İçeriğe atla

Aşık Veysel Müzesi

Koordinatlar: 39°27′40″K 36°09′55″D / 39.46111°K 36.16528°D / 39.46111; 36.16528
Âşık Veysel Müzesi
Harita
Açılış21 Mart 1982
Koordinatlar39°27′40″K 36°09′55″D / 39.46111°K 36.16528°D / 39.46111; 36.16528
TürMüze-ev
YöneticiSivas Müze Müdürlüğü

Âşık Veysel Müzesi, Türkiye'de Sivas'ta, Şarkışla ilçesinin Sivrialan Köyü'nde ünlü halk ozanı Âşık Veysel'in müze olarak düzenlenen evidir.

Âşık Veysel Şatıroğlu'nun doğduğu ev Kültür Bakanlığı tarafından 1979 yılında kamulaştırılmış, 1982 yılında yenilenerek müze olarak ziyarete açılmıştır.[1] Ev ve 2012'de yapılan ek binadan oluşan müzede Âşık Veysel'in fotoğrafları, kişisel eşyaları, şiirleri ve onunla ilgili yayınlanan eserler ve balmumu heykeli sergilenmektedir.[2]

İki bina arasındaki "Karanlık Oda" denen bölüm bulunur.[3] Bu bölümde ziyaretçiler görme engelli Âşık Veysel'in dünyasını anlamak için bu karanlık odadan geçerler. Müzede Âşık Veysel, görme engelli ziyaretçilere kabartma yazılarla anlatılır.[4]

Tarihçe

Görme yetisini çiçek hastalığı sonucu kaybeden Âşık Veysel, Sivas'ta 1931'de düzenlen Âşıklar Bayramı'nda Ahmet Kutsi Tecer tarafından keşfedilmiş ve şiirleri ülke çapında tanınmıştı. Ozan, bir çok vilayeti gezdikten ve 6 köy enstitüsünde saz öğretmenliği yaptıktan sonra "Bütün hislerim kulaklarımda… Şehirde o gürültüler kulağımı kapatıyor." diyerek 1946'da ani bir kararla köyüne dönerek çiftçilikle uğraşan ve 21 Mart 1973'te ölmüştür. Köydeki evi, 1979 yılonda Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından kamulaştırıldı. İki oda ile odaların bitişiğindeki mutfak, depo ve salondan oluşan ev, müze olarak düzenlenip 21 Mart 1982'de ziyarete açıldı.

2009 yılında Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü tarafından restore edildi; 7 Aralık 2012'de yeniden ziyarete açıldı.[5] Tasarımı ve kürasyonu, 2012 yılında Sivas Müze Müdürlüğü tarafından İsveç’in Stockholm kentindeki Synskadades Müzesi ile birlikte yürütülen "Avrupa Birliği-Türkiye Kültürlerarası Diyaloğu Müzeler Hibe Programı" kapsamındaki "Müzeler Arası Kültür İttifakı Projesi" kapsamında yeniden düzenlendi.[6] Düzenleme esnasında müze binası çevre dostu malzemelerle[7] yenilenmiş, sergi alanı yeniden tasarlanmıştır. Bu düzenleme sırasında Aşık Veysel'in evinin yanına iki katlı ek bir bina inşa edilmiş, ek binanın ikinci katı bir misafirhane olarak düzenlenmiştir.[8]

Bu proje dahilinde Âşık Veysel'in hayatını konu alan ve daha önce hiç yayımlanmamış bazı radyo ve televizyon kayıtlarının yer aldığı bir belgesel hazırlanmıştır. Hacı Mehmet Duranoğlu'nun hazırladığı belgesel, Aşık Veysel Müzesi'nde İsveç Synskadades Müzesi'nde düzenli olarak gösterilir.[9] Belgesel, her ziyaretçiye erişilebilir bir deneyim sunmak üzere, İngilizce altyazıyla ve işaret dili seslendirmesi gösterilmektedir[7] 2023 yılında yayımlanan bir habere göre müzeye, bir yıl içerisinde ortalama 20 bin yerli ve yabancı ziyaretçinin gelmektedir.[5]

Müzenin rehberliğini uzun süre sürdürmüş olan Aşık Veysel'in torunu Cemal Şatıroğlu'nun vefatı üzerine bu görevi, Aşık Veysel'in yol arkadaşlarından biri olan Eyüp Güleryüz'ün oğlu Mustafa Güleryüz üstlenmiştir.[10]

