İçeriğe atla

Aşırı yüksek frekans

Aşırı yüksek frekans (İngilizce: Extremely high frequency), EHF en yüksek radyo frekans bandıdır. EHF 30 ila 300 gigahertz[1] aralığında bir frekanstır. Bu bandın dalga boyu 1 ila 10 milimetre olduğundan milimetre bandı veya milimetre dalgası olarak da isimlendirilip, MMV veya mmW olarak kısaltılır.

Düşük dalga boylu bantlarla kıyaslandığında, bu banttaki karasal radyo sinyalleri atmosferik ortamda zayıflaması aşırı eğimli olduğundan uzun mesafelerde kullanımı çok azdır. Özellikle 57 ile 64 Ghz arası frekansların havadaki oksijen moleküllerinden dolayı rezonansa uğrar ve zayıflar.

  • 60 GHz bandında WPAN uygulaması: henüz araştırma aşamasındaki bu bantta birkaç Gb/s hızında kablosuz ev içi iletişim olanağı mevcuttur. Bu hıza ileride HDTV (High Definition - yüksek çözünürlüklü TV) uygulamalarında ihtiyaç duyulacaktır.
  • 77 GHz Otomobil RADARI: Çarpışma önleyici Radar sistemlerinden bazıları bu frekansta çalışmaktadır.
  • >100 GHz görüntüleme sistemleri: Bir duvarın arkasını görüntüleme veya elbiselerin altını görüntüleme vb. türü sistemler bu frekanslarda çalışmaktadır.

Kaynakça

  1. ^ "5G ve Ötesi Sistemler için Mm-Dalga İletişimi" (PDF). 10 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 14 Aralık 2022. 

İlgili Araştırma Makaleleri

Elektromanyetik tayf veya elektromanyetik spektrum (EMS), evrenin herhangi bir yerinde fizik kurallarınca mümkün kılınan tüm elektromanyetik radyasyonu ve farklı ışınım türevlerinin dalga boyları veya frekanslarına göre bu tayftaki rölatif yerlerini ifade eden ölçüt. Herhangi bir cismin elektromanyetik tayfı veya spektrumu, o cisim tarafından çevresine yayılan karakteristik net elektromanyetik radyasyonu tabir eder.

<span class="mw-page-title-main">Mazer</span>

Mazer ya da maser, atomların, dışarıdan uyarılması neticesinde dışarıya salınan radyasyon yardımı ile elde edilen, genliği yükseltilmiş elektromanyetik dalga. Mazer, önceleri ilk mazerin mikrodalga frekansında çalışması sebebiyle İngilizce cümlesindeki kelimelerin baş harflerinin alınmasından türetilmiştir. Bugünse işitme frekansından itibaren, görünen ve morötesi frekanslı elektromanyetik bölgelerde dahi aynı prensip tatbik edildiğinden mazer, Molecular amplification by Stimulated Emission of Radiation olarak tarif edilmektedir. Mazer, uyarılmış radyasyon yayılımıyla mikrodalga veya moleküler dalga kuvvetlendirilmesi demektir. Cihaz, hassas olarak tayin edilmiş frekansta mikrodalga osilasyonları (titreşimleri) ve düşük gürültü seviyeli amplifikasyon (kuvvetlendirme) elde etmeyi sağlar. Bu maksatla atomların ve moleküllerin iç enerjisinden faydalanan bir amplifikatör ve osilatör grubu kullanılır. Aletin çalışmasının temel prensibi olan uyarılmış emisyon, uyarılmış haldeki bir atoma, dışarıdan eşit enerjili bir fotonun çarpması sonucu atomun aynı özellikli bir foton yayması şeklinde meydana gelir. Böylece atoma çarpan foton veya dalgalar çarptıkları uyarılmış atomlar tarafından yayılan fotonlarla kuvvetlenir. Bir mazer, gaz veya katı halde aktif bir ortamdan ibarettir. Sistem çeşitli frekanslar halinde elektromanyetik bir radyasyona maruz bırakılır. İçerideki atomların çoğu bu tesirle yüksek enerjili (uyarılmış) hale gelir. Böylece uyarılmış bir frekans meydana gelir. Aktif ortam, rezonans sağlayan bir boşlukla çevrili olduğundan, tek bir çıkış frekansına eşdeğer osilasyon modlu paralel dalgalar meydana gelir. Çok fazla çeşitli, koherent ve tek renk ışık elde etmek amacıyla oluşturulan optik düzenekler mazerdir. Bunların optik frekanslarda çalışanlarına optik mazer veya lazer adı verilir. Birkaç milimetreden daha uzun dalga boyları için rezonatör olarak metal bir kutu kullanılır.Bu kutunun boyutu titreşim modlarından yalnızca biri atomların yaymış oldukları ışınımların frekanslarıyla çalışacak biçimde belirlenir, kutuda yalnızca bir ses frekansında rezonansa uğramış gibi belirli bir mikro dalga frekansında rezonansa gelir.

