İçeriğe atla

Ağaçsıl hareket

Leoparlar iyi tırmanıcılardır ve öldürdükleri avlarını leşçilerden ile diğer avcılardan korumak için ağaçların üzerine çıkarabilirler

Ağaçsıl hareket ya da ağaçsıl lokomosyon, hayvanların ağaçlarda hareket etmelerini tanımlayan bir terimdir. Ağaçların bulunduğu habitatlarda hayvanlar ağaçlar üzerinde hareket etmek üzere evrimleşmişlerdir. Bazı hayvanlar ağaçlara ara sıra çıkarken bazıları ise tamamen ağaçlarda yaşarlar. Habitatlar içlerinde hareket eden hayvanlar için anatomik, davranışsal ve ekolojik sonuçları olan ve farklı türler arasında farklılaşmayı getiren sayısız mekanik zorluk içerir.[1] Aynı prensipler ağaçlara tırmanmanın yanı sıra kayalıklara ya da dağlara tırmanmak için de kullanılabilir.

Ağaçlara tırmanma için adaptasyon geçirmiş olduğu bilinen ilk tetrapod yaklaşık 260 milyon yıl önce Permiyen döneminin sonlarında yaşamış olan Synapsida kladından Suminia cinsidir.[2]

Kaynakça

  1. ^ Cartmill, M. (1985). "Climbing". Hildebrand, M.; Bramble, D. M.; Liem, K. F.; Wake, D. B. (Ed.). Functional Vertebrate Morphology. Cambridge: Belknap Press. ss. 73-88. 
  2. ^ Fröbisch, Jörg; Reisz, Robert R. (2009). "The Late Permian herbivore Suminia and the early evolution of arboreality in terrestrial vertebrate ecosystems". Proceedings of the Royal Society B. 276 (1673). ss. 3611-3618. doi:10.1098/rspb.2009.0911. PMC 2817304 $2. PMID 19640883. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Ekoloji</span> Organizmaların ve çevrelerinin incelenmesi

Ekoloji ya da doğa bilimi, canlıların hem kendi aralarında hem de fiziksel çevreleri ile olan ilişkileri inceleyen bilim dalıdır. Ekoloji canlıları birey, popülasyon, komünite, ekosistem ve biyosfer düzeylerinde inceler. Ekoloji çok yakından ilişkili olduğu biyocoğrafya, evrimsel biyoloji, genetik, etoloji ve doğa tarihi dallarıyla örtüşür. Ekoloji, biyoloji biliminin bir dalıdır.

<span class="mw-page-title-main">Anadolu kestanesi</span> bitki türü

Anadolu kestanesi, kayıngiller (Fagaceae) familyasında anavatanı güney Avrupa ve Asya olan, 20–35 m boy, 2 m çap yapabilen bir kestane türü.

<span class="mw-page-title-main">Koala</span> Avustralyanın doğu ve güney kıyı eyaletlerinde bulunan, Phascolarctidae familyasının yaşayan tek temsilcisi, otobur ve keseli bir memeli hayvan türü

Koala, Avustralya'ya özgü otobur ve ağaçta yaşayan bir keseli memeli hayvan türüdür. Phascolarctidae familyasının yaşayan tek temsilcisidir ve yaşayan en yakın akrabaları vombatlardır. Koalalar, Avustralya'nın doğu ve güney kıyıları boyunca Queensland, Yeni Güney Galler, Victoria ve Güney Avustralya eyaletlerinde bulunur. Vücut uzunlukları 60 ila 85 cm, ağırlıkları ise 4 ila 15 kg arasında değişiklik gösterir. Kürkü, gümüşi gri ile çikolata rengi arasındaki renklerdedir. Kuzey popülasyonlarındaki bireyler, genellikle güneyde yaşayanlardan daha küçük ve daha açık renklidir. Bu iki popülasyonun alt türler olması konusu ise tartışmalıdır.

<i>Puma</i> memeli türü

Puma, Dağ aslanı veya kugar, Kuzey ve Güney Amerika'da yaşayan; kedigiller (Felidae) familyasından yırtıcı bir hayvan türüdür. Bu büyük ve yalnız dolaşan kedi kuzeyde Kanada'nın Yukon bölgesinden güneyde And Dağları'nın güneyine kadar oldukça geniş bir alanda yaşar. Bulunduğu çevreye uyum sağlayabilen puma, Amerika kıtasındaki belli başlı her habitatta yer alır. Aşırı avlanma ve doğal yaşam alanlarındaki insan yerleşmeleri sonucu tarihi olarak bulundukları bölgelerde sayıları azalmıştır. Bazı alanlarda son zamanlarda yapılan koruma çalışmaları ile popülasyonlarının arttığına rastlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Primat</span> memeli takımı

Primatlar veya iri beyinli yüksek memeliler, memeliler sınıfının Euarchontoglires üst takımına ait bir takımdır. Maymun adı kimi zaman bütün primatları kapsarken yalnızca simiyenler için de kullanılabilir. Primatları inceleyen bilim dalı primatolojidir.

