İçeriğe atla

Ağdaban Katliamı

Ağdaban Katliamı
BölgeAğdaban, Kelbecer Rayonu, Azerbaycan
Tarih8 Nisan 1992
HedefAzeri siviller
Saldırı türü
Katliam
Ölü67
Yaralı779
SaldırganlarErmenistan Silahlı Kuvvetleri

Ağdaban Katliamı, 8 Nisan 1992 - Kelbecer işgalinden yaklaşık bir yıl önce, Ağdaban köyünde Ermeniler tarafından daha sonra Kelbecer işgali için şartlar yaratmak amacıyla gerçekleştirilen katliam .Ermeni ayrılıkçıların işlediği katliam sonucunda Kelbecer bölgesindeki Ağdaban köyünde 130 ev tamamen yanmıştır. 779 sivile işkence yapıldı ve 67'si öldürüldü.[] Ayrıca 2 kişi kayıp, 12 kişi ağır yaralandı.[]

Katliamın tarihi

7-8 Nisan 1992 gecesi Ermeniler, Ağdaban'ın eteklerinde bir kontrol noktasına baskın düzenleyerek üç muhafızı öldürdü. Köyün tepesindeki barajları doldurdular ve sabah saat 6'da ateş etmeye başladılar. Ermeniler planlı davrandılar. Kimlerin evleri yağmalayacağı, kimlerin sığırları alacağı, kimlerin silahsız insanları yakalayacağı, direnenleri kimin öldüreceği önceden belirlenmişti. Böyle bir durumda 8 Nisan 1992'de Ermeniler, Ağdara ilçesine bağlı Çaçar köyü istikametinden Çaygovuşan ve Ağdaban köylerine saldırdılar.

Ağdaban katliamı sabahı 9 Nisan'da ilçe merkezinde halk toplandı. "Kelbecer Savunması için Acil Yardım Komitesi" kuruldu. Halkın ısrarı üzerine, bu satırların yazarına bu komiteye başkanlık etmesi talimatı verildi. Komite, kısa sürede önemli etkinlikler gerçekleştirdi. Orduya yardım önemli ölçüde arttı. Nüfusun korunacağına dair umut vardı. Bölge halkının ısrarı üzerine Kelbecer'e gönderilen Albay Zaur Rzayev, tugay komutanı ve askeri komutan olarak atandı.

Katliamın sonucu

Kelbecer bölgesinde 130 evden oluşan Ağdaban köyü Ermeni güçleri tarafından tamamen yakılırken, köyün 779 sakini işkence gördü. 67 kişi öldürüldü, 90-100 yaş arası 8 kişi, 2 çocuk ve 7 kadın diri diri yakıldı, 2 kişi kayıp, 12 kişi ağır yaralandı. Tarihi, mimari ve kültürel anıtlar Ermeniler tarafından tahrip edildi, kutsal türbeler ve mezarlıklar hakaret edilerek tahrip edildi. Ayrıca Azerbaycan'ın klasik aşık şiirinin ustası Aşık Gurbani ile Azerbaycan Yazarlar Birliği üyesi şarkıcı ve yaratıcı aşığı Aşık Şemşir'in evi, zengin arşivleri ve el yazmaları yakılarak yağmalandı.

Kaynakça

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Ermeni isyanları</span> Osmanlı İmparatorluğunda Ermeni ayaklanmaları

I. Dünya Savaşında Ermeni İsyanları, Taşnak, Armenakan, Hınçak Ermeni partilerinin faaliyetleridir. Bu dönemde Osmanlı İmparatorluğu karşısına Ermeni ulusal örgütleri Ermeni milisleri ile karşı faaliyetler yürütmüş, ayrıca Rus İmparatorluğunda oluşan Ermeni gönüllü birliklerine katılarak Rus Kafkasya Ordusu'na destek vermiştir. 14 Kasım 1922 tarihli New York Times gazetesi, Birinci Dünya Savaşı'nda 200.000 Ermeni'nin İtilaf Devletleri ordularında veya İtilaf Devletleri tarafında savaşan bağımsız birliklerde savaştığını yazdı.

<span class="mw-page-title-main">Terter (rayon)</span>

Terter -, Azerbaycan'da rayon. Merkezi Terter şehridir.

