İçeriğe atla

Ağasar Deresi

Ağasar Deresi, Akhisar Deresi veya Aksa Deresi,[1] Trabzon'un Şalpazarı ilçesinde doğan, Trabzon'un Beşikdüzü ilçesinden geçerek Karadeniz'e karışan bir nehirdir.[2] İlçenin en önemli derelerinden olan[3] Ağasar'ın çevresinde 29 köy konumlanmıştır. Bu köylerde ağırlık olarak Çepniler yaşamaktadır.[4] Derenin yıllık ortalama debisi 88 hm³'tür.[5]

Derenin yanındaki tarihi değirmene bağlı türbin, derenin suyunu kullanarak 12 ila 20 volt arası elektrik üretebilmektedir. Bu elektrik Şalpazarı'ndaki bir camiyi aydınlatmakta kullanılmaktadır.[6]

Etimoloji

Bir rivayete göre, Ağasar kelimesi "Akhisar" kelimesinin değişime uğramasıyla oluşmuştur. Salname'lerin ‘Şarlı Nahiyesi Hakkında Ma’lumat’ adlı bölümünde dere, Akhisar Deresi olarak geçmektedir. Bir başka rivayete göre, bir gencin sevdiği kıza söylediği "Ağa bana sarıl! Ağa beni sar! Ağa sar!" sözleri zamanla Ağasar kelimesini dönüşmüş ve vadinin adı bu olmuştur. Ayrıca kelimesinin Farsçada soğuk su anlamına gelen "Âvasar/âbasar" kelimesinde türemiş olması da ihtimaller arasındadır.[7]

Kaynakça

  1. ^ Emecen, Feridun Mustafa (2011). Doğu Karadeniz'de bir vadi boyu yerleşmesi: Ağasar vadisi: Şalpazarı-Beşikdüzü. Serander. s. 44. ISBN 9789944374279. 7 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Haziran 2020. 
  2. ^ Demir, Necati (2005). Orta ve doğu Karadeniz bölgesi'nin tarihî alt yapısı: tarih, etnik yapı, dil, kültür. Genelkurmay Basım Evi. s. 90. 7 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Haziran 2020. 
  3. ^ Kulak, Aydın (2017). İmparatoriçe Livia'nın Parıldayan Cenneti: Görele/Liviopolis - The Shimmering Paradise of Empress Livia: Görele/Liviopolis. Aydın Kulak. s. 35. 7 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Haziran 2020. 
  4. ^ Öztürk, Özhan (2005). Karadeniz: ansiklopedik sözlük. Heyamola Yayınları. ss. 23, 267. ISBN 9756121009. 7 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Haziran 2020. 
  5. ^ Uğur Satılmış (12 Mayıs 2015). "Değirmendere Havzası Yerüstü Su Kalitesinin Mekana ve Zamana Bağlı Değişiminin İncelenmesi" (PDF). acikerisim.ktu.edu.tr. 3 Eylül 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Eylül 2021. 
  6. ^ "Değirmende Üretilen Elektrik Camiyi Aydınlatıyor". rizedeyiz.com. 16 Aralık 2019. 7 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Haziran 2020. 
  7. ^ Abdullah Gülay (2 Ekim 2019). "'ŞALPAZARI' VE 'AĞASAR' KELİMELERİ ÜZERİNE". gunebakis.com.tr. 3 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Haziran 2020. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Beşikdüzü</span> Trabzonun ilçesi

Beşikdüzü, Trabzon iline bağlı bir ilçedir. 1930'lu yıllara kadar Şarlı adıyla bilinirdi.

<span class="mw-page-title-main">Sayvancık, Beşikdüzü</span>

Sayvancık, Trabzon ilinin Beşikdüzü ilçesine bağlı bir mahalledir.

<span class="mw-page-title-main">Bayırköy, Beşikdüzü</span>

Bayırköy, Trabzon ilinin Beşikdüzü ilçesine bağlı bir mahalledir.

<span class="mw-page-title-main">Kalegüney, Beşikdüzü</span>

Kalegüney, Trabzon ilinin Beşikdüzü ilçesine bağlı bir mahalledir.

<span class="mw-page-title-main">Şalpazarı</span> Trabzonun ilçesi

Şalpazarı veya eski ismiyle Ağasar, Trabzon ilinin bir ilçesidir.

<span class="mw-page-title-main">Çarlaklı, Şalpazarı</span>

Çarlaklı, Trabzon ilinin Şalpazarı ilçesine bağlı bir mahalledir.

<span class="mw-page-title-main">Akkese, Beşikdüzü</span>

Akkese, Trabzon ilinin Beşikdüzü ilçesine bağlı bir mahalledir.

<span class="mw-page-title-main">Aksaklı, Beşikdüzü</span>

Aksaklı, Trabzon ilinin Beşikdüzü ilçesine bağlı bir mahalledir.

