İçeriğe atla

ALT Linux

ALT Linux
ALT Linux 5.0
Geliştirici(ler)ALT Linux Ltd[1] ve ALT Linux Takımı[2]
İşletim sistemi ailesiLinux (Unix benzeri)
Paket yöneticisiAPT-RPM
Kaynak türüAçık kaynak
Çekirdek türüMonolitik (Linux çekirdeği)
Güncelleme yöntemistabilizasyon başına 0,5 yıl
Platform desteğiAMD64, i586
Kullanıcı arayüzübash; KDE Plasma Desktop (Desktop sürümünde), Xfce (Desktop Lite sürümünde)
Web sitesien.altlinux.org İngilizce
altlinux.org Rusça
Dil sayısıÇok dilli (ancak kurulum işlemi varsayılan olarak Rusça; Canlı CD'nin açılışında ru_RU'yu en_US vb. olarak değiştirerek dili düzenleyebilirsiniz)

ALT Linux, RPM Paket Yöneticisi (RPM) tabanlı ve Linux çekirdeği ve Sisyphus[3] paket deposu üzerine inşa edilmiş bir dizi Rus işletim sistemidir. ALT Linux, ALT Linux Team geliştiriciler topluluğu ve ALT Linux Ltd. tarafından ortaklaşa geliştirilmiştir.

ALT Linux RPM paket sistemini kullanan, KDE masaüstü ortamı ile gelen, grafik kuruluma sahip Türkçe destekli bir Linux dağıtımıdır. Son kullanıcı için uygun bir dağıtımdır, kurulumu çok kolaydır. Canlı CD ile kurulum yapılabilmektedir.

Tarihçe

ALT Linux Takımı, IPLabs Linux Takımı ile Mantık, Bilişsel Bilim ve Kişilik Gelişimi Enstitüsü (Institute of Logic, Cognitive Science and Development of Personality) Linux topluluğunun birleşmesinden doğmuştur.[4] Daha sonra, yerelleştirmeyi (özellikle Kiril alfabesi) geliştirmek için Mandrake Linux ve SUSE Linux ekipleri ile işbirliği yaparak bir Linux-Mandrake Russian Edition (RE) dağıtımını geliştirdi.

Mandrake ve Mandrake RE farklı dağıtımlar haline geldi ve böylece ayrı bir proje oluşturmaya karar verildi. ALT Linux Team anlamına gelen özyinelemeli kısaltma olan ALT adı icat edildi ve kullanıldı.

Bölünme, ALT Linux geliştirmesinin kararsız bir dalı olan Sisyphus paket deposunun oluşturulmasına yol açtı. Sisyphus deposu 2007 yılında Bilgi Güvenliği dalında prestijli bir ödül olan CNews ödülü kazandı.[5]

Sürümler

Sürüm tarihçesi[6]

SürümYayın tarihiKullanım ömrü bitiş tarihiÇekirdek sürümü
Eski sürüm, artık desteklenmiyor: 1.1 2001-09-12 ?2.4.9
Eski sürüm, artık desteklenmiyor: 2.0 2002-04-17 ?2.4.18
Eski sürüm, artık desteklenmiyor: 2.2 2003-03-04 ?2.4.20
Eski sürüm, artık desteklenmiyor: 2.3 2004-03-25 ?2.4.22
Eski sürüm, artık desteklenmiyor: 2.4 2004-09-19 ?2.4.26
Eski sürüm, artık desteklenmiyor: 3.0 2005-12-08 ?2.6.12
Eski sürüm, artık desteklenmiyor: 4.0 2007-08-27 ?2.6.18
Eski sürüm, artık desteklenmiyor: 4.1.1 2009-01-14 ?2.6.25
Eski sürüm, artık desteklenmiyor: 5.0.0 2009-10-29 ?2.6.30
Eski sürüm, artık desteklenmiyor: 6.0.0 2011-08-30 ?3.0.3
Eski sürüm, artık desteklenmiyor: 7.0.0 2013-07-01 ?3.8.13
Eski sürüm, ama yine de destekleniyor: 8.0 2016-08-16 ?4.4.16
Eski sürüm, ama yine de destekleniyor: 8.1 2016-11-24 ?4.4.34
Eski sürüm, ama yine de destekleniyor: 8.2 2017-12-31 ?4.9.72
Eski sürüm, ama yine de destekleniyor: 8.2.1 2019-09-06 ?4.19.65
Eski sürüm, ama yine de destekleniyor: 9.0 2019-10-28 ?4.19.79
Eski sürüm, ama yine de destekleniyor: 9.1 2020-08-02 ?5.4.51
Eski sürüm, ama yine de destekleniyor: 10.0 2021-12-16 ?5.15.34
Şimdiki kararlı sürüm: 10.12022-11-16 ?5.15.72
Gösterge:
Eski sürüm
Eski sürüm, hala destekleniyor
Son sürüm
Son önizleme sürümü
Gelecek dağıtım

ALT Linux 4 ayrı sürüme sahiptir. Kullanıma göre oluşturulan sürümlerden size uygun olanı kolaylıkla seçip kullanabilirsiniz.

