İçeriğe atla

AGM-154

Diagram of AGM-154A weapon
Diagram of AGM-154A weapon

AGM-154 Joint Standoff Weapon (JSOW) Raytheon (eski Texas Instruments) tarafından ABD Hava ve Deniz Kuvvetleri için geliştirilen Müşterek Menzil-Dışı Mühimmatı (JSOW) ailesi, düşük maliyetli ancak oldukça etkili bir menzil-dışı (stand-off) silah sistemidir. Tepki motoru bulunmayan JSOW hedefe havada süzülerek ulaşmaktadır.

JSOW Kabiliyetleri

AGM-154 JSOW

Kara ve deniz hedeflerine karşı kullanılabilen JSOW, pilot 'AT ve Ayril' kabiliyeti sağlamaktadır. Gece, gündüz ve her türlü hava şartında büyük bir hassasiyetle hedef uçmasını sağlayan GPS/INS destekli seyrüsefer sistemi ile terminal (son yaklaşma) safhasında kullanılan kızılötesi arayıcı ve veri bağlantısı (data link) sayesinde JSOW, hedefine nokta vuruşu gerçekleştirebilmektedir. Çok alçak ve çok yüksek irtifalardan bırakılabilen ve düşük radar kesit alanı ve IR izine sahip olan JSOW, pilota tek geçişte birden fazla hedefe, birden fazla mühimmatla taarruz kabiliyeti sağlamaktadır. Hassas hava taarruzlarının düşman hava savunma sistemlerinin etkili menzillerinin çok ötesinden icra edilebilmesine imkân tanıyan bir sistemdir.

Teknik Veriler

  • Uzunluk: 4,06m
  • Kanat Açıklığı: 2,69
  • Ağırlık: 483–681 kg
  • Azami Etkili Menzili: 130 km
  • Çap: 330 mm
  • İtki Tipi:
    • AGM-154A/B/C: Yok
    • AGM-154D/E: Turbojet Williams J400 itiş gücü 1,1 kn
  • Harp Başlığı
    • AGM-154A/D:145 adet BLU-97/B CEB bombacığı
    • AGM-154A-1:227-kg BLU-111
    • AGM-154B:4x6 BLU-108/B zırh delici
    • AGM-154C/E:250 kg BLU-111/B veya 246 kg Broach

Platformlar

  • F/A-18
  • B-1
  • B-2
  • B-52
  • F-15
  • F-16
  • F-35

Sürümler

AGM-154 JSOW.

Kinematik etkili ve düşük izli bir gövdeye sahip olan AGM-154 JSOW'nın taşıdıkları harp başlıklarına göre A,B ve C olmak üzere üç değişik versiyonu bulunmaktadır.

AGM-154A JSOW (Cluster bomb)

Temel model olan AGM-154A JSOW, her biri Zirkonyum yanıcı çemberine ve parça tesirli ve yangın çıkarıcı çukur imlalı patlayıcıya sahip 145 adet BLU-97/B CEB (Combined Effects Munitions) taşımaktadır. Yeni geliştirilen ve birim maliyetleri, daha az parça kullanımı ve üretim süreçlerinde gerçekleştirilen iyileştirmeler sayesinde kayda değer oranda (yaklaşık %40) azaltan Block II konfigürasyonunda karıştırmaya mukavemetli yeni Raptor GPS sistemi kullanılmakta ve JSOW A modeli BLU-111 (MK-82) harp başlığı AGM-154A-1 opsiyonu ile sunulmaktadır.

AGM-154B JSOW (Zırhlı Hedeflere Karşı)

AGM-154B JSOW, tanksavar hedeflere karşı her biri 4 adet mermiye sahip 6 adet BLU-108/B bombacığı ile donatılmıştır.

AGM-154C JSOW

AGM-154C JSOW ise 250 kg ağırlığındaki BLU-111/B harp başlığına sahiptir. Hassas taarruzlar için görüntüleyici kızılötesi (IIR) arayıcı sensörü ile terminal safhasında hedefe 2 km kala aktive edilen Otomatik Hedef Tespiti (ATA) teknolojilerine sahiptir. Otomatik Hedef Tespiti, JSOW'nın kendi hedefini operatörün müdahalesine gerek kalmadan uçuş öncesinde hafızasına yüklenen referans görüntülerin karşılaştırılmasını yapmak suretiyle hassas bir şekilde bulabilmektedir.

