İçeriğe atla

AIM ittifakı

AIM ittifakı
TipOrtak girişim
Kuruluş2 Ekim 1991 (33 yıl önce) (1991-10-02)
Feshedilme2006
Genel merkezi
SahibiApple, IBM, Motorola

AIM ittifakı (İngilizceAIM alliance); Apple, IBM ve Motorola'nın kurduğu ortaklıktı. Amaçları IBM'in POWER mimarisine dayalı evrensel bir standart oluşturmaktı.[1] Amaç; cihazlar arası uyum sorunlarını gidermek, endüstriyi gelecek Power modellerine uyumlu hale getirmek ve Microsoft ve Wintel tekelleriyle rekabet etmekti. İttifak, Taligent, Kaleida Labs, PowerPC CPU ailesi, CHRP donanım standartı ve Apple'ın Power Macintosh bilgisayar serisinin kurulmasına önayak oldu.

Tarihçe

Arkaplanı


1980'lerden 1990'lara bilişim endüstrisi, farklı tip kişisel bilgisayarlardan cihazların birbiriyle uyumlu olduğu ve artık hiçbir firmanın öbürlerinden izole çalışamayacağı bir dünyaya evriliyordu. Sınırsız Döngü'de yazılan üzere "Apple'daki çoğu kişi firmanın ya en azılı düşmanlarından biriyle iş birliği yapacağını, ya yazılımlarını lisanslatacağını, ya da batacağını söylüyordu".[3]:428-429 Kısaca Microsoft ve Intel'in piyasadaki Wintel tekeli endüstrideki rekabeti tehdit ediyordu ve Gelişmiş Bilgisayar Ortamı konsorsiyumu oluşturuluyordu.

IBM RS/6000 sunucusunun tasarımcılarından Phil Hester, IBM'in o dönemki başkanı Jack Kuehler'i bir ticaret ittifakı kurulması konusunda ikna etti.[4] Kuehler Apple başkanı Michael Spindler ile iletişime geçip Wintel tipi cihazlara karşı alternatif bir bilgisayar modeli için beraber çalışmaya ikna etti. Apple CEO'su John Sculley bu konuda başkandan daha da hevesliydi.[5]

3 Temmuz 1991'de Apple ve IBM, ittifakın kuruluşuna ve uzun vadeli amaçlarına dair sözleşmeye bağlı olmayan bir niyet mektubu yayınladı. İttifakın nihai amacı, yeni tasarlanmış donanımları ve ortak bir işletim sistemini baz alan tüm endüstri için birleşik bir açık bilgisayar standartının oluşturulmasıydı. IBM, MacOS'i iş dünyasına açmayı hedeflerken Apple da yeni POWER donanım platformunun ana tedarikçisi olmak istiyordu. İttifak kamuoyunda pek etki yaratmamış olmasına rağmen endüstri yorumcuları bu iş birliğini Microsoft ile Intel'in tekeline karşı rekabeti canlandıracak bir güç olması sebebiyle olumlu yorumladı.[6][7] IBM ve Motorola'nın Austin, Teksas'daki bir fabrikada yongaları ortaklaşa üretmek üzere 300 mühendisi olacaktı. Motorola yongaları Apple ve isterse başkalarına satabilecekti.

3 firmadan toplam 400'ü aşkın kişi ittifak dahilinde çalıştı. İttifak çatısı altında çalışanlar emsal şekilde hareket etti ve "90'larda bilişim sektönünün gidişatını değiştirmek" ortak amaçlarıydı.[8]

Başlatılışı


2 Ekim 1991'de tarihi AIM ittifakı Apple CEO'su John Sculley, IBM Araştırma ve Geliştirme Şef'i Jack Kuehler ve IBM Başkan Vekili James Cannavino tarafından resmîleştirildi.[1]:69[10][11] Kuehler, "Bugün kişisel bilgisayar sektörünün ikinci onyılını duyuruyoruz ve bu yeni onyıl bugün başlıyor" dedi. Sculley ise bu ittifakın "teknolojik inovasyon alanında bir rönesans başlatacağını" söyledi. The New York Times ittifak ile ilgili "bilgisayar dünyasında 1 yıl önceye kadar neredeyse kimsenin inanmayacağı bir hareket" ifadesini kullandı. İttifak duyurusu o kadar etkileyiciydi ki ABD hükûmeti ittifakı oluşturan firmalar arasındaki iş birliği ile ilgili antitröst incelemesinde bulundu.[8]