<span class="mw-page-title-main">Zürafa</span> karada yaşayan en uzun memeli

Zürafa (Giraffa), soyu tükenmemiş canlılar arasında karada yaşayan en uzun ve gevişgetirenler arasında da en büyük; Afrika’da yaşayan çift toynaklı memelidir. Bilimsel tür adı deveye benzer şekline ve leoparda benzeyen beneklerine ithafen verilmiştir. Ana ayırt edici özellikleri oldukça uzun boynu ve bacakları, tüylü deriyle kaplı boynuzları ve beyaz-krem bir ten üstünde siyah ve kahverengi arasında değişen benekleridir. En yakın yaşayan akrabası okapi ile birlikte zürafagiller (Giraffidae) familyasında sınıflandırılır ve derileri ile beneklerinin renk ve şekillerinden ayırt edilen dokuz alt türü vardır.

<span class="mw-page-title-main">Anadolu sincabı</span> Anadolu, Kafkasya ve Ortadoğuda yaşayan ağaç sincabı

Anadolu Sincabı, Kafkas Sincabı veya İran Sincabı, Sincapgiller familyasından güneybatı Asya'da Ilıman geniş yapraklı ve karma ormanlar'ın ağaçlarında ve eski yırtıcı yuvalarında yaşayan Sciurus cinsinde ağaç sincabıdır.

<span class="mw-page-title-main">Üç parmaklı tembel hayvanlar</span>

Üç parmaklı tembel hayvanlar, dişsiz memeliler (Pilosa) takımından bir familya ve cins. İki parmaklı tembel hayvanlar (Megalonychidae) ile birlikte tembel hayvanlar (Folivora) alt takımını oluştururlar.

<span class="mw-page-title-main">Amniyot</span> karaya yumurtlayanlar

Amniyotlar veya amniyonlular (Amniota), bir dört üyeli olup kara hayatına uyum sağlamış yumurtalara sahiptir. Amniyotlar, sinapsitler ve sauropsitlerin yanı sıra fosil atalarını da içerir. Gerek yumurta olarak dışarıya bırakılan gerekse vücut içinde oovivipar olarak gelişen amniyot embriyolar çok geniş ve kapsamlı membranlar tarafından desteklenerek korunur. İnsanların da dahil olduğu eteneli memelilerde bu membranlar, fetusu saran bir amniyon kesesi içerirler. Embriyonu kaplayan bu membranlar ile larva aşamalarının bulunmayışı amniyotları iki yaşamlılardan ayırır.

<span class="mw-page-title-main">Sıçangiller</span>

Sıçangiller (Muridae), Kemiriciler takımında yer alan ve doğal olarak Avrasya, Afrika ile Avustralya'da bulunan 700'den fazla türü ile memelilerin en büyük familyasıdır. Doğal olarak bulundukları yerlerin dışına da çıkarak tüm Dünya üzerine yayılmışlardır.

<span class="mw-page-title-main">Toynaklılar</span> memeli kladı

Toynaklılar, memelilerin Ferungulata grubundan, pençelerini toynak biçiminde geliştirmiş bir memeli üst takımıdır.

<span class="mw-page-title-main">Ağaç sınırı</span>

Ağaç sınırı ya da ağaç hattı, ağaç çizgisi, dikey (dağlarda) ya da yatay uç bölgelerde ağaçların sıcaklık ve nem yetersizliğinden büyüyemeyip ilerleyişinin durduğu habitat sınırı. Bir bakıma ağaçların yaşam sınırı olup ağaç yetişmeyen bölge sınırı, ağaç yetişmeyen yükseklik sınırı, ağaç büyüme üst sınırı olarak da adlandırılır.