Ziyaret planı

Müze, görme engeli olanlar dahil tüm ziyaretçiler için erişim kolaylığı sağlamak üzere düzenleniştir. Müzede ziyaretçileri Âşık Veysel fotoğrafları ile Âşık Veysel'in anılarından kesitlerin içeren büyük panolar karşılar. Soldaki ilk oda, Âşık Veysel'in öldüğü odadır. Bu odada ozanın pipo, ağızlık, tespih, cüzdan, paket tütün, tabaka, fincan gizi özel eşyaları sergilenir. Âşık Veysel'in sazıyla oturur vaziyetteki balmumundan heykeli bu odadadır. Duvarda Âşık Veysel'in imzası ve parmak izinin olduğu bir pano vardır.[11]

Ana kapının sağ tarafında kalan ilk odada L biçiminde tahta sedirler ve televizyon bulunur. Ziyaretçiler sedirde oturarak Âşık Veysel belgeselini izleyebilir. Bitişik odada mutfak vardır. Mutfakta Âşık Veysel'in kullanmış olduğu bakır tencere, tabaki fincan takımı, güğüm, lüks lambası gibi eşyalar sergilenir. Duvarda geniş aile fotoğrafı ile hakkındaki eski dergilerde hakkında çıkan yazılar asılmıştır.

Salon bölümünde Âşık Veysel'in yağlıboya tablosu, fotoğrafları, yüz maskı, oğlunun sazı bulunur. Ayrıca içinde onun hakkında yazılmış eserler bulunan bir kütüphane ile ziyaretçi defterinin durduğu bir çalışma masası vardır.

Müzenin ev ile ek binaya bağlantı kuran ve "Karanlık Oda" adı verilen bölümde görme engelli bireyler için braille alfabesiyle yazılmış "Uzun İnce Bir Yoldayım" sözüne yer verilirken diğer misafirler için ise karanlıkta 2-3 saniye, yerleştirme sanatı sonunda Aşık Veysel heykeli beliriyor.[5]

Ziyaretçiler salon bölümünden sonra karanlık odadan geçerek ek binaya girerler. Bu bölümde Âşık Veysel hakkında büyük panolar yardımıyla sunulan tasarımlar bulunur. Âşık Veysel dizelerinin küçük renkli kartlara basılarak tavanda oluşturulmuş gökyüzünden sarktıldığı tasarım, en ilgi gören bölümlerdendir.[11]

Galeri

Kaynakça

  1. ^ "AŞIK VEYSEL MÜZESİ | Kültür Portalı". web.archive.org. 11 Mart 2023. 11 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Nisan 2023. 
  2. ^ "Aşık Veysel Müzesi, Ziyaretçilerine Tarihî Bir Yolculuk Sunuyor". web.archive.org. 8 Mayıs 2023. 8 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mayıs 2023. 
  3. ^ "Aşık Veysel Müzesi FPV dronla görüntülendi". TRT Haber. 4 Ağustos 2023. 6 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mayıs 2024. 
  4. ^ "Aşık Veysel Müzesi'ndeki 'karanlık oda'". NTV. 6 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mayıs 2024. 
  5. ^ a b c "Aşık Veysel Müzesi ziyaretçilerini "uzun ince bir yolculuğa" çıkarıyor". Anadolu Ajansı. 25 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mayıs 2024. 
  6. ^ "Aşık Veysel Müzesi'nin Sergi Tasarımı ve Kürasyonu Yenilenecek". Son Dakika. 16 Mart 2012. 6 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mayıs 2024. 
  7. ^ a b "Aşık Veysel Müzesi". T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı. 3 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mayıs 2024. 
  8. ^ "Sivas Aşık Veysel Müzesi broşürü" (PDF). T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı. 7 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 7 Mayıs 2024. 
  9. ^ "Sivas Aşık Veysel Müzesi | Turkish Museums". TurkishMuseums.com. 6 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mayıs 2024. 
  10. ^ "Aşık Veysel'in evi yol arkadaşının oğluna emanet". www.aa.com.tr. 9 Haziran 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Haziran 2024. 
  11. ^ a b Çevik, Samet; Atasoy, Özlem Aydoğdu (30 Kasım 2023). "DOSTLAR BENİ HATIRLASIN: EDEBİYAT TURİZMİ BAĞLAMINDA ÂŞIK VEYSEL MÜZESİ". Cumhuriyet Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi. 47: 1-12. ISSN 1305-5143. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Sadberk Hanım Müzesi</span>

Sadberk Hanım Müzesi, Sarıyer, İstanbul'un Sarıyer ilçesindeki Büyükdere semtinde bir müzedir.

