlığını sağlamak için gerekli teknolojilerin geliştirilmesini içeriyordu.

<span class="mw-page-title-main">Apollo 6</span>

Apollo 6, Apollo Projesi'nin üçüncü ve son mürettebatsız uçuşu, ayrıca Saturn V fırlatma aracının ikinci test uçuşuydu. Başarısı, roketin ilk olarak Aralık 1968'de Apollo 8 görevinde olacağı gibi insanlı görevlerde kullanılmak üzere yeterli olacağını gösterdi.

<span class="mw-page-title-main">AS-202</span>

AS-202, Saturn IB fırlatma aracıyla fırlatılan Blok I Apollo komuta ve hizmet modülünün ikinci mürettebatsız alt yörüngesel test uçuşuydu. Görevin ana amacı, komuta ve hizmet modülünün mürettebatlı uçuşa hazırlık için atmosfere yeniden girişini test etmekti. 25 Ağustos 1966'da fırlatıldı ve uzay aracı güdüm bilgisayarı, seyrüsefer kontrol sistemi ve yakıt hücrelerini içeren ilk uçuş oldu. Geri dönüş için, yoğun ısıyı iki aşamada dağıtmak amacıyla bir emme tazyik manevrası gerçekleştirildi. Bu görev, komuta modülü Temmuz 1966'da henüz hazır olmadığı ve her şey ertelendiği için AS-203'ten sonra başladı.

<span class="mw-page-title-main">AS-203</span>

AS-203, 5 Temmuz 1966'da fırlatılan Saturn IB roketinin mürettebatsız bir uzay uçuşuydu. Amacı, daha sonra Apollo programında astronotları Dünya yörüngesinden Ay'a doğru bir yörüngeye yükseltmek için kullanılacak olan, S-IVB roket aşaması yeniden başlatma kabiliyetinin tasarımını doğrulamak olduğu için hiçbir komuta ve hizmet modülü taşımıyordu.

<span class="mw-page-title-main">AS-201</span>

AS-201, ilk kez bir Saturn IB roketinin kullanıldığı, komuta ve hizmet modülünün test edileceği NASA Apollo programının mürettebatsız bir uçuşuydu. Genel hedefler, yapısal bütünlük, fırlatma yükleri, aşamaların ayrılması ve Saturn IB'nin alt sistemlerinin işleyişini doğrulamak; ayrıca, Apollo uzay aracının yardımcı sistemlerini, ısı kalkanını ve görev destek yapılandırmasını değerlendirmekti. Hem roket, hem de faydalı yük için ilk uçuştu. Daha önce kullanılan Saturn I'den daha fazla itme gücüne ulaşan ve yeni bir ikinci aşamaya sahip bir roket olarak Saturn IB geliştirilmişti. Saturn IB'yi tanımlamak için görev tanımının yüzler basamağında "2" kullanıldı.

<span class="mw-page-title-main">AS-104</span>

AS-104, model bir Apollo uzay aracının dördüncü yörünge testi ve Pegasus mikrometeroid algılama uydusunun ikinci uzay uçuşuydu. Dokuzuncu Satürn I taşıyıcı roketi olan SA-8 tarafından fırlatıldı.

<span class="mw-page-title-main">AS-103</span>

AS-103, model bir Apollo uzay aracının üçüncü yörünge uçuş testi ve bir Pegasus mikrometreoid algılama uydusunun ilk uzay uçuşuydu. SA-9 olarak da bilinen bu araç, iki kademeli Satürn I fırlatma aracının üçüncü operasyonel fırlatılışıydı.

<span class="mw-page-title-main">AS-102</span>

AS-102, model Apollo uzay aracı BP-15'i alçak Dünya yörüngesine taşıyan Satürn I fırlatma aracının yedinci uçuşuydu. Test, 18 Eylül 1964'te gerçekleşti ve beş yörünge sürdü. Uzay aracı ve üst aşaması, atmosfere yeniden girmeden ve 22 Eylül 1964'te Hint Okyanusu'na çarpmadan önce 59 yörüngeyi tamamladı.

<span class="mw-page-title-main">AS-101</span>

AS-101, ilk ortak plakalı Apollo uzay aracını alçak Dünya yörüngesine taşıyan Satürn I fırlatma aracının altıncı uzay uçuşuydu. Test 28 Mayıs 1964'te yapıldı ve dört yörünge sürdü. Uzay aracı ve üst aşaması, atmosfere yeniden girmeden ve 1 Haziran 1964'te Pasifik Okyanusu'na çarpmadan önce toplam 54 yörüngeyi tamamladı.

Satürn I, Amerika Birleşik Devletleri'nin 20.000 pound (9.100 kg) kadar olan ilk orta kaldırma fırlatma aracı olarak tasarlanmış bir roketti. Geliştirilmesi, 1958'de yeni kurulan NASA tarafından DARPA'DAN devralındı. Tasarımı sağlam ve esnek olduğunu kanıtladı. Sıvı hidrojen yakıtlı roket tahrikinin geliştirilmesini başlatmada, Pegasus uydularını başlatmada ve Apollo komuta ve hizmet modülü fırlatma aşaması aerodinamiğinin uçuş doğrulamasında başarılı oldu. On Satürn I roketi, daha büyük, daha yüksek toplam itici ikinci aşama ve gelişmiş bir rehberlik ve kontrol sistemi kullanan ağır kaldırma türevi Saturn IB ile değiştirilmeden önce uçtu. Aynı zamanda Apollo programında Ay'a ilk iniş yapan insanları taşıyan süper ağır kaldırma Satürn V'nin geliştirilmesine de öncülük etti.