İçeriğe atla

ARA General Belgrano


ARA General Belgrano
Tarihçe
 Arjantin
AdıARA General Belgrano
Adının geldiği yer/kişi Manuel Belgrano
Kızağa konuluşu 1938
Akıbet 2 Mayıs 1982'de torpidoyla batırıldı.
Notlar Mürettebattan 323 kişi ölmüştür

ARA[1] General Belgrano 1951-1982 yılları arasında Arjantin Donanmasında görev yapmış olan kruvazör. İmal edildiğinde USS Phoenix adıyla ABD Donanmasında görev yapmıştır. İkinci Dünya Savaşı sırasında Pasifik Cephesinde savaşmıştır. Sonrasında Arjantin'e satılan gemi, Falkland Savaşı sırasında 2 Mayıs 1982 tarihinde Kraliyet Donanmasına bağlı nükleer denizaltı HMS Conqueror tarafından batırılmıştır. Bu olayın ardından Arjantin donanması Falkland Savaşı'na dahil olamadığı için Belgrano'nun batırılması savaşın İngilizler lehine sonuçlanmasında belirleyici olmuştur.

ABD Donanması dönemi

Pearl Harbor Saldırısı sırasında geminin yeri
Gemi 1943 yılında Yeni Gine'deki muharebeler sırasında

Savaş gemisi USS Phoenix olarak New York Shipbuilding Corporation tarafından 1935-1938 yılları arasında üretilmiştir. ABD Donanmasında görev yapan gemi 1941 yılındaki Pearl Harbor Saldırısından hasar almadan kurtulmuştur. Pasifik Cephesinde savaşın sonuna kadar başarıyla görev yapmıştır. Savaşın ardından Philadelphia'da demirli kalmış ve 3 Temmuz 1946 itibarıyla hizmet dışına ayrılmıştır.

Arjantin Donanması dönemi

Gemi Ekim 1951'de Arjantin'e satılır ve o dönem iktidarda olan Juan Peron rejimi için önemli olan tarihe atfen 17 de Octubre (17 Ekim) adını alır. Juan Peron karşıtı 1955 darbesine katılan geminin adı 1811-1819 döneminde Arjantin'in bağımsızlığı için savaşmış olan komutanın adını alır, General Belgrano. Gemi sonraki dönemde Falkland Savaşı kapsamında görev yapar. 2 Nisan 1982 tarihindeki Falkland Adalarının Arjantin birliklerince işgalini izleyen günlerde İngiltere, adaların bulunduğu bölgeyi yasak bölge ilan etmiş, 200 deniz mili çevresindeki Arjantin bandıralı her türlü geminin uyarı verilmeden batırılacağını ilan etmiştir. 30 Nisan günü İngiltere aldığı tek taraflı kararla bölgeyi mutlak yasak bölge ilan etmiş, bölgeye giren herhangi bir geminin uyarı verilmeden batırılacağını ilan etmiştir. Daha önce uluslararası denizcilik alanında örneği bulunmayan bu uygulamayı tarafsız ülkeler kabul etmeseler de uymuşlardır.

Savaşın ilk aşamasında Arjantin'de iktidardaki cunta rejimi İngiltere'nin adaya müdahale etmek için bir görev kuvveti yola çıkardığını anlayınca adadaki güçlerini artırmış ve donanmasındaki gemileri de ada etrafında konuşlandırmaya girişmiştir.

Bu kapsamda aşağıdaki gemiler bölgeye gönderilmiştir:

  • ARA Veinticinco de Mayo uçak gemisi
  • 2 adet destroyer
  • 3 adet Exocet füzesine sahip Drummond sınıfı korvet
  • ARA General Belgrano kruvazörü
  • ARA Piedra Buena destroyeri
  • ARA Hipolito Bouchard destroyeri
  • YPY Puerto Rosales yakıt tankeri

Batırılması ve tartışmalı konular

1-2 Mayıs 1982 tarihinde bölgedeki askerî harekât

29 Nisan 1982 tarihinde gemiler adaların güney bölgesinde devriye halindedir. 30 Nisan günü bölgedeki İngiliz nükleer denizaltısı HMS Conqueror ARA General Belgrano'yu tespit eder. 1 Mayıs 1982 günü Arjantinli Amiral Juan Lombardo ada etrafındaki İngiliz donanma unsurlarının aranarak yok edilmesi emrini verir. Bu sırada Belgrano güney doğu yönüne doğru ilerler. Lombardo'nun verdiği emir mesajı İngiliz istihbaratının eline geçmiştir, Başbakan Margaret Thatcher başkanlığındaki savaş kabinesi ise yasak bölge dışında bulunan ancak tehdit unsuru olarak nitelenen ARA General Belgrano'nun vurulması yönünde emir verir. Gemi yasak bölgenin dışında olmasına rağmen İngilizler tarafından tehdit olarak algılanmıştır.