AGM-154C JSOW Broach

ABD Deniz Kuvvetleri için özel olarak geliştirilen ve Başlangıç Hareket Kabiliyeti (IOC)'ne Şubat 2005 tarihinde ulaşan 468 kg ağırlığındaki AGM-154C Broach (Bomb Royal Ordnance Augmented CHarge) adı verilen ve arka arkaya yerleştirilmiş 2 adet patlayıcıdan oluşan parça tesirli ve zırh delici harp başlığı sayesinde tahkimatlandırılmış hedeflere karşı kullanılabilmektedir.

JSOW'un geliştirme Programı

Raythoeon ve ABD Deniz Kuvvetleri silahın, bir veri hattı ilavesi ve iyileştirmeler sayesinde, kötü hava şartlarında ve uzun menzillerden hareketli kara ve deniz hedeflerine karşı kullanılabilmesine imkân tanıyacak Block III mühimmatının 2009 yılında üretilmesi bekleniyor.

JSOW ve Türkiye

AGM-154A-1 JSOW Block II ve AGM-154C JSOW modernize edilecek F-16C/D uçaklarında kullanılmak üzere Türk Hava Kuvvetleri tarafından sipariş edilmiştir.

Kullanan Ülkeler

Dış bağlantılar

Video

[1] 7 Nisan 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

Kaynakça

  • Savunma ve Havacılık Sayı:2005/11 sy.112

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">General Dynamics F-16 Fighting Falcon</span> Amerikan Üretimi Tek Motorlu 4.Nesil Savaş Jeti

F-16 Fighting Falcon, çok amaçlı, tek jet motorlu, 4. nesil savaş uçağı. General Dynamics şirketi tarafından, ABD Hava Kuvvetleri için geliştirilmiştir. Hafif avcı uçağı olarak tasarlanmış olmasına rağmen birçok başka amaç için de kullanılmakta olan avcı uçağıdır. Geniş kullanım alanı ve yüksek manevra kabiliyeti sayesinde birçok ülkeye ihraç edilmiştir. Faal olarak çeşitli ülkeler tarafından kullanılmaktadır. II. Dünya Savaşı sonrası üretilen uçaklar içinde, MiG-21'den (10,000+) ve F-4 Phantom-II'den (5.195) sonra en çok üretilen 3'üncü savaş uçağıdır. Temmuz 2016 itibarıyla 4.573 adet üretilmiştir.

Penguin, Norveçli Kongsberg Defence & Aerospace (KDA) firması tarafından üretilen NATO'nun ilk serbest uçuşlu anti-gemi füzesidir. Füzenin orijinal adı Penguin olmakla birlikte ABD kodlaması AGM-119'dur. Ufak ve orta tonajlı gemilerle satıhtaki denizaltılara karşı taarruz amaçlı geliştirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">McDonnell Douglas F/A-18 Hornet</span> ABD yapımı dördüncü kuşak savaş uçağı

F/A-18 Hornet,, McDonnell Douglas ve Northrop şirketleri tarafından müşterek olarak tasarlanan ve 1982 yılında üretilmeye başlanmış olan bir muharebe uçağıdır. 1997'den beri Boeing tarafından üretilmektedir. Rus muadili SU-33 model savaş uçağıdır.

<span class="mw-page-title-main">Tomahawk</span> Uzun menzilli, sesten yavaş seyir füzesi

Tomahawk, tam adı BGM-109 Tomahawk, stratejik bir seyir füzesidir.

<span class="mw-page-title-main">MIM-14 Nike Hercules</span>

MIM-14 Nike Hercules, Amerikalı Western Electric firması tarafından üretilen ve 1950'li yılların teknolojisini taşıyan bir yüksek irtifa hava savunma füzesidir. Tasarım amacı Sovyet bombardıman uçaklarının ve balistik füzelerinin yüksek irtifada önlenmesidir. Yerden radar güdümlü bir füzedir. 144 km menzil ve 45 km irtifa kapasitesine sahiptir. Katı yakıtlı roket motorunun sağladığı 3.65 mach hızla hedefe yönelir. 500 kg ağırlığındaki harp başlığı parça ve infilak tesirlidir. Sistem mobil hareket kabiliyetine sahip değildir. Nükleer başlık taşıyabilir ve teoride kısmi olarak kara hedeflerine karşı saldırı yeteneği de vardır.