<span class="mw-page-title-main">Kelbecer (rayon)</span> Azerbaycanda rayon

Kelbecer Rayonu, Azerbaycan'da rayon olarak adlandırılan birinci derece idari bölümlerden birisidir. 8 Ağustos 1930 tarihinde rayon statüsü almıştır. 1992 yılında Azerbaycan parlamentosunun kararıyla eski Ağdere (Mardakert) rayonunun 20 köyü Kelbecer rayonuna katılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Birinci Dağlık Karabağ Savaşı</span> 1988-1994 yılları arasında Karabağ bölgesinde Azerbaycan ve Ermenistan arasında yaşanmış askeri bir çatışma

Birinci Dağlık Karabağ Savaşı, Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'ne bağlı Dağlık Karabağ Özerk Oblastı'nın Ermenistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'ne bağlanmasını isteyen Ermeniler ile bunu kabul etmeyen Azeriler arasında başlayan ve Sovyetler Birliği'nin dağılmasından sonra Azerbaycan ile Ermenistan arasında çatışmaya dönüşen Şubat 1988-Mayıs 1994 tarihleri arasında süren savaştır. Savaş öncesinde ve etnik çatışmaların sıcak savaşa dönüşmesi sonrasında Sumqayıt Pogromu, Kirovabad Pogromu, Bakü Pogromu gibi pogromlar, Hocalı Katliamı, Malıbeyli ve Kuşçular Katliamı ve Maragha Katliamı gibi katliamlar yaşanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Koltso Harekâtı (1991)</span>

Koltso Harekâtı, 30 Nisan-15 Mayıs 1991'de Sovyetler Birliği MVD ve Savunma Bakanlığı, Azerbaycan SSC'nin Şaumyan ilinde "Кoльцo" kod adı altında MVD birlikleri ve OMON ekiplerini kullanıp ve resmî olarak bir "pasaport kontrol işlemi" gerekçesini göstererek, Dağlık Karabağ'daki yasa dışı Ermeni milis müfrezelerini silahsızlandırmayı amaçlamışlardır.

<span class="mw-page-title-main">Süryani Katliamı</span> Osmanlı İmparatorluğu tarafından gerçekleştirilen sürgün

Süryani Soykırımı veya Arami Katliamı, I. Dünya Savaşı sırasında Osmanlı İmparatorluğu ordusunun güneydoğu Anadolu ve İran'ın tarihi Azerbaycan bölgesinde, bazı Kürt aşiretlerinin yardımıyla Süryani Hristiyan azınlıklara karşı işlediği, tüm Süryani ve Süryani-i Kadim nüfusu 1914'de 58.983 iken bu sayının yaklaşık 5 katı olan 270 bin ila 300 bin arasında Süryani'nin öldüğü iddia edilen, sürgün etme ve katliamdır. Lakin daha sonra, alttaki Görüntüler kısmında bulunan resimden de görüldüğü üzere Rosie Malek-Yonan, Los Angeles, California'da bulunan Süryani Soykırım Anıtı'na bu sayıları 3 katına çıkarıp, 500 bin daha arttırarak 750 bin Süryani'nin soykırıma uğratıldığını belirten plakayı koydurmuştur ki bu da aslen 1914'te yaşayan tüm Süryani sayısının 12.7 katıdır.

1993'teki Türkiye olayları.

Ortabağ katliamı, 22 Ocak 1987 tarihinde, Hakkari'in Uludere ilçesine bağlı Ortabağ köyüne ARGK militanlarının saldırısı sonucu 4'ü çocuk 2'si kadın 8 Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı sivilin yaşamını yitirdiği ve 15 sivilin yaralandığı bir katliamdır. Saldırıyı PKK'nın silahlı kanadı ARGK üstlenmiştir.

Maraş Katliamı veya Maraş Olayları, 19 Aralık ile 26 Aralık 1978'de Kahramanmaraş'ta meydana gelen Aleviler'e, Kürtler'e ve solculara yönelik katliamdır. Yedi gün süren olaylar sırasında iddianameye göre 111 kişi öldürüldü. Aleviler'e ait 559 ev yakıldı, 290'a yakın iş yeri tahrip edildi. 23 yıl süren davalar sonunda 22 kişi idam, 7 kişi müebbet hapis, 321 kişi de 1-24 yıl arasında hapis cezası aldı. Katliamda önemli rol oynayan 68 kişiye ise ulaşılamadı. 12 Eylül Darbesi'ne sebep olan olaylardan biri olarak kabul edilmektedir.

