İçeriğe atla

ACARS

Bir ACARS mesajı örneği

Uçak iletişim adresleme ve raporlama sistemi (İngilizce: Aircraft Communications Addressing and Reporting System, kısaca ACARS), yolcu kabinin altındaki elektronik kısımda bulunan radyo ve uydu üzerinden uçak ve kule arasındaki veri bağlantısını sağlayan dijital sistemdir.[1] ACARS, uçuş planını yönetir, uçağın konumu ve performans bilgilerini iletir. Devre dışı bırakıldığı takdirde uçak ve yer istasyonları arasındaki iletişim kesilir.

SITA, ACARS hizmeti sunmak için radyo istasyonları ekleyerek dünya çapında zemin veri ağını arttırmıştır ve ACARS, hava iletişimi için kullanılan İnternet Protokolünün ve hava iletişim trafiğini kontrol eden Havacılık Telekomünikasyon Ağının (ATN) yerini almıştır.

Tarihçe

ACARS 1978 yılında kullanılmaya başlanmıştır.[2] Veri bağlantı tanımı öncesinde, uçak (uçuş ekibi) ve personel arasındaki tüm iletişim sesli iletişime dayanarak yapılıyordu. Bu haberleşme ya çok yüksek frekans (VHF) ya da yüksek frekans (HF) ses radyolarını kullanırdı ki bu, 1990'ların başında SATCOM ile daha da arttırıldı. Bazı durumlarda sesli iletilen bilgiler, hava yolu teletype sistemi veya onun halefi sistemleri için gönderilmiş mesajları ve ona verilmiş radyo operatörlerini içermektedir.

ACARS sistemlerine giriş

Havayolları, uçuş ekibi iş yükünü azaltmak ve veri bağlarını geliştirmek için, 1980’lerin sonuna doğru ACARS sistemini devreye soktu .(1980'lerden önce birkaç ACARS sistemi tanıtılmıştı, fakat ACARS ana havayolları tarafından 1980'lerin geri kalan kısmına kadar geniş bir kullanım alanı bulamamıştı.) Her ne kadar ACARS terimi çoklukla uçağa takılı aviyonik kutu (avionics Line-replaceable unit installed), olarak düşünülürse de aslında bütün hava ve yer sistemini içerir. Uçağın üzerindeki ACARS sistemi ACARS Yönetim Ünitesi (MU) denilen aviyonik bilgisayar ve Kontrol Gösterim Ünitesinden (CDU - Control Display Unit) oluşur.

MU VHF radyolarını kullanarak yerden gelen dijital mesajları alacak ve gönderecek şekilde tasarlanmıştır. Yerde, ACARS sistemi veri bağlantı mesajlarını alacak veya yayınlayacak ve ayrıca onları çeşitli havayolları ağları 1980’lerin sonuna doğru ARINC 724 karakteristikleriyle geliştirildi. ARINC 724 aviyonik destek dijital veri baralari bulunan uçakları belirtmiştir. Bu sonradan 1990 larda bütün dijital uçaklar için kullanılan primer karakteristik olan ARINC 724B olarak değiştirilmiştir. 724B spesifikasyonunun devreye girmesiyle, ACARS MU’lar ARINC 739 protokolünü kullanan uçuş yönetim sistemi MCDU lar ve ARINC 740 protokolunu kullanan yazıcılar ile endüstri standartlarındaki operasyon protokollerinde buluştu. Endüstri, gelecek nesil ACARS MU'ları için olan CMU sistemlerine ait, ARINC 758 denilen yeni ARINC karakteristiğini çıkardı.

OOOI olayları

ACARS’ın endüstride OOOI denilen başlangıç uygulamalarının birisi uçuş fazlarına (Kapı dışında, yerden uzak, Yerde ve Kapıda-Out of the gate, Off the ground, On the ground ve Into the Gate) olan değişiklikleri otomatik olarak izlemek ve rapor etmektir. Bu OOOI olayları uçak sensörlerini (kapılar, park freni ve iniş takımı dikme anahtarı) giriş olarak kullanan ACARS MU’ları içindeki algoritmalar tarafından tariflenmiştir.