<span class="mw-page-title-main">MIM-23 Hawk</span> Raytheon tarafından geliştirilen, orta menzilli hava savunma sisteml

Raytheon tarafından geliştirilen sistem, orta menzil hava savunma sistemlerinin en etkililerindendir. Orta menzil hava savunma sistemi olmasına rağmen alçak irtifa hedefleri için uyarlanmıştır. Açık adı "Homing Allthe way to Kill" dir. Standart lançerinden üç füze taşımaktadır. Improved (Geliştirilmiş)-HAWK`ın motor perfomansı artırılmış, elektronik harbe karşı korunması da en üst düzeye çıkarılmıştır. Azami menzil 35 km ve azami irtifası ise 18 km`dir. 1982`de bir İsrail I-HAWK Füzesi, 21 km irtifadaki bir MIG-25 düşürmüştür. X-band radar güdümlü olarak yönlendirilen I-HAWKìn harp başlığı 54 kg ağırlığında olup parça ve infilak tesirlidir. Bugüne kadar 36.000 adet üretilen füzelerin 11.800 adedi NATO ülkeleri envanterine alınmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Crotale</span>

Crotale, Fransız Thomson-CSF üretimi çeşitli araçlar üzerinde monte edibilen mobil bir sistem olarak çeşitli tipteki Elektro Optik (EO) ve Elektro Manyetik (EM) sensörlerle donatilmiş 8 adet VT-1 füzesine sahiptir. Füzeler nişan hattı güdüm sistemi ile yönlendirilmekte olup, 8 km içinde 35 g manevra kabiliyetine sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">AGM-45 Shrike</span>

AGM-45 Shrike, radar vericilerini imha ve home için yapılmış havadan atılan anti-radyasyon füzesi. AGM-45 olarak adlandırılır. İlk anti-radar füzesi olan AGM-45 Shrike'ın ilk versiyonu 1958'de ABD NWC'de üretilmiştir. SA-2 Guideline SAM hava savunma bataryalarına karşı geliştirilmiştir. Özellikle Vietnam Savaşı'nda adından sıkça söz ettirmiştir. Savaşın başlarında hedef tespit ve imha yeteneği üst seviyede iken zamanla SAM bataryalarına yakalanma ve hedeften sapma oranının beklenenin üzerinde olması füzenin geliştirilmesi gerekliliğini ortaya koymuştur. ABD ve İsrail Hava Kuvvetleri envanterine katılmıştır. İsrail tarafından Arap-İsrail savaşlarında Mısır'ın SA-2 Guideline ve SA-3 Goa SAM bataryalarına karşı kullanılmış ve başarılı olmuştur. F-16CJ Wild Weasel, F-4G, F-15, A-4, A-6, A-7 ve F-105'ler tarafından taşınabilmektedir. Üretimin sona erdiği 1982'ye kadar A ve B versiyonlarından 18500 adet AGM-45 Shrike üretilmiştir. 1983'ten itibaren yerini daha modern ve pahalı olan AGM-88 HARM'a bırakmıştır. Türk Hava Kuvvetlerinin de envanterinde bir miktar AGM-45 Shrike bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Fairchild Republic A-10 Thunderbolt II</span> Amerikan yapımı ilk yakın hava desteği sağlayan hava platformu

A-10 Thunderbolt II, Amerikan Fairchild Republic şirketi tarafından üretilen; kara birliklerine yakın hava desteği sağlama görevi için ABD Hava Kuvvetleri için özel olarak geliştirilmiş bir saldırı uçağıdır. Orijinal takma adı "Warthog" olmasına rağmen II. Dünya Savaşı'nda kara birliklerine yakın hava desteği sağlamış olan P-47 Thunderbolt'a izafeten aynı isimle anılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Rockwell B-1 Lancer</span> Bombardıman Uçağı

B-1 Lancer, ABD Hava Kuvvetleri'nde serviste bulunan uzun menzilli stratejik bombardıman uçağı. B-52 Stratofortress ve B-2 Spirit ile beraber ABD uzun menzilli bombardıman kuvvetinin belkemiğini oluşturur.

<span class="mw-page-title-main">RIM-116 Rolling Airframe Missile</span>

RIM-116 RAM, gemilerin kendilerini korumaları için geliştirilmiş bir hava savunma sistemidir.

JDAM Boeing tarafından üretilen müşterek doğrudan taarruz mühimmatıdır. Kuyruk bölümünde bulunan INS/GPS sistemleri sayesinde uçaktan bırakıldıktan sonra hedefin belirlenen koordinatına doğru uçuşunu bağımsız olarak gerçekleştiren sistemdir. Pilota, yoğun bulutlu ve sisli/dumanlı ortamlarda, düşman hava savunma sistemlerinin etkili menziline girmeden, güvenli bir mesafeden taarruz edebilme kabiliyeti kazandıran müşterek doğrudan taarruz mühimmatı JDAM, halen mevcut serbest düşüşlü mühimmatıları, hedefi büyük bir doğrulukla güdümleyerek birer akıllı mühimmat haline getirmektedir.