<span class="mw-page-title-main">Kurtuluş Savaşı Müzesi</span> I. TBMM Binası (1920–1924)

Kurtuluş Savaşı Müzesi veya I. TBMM Binası, Ankara'nın Altındağ ilçesinde bulunan bir tarih müzesidir. Ulus Meydanı'na komşu olan yapı, 1924 yılına kadar Türkiye Büyük Millet Meclisinin ilk binası olarak kullanılmıştır. 1961 yılında müzeye çevrilerek "Türkiye Büyük Millet Meclisi Müzesi" adıyla ziyarete açılmıştır. Teşhir salonlarının ve koleksiyonun yenilenmesiyle 23 Nisan 1981 tarihinde Kurtuluş Savaşı Müzesi adıyla yeniden hizmete girmiştir. Hâlen Kültür ve Turizm Bakanlığı bünyesinde hizmet veren müzede Kurtuluş Savaşı yılları ve Cumhuriyet'in ilanına ilişkin eserler sergilenmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Cumhuriyet Müzesi</span> II. TBMM Binası (1924–1960)

Cumhuriyet Müzesi veya II. TBMM Binası, TBMM'nin 1924-1960 yılları arasında faaliyetlerinin gerçekleştirildiği Ankara'nın Altındağ ilçesindeki tarihî yapı.

<span class="mw-page-title-main">Âşık Veysel</span> Türk halk ozanı (1894-1973)

Âşık Veysel, gerçek adıyla Veysel Şatıroğlu, Türk halk ozanı ve şair. Afşar boyunun Şatırlı obasına mensup olan Veysel Şatıroğlu, Gülizar ve Ahmet Şatıroğlu çiftinin çocuklarından biri olarak 25 Ekim 1894'te Sivas Vilayeti'nin Tenos kazasında doğdu. Çocukken görme yetisini kaybetmesine rağmen şiirlerinde hoşgörü, sevgi, birlik ve beraberlik, vatanseverlik ve tabiat konularını işleyen Âşık Veysel; "Uzun İnce Bir Yoldayım", "Dostlar Beni Hatırlasın", "Kara Toprak" ve "Güzelliğin On Para Etmez" gibi birçok eser bıraktı. Türkiye'de âşıklık geleneğinin en önemli temsilcilerinden birisi olarak kabul gören Veysel, Türkçeyi en yalın ve güçlü şekilde kullanan isimlerden birisi olarak kabul edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Yörük Ali Efe Müzesi</span> Aydında bulunan bir müze

Yörük Ali Efe Müzesi, Aydın'ın Yenipazar ilçesinde 2001'den bu yana hizmete açılmış bulunan müzedir. Bölge kahramanı Yörük Ali Efe'nin yaşatılması amacıyla kurulan müzenin bahçesinde Yörük Ali Efe'nin mezarı ve heykeli yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Balıkesir Ulusal Fotoğraf Müzesi</span>

Balıkesir Ulusal Fotoğraf Müzesi, Türkiye'nin ilk fotoğraf müzesidir.

<span class="mw-page-title-main">Burdur Müzesi</span>

Burdur Müzesi, Burdur şehir merkezinde 57 binden fazla arkeoolojik ve etnoğrafik eserin sergilendiği müzedir. 1969 yılında ziyarete açılmıştır. Bulguroğlu (Pirkulzade) Mederesesi'nin kütüphane binasında ve bu tarihi bina ile aynı mimari görünümü taşıyan yeni ek binalarda hizmet vermektedir. 2008 yılında Avrupa'da Yılın Müzesi olmaya aday olmuştur ve 2008 yılında “Gezilip Görülmeye Değer Müze” ödülünü almıştır.

Osmanlı Evi Müzesi. Bursa'da II. Murad külliyesinin karşısında bulunan ve 17. yüzyıl Osmanlı yaşam tarzının sergilendiği müze.