1992'de Apple ve IBM, anlaşmaları gereği 90'ların ortasına kadar herhangi bir ürün çıkarmamak üzere Taligent ve Kaleida Labs isimli iki yeni firma kurdu.[8] 1988'den beri Apple halihazırda "Pink" kod isimli yeni nesil bir işletim sistemi üzerinde çalışıyordu ve Taligent firması Pink'i piyasaya nihai çoklu platform işletim sistemi ve uygulama yapısı olarak sunmak için kurulmuştu. Kaleida ise nesne yönelimli, çoklu platform ve çoklu ortam bir betik dili geliştiriyordu. IBM, Taligent'in mikrokernelini IBM mikrokerneli ile değiştirerek ve Taligent'in CommonPoint uygulama çatısını ürünlerine entegre ederek kendi Workplace OS isimli işletim sistemi ve Taligent'inkini uyumlu hale getiriyordu.

Kaynakça

  1. ^ a b Linzmayer, Owen (2004). Apple Confidential 2.0: The Definitive History of the World's Most Colorful Company. No Starch Press. ISBN 978-1-59327-010-0. 
  2. ^ Tennant, Don (3 Mart 2008). "Emasculating Windows". ComputerWorld. IDG. 6 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2019. 
  3. ^ Malone, Michael S. (1999). Infinite LoopÜcretsiz kayıt gerekli. ISBN 978-0-385-48684-2. OCLC 971131326. 
  4. ^ Steve Lohr (23 Mayıs 1993). "In Pursuit of Computing's Holy Grail"Sınırlı deneme süresince özgürce erişilebilir, normalde ise abonelik gereklidir. The New York Times. 14 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Kasım 2016. 
  5. ^ Markoff, John (14 Eylül 1994). "Computing's Bold Alliance Falters"Sınırlı deneme süresince özgürce erişilebilir, normalde ise abonelik gereklidir. The New York Times. 14 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Kasım 2016. 
  6. ^ Lewis, Peter H. (14 Temmuz 1991). "The Executive Computer; What's in I.B.M.'s and Apple's Gunsights? Microsoft"Sınırlı deneme süresince özgürce erişilebilir, normalde ise abonelik gereklidir. The New York Times. 18 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2019. 
  7. ^ "Rivals IBM, Apple team up for open platform". InfoWorld. 8 Temmuz 1991. Erişim tarihi: 18 Şubat 2019. 
  8. ^ a b c Pollack, Andrew (3 Ekim 1991). "I.B.M. Now Apple's Main Ally"Sınırlı deneme süresince özgürce erişilebilir, normalde ise abonelik gereklidir. The New York Times. 6 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mart 2019. 
  9. ^ Tom Moran, (Ed.) (August 1994). "Taligent Rising". Macworld. 11 (8). s. 34–35. Erişim tarihi: 10 Şubat 2019. 
  10. ^ Engst, Adam (24 Şubat 1992). "Taligent Up & Running". Tidbits. 18 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2019. 
  11. ^ Pitta, Julie (18 Kasım 1995). "IBM, Apple Will Close Door on Kaleida Labs". LA Times. San Francisco. 6 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2019. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">İşletim sistemi</span> bilgisayar donanım kaynaklarını yöneten yazılım

İşletim sistemi ya da işletim dizgesi, bir bilgisayarın donanım kaynaklarını yöneten ve uygulama yazılımlarına hizmet sağlayan yazılımların bir bütünüdür. İşletim sistemleri, bilgisayarın donanımı ile uygulama yazılımları arasında bir köprü görevi görerek kullanıcıların sistemle etkileşim kurmasını sağlar. Öne çıkan örnekler arasında Microsoft Windows, macOS, GNU/Linux dağıtımları, Android ve iOS yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Unix</span>

UNIX türevi işletim sistemleri çok işlemcili çok pahalı makinelerden tek işlemcili, basit ve çok ucuz ev bilgisayarlarına kadar pek çok cihaz üzerinde çalışabilen esnek ve sağlamlığı çok değişik koşullarda test edilmiş sistemlerdir. Fakat özellikle kararlı yapısı ve çok kullanıcılı-çok görevli yapısıyla çok işlemcili sunucularda adeta standart haline gelmiştir ve özellikle akademik dünyada iş istasyonları üzerinde çok yaygın bir kullanım alanı bulmuştur. UNIX, Interdata 7/32, VAX ve Motorola 68000 arasında hızla yayıldı.