2 Mayıs 1982 günü Falkland yerel saatiyle 15:57'de HMS Conqueror denizaltısı her biri 363 kg savaş başlığı taşıyan üç güdümsüz geleneksel torpido atar, torpidoların ikisi gemiyi vurur. Gemide yaşanan patlamaların ardında yangın çıkar ve gemi batmaya başlar, kaptan Hector Bonzo 16:24'te gemiyi terk etme emri verir, filikalar suya indirilir. Belgrano'nun elektrik sistemi saldırı sırasında derhal devre dışı kaldığı için yardım sinyali gönderememiştir, kendisine eşlik eden iki savaş gemisinin de durumdan haberi yoktur. Bu gemiler batıya doğru seyirlerine devam etseler de Belgrano'nun başına bir iş geldiğini algıladıklarında artık hava kararmış ve filikalar birbirinden ve bölgeden uzaklaşmıştır. Sonuçta 3-5 Mayıs arasında bölgedeki gemiler 772 mürettebatı kurtarsa da olayda 323 mürettebat hayatını kaybetmiştir, bunların yaklaşık 60'ı ilk saldırıdan yaralı olarak kurtulan ancak hem yaralarından hem de kötü hava koşullarından dolayı ölen kişilerdir.[2]

Belgrano'nun kaybı Arjantin donanmasının savaşın bundan sonraki döneminde pasif kalmasına yol açmıştır. Arjantin ana karası ve Falkland arasındaki karasular İngiliz denizaltılarının hakimiyetine terk edilmiş, bu bölgede İngilizler hava saldırılarına karşı erken uyarı grevi yapmıştır. Arjantin hava kuvvetleri uçak gemilerinden kalkamadığı için ana karadaki üsleri kullanmak zorunda kalmış, bu da menzil ve yakıt kısıtı nedeniyle verimliliklerini olumsuz etkilemiştir. Donanmanın bu şekilde etkisiz hale getirilmesi cunta rejiminin prestijini de yerle bir etmiştir.

Gemi ilan edilen yasak bölgenin dışında vurulduğu için haklılığı yıllar boyunca tartışma konusu olmuş, Thatcher karşıtları Belgrano'nun vurulmasını cinayet olarak değerlendirmiştir.[3] Batırılan geminin kaptanı Hector Bonzo 2003 yılında verdiği bir röportajda savaş durumu bulunan bir durumda yaşananın askerî anlamda doğal bir durum olduğunu söylemiştir.[2] Sonraki dönemde Arjantin Devlet Başkanı olacak olan Cristina Fernández de Kirchner olayı savaş suçu olarak tanımlamıştır.[4] Geminin battığı yer Arjantin tarafından askeri mezar ilan edilmiştir.[5]

Dış bağlantılar

Kaynakça

  1. ^ Armada de la República Argentina İspanyolca Arjantin Cumhuriyeti Donanması anlamına gelir
  2. ^ a b 25 Mayıs 2003 tarihli Peter Beaumont imzalı The Guardian makalesi 4 Kasım 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce) 30 Aralık 2020 tarihinde erişilmiştir
  3. ^ 24 Mayıs 1983 tarihinde Thatcher canlı yayında seçmenlerin sorularına yanıt verirken bu konu gündem olmuştur 4 Kasım 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce) 2 Ocak 2021 tarihinde erişilmiştir
  4. ^ 2 Mayıs 2012 tarihli El Tribuno haberi 20 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İspanyolca) 30 Aralık 2020 tarihinde erişilmiştir
  5. ^ 15 Mart 2003 tarihli La Nacion haberi 25 Şubat 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İspanyolca) 30 Aralık 2020 tarihinde erişilmiştir

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Falkland Savaşı</span> 1982de Arjantin ve Birleşik Krallık arasındaki savaş

Falkland Savaşı, 2 Nisan 1982'de Arjantin'in Falkland ve Güney Georgia Adalarını işgal etmesi ile başlayan savaştır. Altı hafta süren savaşın ardından Arjantin teslim olmuş ve işgal ettiği toprakları terk etmiştir. Arjantin'de iktidardaki Leopoldo Galtieri rejimi savaşın ardından devrilmiştir. Birleşik Krallık'ta ise Margaret Thatcher zaferin etkisiyle 1983 Birleşik Krallık genel seçimlerini ezici çoğunlukla kazanmıştır.