<span class="mw-page-title-main">Dağlıca, Beşikdüzü</span> Trabzon ilinin Beşikdüzü ilçesine bağlı mahalle

Dağlıca, Trabzon ilinin Beşikdüzü ilçesine bağlı bir mahalledir.

<span class="mw-page-title-main">Denizli, Beşikdüzü</span> Trabzonda bir mahalle

Denizli, Trabzon ilinin Beşikdüzü ilçesine bağlı bir mahalledir.

<span class="mw-page-title-main">Seyitahmet, Beşikdüzü</span>

Seyitahmet, Trabzon ilinin Beşikdüzü ilçesine bağlı bir mahalledir.

<span class="mw-page-title-main">Fenerköy, Çarşıbaşı</span>

Fenerköy, Trabzon ilinin Çarşıbaşı ilçesine bağlı bir mahalledir.

<span class="mw-page-title-main">Gölkiriş, Şalpazarı</span>

Gölkiriş, Trabzon ilinin Şalpazarı ilçesine bağlı bir mahalledir.

<span class="mw-page-title-main">Pelitçik, Şalpazarı</span>

Pelitçik, Trabzon ilinin Şalpazarı ilçesine bağlı bir mahalle.

<span class="mw-page-title-main">Tepeağzı, Şalpazarı</span>

Tepeağzı, Trabzon ilinin Şalpazarı ilçesine bağlı bir mahalledir.

Ağasar vadisi, Trabzon ilinin Şalpazarı ve Beşikdüzü ilçelerinin sınırları içerisinde yer alır. Sis Dağı'nın eteklerinden başlayıp Beşikdüzü ilçesinden Karadenize dökülen Ağasar deresine yataklık eden vadidir. Vadi coğrafik özelliğinin yanı sıra, kültürel ve folklorik açıdanda farklılık gösteren Çepni Türkleri'nin yoğun olarak yaşadığı bölgedir. Çepniler bu bölgede Şalpazarı ve Beşikdüzü ilçesinin Şalpazarı'na yakın köylerinde 29 kadar mahallede yaşamakta olup en eski Türkmen geleneklerini hala sürdürmektedirler.

İbrahim Can, Türk şarkıcı-şarkı yazarı.

<span class="mw-page-title-main">Trabzon Üniversitesi</span> Trabzonda kurulu devlet üniversitesi

Trabzon Üniversitesi, kısaca (TRÜ) 8 Mayıs 2018'de Karadeniz Teknik Üniversitesinden ayrılarak Trabzon'un Akçaabat ilçesinde kurulmuş olan bir devlet üniversitesi. Daha önce Karadeniz Teknik Üniversitesi Rektörlüğüne bağlı olan Fatih Eğitim Fakültesi, Hukuk Fakültesi, Güzel Sanatlar Fakültesi, İlahiyat Fakültesi, İletişim Fakültesi, Devlet Konservatuvarı, Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu, Uygulamalı Bilimler Yüksekokulu, Eğitim Bilimleri Enstitüsü ile Beşikdüzü Meslek Yüksekokulu, Şalpazarı Meslek Yüksekokulu, Turizm ve Otelcilik Meslek Yüksekokulu, Tonya Meslek Yüksekokulu ve Vakfıkebir Meslek Yüksekokulu Trabzon Üniversitesi Rektörlüğüne bağlanmıştır. Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu, Spor Bilimleri Fakültesine dönüştürülürken Eğitim Bilimleri Enstitüsünün adı da Lisansüstü Eğitim Enstitüsü olarak değiştirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Fol Deresi</span> Vakfıkebirde bir akarsu

Fol Deresi veya Kumandere(Eski adı: Viopoli), Gümüşhane'nin Kürtün ilçesinden doğan, Trabzon'un Tonya ve Vakfıkebir ilçelerinden geçerek Karadenize akan bir nehirdir. Nehrin içinden geçtiği ilçelerden Vakfıkebir'in eski adı Foldur. Bu ad nehirden türemiştir. Coğrafyacı Heinrich Kiepert, bu nehirden Kerasun Dere olarak bahsetmektedir. Fol Deresi çevresinin antik Liviopolis olduğu iddia edilmiştir ama bu iddianın doğruluğu belirsizdir. Nehrin uzunluğu 45 kilometredir. Derenin yıllık ortalama debisi 130 hm³'tür.

<span class="mw-page-title-main">Görele Deresi</span>

Görele Deresi, Çanakçı Deresi, Elevi Deresi veya Elegü Deresi, Şalpazarı'nın Gökçeköy kasabasında doğan ve Giresun'un Görele ilçesinde Karadeniz'e karışan bir akarsudur. 30 kilometre uzunluğundaki derenin doğusunda Görele ilçesi kurulmuştur. Köprünün üzerindeki Elevi Köprüsü, 28 Temmuz 1919'da meydan gelen selde yıkılmıştır.