İçeriğe atla

AB Doradus

Koordinat:Sky map 05sa 28d 44,828s; -65º 26' 54,85″
AB Doradus A/B/C
AB Doradus'un konumu
Gözlem verisi
Dönem J2000.0      Ekinoks J2000.0
TakımyıldızKılıçbalığı
Sağ açıklık (α)05sa 28d 44.828s
Dik açıklık (δ)−65° 26′ 54.85″
Görünür büyüklük (V)A: 6,93
B: 13,0
Sınıflandırma
Tayfsal sınıf
K1 IIIp
U−B renk ölçeği+0,37
B−V renk ölçeği+0,83
Değişen yıldız tipiParıltılı yıldız
Tayfsal sınıf
dM3-4e
Tayfsal sınıf
M8
Astrometri
Dikey hız ()+28,0 km/s
Özdevinim (μ)RA: 32,14 mys/y
Dec.: 150,97 mys/y
Iraklık açısı (π)66,92 ± 0,54 mys
Uzaklık48,7 ± 0,4 Iy
(14,9 ± 0,1 pc)
Mutlak büyüklük (V)6,06
Özellikler
Kütle (m)A: 0,76
B: ?
C: 0,089 M
Yarıçap (r)1,1[1] R
Sıcaklık5.250[1] K
Dönüş süresi0,5148 gün[1]
Yaş5 × 107[2] yıl
Yörünge
Yoldaş yıldızAB Doradus B
Yarı büyük eksen (a)135 AU
Diğer bileşen      AB Doradus C
Yörünge süresi (P)11,75 y
Yarı büyük eksen (a)2,3 AU
Katalog belirtmeleri
AB Dor • CD -65°332 • HD 36705 • HIP 25647.

AB Doradus Kılıçbalığı takımyıldızında bulunan üçlü bir yıldız düzgesidir (sistemidir). Birincil yıldızı parıltılıdır ve Güneş'in 50 katı hızla dönmektedir. Dolayısı ile çok daha güçlü bir mıknatıssal alana sahiptir.

Bu dizge, 30 tane kadar yıldızın yer aldığı ve yıldız topluluğu oluşturduğu AB Doradus devinen takımının üyesidir.

Kaynakça

  1. ^ a b c Strassmeier, Klaus G. (Eylül 2009), "Starspots", The Astronomy and Astrophysics Review, 17 (3), ss. 251-308, Bibcode:2009A&ARv..17..251S, doi:10.1007/s00159-009-0020-6 
  2. ^ K. L. Luhman; John R. Stauffer; E. E. Mamajek (2005). "The Age of AB Dor". Astrophysical Journal. 628 (1). ss. L69-L72. arXiv:astro-ph/0510665 $2. Bibcode:2005ApJ...628L..69L. doi:10.1086/432617. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kuyruklu yıldız</span> Güneş’in yakınından geçerken ısınarak gaz açığa çıkarmaya başlayan, buzlu, küçük Güneş Sistemi cisimleri

Kuyruklu yıldız ya da kirlikartopu, Güneş’in yakınından geçerken ısınarak gaz açığa çıkarmaya başlayan, buzlu, küçük Güneş Sistemi cisimleridir. Bu gaz çıkışı, görünür bir atmosfer veya koma ve bazen de bir kuyruk oluşturur. Bu fenomenler, kuyruklu yıldızın çekirdeğine etki eden güneş radyasyonu ve güneş rüzgarı etkilerinden kaynaklanır. Kuyruklu yıldız çekirdek’lerinin büyüklüğü, birkaç yüz metreden ile onlarca kilometreye kadar değişir ve gevşek buz, kozmik toz ve küçük kayalık parçacıklardan oluşur. Kuyruk bir astronomik birim ötesine uzanabilirken, koma Dünya'nın çapının 15 katına kadar çıkabilir. Yeterince parlaksa, teleskop yardımı olmadan Dünya'dan kuyruklu yıldız görülebilir ve gökyüzünde 30°'lik bir alt açı yayı olabilir. Kuyruklu yıldızlar eski çağlardan beri birçok kültür ve din tarafından gözlemlenmiş ve kaydedilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Gezegenimsi bulutsu</span>

Gezegenimsi bulutsu veya gezegenimsi nebula, yaşamının son evresinde bulunan bir kırmızı devin yaydığı parlak bir iyonize gazdan oluşan salma bulutsusu türüdür.

<span class="mw-page-title-main">Alfa Centauri</span> Erboğa takımyıldızında bulunan üçlü yıldız sistemi, üç yıldızdan biri olan Proxima Centauri, Dünyaya en yakın yıldız olmasıyla bilinir

Alfa Centauri, Erboğa takımyıldızının güneyinde bulunan bir yıldız sistemidir. Sistem üç yıldızdan oluşur: Rigil Kentaurus, Toliman (B) ve Proxima Centauri (C). Proxima Centauri, 4,2465 ışık yılı uzaklığıyla aynı zamanda Güneş'e en yakın yıldızdır.