<span class="mw-page-title-main">Steve Jobs</span> Amerikalı girişimci ve iş insanı (1955–2011)

Steven Paul Jobs, Apple Computer, Inc.'ın kurucu ortaklarından biridir. Ölümünden 5 hafta öncesine kadar yeni adıyla Apple Inc.'de CEO olarak görev yapmıştır. Bilgisayar endüstrisinin önderlerinden olarak kabul edilir. Next Computer ve Pixar Animasyon Stüdyoları'nı da kurmuş ve yönetim kurulu başkanlığını yapmıştır. 2004 yılında pankreas kanserine yakalanmış, 7 yıl içinde 56 yaşında ölmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Macintosh</span> dizüstü ve masaüstü bilgisayarlara yönelik geliştirilen işletim sistemi

Macintosh, kısaca Mac olarak bilinen ve adını McIntosh Amerikan 1949 ses firmasından alan patent sorunu yaşamamak için Macintosh olarak yazılan, kişisel bilgisayar üreten Apple Computer Inc.'in bir ürünüdür. Ürün yelpazesi 1984 yılında başlamış ve piyasada fare ve grafik arayüz kullanan ilk başarılı bilgisayar serilerinden biri olmuştur. Bu başarıdan dolayı, 1986 yılından itibaren şirketin Lisa, Apple II, Apple III gibi yelpazeleri sonlandırılıp tüm bilgisayarları Macintosh serisi altında toplanmıştır.

macOS, Macintosh işletim sistemi ailesinin son sürümüdür ve Apple tarafından Macintosh bilgisayarları için tasarlanmış bir işletim sistemidir.

<span class="mw-page-title-main">Apple</span> Çok uluslu Amerikan teknoloji şirketi

Apple Inc. ya da eski adıyla Apple Computer Inc., merkezi Cupertino'da bulunan; tüketici elektroniği, bilgisayar yazılımı ve kişisel bilgisayar tasarlayan, geliştiren ve satan Amerikan çok uluslu şirket. En bilinen donanım ürünleri Mac serisi bilgisayarlar, iPod müzik çalar, iPhone akıllı telefon, iPad tablet bilgisayar ve Apple Watch adlı akıllı saattir. Yazılımları arasında ise macOS ve iOS işletim sistemleri, iTunes medya tarayıcısı, Safari internet tarayıcısı ile iLife ve iWork paketleri yer almaktadır. Şirket 1 Nisan 1976 yılında kurulmuş ve 3 Ocak 1977'de Apple Computer, Inc. adıyla anonim şirket haline gelmiştir. İsminde yer alan "Computer" (Bilgisayar) kelimesi 9 Ocak 2007'de iPhone tanıtımıyla birlikte tüketici elektroniğine yönelimlerini yansıtması amacıyla kaldırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">NeXT</span>

NeXT, Inc., 1985 yılında Apple Bilgisayar'ın kurucu ortağı Steve Jobs tarafından kurulan bir Amerikan bilgisayar üreticisi ve yazılım şirketiydi. Birkaç iş arkadaşıyla birlikte Apple'dan çıkarıldıktan sonra Jobs tarafından kuruldu. California merkezli şirket, yüksek öğrenim ve iş dünyası pazarı için tasarlanmış bir dizi iş istasyonu bilgisayarları üretti. İlk ürünü olan NeXT Computer'ı 1988'de piyasaya sürdü. İlk yıllar görece düşük satış rakamı yakalasa da, yenilikçi, nesne yönelimli NeXTSTEP işletim sistemi ve geliştirme ortamı oldukça beğeni topladı.

<span class="mw-page-title-main">Kişisel bilgisayar</span>

Kişisel bilgisayar veya PC, şahsi kullanımına yönelik özel olarak tasarlanmış, herhangi bir uzman veya operatörün yardımı olmadan kişilerin kendi başlarına kullanabileceği bilgisayar türü. Masaüstü bilgisayarlar, dizüstü (laptop) bilgisayarlar ve tablet bilgisayarlar, PC'lere örnek olarak verilebilir. Kişisel bilgisayarlar evde, büroda veya mobil olarak kullanılabilirler.

<span class="mw-page-title-main">AmigaOS</span> Amiga kişisel bilgisayarının işletim sistemi

AmigaOS, Amiga kişisel bilgisayarının işletim sistemidir. Grafik arabirimi olan Workbench, CLI komut satırı arabirimi ile birlikte AmigaDOS ve çoğu Amiga modelinde ROM'da yer alan Kickstart'tan oluşur.

<span class="mw-page-title-main">PowerPC</span>

PowerPC, AIM olarak bilinen Apple-IBM-Motorola ittifakının 1991'de geliştirdiği bir RISC mikroişlemcisidir. Genel olarak kişisel bilgisayarlar içindir. PowerPC merkezi işlem birimleri (CPU) gömülü (embedded) ve yüksek performans işlemcileri olduğu için popüler olmuştur. PowerPC 1990'da AIM' in ve PReP'in temel taşı oldu, fakat mimari Apple'ın Macintosh'unun 1994–2006 modellerinde daha başarılı bulundu.

