İçeriğe atla

Aşk-ı Memnu (opera)

Aşk-ı Memnu
MüzikSelman Ada
LibrettoTarık Günersel
Gala23 Ocak 2003
İlk gösterim yeriMersin Devlet Opera ve Balesi, Mersin


Aşk-ı Memnu, Selman Ada tarafından bestelenmiş iki perdelik opera. Librettosu, Tarık Günersel tarafından Halid Ziya Uşaklıgil’in aynı adı taşıyan ünlü aşk romanından hareketle yazılmıştır.

Eserde, 19. yüzyılın sonunda İstanbul’da yaşayan zengin ve aylak bir toplumsal sınıfın yaşam biçimi; ve yaşanan bir yasak aşk konu edilir. Romanın yazılışından 100 yıl sonra sahneye tiyatro oyunu olarak uyarlanmış olan eser, 2003 yılında opera olarak sahneye konmuştur.

Operanın dünya prömiyeri 23 Ocak 2003’te Mersin’de Mersin Devlet Opera ve Balesi tarafından gerçekleştirildi. Eser, İstanbul Büyükşehir Belediyesi CRR Opera-Orkestra ve Korosu (10-22 Mart 2003),[1] Ankara Devlet Opera ve Balesi (2007), İzmir Devlet Opera ve Balesi (2009),[2] Antalya Devlet Opera ve Balesi (2011)[3] ve Samsun Devlet Opera ve Balesi (2015)[4] tarafından da sahnelendi.

Roller

Rol Ses tipi Prömiyerde Roller, 23 Ocak 2003
(Orkestra şefi: -)
Bihter Soprano
Behlül Tenor
Adnan Bey Bas
Firdevs Hanim Soprano
Nihal Soprano
Beşir Tenor
Mlle De Courton Mezzo soprano
Nesrin Soprano
İmam Bariton

Konu özeti

Mekan: İstanbul Zaman: 19. yüzyıl sonları

I. Perde

19. yüzyıl sonunda İstanbul'da yaşayan bir zengin olan Adnan Bey'in ilk karısı bir müddet önce intihar etmiştir. Adnan Bey kendinde 35 yaş daha küçük olan Bihter ile ikinci evliliğini yapar. Bihter'in annesi olan Firdevs Hanım kızının bir yaşlı kişi ile evlenmesine aleyhtardır ama Adnan Bey'e kendi de ilgi duymaktadır. Bihter yeni kocası Adnan Bey'e; onun evine ve ilk evliğinden olan kızı Nihal'e bir türlü uyum sağlamayı başaramaz. Adnan Bey'in kızı Nihal da içine kapanık olup Bihter'le uyum sağlayamadığından ondan hoşlanmamaktadır. Nihal'in mürebbiyesi Matmazel De Courton ile evin uşaklarından Beşir ile vaktinin çoğunu geçirmektedir. Mürebbiyye Adnan Bey'e; uşak Beşir ise Nihal'e karşı platonik aşk beslemektedirler. Adnan Bey'in yeğeni olan Behlül de ev halkındandır. Bir çapkın genç olan Behlül, Bihter'le flört etmeye başlar onu baştan çıkarmaya uğraşmaktadır. Bihter'in şahsi arzuları ile kendi vicdanı çatışmaktadır. Önce Bihter vicdanına uyarak Behlül'e karşı koyar. Fakat bir bocalamadan sonra çok geçmeden arzularına boyun eğip Behlül'e aşık olur.

II. Perde

Behlül ile Bihter arasındaki aşk, saklı, gizli ve tutkuyla yaşanmaktadır. Ama her ikisi için de bu aşk hayatlarını cehenneme döndürür. Behlül yeniden çapkınlıklara başlar ve Bihter'e ilgilenmesi azalmıştır. Bihter ise kocasını aldattığı için zaten büyük bir vicdan azabı çekmektedir ve Behlül'ün çapkınlıkları ve onunla ilgilenmesinin azalması Bihter'i çılgına dönüştürmektedir. Behlül ile Bihter bir gün birlikte kaçamak yapmakta iken Matmazel De Courton tarafından görülürler. Bu Bihter'i çok korkutur. Kocası Adnan Bey'den Matmazel De Courton'u mürebbiyelik işinden atmasını ister. Zaten Adnan Bey'in kızı Nihal zamanla büyüyüp hoş bir genç kız olmuştur. Büyüyen genç kız Nihal, kuzeni Behlül'ün ilgisini çekmiştir. Behlül amcası Adnan Bey'den kızı Nihal'i evlenmek için ister ve Adnan Bey buna rıza gösterir. Fakat Behlül'e hala âşık olan Bihter, bu nisan ve evlenme ile Behlül ile ilişkilerini mutlaka kesilmesinin gerektiğini anlar ve kendi menü aşkı için her şeyin bittiğini görür. Behlül ve Nihal'in nişan töreni yapıldığı günü yaşamasının hiç önemi kalmadığını kabul eden Bihter kendini öldürür. Bihter'in bu intiharı tüm aileyi ve nişan törenini acıya ve kana bular.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "Cemal Reşit Rey´de Aşk-ı Memnu operası, İstanbul Büyükşehir Belediyesi web sitesi 11.03.2003". 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2015. 
  2. ^ "Aşk-ı Memnu Opera Sahnesi'nde, Milliyet Gazetesi, 16.09.2011". 26 Eylül 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Eylül 2011. 
  3. ^ "Aşk-ı Memnu'ya Muhteşem Prömiyer Antalyaguncel.com sitesi, 11.05.2011". 14 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Eylül 2011. 
  4. ^ "Arşivlenmiş kopya". 30 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ekim 2016. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Halid Ziya Uşaklıgil</span> Türk romancı ve yazar (1866–1945)