Ermeni karşıtlığı, yazılı veya görsel tartışılabilir düşmanlık, kin duygularının Ermeniler veya Ermenistan'a yönelik olma durumu. Türkiye ve Azerbaycan'da yaygındır.

<span class="mw-page-title-main">Tevfik Hüseynov</span> Azerbaycanın ulusal kahramanı

Tevfik Hüseynov, Hocalı Katliamında ölen Azerbaycan askeri. Azerbaycan'ın Millî Kahramanı ünvanına sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Minkend</span> Azerbaycanın Laçın ilinde köy

Minkend, de jure olarak Azerbaycan'ın Laçın Rayunu'na, de facto olarak ise Dağlık Karabağ Cumhuriyeti'ne bağlı olan köy. 17 Mayıs 1992'de Karabağ Savaşı sırasında diğer Laçın bölgeleri ile birlikte Ermeni ordusu tarafından işgal edilmiştir.

Malıbeyli ve Kuşçular Katliamı, Helsinki Watch'a göre 8, Azeri kaynaklara göre ise 15-50 etnik Azeri sivilin Karabağ Savaşı'nda düzensiz Ermeni birlikleri tarafından Malıbeyli, Aşağı Kuşçular ve Yukarı Kuşçular köylerine yapılan saldırılar sonucu öldürüldüğü, yüzlerce kişinin yaralandığı ve esir alındığı olaydır.

Karadağlı Katliamı ya da Karadağlı'nın İşgali, Karabağ Savaşı sırasında Ermeni birlikleri Hocavend Rayonu'nun Karadağlı köyünü ele geçirince yaşandı. 20 ila 90 sivil öldürüldü ve birçoğu tutuklandı.

<span class="mw-page-title-main">1905-1906 Ermeni-Tatar katliamları</span>

Ermeni – Tatar katliamları, 1905-1906'da Rus Kafkasyası'nın tamamında Ermeniler ve Azerbaycan halklarını ve daha sonra gelen halklar arasındaki kanlı etnik çatışmaları ifade etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Bakü Ermenileri</span>

Bakü Ermenileri, günümüzde Azerbaycan Cumhuriyeti'nin başkenti olan Bakü şehrinde yaşayan ve tarihi açıdan şehirde önemli bir nüfusa sahip olmuş Ermenileri ifade eder. Ermenilerin nüfusu şehirde 19. yüzyıl civarında Bakü'nün Rus İmparatorluğu'na katılması ve petrol endüstrisi açısından merkez haline gelmesi sonucunda artmaya başlamıştır. Rus Devrimi'ne rağmen şehirde 20. yüzyıl boyunca da kentte pek çok Ermeni yaşamış olup, 1988 ile 1990 arasında şehrin neredeyse tüm Ermeni nüfusu bölgeyi terk etmiştir. Ocak 1990'da 1988 tahminlerinin y. 250.000 olarak tahmin ettiği Ermeni nüfusundan geriye 50.000 kişinin kaldığı tespit edilmiştir. Kalan nüfus ise Sovyetler Birliği'nin dağılmasından önce gerçekleşmiş Bakü Katliamı ile Karabağ Savaşı'nın erken dönemlerinde Bakü'yü terk etmiştir. 2009 verilerine göre şehirde 104 Ermeni yaşamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Cemilli Katliamı</span>

Cemilli Katliamı veya Cemilli Faciası 15 Aralık 1991'de Ermeni askeri birlikleri ve Bağımsız Devletler Topluluğu Birleşik Silahlı Kuvvetleri'ne bağlı 366. Motorlu Tüfek Alayı tarafından Azerbaycan'ın Hocalı Rayonu'na bağlı Cemilli köyünde gerçekleştirilen bir katliamdır. Olayda 9 sivil öldürülmüştür.

Başlıbel faciası veya Başlıbel katliamı — Kelbecer ilçesinin işgali sırasında Ermeniler tarafından Azerilere karşı gerçekleştirilen katliam.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.