İçeriğe atla

Ağulu mantar

Omphalotus olearius
Biyolojik sınıflandırma Bu sınıflandırmayı düzenle
Âlem:Fungi
Şube:Basidiomycota
Sınıf:Agaricomycetes
Takım:Agaricales
Familya:Marasmiaceae
Cins:Omphalotus
Tür: O. olearius
İkili adlandırma
Omphalotus olearius
(DC. ex Fr.) Sing.

Ağulu mantar (Omphalotus olearius), Omphalotaceae familyasından zehirli bir mantar türü. Türkiye'de yetişen "Cüce kız, Meşe mantarı, Horoz mantarı" gibi isimlerle de tanınan Cantharellus cibarus ile karıştırılabilir. Fakat bu tür daha yumurta sarısı renkli, üzeri yağlımsı gibi, lamellerinin çatallı ve aralarının birleşmiş olmasıyla ayırt edilir.

Şapkası, 7–10 cm, konveks (dış bükey), sonra huni biçimli, üst yüzeyi portakal sarısı, ipek gibi parlak, dalgalı, yaşlılarda portakalımsı-kahverenklidir. Lameller, değişik uzunluklarda, eşit değil, sık, yaklaşık 5–6 mm. eninde, ince, sapa dekurrent olarak bağlanır. Sarımsı turuncu renkli, parlak, kenarları akut, genellikle diğer kısımlara rağmen daha koyudur. Taze mantarlarda lameller üzerinde biriken spor tozları, çoğu kez karanlıkta parlar, mantarın İngilizcesi o yüzden Jack-o Lantern'dir. Sapı 7-15 x 1–2 cm. olup, silindirik, dibe doğru biraz incelerek devam eder, şapkaya doğru çoğu kez eksantrik (Dışa doğru genişleyen) olarak bağlı, sıkı yapılı, içi dolu, lifsi, lamellerle aynı renktedir. Bu mantar, yaz başından sonbahar sonlarına kadar özellikle yapraklı ağaçların kütükleri üzerinde gruplar halinde ortaya çıkar. Özellikle zeytin ağaçları üzerinde bu mantarı görmek mümkündür.

Bu mantar nedeniyle oluşan zehirlenme olaylarında belirtiler, sindirimden sonra 30 dakika ile 3 saat arasında ortaya çıkar. Ağır ve şiddetli mide bulantısı, kusma, ishal ve karın ağrıları tipik belirtilerdir. Bunun yanı sıra, terleme, tükürük, gözyaşı ve bronş salgılarında artma, bronkospazm, miyozis, görme bulanıklığı, hipotansiyon ve bradikardi gibi belirtiler görülür. Bu mantar, İzmir, Manisa, Bursa, Çanakkale, Balıkesir, Elazığ gibi illerde yetişen yaygın bir türdür. Zehirlenmesi genelde ölümcül değildir.

Galeri

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Halep çamı</span> Çamgiller familyasından bir bitki türü

Halep çamı, Pinaceae (çamgiller) familyasından Akdeniz bölgesine özgü bir çam türü.

<span class="mw-page-title-main">Doğu ladini</span> Çamgiller familyasından bir bitki türü

Doğu ladini, çamgiller (Pinaceae) familyasından 40-50 metre, bazen de 60 metre boylara ulaşan, 1,5-2 metre çap yapabilen, dolgun ve düzgün gövdeli, sivri tepeli önemli bir orman ağacı türü.

<span class="mw-page-title-main">Çörek mantarı</span>

Boletus edulis, Boletaceae familyasından yenilebilen mantar türüdür. Bilimsel adındaki bolet Latincede "üstün mantar", edulis de "yenebilen" anlamındadır. Sote, makarna sosu, çorba, hatta çiğ olarak yenebilir.