<span class="mw-page-title-main">Kadir (astronomi)</span> Dünyadan görülebilen gökcisimleri için parlaklık ölçüsü birimi

Kadir, bir yıldızın veya Dünya'dan gözlemlenen diğer astronomik cisimlerin parlaklığının bir ölçüsüdür. Bir cismin görünür büyüklüğü, onun içsel parlaklığına, Dünya'dan uzaklığına ve gözlemcinin görüş hattı boyunca yıldızlararası tozun neden olduğu cismin ışığının sönmesine bağlıdır.

<span class="mw-page-title-main">NGC 221</span> cüce galaksi

Messier 32 veya NGC 221, Andromeda takımyıldızı bölgesinde yaklaşık olarak 2,5 MIy uzaklıkta bulunan bir cüce eliptik gökadadır. Guillaume Le Gentil tarafından 23 Ocak 1874 tarihinde keşfedildi. Halton Arp tarafından görüntülenmiş ve Arp 168 olarak "Dağınık karşı kuyruklara sahip gökadalar" kategorisi altında Tuhaf Gökadalar Atlası'na dahil edilmiştir. Meşhur Andromeda Gökadası'nın bir uydusudur.

<span class="mw-page-title-main">Küresel yıldız kümesi</span> galaksi merkezi etrafında dolanan yıldızların, küresel bir bileşimi

Küresel yıldız kümesi, galaksi merkezi etrafında uydu gibi dolanan, yıldızların küresel bir bileşimidir. Küresel yıldız kümeleri yerçekimi ile bir arada durabilirler. Yerçekimi sayesinde küresel bir şekle ve göreceli olarak merkeze doğru artan bir madde yoğunluğuna sahiplerdir. Yıldız kümesinin bir alt kategorisi olan küresel yıldız kümesi, Latince bir sözcük olan ve küçük küre anlamına gelen globulus kelimesinden türetilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Algol (yıldız)</span>

Algol, Kahraman takımyıldızında yaklaşık olarak 94 ışık yılı uzaklıkta bulunan ve halk arasında Şeytan Yıldızı olarak bilinen parlak bir çoklu yıldız sistemidir. Keşfedilen ilk nova olmayan değişen yıldızlardan biridir.

<span class="mw-page-title-main">R Doradus</span>

R Doradus Kılıçbalığı takımyıldızı'nda bulunan bir kırmızı dev yıldızdır. Yer'e mesafesi 200 ± 25 ışık yılıdır. 0,057 ± 0,005 yay-saniye açısal çapı ve mesafesi ele alındığında, bilinen en büyük görünür boyuta sahip yıldız konumundadır.

<span class="mw-page-title-main">Messier 18</span>

Messier 18 veya M18, Yay takımyıldızında bulunan bir açık yıldız kümesidir. Charles Messier tarafından 1764 yılında keşfedilmiş ve kuyruklu yıldız olmayanlar listesine eklenmiştir. M18, Dünya'dan bakış açısıyla Omega Bulutsusu ve Yay yıldız bulutu (M24) arasında yer alır. Doğrusal çapı 8,04 pc, gelgit yarıçapı ise 7,3 pc olan seyrek bir kümedir ve merkezi 0,012 pc'lik çekirdek yarıçapı ile konsantredir.

<span class="mw-page-title-main">Güneş Sistemi'nin oluşumu ve evrimi</span>

Güneş Sistemi'nin oluşumu ve evrimi, yaklaşık 4,5 milyar yıl önce dev bir moleküler bulutun küçük bir parçasının yerçekimi etkisiyle çökmesiyle başladı. Çöken kütlenin çoğu, merkezde toplanarak Güneş'i oluştururken, geri kalanı düzleşerek gezegenlerin, uyduların, asteroitlerin ve diğer küçük gök cisimlerinin oluştuğu bir proto-gezegen diskine dönüştü.

<span class="mw-page-title-main">Yakın yıldızlar dizini</span> Vikimedya liste maddesi

Bu liste, Güneş Sistemi'nden en fazla 5 parsek uzaklıkta olan yıldızları ve kahverengi cüceleri kapsamaktadır. Bu mesafe içerisinde Güneş Sistemi de dâhil olmak üzere 56 yıldız sisteminin varlığı bilinmektedir. Bu sistemlerde bilinen toplam 60 hidrojen-füzyon yıldız ve 13 Kahverengi cüce bulunmaktadır. Bu nesneler görece olarak Dünya'ya yakın olmasına rağmen, sadece dokuz tanesinin görünen büyüklüğü 6,5'ten daha azdır ve bu da bu nesnelerin, sadece %12'sinin çıplak gözle görülebileceği anlamına gelmektedir. Güneş'in dışında sadece üç tane yıldız; Alfa Centauri, Sirius ve Procyon, birinci kadir yıldızlarıdır. Tüm bu nesneler, yerel kabarcık içindeki Samanyolu Gökadası'nın Orion–Kuğu Kolu bölgesinde yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Parlak mavi değişenler</span>

Parlak mavi değişenler, tayfları ve parlaklıklarında öngörülemeyen ve kimi zaman dramatik değişiklikler gösteren büyük kütleli evrimleşmiş yıldızlardır. Bu özel değişkenlik türünü ilk kez gösteren ve Büyük Macellan Bulutu'nun en parlak yıldızlarından biri olan S Doradus'un ardından, S Doradus değişenleri olarak da belirtilmiştir. Olağanüstü derecede nadirdirler, Değişen Yıldızların Genel Kataloğu'nda (GCVS) SDor olarak listelenen sadece 20 cisim vardır ve bunların bir kısmı artık LBV olarak kabul edilmemektedir.