Her ucusun başında, ACARS MU yere uçuş fazı, olayın olduğu zaman ve uçaktaki yakıt miktarı veya başlangıç ve varış noktaları gibi diğer ilgili bilgileri içeren bir dijital mesaj gönderir. Bu mesajlar havayolu içindeki ödeme fonksiyonlarını otomatikleştirmek için kullanılarak uçuş ekiplerinin uçuş fazına bağlı olarak farklı değerlerde ödenmelerini gerçekleştirir.

Uçuş yönetimi sistemi katılımı

Uçaktaki olayları bulup mesajları göndermeye ek olarak, başlangıç sistemleri uçaktaki diğer aviyonik sistemler ile yeni karşılıklı etki desteklemesini genişletir.

1980’lerin sonu ve 1990’ların başı arası, ACARS MU’ları ve uçuş yönetim sistemleri arasında (FMS) bir veri bağlantısı karşılıklı etkisi ortaya konuldu. Bu katılım ucuş planları ve hava bilgisini ACARS MU’ya sonra, FMS’e gönderilme olasılığını sağladı.

Bu özellik havayoluna ucuş sırasında FMS’leri güncelleme kapasitesini verdi ve uçuş ekibinin yeni hava durumlarını değerlendirmesine veya başka uçuş planları yapmasına olanak sağladı.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "ARINC Characteristic 758-2 Communications Management Unit (CMU) Mark 2". ARINC. Temmuz 2005. 10 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mart 2014. 
  2. ^ Carlsson, Barbara (October 2002). "GLOBALink/VHF: The Future Is Now" (PDF). The Global Link (Basın açıklaması). s. 4. 11 Şubat 2006 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2007. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği</span> hava yolları için milletlerarası ticaret birliği kuruluşu

IATA, sadece havayolu şirketlerinin üye olabildiği, uluslararası bir ticaret kuruluşudur. Kurumun merkezi Kanada'nın Montreal şehrindedir.

<span class="mw-page-title-main">Lockheed C-130 Hercules</span> taktik nakliye uçağı

C-130 Hercules, Amerikalı Lockheed (şu an Lockheed Martin) firması tarafından geliştirilen orta sınıf bir taktik nakliye uçağıdır. Havacılık tarihinin en başarılı nakliye uçaklarından biri olarak kabul edilmektedir. Dünya genelinde 50'den fazla ülke için 2,500'den fazla C-130 Hercules üretilmiştir ve bu uçaklar 22 milyon uçuş saatini aşmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Grumman F-14 Tomcat</span> Amerikan yapımı hava üstünlük uçağı

F-14 Tomcat, Northrop Grumman tarafından üretilen süpersonik, çift motorlu ve değişken geometrik kanatlı bir av önleme ve hava üstünlük uçağıdır.

<span class="mw-page-title-main">Havacılık</span>

Havacılık, insanlar tarafından üretilmiş hava taşıtlarıyla uçmak ya da uçmak için gerekli olan makinelerin tasarımıyla veya bakımlarıyla uğraşmak demektir. Daha genel bir anlamda, havacılık terimi, hava taşıtı ile ilgili olan tüm eylemleri, endüstrileri, kurumları kapsamaktadır. Ticari havacılık, sivil havacılık, genel havacılık, askerî havacılık, deniz havacılığı, kara havacılığı, ultralight havacılık, sanal havacılık gibi türleri bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Aletli iniş sistemi</span>

Aletli İniş Sistemi, pist başına yerleştirilmiş vericiler vasıtasıyla uçakların inişine yardımcı olan bir hassas yaklaşma sistemi. ILS, uçağın pist başına kadar hassas yaklaşmasını sağlayan bir seyrüsefer yardımcı sistemidir. Bulut tavanının alçak, görüş faktörlerinin kötü olduğu hava koşullarında, uçağın alçak bir biçimde piste yaklaşmasını ve piste elektronik cihazlarla emniyetli iniş yapmasını sağlar. Pilota istikamet ve süzülüş hattı bilgisi verir.