Halid Ziya Uşaklıgil, Servet-i Fünûn ve cumhuriyet dönemi Türk romancı ve yazar. Bâzı edebî yazılarını Hazine-i Evrak dergisinde Mehmet Halid Ziyaeddin adıyla yayımlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Sevinç Erbulak</span> Türk oyuncu

Fatoş Sevinç Erbulak, Türk tiyatro oyuncusudur.

Mehmet Rauf, Türk hikâyeci ve romancı. Mehmet Rauf'un dışında, Rauf Vicdani, Besim Rauf, Cemil Jüpon, Ali Necdet, Mehmet Nafiz imzalarını da kullandı.

<i>Aşk-ı Memnu</i> Halid Ziya Uşaklıgilin eseri

Aşk-ı Memnu, Halid Ziya Uşaklıgil'in realist-naturalist bir romanıdır. İlk olarak 1899-1900 yıllarında Servet-i Fünûn dergisinde tefrika edildikten sonra 1901'de kitap olarak yayımlanmıştır.

Itır Esen, Türk oyuncu ve mankendir.

<span class="mw-page-title-main">Mehmet Atay</span>

Mehmet Atay Türk oyuncu. İlk, orta ve lise öğrenimini Ankara'da tamamladı. 1975 yılında Ankara Devlet Konservatuvarı Tiyatro bölümünü kazandı. 1980 yılında mezun oldu. Aynı yıl Ankara Devlet Tiyatrosuna girdi. "O güzelim Kaymaklı Dondurma Rengi Elbise" Devlet Tiyatrosunda görev aldığı ilk oyun. Bütün Oğullarım, Gölgeler, Ana Hanım Kız Hanım, İlkbaharda İntihar Yasak, Bakkhalar, Ak Tanrılar, Galelei Galileo, Beyaz Geceler, Büyük Aşıkların Sonuncusu, Goya, Suç ve Ceza Görev aldığı oyunlardan bazıları. Son oynadığı oyun, Gorgon'un Armağanı. İki Pazartesi'nin Hikâyesi, Aşk-ı Memnu ve Troyalı Kadınlar yönetmenlik denemeleridir. Beyaz Geceler'deki oyunuyla Sanat Kurumu ve Kültür Bakanlığı en iyi oyuncu ödülü, İzler'deki oyunu ile Tiyatro Eleştirmenleri Birliği özel ödülü, Aşkı Memnu yönetmenlik çalışmasıyla ve Halktan Biri'ndeki kompozisyonuyla en iyi oyuncu ödüllerini aldı. Birçok belgeselin ve film oyuncularının seslendirmesini yapmıştır. 2002 yılından itibaren, 9 yıl yayında kalan Bizim Evin Halleri dizisinde Peyami karakterini canlandırmıştır. Sesli kitap yayıncılığını Türkiye'de ilk defa sürekli bir medya uygulaması olarak internet üzerinde başlatmıştır. 2019 yılının Ekim ayından itibaren Ankara'nın kült mekanlarından birini tiyatroya dönüştürerek Çankaya Sahneyi kurmuştur. Çankaya Sahne Genel Sanat Yönetmeni olarak Sokrates'in Son Gecesi, Büyük Aşıkların Sonuncusu, Eller Yukarı Lütfen, Uyarca ve Beyaz Geceler adlı oyunları yönetmiş ve oynamıştır.

Selman Ada, Türk besteci, orkestra şefi ve piyanist.