<span class="mw-page-title-main">Lactarius salmonicolor</span> Russulaceae ailesinden bir mantar türü

Lactarius salmonicolor, Kanlıca mantarı olarak da bilinir, Russulaceae ailesinden yenebilir bir mantar türü. Şapka büyüklüğü 5–15 cm kadardır. Mantar gençken ortası hafifçe çukurdur, kenarı içeri kıvrıktır, büyüdükçe ortası daha da çukurlaşarak hemen hemen huni şekline döner, rengi turuncudur, açık sarıdan erik sarısına kadar değişir. Genel görünüşle turuncu ve sarıdan ibaret halkalıdır. Çizildiği zaman havayla temas edince yeşil renkleme yoktur. Lameller başlangıçta kırmızımtırak sarı beyaz, daha sonra açık portakal rengi tonundadır. Sapa doğru kıvrımlı şekil alır, sap üzerinde birazcık devam eder. Sapı 3-6,5 cm boyunda 0,8-2,5 cm kalınlığında, silindir şeklindedir. Renk bakımından portakal sarısı, dip kısmında kırmızımtırak sarı beyaz, yukarı kısmında şarap kırmızısı turuncudur. Sapın etli kısmı kırmızı-pembedir ve koparıldığında turuncu renkte bir sıvı çıkarır, sıvı hava ile temas edince kırmızılaşır. Gençken içi dolguludur, daha sonra şapkaya kadar olan alt kısımda boşlukludur. Etli kısmı kırmızımtırak sarı beyaz renkli, meyve kokulu ve yumuşak, sünger gibidir. Spor izi parlak kırmızımtırak sarı, tunç rengindedir. Çam meşçerelerinde ve çam ormanı açıklıklarında, çayırlıklarda, Avrupa'da yapraklı ağaç ormanlarında, ilkbahar ve sonbaharda yağmurlardan sonra görülür.

<span class="mw-page-title-main">Tirmit mantarı</span>

Tirmit mantarı, Russulaceae familyasından yenebilen bir mantar türü. Şapkası 5–15 cm kadar büyüklükte, kuru ve et gibidir, hiçbir zaman yapışkan olmaz. Gençken yarım küre şeklinde tümsek olup olgunlaşınca açılır ve derin olmayan huni şekline dönüşür, üst tarafı düzensiz, dalgalı gibi bir hal alır. Kenarı başlangıçta içeri kıvrıktır, daha sonra düzensiz olarak dalgalı olur. Gençken sarımtırak kahverengi olgunlaşınca kırmızımsı kahverengi olan mantarın iki formu vardır. Kırmızı kahverengi tipi iğne yapraklı ağaç ve kayın ormanlarında yosunlar arasında gelişir, ateş sarısı tipi yalnızca kayın ve meşe ormanlarında bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Huş mantarı</span>

Huş mantarı, Fomitopsidaceae ailesinden, genelde çürümüş ağaçlarda, özellikle Huşağacında yaşayan çürükçül bir ağaç mantarıdır. Yüzeyi açık kahverengidir, yaşlandıkça koyu kahveye dönüşür. Yenmez.

<span class="mw-page-title-main">Gümüş göknar</span>

Gümüş göknarı, çamgiller (Pinaceae) familyasından doğal olarak Kuzey Amerika'nın batısında yetişen göknar türü. Doğal yaşam alanı dışında park ve bahçelerde peyzaj ağacı olarak kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Pösteki mantarı</span>

Pösteki mantarı, Coprinaceae ailesinden, olan yenebilen bir mantar türüdür.

<span class="mw-page-title-main">Psilocybe semilanceata</span>

Psilocybe semilanceata, Strophariaceae familyasından halüsinojen bir mantardır. %1-2 civarındaki Psilocybin içeriği ile en etkin halüsinojen mantarlardan biridir. Almanya Hildesheim'deki bir katedralin kapısında M.S. 1020 yılından kalma bronz kabartma rölyefte Âdem ve Havva'nın cennetten kovulmasına neden olan yasak meyve olarak Psilocybe semilanceata resmedilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Pamuk</span> Tekstil için üretilen lif bitkisi

Pamuk, ebegümecigiller (Malvaceae) familyasından anavatanı Hindistan olan kültürü yapılan bir bitki türüdür.