<span class="mw-page-title-main">Airbus A320 ailesi</span>

Airbus A320 ailesi Almanya, Fransa, İspanya, Birleşik Krallık ve Hollanda ortaklığından oluşan Airbus S.A.S. ailesinin kısa ve orta menzilli uçağıdır. Airbus A320 serisi A318, A319, A320, A321 ve ACJ özel jet versiyonlarından oluşur. İlk uçuşunu 1987 yılında gerçekleştiren A320 serisi fly by wire Flight control sistemini kullanan ilk yolcu uçaklarıdır. Yolcu uçakları arasında bu güne kadar 4658 adetten fazla üretilerek en büyük rakibi Boeing 737'in arkasından ikinci sıradadır. 1965 yılında üretime başlayan Boeing 737 şu ana kadar 8000'i geçmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Yolcu uçağı</span>

Yolcu uçağı, genel anlamda sadece yolcu taşıma amacına yönelik olarak üretilmiş uçak. Yolcuların yanı sıra yolculara ait bagajların ve kısmen diğer malzemelerin nakliyesinde de kullanılırlar. Yolcu uçağı tabiriyle daha çok havayolları tarafından kullanılan yüksek kapasiteli ve performanslı uçaklar kastedilir. Bununla birlikte hafif uçaklar da az sayıda yolcunun çoğunlukla kısa mesafelere ulaştırılmasında kullanılırlar.

<span class="mw-page-title-main">Aviyonik</span>

Aviyonik havacılıkta uçaklar, yapay uydular ve uzay araçlarının elektronik sistemleri için kullanılan terimdir.

<span class="mw-page-title-main">DME</span> Distance Measuring Equipment

DME, havacılıkta yaygın olarak kullanılan bir radyo seyrüsefer yardımcısı. Taşıtın yer istasyonundan olan uzaklığını -genellikle deniz mili (nm) cinsinden- ölçen aviyonik bir sistemdir.

<span class="mw-page-title-main">VOR</span>

VOR ; alet uçuşunda yaygın olarak kullanılan bir radyo seyrüsefer yardımcısı. Bir yer istasyonu ile hava aracındaki alıcıdan oluşur. En basit tanımı ile, hava aracının yer istasyonuna göre hangi manyetik radyal üzerinde olduğunu gösterir. Tek başına VOR sistemi baş ve mesafe bilgisi vermez.

<span class="mw-page-title-main">TUSAŞ Hürkuş</span> Türk yapımı temel eğitim uçağı

TUSAŞ Hürkuş, TUSAŞ tarafından tasarlanan ve geliştirilen, temel eğitim ve hafif kara saldırı uçağı olan iki kişilik, alçak kanatlı, tek motorlu turboprop bir uçaktır. Adı Birinci Dünya Savaşı ve Türk Kurtuluş Savaşı gazisi, ilk Türk uçak üreticisi Vecihi Hürkuş'tan esinlenerek verilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Radyo seyrüseferi</span>

Radyo seyrüseferi veya radyo navigasyonu, Dünya üzerindeki bir noktadan başka bir noktaya giderken, seyrüsefer yardımcısı olarak radyo frekansları ile çalışan araçların kullanımı. Radyo seyrüsefer yardımcıları genellikle; vericinin gönderdigi radyo elektromanyetik dalgalarının alıcı tarafından alınması ve ses, görüntü veya yazıya dönüştürülmesi prensibiyle çalışırlar.

<span class="mw-page-title-main">Otomatik pilot</span>

Otomatik pilot, bir hava aracı, deniz aracı veya uzay aracının yolunu bir insan operatör tarafından sürekli manuel kontrol gerektirmeden kontrol etmek için kullanılan bir sistemdir. Otomatik pilotlar operatörlerin yerini almaz. Bunun yerine, otomatik pilot operatörün aracı kontrol etmesine yardımcı olarak operatörün operasyonların daha geniş yönlerine odaklanmasına imkan sağlar.

<span class="mw-page-title-main">Transponder (havacılık)</span>

Transponder, hava araçlarında bulunan, radar sorgulamasına cevap vermek için tasarlanmış; hava aracının yer, hız gibi temel bilgilerini radyo frekanslarına yanıt olarak trafik kontrolörlerine ileten, uçağın en önemli iletişim sistemini oluşturan elektronik cihazdır. Bir hava aracının transponderi devre dışı olduğu zaman o hava aracına dair hiçbir bilgi alınamaz ve iletişim kurulamaz. Bazı kaynaklarda XPDR, XPNDR, TPDR veya TP şeklinde kısaltılır. Hava aracındaki transponder yerdeki ikincil radarlarla ve diğer uçaklardaki çarpışmayı önleyici sistemlerle sinyaller vasıtasıyla haberleşir. Mode C ve Mode S transponderler basınç altimetresinden aldıkları irtifa bilgisini de yayınlayabilirler.