<span class="mw-page-title-main">Çekirdek (bilgisayar bilimi)</span>

İşletim sistemi çekirdeği, kısaca çekirdek (kernel), işletim sistemindeki her şeyin üzerinde denetimi olan merkezi bileşenidir. Uygulamalar ve donanım seviyesindeki bilgi işlemleri arasında bir köprü görevi görür. Çekirdeğin görevleri sistemin kaynaklarını yönetmeyi de kapsamaktadır. Genellikle çekirdek, işletim sisteminin temel bir elemanı olarak, yazılımın fonksiyonunu yerine getirebilmesi için kontrol etmesi gereken kaynaklar için düşük seviye soyutlama katmanı sağlayabilir. İşletim sistemi görevleri, tasarımları ve uygulanmalarına göre farklı çekirdekler tarafından farklı şekillerde yapılır. Sistem açılırken belleğe yüklenir ve sistem kapatılıncaya kadar ana bellekte kalır.

<span class="mw-page-title-main">Unix benzeri</span>

Unix benzeri işletim sistemi, resmi bir UNIX markası olmamasına karşın Unix sistemine benzer şekilde çalışan işletim sistemleridir. Unix benzeri bir yazılım, Unix komut ve kabuğuna benzer işlevlere sahiptir. Bu terimin kullanımı için bir standart yoktur ve bir yazılımın veya işletim sisteminin Unix benzeri olarak adlandırılıp adlandırılamayacağı üzerine farklı görüşler vardır.

iMac Appleın masaüstü bilgisayarı

iMac, Apple tarafından tasarlanıp üretilmiş Macintosh masaüstü bilgisayar ailesinin hepsi bir arada modelidir. Ağustos 1998'de piyasaya sürülmesinden bu yana Apple'ın en çok bilinen ürünlerinden biri oldu.

Bu sayfa işletim sistemi listesidir. Bilgisayar işletim sistemleri teknolojisine, sahibine, lisansına, çalışma durumuna, kullanıma ve birçok diğer özelliklerine göre kategorilere ayrılır. Uygulamada birçok grup ortak olabilir.

<span class="mw-page-title-main">System 1</span>

System 2, System 3, System 4 ve System 5 işletim sistemleri de bu maddeye dahildir.

<span class="mw-page-title-main">Motorola 68000</span>

Motorola 68000, 16/32 bitlik CISC mikroişlemcisidir ve 1979'da Motorola Semiconductor Ürünleri Bölümü tarafından üretilmiştir

<span class="mw-page-title-main">Macintosh işletim sistemleri</span>

Macintosh işletim sistemleri, Apple tarafından geliştirilen işletim sistemleri ailesidir. 1984 yılından beri Macintosh serisi kişisel bilgisayarlarıyla kullanılmak üzere tasarlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kaleida Labs</span>

Kaleida Labs 1991 yılında çapraz platform çoklu ortam yazılımı Kaleida Media Player ile davranışlarını programlama için nesne yönelimli betik dili ScriptX'i geliştirmek için kurulmuştur. Sistemin amacı etkileşimli CD-ROM başlıklarını üretmekti, bu 1990'ların başlarında yoğun çaba gerektiren bir alandı. 1994 yılında sistem piyasaya sürüldüğünde görece yüksek sistemi gereksinimlerine ve bellek ayakizine sahipti, Mac platformuna özgü bir PowerPC sürümü yoktu. Aynı zamanlarda piyasadaki hızlı değişiklikler, özellikle World Wide Web ve Java programlama dilinin gelişimi, etkileşimli CD piyasasını niş bir role sürükledi. Kaleida platformu kayda değer bir ilgi çekmeyi başaramadı ve 1996 yılında kapandı.

IBM anaçatı bilgisayar işletim sistemlerinin tarihçesi, IBM'in anaçatı bilgisayar tedarikindeki tarihi üstünlüğü sebebiyle tüm anaçatı bilgisayar işletim sistemlerinin tarihçesinde önemli bir yere sahiptir. IBM anaçatı bilgisayarları, IBM'in veya üçüncü partilerin ürettiği işletim sistemlerini kullanır.

Taligent, Amerikalı bir yazılım geliştirme firmasıydı. Pink isimli Apple'ın nesne yönelimli işletim sistemini geliştirilmesi için 1992 yılında AIM ittifakı kapsamında kurulmuştu. Firma IBM tarafından 1998'de feshedildi.