<span class="mw-page-title-main">Tarantula Bulutsusu</span>

Tarantula Bulutsusu, Büyük Macellan Bulutu içerisindeki bir H II bölgesidir. İlk başta bir yıldız olarak kayıtlara geçmiş olan 30 Doradus, 1751 yılında Nicolas Louis de Lacaille tarafından bulutsu olarak tanımlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Aldebaran</span>

Aldebaran, Boğa takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 65 ışık yılı uzaklıkta bulunan bir turuncu dev yıldızdır. 0,87 kadir ortalama büyüklüğüyle takımyıldızının en parlak yıldızı olan Aldebaran, gece gökyüzünün de en parlak yıldızlarından birisidir. Aldebaran, Arapça (الدبران) 'takip eden' veya 'izleyen' demektir. Bu konumda 'izlenen' V harfi şeklinde bir araya gelmiş bir yıldız kümesi olan Hyades'dir.

<span class="mw-page-title-main">Açık kümeler dizini</span> Vikimedya liste maddesi

Bu dizin, Güneş Sistemi'nden uzaklığına göre sıralanmış olan açık yıldız kümelerinin bir listesidir. Açık küme, aynı dev moleküler bulut içinde oluşan ve yerçekimsel olarak birbirlerine bağlı olan birkaç bin yıldızın oluşturduğu bir gruptur. Samanyolu gökadasında 1,000'den fazla açık küme bilinmektedir ancak gerçekte bu rakam on katına kadar çıkabilir.

<span class="mw-page-title-main">R136</span> 30 Doradus kompleksinin merkezi yakınında bulunan bir süper yıldız kümesi

R136, Büyük Macellan Bulutu içindeki Tarantula Bulutsusu kompleksinin merkezinde yer alan NGC 2070 yıldız kümesindeki yıldızların merkezi konsantrasyonudur. Yaşı 1-2 milyon yıl olan dev ve üstdev yıldızların oluşturduğu genç bir yıldız kümesidir. Çoğunluğunu tayfsal sınıfı O3, olan yıldızlar oluşturur ve teyit edilen O3-türü yıldız sayısı 39'dur. Ayrıca yine teyit edilmiş olan çeşitli Wolf-Rayet yıldızları da vardır. BMB'nin bu parçasındaki genç büyük kütleli yıldızların aşırı sayısı ve konsantrasyonu, onu bir yıldız patlaması bölgesi olarak tanımlamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Beta Canum Venaticorum</span>

Beta Canum Venaticorum, Av Köpekleri takımyıldızı yönünde bulunan G-tipi anakol yıldızıdır. Görünen parlaklığı 4,26 kadir olan yıldız, takımyıldızının ikinci en parlak yıldızıdır ve yaklaşık olarak 28 ışık yılı uzaklıkta yer alır. β CVn, Yeni Genel Katalog'da NGC 4530 olarak girişi yapılan nesneyle aynı nesnedir.

<span class="mw-page-title-main">23 Orionis</span> B-tipi mavi altdev yıldızı

23 Orionis, Avcı takımyıldızı bölgesinde yaklaşık olarak 1.200 ışık yılı uzaklıkta bulunan çift yıldızdır. 4,99 kadir görünen büyüklüğüyle çıplak gözle bakıldığında loş, mavi beyaz bir nokta şeklinde gözlenebilir. Orion OB1 Birliği alt grubu üyesi olan bu çift yıldız, 18 km/sn'lik bir hızla Dünya'dan uzaklaşıyor.

<span class="mw-page-title-main">Yetim gezegen</span> Doğrudan bir yıldızın yörüngesinde bulunmayan gezegen kütleli bir cisim

Yetim gezegen doğrudan bir yıldızın yörüngesinde bulunmayan gezegen kütleli bir cisimdir. Bu tür cisimler, kendi başına oluşmuş veya herhangi bir yıldıza veya kahverengi cüceye yerçekimsel olarak bağlı olmadıkları bir gezegen sisteminden fırlatılmıştır. Samanyolu tek başına milyarlarca yetim gezegene sahip olabilir.

<span class="mw-page-title-main">Sigma Scorpii</span>

Sigma Scorpii, Akrep takımyıldızında onu gölgede bırakan kırmızı üstdev Antares'in yakınında bulunan çoklu yıldız sisemidir. Bu sistem, +2,88'lik birleşik görünür kadire sahiptir ve bu da onu takımyıldızın en parlak üyelerinden biri yapar. Hipparcos görevi sırasında yapılan ıraklık açısı ölçümlerine göre Sigma Scorpii'nin uzaklığı yaklaşık olarak 696 ışık yılıdır.