Alt Linux Masaüstü

Normal kullanıcılar için uygun olan ve günümüz teknolojisine uygun sistemler için hazırlanmış standart sürümdür.

Alt Linux Sunucu

Sunucular için hazırlanmış, içerisinde sunucu uygulamaları barındıran özel sürümdür.

Alt Linux Çocuklar İçin

Özellikle küçük çocuklar için hazırlanmış, çocuklarına yönelik uygulamalar barındıran sürümdür.

Alt Linux Lite

Düşük özellikli sistemler için hazırlanmış, daha hafif ve küçük boyutlu olan sürümdür.

Kaynakça

  1. ^ "ALT Linux – main". 18 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ocak 2019. 
  2. ^ "ALT Linux Team – ALT Linux Wiki". 22 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Eylül 2023. 
  3. ^ "Sisyphus - ALT Linux Wiki". 1 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Eylül 2023. 
  4. ^ "Interview With Alexey Rusakov – Project Manager – Alt Linux". 17 Nisan 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  5. ^ "CNews Awards 2007". 15 Mayıs 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Eylül 2023. 
  6. ^ "Releases/History – ALT Linux Wiki". 3 Eylül 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Eylül 2023. 

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta ALT Linux ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.
İncelemeler

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Linux</span> Bir işletim sistemi çekirdeği

Linux ; Linux çekirdeğine dayalı, açık kaynak kodlu, Unix benzeri bir işletim sistemi ailesidir. GNU Genel Kamu Lisansı versiyon 2 ile sunulan ve Linux Vakfı çatısı altında geliştirilen bir özgür yazılım projesidir. Linux ismi ilk geliştiricisi olan Linus Torvalds tarafından 1991 yılında verilmiştir. Günümüzde süper bilgisayarlarda, akıllı cihazların ve internet altyapısında kullanılan cihazların işletim sistemlerinde yaygın olarak kullanılmaktadır. Bunlardan en popüler olanı Google tarafından geliştirilen Android işletim sistemidir.

<span class="mw-page-title-main">Debian</span> Linux çekirdeği kullanan işletim sistemi

Debian, 1993 yılında başlatılmış, Dünya'nın çeşitli bölgelerindeki gönüllüler tarafından hazırlanan; GNU/Hurd, GNU/Linux gibi farklı çekirdek seçeneklerine dayalı tamamen özgür bir Linux dağıtımıdır. En yaygın GNU/Linux dağıtımlarından biri konumundaki Debian, aynı zamanda Elive, Knoppix, Linux Mint, Mepis, Pardus, Parsix, Ubuntu, Peppermint OS ve Xandros gibi birçok GNU/Linux dağıtımına da kaynak teşkil etmekte ve Google başta olmak üzere iyi tanınan birçok Web sitesinde de tercih edilmektedir. Debian, farklı işletim sistemi çekirdekleriyle birlikte AMD64, ARM, DEC Alpha, i386, IA-64, PowerPC, SPARC, MIPS, HPPA, S390 gibi çok sayıda donanım platformunda da çalışabilmektedir. Desteklediği donanım ve çekirdek zenginliğinin yanı sıra Debian'ı diğer dağıtımlara nispetle özgün kılan en önemli husus, dağıtım kapsamındaki yazılımların bütünüyle özgür lisans şartlarına sahip olması, yazılım özgürlüğünü denetlemek ve sürekli kılmaya yönelik bir Debian Sosyal Sözleşmesi'nin bulunmasıdır.

Linux dağıtımı ; Linux çekirdeği, GNU araçları ve bir masaüstü ortamının bir araya gelmesiyle, bu birlikteliği sürdürülebilir şekilde yönetecek bir yapılandırma araçları seti, yazılım güncelleme araçları vb. ile oluşturularak tam teşekküllü bir işletim sistemi haline gelen uygulamalar bütününü ifade eder.