Aşk-ı Memnu, Halid Ziya Uşaklıgil'in 1900'de yayımlanan romanı. Bu sözcük şu anlamlara da gelebilir:

Aşk-ı Memnu, 4 Eylül 2008 ile 24 Haziran 2010 tarihleri arasında Kanal D'de yayımlanan romantik ve drama türündeki Türk televizyon dizisidir. Başrollerini; Beren Saat, Kıvanç Tatlıtuğ, Selçuk Yöntem, Nebahat Çehre ve Zerrin Tekindor paylaşmaktadır. Dizi, final bölümüyle Türk dizi tarihinin en yüksek izlenme oranına sahip dizi olarak tarihe geçmiştir. Kerem Çatay tarafından yaratılan dizi İstanbul'da aynı evde yaşayan iki insanın yasak aşkını ve etraflarındaki hayatı konu alır. Dizi, Halid Ziya Uşaklıgil'in 1899 yılında yayımlanan aynı adlı romanından uyarlanmıştır. Aşk-ı Memnu, 2008 yılının en popüler ve en çok izlenen drama dizilerinden biri olmuştur. Final bölümünde dizi, izleyicilerin yaklaşık %73,7'sini ekran başına çekmiştir. 2 sezondan oluşan dizi 24 Haziran 2010 tarihinde yayımlanan 79. bölümü ile final yaparak sona erdi. Her yaz sezonunda Kanal D'de yayımlanmasıyla popülaritesini koruyan ve çok izlenen Aşk-ı Memnu, Türk televizyon tarihinin en çok tekrarı yayımlanan televizyon dizilerinden biridir. Dizi, babasının ölümünden sonra Adnan Bey ile evlenen Bihter Yöreoğlu'nu ve eşinin manevi yeğeni Behlül ile yaşadığı yasak aşk üzerinde yoğunlaşır. Bihter ve henüz üniversitede okuyan eğlence düşkünü Behlül'ün, Adnan Bey'den ve evde yaşayan diğer insanlardan gizli bir ilişkisi olur. Onların hayatlarına ve yaşadıkları dramatik olaylara Mademoiselle De Courton (Deniz), Firdevs Yöreoğlu, Peyker Önal, Nihal Ziyagil ve Bülent Ziyagil ile diğerleri de dâhil olur.

Hülya Kazan, Türk opera sanatçısı.

Tolga Tekin, Türk oyuncudur.

<span class="mw-page-title-main">Samsun Devlet Opera ve Balesi</span>

Samsun Devlet Opera ve Balesi, Türkiye'de Devlet Opera ve Balesi Genel Müdürlüğü'ne bağlı olarak faaliyet gösteren altı opera-bale müdürlüğünden biridir. Kurum temsillerini, İlkadım ilçesinde yer alan 2001 yılında yapımı tamamlanmış, 2008 yılında Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından Devlet Opera ve Balesi Genel Müdürlüğü'ne devredilmiş, mimarisi opera binası olacak şekilde tasarlanmış olan Samsun Atatürk Kültür Merkezi binasında gerçekleştirmektedir. Sahnelenen ilk eser, librettosu Aytaç Yalman'a, bestesi Hasan Niyazi Tura'ya ait olan, 'Şehitler Oratoryosu' olmuş, ilk 'Dünya Prömiyeri' ise 2010/2011 Sanat Sezonunda 5 Mayıs 2011 tarihinde 'Amazonlar' isimli bale eseri ile gerçekleştirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Bihter Ziyagil</span> Kurgusal karakter.

Bihter Ziyagil, 2008 yapımı televizyon dizisi Aşk-ı Memnu karakteridir.

<span class="mw-page-title-main">Behlül Haznedar</span>

Behlül Haznedar, 2008 yapımı televizyon dizisi Aşk-ı Memnu karakteridir.

Adnan Ziyagil, 2008 yapımı televizyon dizisi Aşk-ı Memnu karakteridir.

Karyağdı Hatun Operası, Okan Demiriş’in bestelediği 3 perdelik opera eseri. Librettosunu Nezihe Araz yazmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Aydın Gün</span>

Aydın Gün, Türk opera sanatçısı ve rejisör.

<i>Aşk-ı Memnu</i> (1. sezon)

Aşk-ı Memnu dizisinin birinci sezonu 4 Eylül 2008'de Türkiye'de Kanal D'de yayınlanmaya başladı ve 18 Haziran 2009'da sona erdi. Senaryosunu Ece Yörenç ve Melek Gençoğlu'nun yazdığı dizi, Halid Ziya Uşaklıgil'in aynı adlı romanının günümüze uyarlamasıdır. Tüm sezonun yönetmenliğini Hilal Saral yaptı. Dizi, zengin iş insanı Adnan Ziyagil'in genç karısı Bihter'le, Adnan Ziyagil'in yeğeni Behlül arasında yaşanan aşkı konu alır.

Zerrin Karslı, Türk koloratur soprano, operacı.

<i>Bihter</i> (film)

Bihter, Halid Ziya Uşaklıgil'in 1900'lerde yayımlanan Aşk-ı Memnu adlı romanından uyarlanan ve 16 Kasım 2023 tarihinde Amazon Prime'da yayımlanan Türk yapımı film.