<span class="mw-page-title-main">Genlik modülasyonu</span>

Genlik modülasyonu İletişim teknolojisinde (yayıncılıkta) kullanılan bir modülasyon türüdür. Uluslararası literatürde AM kısaltmasıyla gösterilir. Dilimizde ise, zaman zaman GM kısaltması kullanılmaktadır. Bu modülasyon türü 1906 yılında ilk defa Kanadalı mühendis Reginald Fessenden tarafından (1866-1932) geliştirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Modülasyon</span>

Modülasyon ya da kipleme, bir taşıyıcı sinyal ile bilgi sinyalini birleştirmekten ibaret olan ve iletişim teknolojisinde (yayıncılıkta) kullanılan bir yöntemdir. Yöntem, başlarda anten yoluyla yapılan yayınlar için öngörülmüş ise de, günümüzde kablolu, kablosuz her tür iletişimde kullanılmaktadır. Çok alçak frekanslı sinyallerin çok uzak mesafelere gönderilmesi güçtür. Bu nedenle alçak frekanslı sinyalin, yüksek frekanslı taşıyıcı bir sinyal üzerine bindirilerek uzak mesafelere taşınması sağlanabilir. Bu noktada kiplemeye başvurulur.

Mikrodalga, 1 metre ile 1 milimetre arasında değişen dalga boyları ile bir elektromanyetik radyasyon biçimidir. 300 MHz (100 cm) ve 300 GHz (0,1 cm) arasındaki frekansları kapsar. Mikrodalgalar elektromanyetik dalga olarak yayılırlar, radarlarda, mikrodalga fırınlarında, cep telefonlarında, kablosuz İnternet erişiminde, bluetooth kulaklıklarında, mağaza güvenlik sistemlerinde mikrodalga frekansları kullanılır. "Mikrodalga" sözü elektromanyetik dalga boyunun 1 metreden kısa olduğu frekansları tanımlar. Dalga boyunun 1 cm'den kısa olduğu frekanslara "milimetrik" dalga ismi de verilir. Dalga boyunun 1 mm'den kısa olduğu frekanslara (300-3.000 GHz) "submilimetrik" dalga ismi verilir.

Telemetri ya da uzölçüm, bir sistem ya da tesisin uzaktan kablo veya kablosuz olarak izlenmesi veya kontrol edilmesidir. Günümüzde telemetri denilince kablosuz (Wireless) haberleşme anlaşılmaktadır. Bunların en yoğun kullanılanları Radio modem cihazları, GSM GPRS, VSAT uydu sistemleridir.

Aşırı düşük frekans (ADF) ya da ELF frekans aralığı 3 ile 30 Hz arasında değişen radyo dalgası bandıdır. Amerika Birleşik Devletleri Donanması ve Sovyet/Rus Donanması tarafından dalışa geçmiş denizaltılarla iletişimde kullanılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Frekans modülasyonu</span> frekans modülasyonu, İletişim teknolojisinde (yayıncılıkta) kullanılan bir modülasyon türü

Frekans modülasyonu, İletişim teknolojisinde (yayıncılıkta) kullanılan bir modülasyon türüdür. FM kısaltmasıyla gösterilir. Bu modülasyon türü 1933 yılında Amerikalı mühendis Edwin Howard Armstrong (1890-1954) tarafından geliştirilmiştir.

Radyo frekansı yayıncılıkta bir bilgi sinyali ile modüle edilmiş olan taşıyıcı sinyal anlamına gelir. Ancak, bu isim zamanla modüle edilsin, edilmesin, yüksek frekans anlamına da kullanılmaya başlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Radyolink</span>

Radyolink iki nokta arasında elektromanyetik dalgalarla iletişim için kurulan düzenektir. Bu düzenekle sadece iki nokta arasında iletişim sağlanır. Yani radyo ve televizyon vericilerinin aksine yapılan yayın dar bir koridor içinde yönlendirilmiş yayındır ve bu dar koridor dışında izlenemez. Düzenek genellikle telefon santralleri arasında veya radyo televizyon stüdyoları ile radyo televizyon vericileri arasında kurulur.

<span class="mw-page-title-main">İyonlaştırıcı olmayan radyasyon</span> Düşük frekanslı radyasyon

İyonlaştırıcı olmayan radyasyon, bir atomdan veya molekülden bir elektronu tamamen koparabilmek için atomları veya molekülleri iyonlaştırabilecek yeterli enerji taşıyan kuantumlara sahip olmayan herhangi bir elektromanyetik radyasyon türüdür. Elektromanyetik radyasyon, maddenin içinden geçerken yüklü iyonlar üretmez. Yalnızca, bir elektronu daha yüksek enerji seviyesine çıkaran uyarım için yeterli enerjiye sahiptir. İyonlaştırıcı olmayan radyasyondan daha yüksek bir frekansa ve daha kısa dalga boyuna sahip olan iyonlaştırıcı radyasyon birçok kullanım alanına sahiptir, ancak sağlık için bir tehdit olabilir. İyonlaştırıcı radyasyona maruz kalmak yanıklara, radyasyon hastalıklarına, kansere ve genetik hastalıklara sebep olabilir. İyonlaştırıcı radyasyon kullanmak, iyonlaştırıcı olmayan radyasyon kullanılırken genelde gerekli olmayan dikkatli ve özenle alınmış radyolojik korunma önlemleri gerektirir.

