İçeriğe atla

Aşık Maksut Feryadi

Aşık Maksut Feryadi
DoğumMaksut Koca
1961 (62-63 yaşında)
Arpaçay, Kars, Türkiye
TarzlarTürk halk müziği
ÇalgılarSaz
Etkin yıllar1977-günümüz

Maksut Koca veya tanınan adıyla Aşık Maksut Feryadi (1961, Arpaçay, Kars), Türk halk ozanı[1] saz virtüözüdür.

1961 yılında Arpaçay’ın Sosgert (şimdiki adı Taşdere) köyünde doğdu. İlköğrenimi köyünde tamamladı ancak olanaksızlıklar nedeniyle öğrenimini sürdüremedi.

Küçük yaşlarda müziğe ve halk şiirine ilgi duymaya başladı. İlk bağlama derslerini babasından aldı. Sonrasında ise kendini geliştirdi. Önce yöresindeki, daha sonra ise başka bölgelerdeki birçok aşıkla tanıştı ve bilgisini pekiştirdi. Ancak asıl ustası ise Sosgertli Hicrani oldu. Önceleri anonim türküler dile getiren Feryadi, zamanla kendi türküleriyle duyulmaya başladı.

Kısa bir sürede ünü tüm Kars'a yayılıp düğünlerin vazgeçilmez ozanı oldu.[2][3][4] Daha 16 yaşındayken bir yakınının yardımıyla İstanbul'a gelip bir ay içinde ilk kasetini çıkarttı. Çeşitli etkinlik ve yarışmalara katıldı. Cumhuriyet'in 70. yılında yazdığı şiir Kültür Bakanlığı'nın düzenlediği yarışmada 270 şiir arasından ikincilik ödülü aldı. Bu şiir ilköğretim Türkçe ders kitaplarına kondu. Şiir için İstanbul Üniversitesi'nin katkılarıyla TRT tarafından bir klip çekildi. Cumhuriyet'in 75. yılında yazdığı şiir de yine Kültür Bakanlığı tarafından ikinciliğe layık görüldü.

Fransa, Belçika, Hollanda, Lüksemburg ve Rusya'nın bulunduğu birçok kenti kendi imkanlarıyla ya da gelen davetlerle dolaşan Feryadi, aşıklık geleneğini anlatıp, türküler söyledi.[5] Yine aşıklık geleneğine ve halk şiirine ilişkin söyleşi ve konferanslar vermesi için Harvard Üniversitesi tarafından ABD’ye davet edildi.

1996 yılında Bağcılar'da kurduğu Halk Ozanları Kültür Evi bünyesinde çalışmalarını sürdürdü.[6] 15 albüm hazırlayan Feryadi, yazdığı şiirlerden oluşturulan Sular Yandı isimli şiir kitabını 2007 yılında yayımlandı.

2020 yılı Şubat ayında Türkiye Cumhuriyeti Kültür ve Turizm Bakanlığınca "Yaşayan İnsan Hazinesi" ödülünü aşıklık geleneğinin usta-çırak ilişkisi içinde gelecek nesillere ulaştırılması ve genç aşıkların yetişmesindeki çalışmaları nedeniyle almıştır.[7]

Kaynakça

  1. ^ Yaşamı 17 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ozanlar.biz Erişim: 4 Ekim 2012
  2. ^ "Kars'ın 96'ncı kurtuluş yıl dönümü coşkuyla kutlandı". timeturk. timeturk.com. 1 Kasım 2016. 8 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2020. 
  3. ^ "Kars-Ardahan-Iğdır Tanıtım Günleri başladı". kocaeligazetesi. kocaeligazetesi.com.tr. 14 Kasım 2019. 15 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2020. 
  4. ^ "Iğdırlılar Holiday'ı Inn'letti". haberler.com. Haberler.com. 12 Haziran 2012. 19 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2020. 
  5. ^ "Berlin'de "Aşıklar Şöleni" Düzenlendi". haberler.com. Haberler.com. 24 Mart 2019. 24 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2020. 
  6. ^ "UNESCO ödüllü sanatçı Feryadi, küçük müzisyenlere hayran kaldı". hurriyet. Hürriyet (gazete). 4 Mart 2018. 6 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2020. 
  7. ^ "Aşıklık geleneğinin usta-çırak ilişkisiyle geleceğe taşınmasını istiyor". haberler.com. Haberler.com. 23 Şubat 2020. 16 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2020. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Mahzuni Şerif</span> Türk halk ozanı

Âşık Mahzuni Şerif, kimlikteki adıyla Şerif Mahzuni ya da doğum adıyla Şerif Cırık,, Alevi Türk halk ozanı.