Uluslararası havacılık terimi olarak, SELCAL veya SelCal bir hava taşıtı ile temas kurmak isteyen bir yer istasyonunun söz konusu hava taşıtındaki uçuş ekibini uyararak iletişim kurmasını sağlayan bir radyo sistemidir. Kısaltma İngilizce, "selective-calling" den türetilmiştir. SELCAL'in çalışma prensibinde yer tabanlı bir kodlayıcı ve verici ile ses yayını ve uçakta bulunan dekoder ve radyo alıcısı bulunur. SELCAL kullanımı ile uçuş ekibinin uçaktaki radyo komünikasyon sisteminin sesinin kısık olduğu veya dinlenmediği halde dahi gelen iletişim çağrısıdan bilgisi olması sağlanır.

<span class="mw-page-title-main">Havacılıkta iletişim</span>

iletişim veya haberleşme konusu, yer istasyonları ile hava istasyonları arasındaki radyo/telsiz (radyotelefon) iletişimi ile görsel iletişim usullerini kapsar. Havacılıkta uluslararası olarak standart İngilizce ICAO freyzolojisi kullanılır. Bu nedenle hem uçuş personelinin hem de hava trafik hizmeti birimlerinin, gerek standart ICAO freyzolojisini kullanabilecek, gerekse standart dışı durumlarda düz İngilizce ile iletişim kurabilecek kadar İngilizceye hakim olmaları gerekir.

<span class="mw-page-title-main">Malezya Hava Yollarının 370 sefer sayılı uçuşu</span> uçuştan sonra kaybolan uçak

Malezya Hava Yolları'na ait 370 sefer sayılı uçuş (MH370/MAS370), 8 Mart 2014 tarihinde Malezya'daki Kuala Lumpur Uluslararası Havalimanı'ndan planlanan varış noktası olan Çin'deki Pekin Başkent Uluslararası Havalimanı'na uçarken kaybolan Malezya Havayolları'na ait uluslararası bir yolcu uçağıydı. 9M-MRO kuyruk numaralı tescilli Boeing 777-200ER uçağının mürettebatı, hava trafik kontrolü (ATC) ile en son kalkıştan yaklaşık 38 dakika sonra, uçuş Güney Çin Denizi üzerindeyken iletişim kurmuştur. Uçak dakikalar sonra ATC'nin ikincil gözetim radar ekranlarından kayboldu, ancak Malezya ordusunun birincil radar sistemi tarafından bir saat daha izlendi ve planlanan uçuş yolundan batıya doğru saparak Malay Yarımadası ve Andaman Denizi'ni geçti. Malezya Yarımadası'nın kuzeybatısındaki Penang Adası'nın 200 deniz mili kuzeybatısında radar menzilinden çıktı.

<span class="mw-page-title-main">Northrop Grumman E-8 Joint STARS</span>

Northrop Grumman E-8, Amerika Birleşik Devletleri üretimi bir Müşterek gözetim hedef saldırı radar sistemi uçağıdır. Uçağın ana görevleri yer üstündeki araçların ve bazı hava taşıtlarının izlenmesi, görüntülenmesi ve konum bilgilerinin savaş veya barış zamanında bölge komutanlarına aktarılmasıdır. Uçak sadece Amerika Birleşik Devletleri Ordusunda de görev yapmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Dördüncü nesil jet avcı uçağı</span>

Dördüncü nesil jet avcı uçağı 1980'lerde hizmete giren ve günümüzde de hizmet vermeye devam eden bir jet avcı uçağı sınıfıdır. Bu avcı uçakları bir önceki nesil savaş uçaklarından alınan derslerden büyük ölçüde etkilenmiş ve üçüncü nesil avcı uçaklarının zayıflıklarını gidermek üzere tasarlanmıştır. Üçüncü nesil avcı uçakları öncelikle önleme uçakları olarak tasarlanmış ve hız ve havadan havaya füzeler üzerine inşa edilmişlerdi, ancak genellikle manevra kabiliyetinden yoksundular ve yakın menzilli çatışmalarda savunmasızdılar. Dördüncü nesil avcı uçakları ise gelişmiş manevra kabiliyetine sahip olarak tasarlanmış olup, gelişmiş aviyonik ve silah sistemlerine sahiptir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.