<span class="mw-page-title-main">Megafauna</span>

Zoolojide megafauna büyük ya da dev hayvanlar için kullanılan bir terimdir. Büyüklüğü belirlemekte kullanılan en yaygın sınırlar 45 kg ile 100 kg'dır. Bu sınırlamalar dahilinde çok büyük olduğu düşünülmeyen ak kuyruklu geyik ve kızıl kanguru gibi türler ve hatta insan da bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Üzengi kemiği</span>

Üzengi insanların ve diğer memelilerin orta kulağında, ses titreşimlerinin iç kulağa iletilmesinde rol oynayan bir kemiktir. Üzengi şeklindeki küçük kemik sesi oval pencereye iletir. Üzengi, insan vücudundaki en küçük ve en hafif kemiktir ve üzengi ile benzerliğinden dolayı Latincede de üzengi manasına gelen "stapes" ismi kullanılmaktadır. Üzengi kemiğinin sesle beraber hareket edip etmemesi incelenerek, işitme kaybı ve çeşitli hastalıklar tespit edilebilir.

<i>Pakicetus</i> bir arkaik balina cinsi

Pakicetus, Erken Eosen'de Pakistan yakınlarında yaşamış, ilkel bir ikiyaşamlı cetacean cinsidir. Yaklaşık olarak kurt büyüklüğünde bir çift toynaklıydı. Muhtemelen suda veya yakınında yaşayan hayvanlarla, balıklarla ve böceklerle besleniyordu. Paleontologların büyük çoğunluğu, onu kara memelileri ile balinalar arasında bir geçiş türünü temsil eden en bazal balina olarak tanımlar.

<span class="mw-page-title-main">Archaeoceti</span> arkaik balinaları içeren bir taksonomik grup

Archaeoceti veya arkaik balinalar, Erken Eosen ila Geç Oligosen dönemleri arasında yaşamış, parafiletik bir ilkel balina kladıdır. En erken balina radyasyonunu temsil eden bu balinalar, balina evrimindeki ilk ikiyaşamlı (amfibi) aşamaları içerir; bu nedenle Archeoceti, çağdaş balina grupları olan Mysticeti ve Odontoceti'nin de atalarıdır. Bu ilk evrimsel radyasyon, Hindistan ve Asya'yı ayıran sığ sularda meydana geldi (Eosen); su yaşamına iyi uyarlanmış türlerin çeşitlenmesi ve çağdaş balinaların en erken örneklerinin görülmeye başlanması ise Oligosen'e dayanır.

<span class="mw-page-title-main">Arctocyonidae</span> Soyu tükenmiş memeliler ailesi

Arctocyonidae, Paleosen'den Eosen'e kadar Avrupa ve Amerika'da yaşamış, 20'den fazla cinse sahip, toynaklılarla ilişkili, soyu tükenmiş bir ilkel plasentalı memeli (Eutheria) ailesi. Bazıları modern ayıların büyüklüğündeydi ve muhtemelen omnivordu; diğerleri daha küçük ve otçuldu.

<i>Eomaia</i> ilkin memeli

Eomaia, erken Kretase döneminde yaşamış bazal eutherian memeli cinsi. Holotipi, Çin, Liaoning eyaleti, Lingyuan County'deki Yixian formasyonunda bulundu. Yixian Formasyonunun ana fosilli ufku 124.6 milyon yıl öncesine tarihlendirildi ve Mesozoyik zaman ölçeğinin alt Barremiyen aşamasıyla ilişkilendirildi. 2002'de tanımlandığında bilinen en eski eutheriandı. Ancak şu anda kendisinden 35 milyon yıl önce yaşamış Juramaia'nın, eutheria grubunun en eski üyesi olduğu düşünülüyor.

<i>Ferungulata</i> memeli kladı

Ferungulata, Ferae ve Pan-Euungulata soyunu bir araya getiren bir plasentalı memeli büyük takımıdır. Morfolojik analize dayalı geleneksel ve daha yeni moleküler analizleri dikkate alan gözden geçirilmiş bir tane olmak üzere iki şekilde oluşturulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Taç grup</span>

Filogenetikte taç grup bir türler topluluğudur ve o topluluğun yaşayan üyeleri, topluluğun en son ortak atası ile birlikte en son ortak atanın soyundan gelen tüm türler bu topluluğu oluşturur. Dolayısıyla, bir tür ile birlikte onun soyundan gelen tüm yaşayan ve soyu tükenmiş türleri de içine alan bir grup olarak bir klad tanımlama yöntemidir. Örneğin, tüm günümüz kuşlarının en son ortak atası ile birlikte onun soyundan gelen tüm yaşayan ve soyu tükenmiş türleri de içine alan Neornithes bir taç grup olarak tanımlanabilir.