<span class="mw-page-title-main">Gentoo Linux</span> kaynak kod temelli bir GNU/Linux dağıtımı

Gentoo, kaynak kod temelli bir Linux dağıtımıdır. Kaynak kod tabanlı kurulumunun zorluğu sebebiyle, diğer Linux dağıtımları kadar popüler olamasa da; kaynak kurulumlu dağıtımlar arasında en popüleridir. Özelleşmiş Linux dağıtımları hazırlanırken temel olarak kullanılmaya uygundur. Gentoo, adını bir çeşit penguen olan Gentoo Pengueni'nden almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Ubuntu (işletim sistemi)</span> Linux tabanlı bir işletim sistemi

Ubuntu, Linux tabanlı özgür ve ücretsiz bir işletim sistemidir. Bilgisayarlar, sunucular ve akıllı telefonlara yönelik olarak geliştirilmektedir. Ubuntu projesi Linux ve özgür yazılımın, bilgisayar kullanıcılarının günlük yaşamının bir parçası haline gelmesi amacıyla başlatılmış olup ilk kararlı masaüstü sürümü Ekim 2004'te yayınlanmıştır. Ubuntu’nun masaüstü sürümü günümüzde 40 milyonu aşkın kullanıcı sayısıyla dünyanın en yaygın kullanılan masaüstü Linux dağıtımı konumundadır.

<span class="mw-page-title-main">OpenSUSE</span> topluluk destekli Linux dağıtımı

openSUSE ( ), eskiden SUSE Linux, ana destekçisi SUSE olan bir GNU/Linux dağıtımıdır. "Leap" sürümü, ticari amaçlı geliştirilen SUSE Linux Enterprise Server ve SUSE Linux Enterprise Desktop için bir taban ve deneme ortamı oluşturur. Leap, ticari SUSE Linux ürünlerine doğrudan yükseltme imkanı sunar. En popüler dağıtımlardan biridir. Geliştirilmesinin odak noktası, kullanıcı dostu bir masaüstü ve zengin özellikli sunucu ortamı sağlarken, yazılım geliştiriciler ve sistem yöneticileri için kullanılabilir açık kaynaklı araçlar sunmaktır.

<span class="mw-page-title-main">Mandriva</span>

Mandriva Linux, 1998 Temmuz'unda ilk sürümü çıkan, Gaël Duval tarafından başlatılan Mandrake Linux projesi. Connectiva Linux ile birleşmesinden sonra adını Mandriva olarak değiştirmiştir. Geliştiriciler, Red Hat Linux dağıtımından yola çıkmış, varsayılan masaüstünü KDE'ye çevirmiş, kullanımı kolay grafiksel bir kurulum ekleyerek "Linux'un kurulumu zordur" düşüncesini bertaraf etme konusunda önemli bir adım atmıştır. Mandriva yayınlandığı dönemlerde donanım tanıma ve disk bölümleme araçları, çoğu kişi tarafından piyasanın en iyisi olarak görülmüştür. Dağıtımın Ağustos 2011'den bu yana yeni sürümü yayınlanmamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Fedora Linux</span> GNU/Linux dağıtımı

Fedora Linux, açık kaynak kodlu ve özgür bir Linux dağıtımı. Dünya çapında bir özgür yazılım topluluğu olan Fedora Projesi tarafından geliştirilmekte ve yönetilmekte, Red Hat tarafından desteklenmektedir.

<span class="mw-page-title-main">PCLinuxOS</span>

PCLinuxOS veya kısaca PCLOS, kişisel bilgisayarlar için kolay kullanılması amaçlanan ücretsiz bir Linux dağıtımıdır. CD'de ya da USB bellekte çalıştırılabilir veya sabit diske kurulumu yapılabilir. Ayrıca birçok Linux dağıtımında olduğu gibi 6 veya 12 ayda bir çıkarılan güncel sürümü kurmadan da mevcut sürümde güncelleme yapılabilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Arch Linux</span> GNU/Linux dağıtımı

Arch Linux, belirli bir düzeyde GNU/Linux bilgisi olan kullanıcıları hedef seçmiş bağımsız geliştirilen bir topluluk dağıtımıdır. İlk sürümü 2002 yılında yayınlanmıştır. Arch Linux ekibinin tasarım yaklaşımı basitlik, sadelik ve kod doğruluğu üzerinedir. Ancak buradaki "basitlik" kelimesi, Arch geliştiricileri tarafından "gerekli olmayan eklentiler ve değişiklikler olmaksızın" anlamına gelmekte ve bu felsefe son kullanıcıdan ziyade geliştirici bakış açısını yansıtmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">LXDE</span> Masaüstü ortamı

LXDE, Unix benzeri işletim sistemleri için geliştirilen özgür ve açık kaynak kodlu bir masaüstü ortamıdır.