<span class="mw-page-title-main">Koşma (edebiyat)</span>

Koşma, coşturucu duyguların dile getirildiği, İslamiyet öncesinde yazılan koşuk türünün bir devamı olan ladinî (dinî olmayan) Türk halk edebiyatı nazım biçimi. Koşmalar genellikle 11'li hece ölçüsü ile söylenir, en az 3 en çok 12 dörtlükten oluşur. Türk halk edebiyatının en çok kullanılan nazım şekli olan koşma, halk ozanları tarafından geliştirilmiş bir nazım şeklidir. Bu nazım biçimi Türk Dil Kurumu tarafından:

Âşık halk edebiyatı, halk diliyle ve hece vezniyle meydana getirilen, saz eşliğinde söylenen şiirlerden oluşan geleneksel Türk edebiyatı dalıdır. âşıkların oluşturduğu eserlerin bütününe verilen isimdir.Halk edebiyatı içerisinde yer alır. Anonim ürünlerin dışında kalan şiirlerin oluşturduğu edebi ürünler toplamıdır. Kimi âşıkların başından geçen ve yaygınlaşıp ünlenen hikâyeler de âşık edebiyatı içinde incelenir.

<span class="mw-page-title-main">Murat Çobanoğlu</span> Halk ozanı

Murat Çobanoğlu, Türk halk ozanı.

Âşık Feymani, ünlü Türk halk şairidir.

<span class="mw-page-title-main">Âşık Veysel</span> Türk halk ozanı (1894-1973)

Âşık Veysel, gerçek adıyla Veysel Şatıroğlu, Türk halk ozanı ve şair. Afşar boyunun Şatırlı obasına mensup olan Veysel Şatıroğlu, Gülizar ve Ahmet Şatıroğlu çiftinin çocuklarından biri olarak 25 Ekim 1894'te Sivas Vilayeti'nin Tenos kazasında doğdu. Çocukken görme yetisini kaybetmesine rağmen şiirlerinde hoşgörü, sevgi, birlik ve beraberlik, vatanseverlik ve tabiat konularını işleyen Âşık Veysel; "Uzun İnce Bir Yoldayım", "Dostlar Beni Hatırlasın", "Kara Toprak" ve "Güzelliğin On Para Etmez" gibi birçok eser bıraktı. Türkiye'de âşıklık geleneğinin en önemli temsilcilerinden birisi olarak kabul gören Veysel, Türkçeyi en yalın ve güçlü şekilde kullanan isimlerden birisi olarak kabul edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Davut Sulari</span>

Davut Sularî, gerçek adıyla Davut Ağbaba,, Türk halk müziği sanatçısı ve âşık.

Kayıkçı Kul Mustafa, Türk halk edebiyatının Bektaşî koluna bağlı halk ozanı. Şairin doğum ve ölümüyle ilgili net bilgiler bulunmamakla beraber; 17. yüzyıl ozanı olduğu belirlenebilmiştir. Kimi kaynaklarca 1658'de öldüğü rivayet edilmektedir. Ancak bu iddianın tersi olarak 1659'dan sonra öldüğünü savunan araştırmalar da vardır. Edebiyatçı Ahmet Kabaklı ise Kayıkçı Kul Mustafa'nın ölümünün 1646'dan sonra gerçekleştiğini söylemektedir.

<span class="mw-page-title-main">Âşık Daimi</span> Türk halk müziği sanatçısı, ozan.

İsmail Aydın ya da aşık olarak Aşık Daimi, halk ozanı.

Âşık, Anadolu, Güney Kafkasya ve İran'da sürdürülen, genellikle bağlama veya başka bir telli müzik aleti eşliğinde söylenen sözlü halk müziği geleneğini icra eden kişidir. Aşıklık geleneği, Türk kökenli ve Türkler arasında yaygın olan Anadolu, Ortadoğu ve Orta Asya'ya özgü bir halk şairliği türüdür. Türkçe "Ozan" kavramı ile de ifade edilir.

Aşık Yoksul Derviş, Türk Bektaşi şair ve halk ozanıdır.

Şeref Taşlıova Türk halk ozanı, Devlet Sanatçısı.

Aşık Zarrafi, Türk halk ozanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Devran Baba</span>

Devran Baba, Türk şair ve ozandır.

Âşık Veli,, halk ozanı.

Ahmet Poyrazoğlu, öğretmen, aşık ve halk ozanıdır.

Genç Osman Destanı, 17. yüzyılda Kayıkçı Kul Mustafa tarafından yazılan ve Türk halk edebiyatının en önemli epik eserlerinden biri sayılan duygusal koçaklamadır. Yapıtta Osman adındaki genç bir yeniçerinin savaş sırasındaki yiğitliği ve ölümü anlatılmaktadır.

Yaşar Yılmaz, aşık olarak Aşık Reyhani, Türk Halk ozanı.

<span class="mw-page-title-main">Nurgül Şahballı</span>

Nurgül Şahballı,, Türk Halk Müziği sanatçısı. Kendisi gibi aşık olan Hilmi Şahballı'nın kızıdır.

Âşık Cananî, gerçek adıyla Ahmet Çelik, Türk halk ozanı.