<span class="mw-page-title-main">Elma</span> gülgillerden bir meyve

Elma, gülgiller (Rosaceae) familyasından kültürü yapılan bir meyve türü.

<span class="mw-page-title-main">Anadolu sığla ağacı</span> bitki türü

Anadolu sığla ağacı, Altingiaceae familyasındandır. Türkiye'de Güney Ege ve Batı Akdeniz bölgelerinde sınırlı alanlarda yetişir. Yerel dilde "Günlük ağacı" olarak bilinen sığla, 20 metreye kadar boylanabilir ve görünüş olarak çınara benzer. 200-300 yıla kadar yaşayabilir. Marmaris ve Datça bölgelerinde dere boylarında, Köyceğiz ve Fethiye civarında ise taban suyu yüksek olan düzlüklerde korulukları vardır. Köyceğiz'de bulunan doğal yayılış alanlarının, portakal bahçelerine dönüşmesi ile daraldığı belirtilir. Orman Genel Müdürlüğü tarafından korunan alanlarda yeni korulukları tesis edilmektedir. Türkiye dışında sadece Rodos Adasında bulunur. Subtropikal iklim özellikleri görülen sıcak, nemli ve suyu bol yerlerde yetişir.

<span class="mw-page-title-main">Likenler</span>

Likenler ya da Lichenes; başlı başına birer organizma değildirler. Mantarlar ve fotosentetik alglerden meydana gelen simbiyotik birlikteliklerdir.

<span class="mw-page-title-main">Turunç</span>

Turunç, sedef otugiller ailesi içinde bir alt grup olan turunçgillerden olan bütün Akdeniz'e kıyı ülkelerde, Güneydoğu Asya kıyılarında yetişen, kışın yaprağını dökmeyen ağaca ve bu ağacın portakala benzeyen, fakat suyu acımtırak olan meyvesine verilen addır.

<span class="mw-page-title-main">Ateş ağacı</span>

Ateş ağacı, baklagiller (Fabaceae) familyasından, subtropikal ve tropik kuşaklarda yetişen bir çiçekli ağaç türü. Ateş ağacı tanımı, akrabası olmayan başka ağaç türleri için de kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Lamium album</span> bitki türü

Lamium album, Lamiaceae (ballıbabagiller) familyasından nemli ve verimli topraklarda yetişen beyaz çiçekli bir ballıbaba türü. Halk ağzında akısırgan olarak da adlandırılır. Tarlalarda, gölgelik yerlerde ve çitlerde yetişir.

<span class="mw-page-title-main">Kore göknarı</span> Çamgiller familyasından bir bitki türü

Kore göknarı, çamgiller (Pinaceae) familyasından Güney Kore'nin yüksek dağlarında yetişen bir göknar türü. Yüksek yağış alan, yazları serin ve nemli, kışları bol kar yağışlı geçen bir iklimde 1.000-1.900 m. yükseltide yetişir.

<span class="mw-page-title-main">Saçlı meşe</span> bitki türü

Saçlı meşe, kayıngiller (Fagaceae) familyasından anavatanı Güney Avrupa ve Anadolu olan bir meşe türü.

<span class="mw-page-title-main">Gövde (botanik)</span> damarlı bir bitkinin yapısal ekseni

Gövde, bir vasküler bitkinin iki ana yapısal ekseninden biridir, diğeri ise kök'tür. Yaprakları, çiçekleri ve meyveleri destekler, ksilem ve floemde kökler ve sürgünler arasında su ve çözünmüş maddeleri taşır, besin maddelerini depolar ve yeni canlı doku üretir. Gövde normalde düğümlere ve ara düğümlere ayrılır:

<i>Hypholoma fasciculare</i> bir mantar türü

Hypholoma fasciculare, ormanlık alanlarda sıklıkla görülen bir mantardır. Geniş yapraklı ağaçların ölü kökleri ya da çürüyen gövdelerinde büyük kümeler halinde görülür.