<span class="mw-page-title-main">Hatay Arkeoloji Müzesi</span> Hatayda bulunan Dünyanın en büyük mozaik müzesi

Hatay Arkeoloji Müzesi, Antakya'da konumlanmış önemli bir kültürel kuruluştur. Antik döneme ait eşsiz eserlerin sergilendiği bu müze, 28 Aralık 2014 tarihinde kayda değer bir başarıya imza atmıştır: Dünya'nın en geniş mozaik sergileme alanına sahip olması. Bünyesinde barındırdığı zengin arkeolojik koleksiyon ile bu müze, antik çağın izlerini günümüze taşırken, ziyaretçilere benzersiz bir tarihî deneyim sunmaktadır. 28 Aralık 2014 itibarıyla Dünya'nın en büyük mozaik sergileme alanına sahip müzedir. 2023 yılında meydana gelen Gaziantep-Kahramanmaraş depremlerinde kısmen zarar gören müze, Türkiye Cumhuriyeti Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından alınan önlemler doğrultusunda ekstra güvenlik personeli ve kameralarla gözetim altına alınmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Antalya Atatürk Evi Müzesi</span>

Antalya Atatürk Evi ve Müzesi, Antalya Muratpaşa ilçesinde Atatürk Caddesi üzerinde bulunan Mustafa Kemal Atatürk'ün 6-11 Mart 1930 tarihleri arasındaki Antalya ziyaretinde kaldığı ve sonradan müzeye dönüştürülen iki katlı ev.

<span class="mw-page-title-main">Adana Atatürk Evi Müzesi</span> Atatürkün Adanada Konakladığı Ev

Adana Atatürk Evi Müzesi, 15 Mart 1923 tarihinde Mustafa Kemal Atatürk ve eşi Adana'yı ziyareti sırasında konakladığı, 1981'de müzeye çevrilmiş müze-ev.

<span class="mw-page-title-main">Gökyay Vakfı Satranç Müzesi</span> Ankaradaki bir satranç müzesi

Gökyay Vakfı Satranç Müzesi, Ankara'nın Altındağ ilçesinde 2015 yılında açılmış tematik bir müzedir.

<span class="mw-page-title-main">Beypazarı Yaşayan Müze</span> Beypazarında müze

Yaşayan Müze; Ankara'nın Beypazarı ilçesinde 2007 yılında bir sivil inisiyatif girişimi ile kurulmuş halk bilim müzesidir.

<span class="mw-page-title-main">Troya Müzesi</span> Türkiyenin Çanakkale ilinde bir müze

Troya Müzesi, Türkiye'nin Çanakkale ilinde Troya antik kentinden ve Troas bölgesinin diğer antik kentlerinden çıkarılmış eserlerin sergilendiği arkeoloji müzesidir.

<span class="mw-page-title-main">Batman Müzesi</span> Batmanda bir arkeoloji müzesi

Batman Müzesi; Batman'da bulunan, 2015'te ziyarete açılmış arkeoloji müzesidir.

<span class="mw-page-title-main">Batı Cephesi Karargâhı Müzesi</span> Türkiyenin Konya ilinin Akşehir ilçesinde bulunan bir müze

Akşehir Batı Cephesi Karargâhı Müzesi, Millî Kurtuluş Savaşı'nda önemli bir yeri olan karargâh binasıdır.

Karagöz Müzesi, Karagöz gölge oyunu kültürünü yaşatmak amacıyla Bursa'da 2007 yılında açılan müze.

Manisa Osmanlı Müzesi, Manisa'nın Yunusemre ilçesinde yer almaktadır. Osmanlı temalı eserlerin sergilendiği bir müzedir. Manisa'nın Yunusemre Belediyesi, kentin tarih ve kültür turizmine katkı sağlayacak projeyi tamamlayarak "Yüzyılın 100 Projesi" taahhüdü kapsamındaki Osmanlı Müzesi'ni ziyarete açmıştır. Müze, Osmanlı’nın yükselme ve yıkılma devrine kadar olan dönemi kapsar ve geçmiş kültürü günümüz toplumuna aktarma amacı güder. İçerisinde Manisa sancağında yetişen Osmanlı şehzadeleri, o dönemin ünlü Türk düşünürleri ve Osmanlı’nın günlük yaşamını gösteren birçok heykel bulunmaktadır. Ziyaret saatleri hafta içi 09.00-17.00, hafta sonu 10.00-18.00 arasındadır.

Erzincan Müzesi, yöreden toplanmış arkeolojik ve etnografik eserleri sergilemek üzere Erzincan'da 1986 yılında kurulmuş müzedir.

Kilis Müzesi, Türkiye'nin Kilis kentinde bulunan bir arkeoloji ve etnografya müzesidir. Müze, 2012 yılında kurulmuş olup Nemika Caddesi üzerinde yer almaktadır.