DKM <i>Scharnhorst </i> II. Dünya Savaşında Kriegsmarineye ait Scharnhorst sınıfı ilk zırhlı gemi

Scharnhorst, II. Dünya Savaşı'nda Kriegsmarine'ye ait Scharnhorst sınıfı muharebe kruvazörü veya zırhlı.

<i>Yavuz</i> (muharebe kruvazörü) Osmanlı İmparatorluğunun I. Dünya Savaşına girmesinde önemli rol oynayan savaş gemisi

Yavuz, Osmanlı Devleti'nin I. Dünya Savaşı'na girmesinde önemli rol oynayan savaş gemisidir.

<i>Muâvenet-i Milliye</i> Osmanlı torpido gemisi

Muavenet-i Milliye, Osmanlı Donanmasında 1910-1923 yılları arasında hizmet etmiş bir torpido botudur. Çanakkale Savaşı esnasında 12 Mayıs 1915'i 13 Mayıs'a bağlayan gece Kraliyet Donanması ön dretnotu HMS Goliath'ı gerçekleştirilmiş bir operasyon sonucunda batırmasıyla bilinmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Rheinübung Harekâtı</span>

Rheinübung Harekâtı, Alman Donanma Komutanlığı'nın aldığı bir karar doğrultusunda zırhlı Bismarck ve ağır kruvazör Prinz Eugen 18 Mayıs 1941 tarihinde denize açıldılar. Operasyonun amacı Atlas Okyanusuna çıkıp İngiliz ticaret donanmasının aktivitelerini felce uğratmak ve İngiliz donanmasının dengesini bozmaktı.

<i>Reşadiye</i> sınıfı zırhlı

Reşadiye sınıfı zırhlı savaş gemisi veya Reşadiye sınıfı dretnot, Osmanlı donanması için planlanan ve 1910'larda Birleşik Krallık'tan sipariş edilen iki adet dretnot savaş gemisinin sınıfıdır. Sınıfın tasarımı İngiliz King George V sınıfının tasarımına dayanmakta olup kapsamlı geliştirmeler yapılmıştır. Gemilerde İngiliz gemileriyle aynı 13,5-inç (340 mm) ana batarya yer almakta, ikincil bataryalar ise 4-inç (100 mm) yerine 6-inç (150 mm) sınıfı toplardan oluşmaktadır. İlk gemi olan Reşadiye 1911'de kızağa konulmuş ve Ağustos 1914'te tamamlanmıştır.

HMS <i>Lizard</i> (1911)

HMS Lizard, İngiliz Kraliyet Donanması'nda "Acheron" sınıfı bir muhripti. İsmi, Cornwall'daki Peninsula adasından gelmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Zırhlı kruvazör</span>

Zırhlı kruvazör, 19. yüzyılın sonları ve 20. yüzyılın başlarındaki, uzun menzilli ve bağımsız bir savaş gemisi tipidir. Savaş gemileri dışındaki bütün gemileri yok edebilecek ve çarpıştığı çoğu savaş gemisine ise büyük zarar verebilecek niteliktedir.

<span class="mw-page-title-main">Atlantik Savaşı</span> Deniz Savaşı

Atlantik Savaşı, tarihteki en uzun, en büyük ve en karmaşık deniz savaşı olarak bilinir. Mücadele, II. Dünya Savaşı'nın patlak vermesiyle başlamış, Mayıs 1945'teki Alman teslimine kadar sürmüştür. II. Dünya Savaşı'nın ilerleyişine göre savaşa dahil olan ülkeler, deniz muharebelerinden geriye çekilmek durumunda kalan ülkeler olmuştur. Atlantik Savaşı'nın ilk dönemlerinde İngiltere, alman denizaltıları (U-bot) karşısında zorluk yaşamıştır, savaşa ABD'nin katılmasıyla ve teknolojik gelişmelerin muharebe sahasına uygulanmasıyla beraber U-bot saldırıları geriletilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Donanma varlığı</span>

Donanma varlığı veya İngilizce kullanımı ile Fleet in being, gemilerin limandan çıkmadan denizde oluşturmuş olduğu güçtür. Filo limanı terk edip düşmanla yüzleşirse, savaşta kaybedebilir ve artık düşmanın eylemlerini etkilemeyebilir, ancak limanda güvenli bir şekilde kalırken, düşman ona karşı korunmak için sürekli olarak kuvvet konuşlandırmak zorunda kalır. "Fleet in being" deniz kontrolünün bir parçası olamaz ama Denizde erişimi engelleme doktrininin parçası olabilir

<span class="mw-page-title-main">DKM Gneisenau</span>

Gneisenau, II. Dünya Savaşı'nda hizmet etmiş Kriegsmarine'ye ait ünlü bir Alman zırhlı gemidir. Scharnhorst'u da içeren Scharnhorst sınıfı gemilerin ikincisidir. Gemi, Kiel'deki Deutsche Werke tersanesinde inşa edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">San Carlos Muharebesi (1982)</span>

San Carlos Muharebesi 1982 yılındaki Falkland Savaşı sırasında Arjantin Hava Kuvvetlerine ait savaş uçaklarıyla Kraliyet Deniz,Hava ve Deniz Piyadeleri arasında Doğu Falkland'daki San Carlos Körfezinde yaşanan muharebedir.