Broach adı verilen ve arka arkaya yerleştirilmiş 2 adet patlayıcıdan oluşan parça tesirli ve zırh delici harp başlığıdır.

RIM-66 Standart Missile 1 (SM1) ABD'de yapımı Gemi Konuşlu Orta Menzilli Hava Savunma Füzesi'dir

<span class="mw-page-title-main">S-125 Neva</span> Rus yapımı Orta Menzilli Hava Savunma Füzesi sistemi

S-125 Neva\Pechora,, yüksek performanslı uçaklara, diğer hava hedeflerine angajman yetenekli, çok kanallı, her hava şartında faaliyet kabiliyetine sahip olan, Rus yapımı orta menzilli karadan havaya füze savunma düzeneğidir.

<span class="mw-page-title-main">Havadan karaya füze</span>

Havadan karaya füze tabiri askeri uçaklar tarafından fırlatılan, kara ve deniz hedeflerine karşı kullanılan füzelere verilen genel addır. Süzülen bombalara çok benzeseler de bu bombaların sahip oldukları itiş sistemleri vardır. Bu sistemler içerisinde en çok kullanılan türleri roket ve jet motorlarıdır. Bu motorlar silaha kısa ve uzun menzil sağlamaktadır. Bunun yanında Sovyetler tarafından geliştirilen bazı füzelerde kullanılan ramjet sistemi, füzeye hem uzun hem de yüksek uçuş hızı sağlamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Seyir füzesi</span> Jet motorundan faydalanan güdümlü, antigemi füze sistemidir

Seyir füzesi kaldırıcı kuvvet olarak kanatçıklarının yardımıyla havanın dinamik yapısından, sürüklenmeyi dengelemek için de çekiş kuvvetlerinden bunun içinde jet motorundan faydalanan güdümlü bir füze sistemidir. Kruz füzesi genel olarak içerisinde klasik patlayıcı veya nükleer bomba bulunan savaş başlıklarını yüzlerce kilometre taşımak üzere tasarlanmıştır. Gelişmiş kruz füzeleri süpersonik veya yüksek sesaltı hızla ilerleyen, kendi kendine sevk edebilen, radara yakalanmamak için çok alçak irtifadan uçabilen araçlardır. Genel olarak bu araçlar savaş başlığı taşımaları ayrıca keşif veya gözetleme değil saldırı amacı taşıdıklarından insansız hava aracı sınıfına girmezler.

<span class="mw-page-title-main">BLU-107 Durandal</span> Fransız Matra şirketince üretilen, serbest düşümlü bir pist tahrip mühimmatı

İsmini efsanevi Fransız kılıcından alan BLU-107 Durandal, Fransız Matra tarafından üretilen serbest düşümlü bir pist tahrip mühimmatıdır. Sadece pist tahribinde değil, karayolu ve demiryolu gibi düşman ikmal hatlarının kesilmesinde de kullanılabilmektedir. 1960'ların ortalarında Fransa-İsrail ortak girişimini ile geliştirilmiştir. Dizaynı oldukça eskiye dayansa da günümüzde dahi en etkili pist tahrip mühimmatı olma özelliğini devam ettirmektedir.

<span class="mw-page-title-main">AGM-65 Maverick</span> ABD yapımı, güdümlü bir havadan karaya taktik taarruz füzesi

AGM-65 Maverick, Amerikalı Hughes firması tarafından geliştirilen yakın hava desteği, düşman hava savunmasının bastırılması, kritik düşman birimlerinin imhası gibi görevlerde kullanılan güdümlü bir havadan karaya taktik taarruz füzesidir.

<span class="mw-page-title-main">Boeing EA-18G Growler</span> elektronik savaş uçağı

Boeing EA-18G Growler, iki kişilik Boeing F/A-18F Süper Hornet'in özel bir versiyonu olan Amerikan uçak gemisi tabanlı elektronik savaş uçağıdır. EA-18G, Birleşik Devletler Donanması ile hizmet veren Northrop Grumman EA-6B Prowler'ın yerini aldı. Growler'ın elektronik savaş kabiliyeti öncelikle Northrop Grumman tarafından sağlanmaktadır. EA-18G, 2007'de üretime başladı ve 2009'un sonlarında ABD Donanması ile operasyonel hizmete girdi. Ayrıca Avustralya, 2017'de Avustralya Kraliyet Hava Kuvvetleri ile hizmete giren on iki EA-18G satın aldı.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.