<span class="mw-page-title-main">CRUX</span> Linux dağıtımı işletim sistemi

CRUX i686 işlemci mimarili bilgisayarlar için geliştirilmiş hafif bir GNU/Linux dağıtımıdır. tar.gz tabanlı bir paket sistemi ve BSD tarzı başlangıç betikleri kullanan CRUX daha çok deneyimli kullanıcıları hedeflemektedir. CRUX paket yükleme ve güncelleme için ports sistemini de kullanmaktadır. CRUX, minimal ve basit tasarımıyla, görece daha ünlü olan Arch Linux'a ilham veren dağıtımlardan biridir. Son CRUX sürümü 3.6.1'dır.

Yumex, RPM ve YUM sistemini destekleyen Fedora ve Redhat tabanlı diğer dağıtımlar ile OpenSuse altında da kullanılabilen grafiksel kullanıcı ara birimidir. Kullanışlı bir arayüz sunmanın yanı sıra, yürütülen işlem hakkında Gnome Paket Yöneticisinden daha fazla bilgi gösterir. Ayrıca Yumex ile güncelleme yapabilir, hangi depoları kullanacağınızı seçebilir ve sisteminize ekleyebileceğiniz yeni paketleri bulabilirsiniz.

<span class="mw-page-title-main">GNOME Software</span>

GNOME Software, Linux ve Unix benzeri sistemlerde yazılım kurmak, kaldırmak ve güncellemek için kullanılan bir paket yöneticisi önyüzü. GTK+ arayüz aracı ile yazılmıştır. GNOME çekirdek uygulamalarının bir parçası olup ilk sürümü GNOME 3.10 ile birlikte Eylül 2013'te yayınlanmıştır. PackageKit için bir GNOME ön ucudur ve RPM, DEB gibi farklı tabanlı sistemleri destekler.

BioLinux aşağıdaki metodların birini veya birden fazlasını kullanarak bir Linux platformunda biyoinformatik yazılımlarına erişimi daha kolay yapmayı hedefleyen çeşitli projeler için kullanılan terimdir:

<span class="mw-page-title-main">SUSE Linux Enterprise Desktop</span>

Novell Linux Masaüstü olarak tanıtılan SUSE Linux Enterprise Desktop (SLED), SUSE tarafından geliştirilen, pazarlanan ve kurumsal müşterilere hitap etmeyi amaçlayan bir GNU/Linux dağıtımıdır. Özel olarak kurumsal masaüstü bilgisayar kullanımı için tasarlanmıştır. Yeni ana sürümler 24-36 ay arayla piyasaya sürülürken, ikincil sürümler 9-12 ayda bir çıkarılır. SUSE Linux Enterprise Desktop da dahil olmak üzere SUSE Linux Enterprise ürünleri, dahil edilen bileşenlerin yalnızca olgun, kararlı sürümlerinin piyasaya sürülen kurumsal ürüne eklenmesini sağlamak amacıyla openSUSE gibi topluluk ürününlerinden çok daha yoğun ve sıkı bir test sürecine alınır.

<span class="mw-page-title-main">SUSE Linux</span>

SUSE Linux SUSE tarafından geliştirilmiş işletim sistemlerinin genel adıdır. SUSE Linux; OpenSUSE, SLES, SLED gibi diğer SUSE projelerini anmak için de kullanılır. Ücretsiz ve açık kaynaklı Linux çekirdeği üzerine inşa edilmiştir ve diğer açık kaynaklı sistem ve uygulama yazılımı projeleri ile birlikte dağıtılır. SUSE Linux Alman kökenlidir, adı “Software und System-Entwicklung” sözcüğünün kısaltmasından gelmektedir. İlk ticari Linux dağıtımı olarak 1994 yılında piyasaya sürüldü. Bir diğer SUSE projesi olan YaST yapılandırma aracı ile de bilinir.

<span class="mw-page-title-main">RPM Paket Yöneticisi</span>

RPM Paket Yöneticisi ücretsiz ve açık kaynaklı bir paket yönetim sistemidir. RPM adı, .rpm dosya biçimini ve paket yöneticisi programının kendisini ifade eder. RPM, öncelikle Linux dağıtımları için tasarlanmıştı; dosya formatı, Linux Standard Base'in temel paket formatıdır.

<span class="mw-page-title-main">LXQt</span>

LXQt, özgür ve açık kaynaklı hafif bir masaüstü ortamıdır. LXDE ve Razor-qt projelerinin birleşmesinden oluşmuştur.

<span class="mw-page-title-main">SparkyLinux</span> Linux dağıtımı

SparkyLinux, masaüstü odaklı geliştirilmiş, Debian tabanlı bir işletim sistemidir. Önceden yüklenmiş çeşitli masaüstü ortamı seçeneklerinden birini seçmek mümkündür. Tüm uygulamaların en güncel sürümünü temin edebilmek için SparkyLinux her sene 3-4 kez yayımlanır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.