<span class="mw-page-title-main">Falkland Savaşı'nın sonuçları</span>

Falkland Savaşı'nın sonuçları, İngiltere ile Arjantin arasındaki 1982 yılındaki Falkland Savaşı'nın sonuçlarının iki ülke iç siyasetine olduğu kadar küresel olarak uluslararası ilişkiler alanında, askeri alanda, kültürel alanda ve sağlık alanında etkileri olmuştur.

Jorge Isaac Anaya Arjantinli asker ve devlet adamı. 1976-1983 döneminde ülkede iktidar olan cunta rejiminde 1981-1982 yılları arasında Leopoldo Galtieri ve Basilio Lami Dozo ile birlikte görev yapmıştır.

Port Stanley'in düşüşü Falkland Savaşı kapsamında adalardaki en önemli Arjantin askerî varlığının bulunduğu Stanley'deki Arjantin birliklerinin teslim olmasını, bu sürece giden irili ufaklı muharebeleri ve adadaki Arjantin birliklerinin İngilizlere teslim oluş sürecini anlatır.

<span class="mw-page-title-main">Yasak bölge (Falkland Savaşı)</span>

Yasak bölge Falkland Savaşı sırasında 30 Nisan 1982 günü Birleşik Krallık tarafından ilan edilen ve merkezinde Falkland Adaları'nın bulunduğu 200 deniz mili (370 km) çapındaki bir dairenin tanımladığı alandır. Savaş sırasında bu bölgeye giren herhangi bir deniz veya hava aracına önceden uyarılmadan silahlı müdahale edileceği ilan edilmiştir.

Gemi kedisi Antik Çağ'dan günümüze kadar çok sayıda askeri, ticaret ve keşif gemilerinin içinde mürettebatla beraber yer almıştır. Kedilerin gemideki en önemli görevi gemideki kemirgenlere karşı kullanılmasıydı. Günümüzde başta elektrik kabloları olmak üzere ahşap aksam, halat ve gıda stoklarına zarar veren kemirgenlere karşı gemi bünyesinde kedi bulundurulur ve avlanması sağlanırdı. Kemirgenlere karşı doğal olarak saldıran ve her türlü koşula kolay uyum sağlayabilen kedilerin ayrıca denizcilerin psikolojisine olumlu etkileri olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Batmayan Sam</span>

Batmayan Sam İkinci Dünya Savaşı sırasında hem Nazi Kriegsmarine hem de İngiliz Kraliyet Donanmasında görev yapmış gemi kedisidir. Bulunduğu üç savaş gemisinin de batmasına rağmen kurtulmuş olması üzerine batmayan lakabı verilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Fransız donanmasının Toulon'da batırılması</span>

Fransız donanmasının Toulon'da batırılması II. Dünya Savaşı'ndaki Fransa Muharebesi sonucunda Nazi Almanyası'na yenilmiş olan Fransa'da kurulan kukla devlet olan Vichy Fransası'nın Almanya ve İtalya Silahlı Kuvvetleri tarafından 1942 yılı Kasım ayında işgal edilmesi harekâtı olan Anton Harekâtı sürerken donanmanın Almanların eline geçmesini engellemek üzere Fransız donanma komutanları Jean de Laborde ve André Marquis öncülüğünde 27 Kasım 1942 tarihinde Toulon limanında yapılan sabotaj eylemidir. Sabotajın ardından Fransız donanmasının geriye kalan varlığı belirleyici bir faktör olmaktan çıkmıştır.

<span class="mw-page-title-main">I. Dünya Savaşı sırasında Akdeniz'deki deniz muharebeleri</span>

I. Dünya Savaşı sırasında Avusturya-Macaristan, Almanya ve Osmanlı donanmasından oluşan İttifak Devletleri donanmalarıyla, İtalya, Fransa, Yunanistan, Japonya, ABD ve Britanya İmparatorluğu donanmalarından oluşan İtilaf Devletleri donanmaları arasında Akdeniz'de düzensiz şekilde yer yer deniz muharebeleri meydana gelmiştir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.