Süper yüksek frekans 3 GHz ile 30 GHz aralığındaki radyo frekansları için Uluslararası Telekomunikasyon Birliği'nin (ITO) önerdiği tanımlamadır. Dalgaboyları on ile bir santimetre arasında değiştiği için bu bant aralığına santimetre bandı veya santimetre dalgası da denir. Bu frekanslar mikrodalga bandına girmektedir. Mikrodalgaların küçük dalga boyu onların dar ışınlar halinde toplanarak parabolik antenler vasıtasıyla alınmasına olanak tanır, böylece noktadan-noktaya iletişim, veri bağlantıları ve radarlar için kullanılabilir. Bu frekans aralığı radar vericilerinde, mikrodalga fırınlarda, kablosuz LAN, cep telefonları, uydu iletişimi, mikrodalga radyo röle bağlantıları ve çok sayıda kısa menzilli karasal veri bağlantıları için kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Orta frekans</span>

Orta frekans, 300 kHz ile 3 MHz'e kadar bir aralık içinde bulunan radyo frekanslarının (RF) ITU tanımıdır. Bu grubun bir kısmı orta dalga (MW) AM yayın bandında yer almaktadır. Dalga boyları bir ile on hektometre arasında değiştiğinden hektometre bandı veya dalgası olarak da bilinir. Yüksek frekanslardaki ilk bant yüksek frekans (HF) bandı olarak bilinir iken hemen altı MF bandı, bunun da altındaki frekanslar, düşük frekans (LF) olarak isimlendirilir. Orta frekans; AM radyo yayıncılığı, seyir radyofarları ve denizcilikte gemi ve kıyı iletişimi için en çok kullanılan frekans aralığıdır.

Telekomünikasyonda, UHF radyo frekans bandında 300 MHz ile 3 GHz arasındaki frekans bölgesine verilen addır. Bu ad İngilizcedeki Ultra High Frequency kelimelerinin baş harflerinden türetilmiştir. UHF bölgesi frekansları VHF bölgesi frekanslarından yüksek ve SHF bölgesi frekanslarından düşüktür.

<span class="mw-page-title-main">Geçirim bandı</span>

Geçirim bandı elektronikte bir cihazın frekans spektrumunda kullandığı frekans bölgesidir. Bu bölge genellikle elektronik filtrelerle belirlenir. Geçirim bandını birimleri hertz (Hz) ya da üst katlarıdır. Geçirim bandı kavramı optikte de kullanılır. Ancak optikte geleneksel olarak dalga boyu birimleri kullanıldığı için optik geçirim bandı birimleri de saniyenin askatları veya ångström birimidir.

<span class="mw-page-title-main">AM radyo</span> radyo yayıncılığı teknolojisi

AM radyo, genlik modülasyonu (AM) yayınlarını kullanan bir radyo yayıncılığı teknolojisidir. Sesli radyo yayınları yapmak için geliştirilen ilk yöntemdi. Hala dünya çapında, orta dalga yayınlarda, aynı zamanda Uzun Dalga Bandı ve kısa dalga radyo bantlarında da kullanılıyor.

Orta Dalga, telekomünikasyonda kullanılan bir frekans bandının adıdır. Bu bant radyo yayıncılığına tahsis edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Yer istasyonu</span>

Yer istasyonu, uzay aracı ile gezegen dışı telekomünikasyon veya astronomik radyo kaynaklarından radyo dalgalarının alınması için tasarlanmış bir karasal radyo istasyonudur. Yer istasyonları, Dünya'nın yüzeyinde veya atmosferinde bulunabilir. Yer istasyonları, süper yüksek frekans (SHF) veya aşırı yüksek frekans (EHF) bantlarında radyo dalgaları ileterek ve alarak uzay aracıyla iletişim kurar. Bir yer istasyonu radyo dalgalarını bir uzay aracına başarıyla ilettiğinde, bir telekomünikasyon bağlantısı kurar. Yer istasyonunun başlıca telekomünikasyon cihazı parabolik antendir.

X Band Uydu Haberleşmesi, elektromanyetik spektrumun mikrodalga frekans bandında kullanılan bir haberleşme türüdür. X bandı, genellikle askeri, radar ve uydu iletişimi sistemlerinde tercih edilen bir frekans aralığıdır.