İçeriğe atla

Ağ Göl

Ağ Göl
Harita
Havza
KonumAğcabedi, Azerbaycan
Koordinatlar40°0′20″K 47°39′58″D / 40.00556°K 47.66611°D / 40.00556; 47.66611
Ada(lar)Sazlıklarla kaplı 10 ha (0,10 km2) büyüklüğünde iki ada
Genel bilgiler
Akarsu (giden)Aras nehri
Göl türüÖtrofikasyon, taşkın yatağı, sulak alan
Yüzölçümü56,2 km2 (21,7 sq mi)
Ortalama derinlik0,8 m (2,6 ft)
En derin noktası2,5 m (8,2 ft)
Su hacmi447×10^6 m3 (15,8×10^9 cu ft)
Azerbaycan üzerinde Ağ Göl
Ağ Göl
Ağ Göl (Azerbaycan)
Kafkaslar üzerinde Ağ Göl
Ağ Göl
Ağ Göl (Kafkaslar)
Belirleme21 Mayıs 2001
Referans no.1075[1]

Ağ Göl ya da Ağgöl, Azerbaycan'ın güneydoğu kesiminin Kur-Araz Ovası, Ağcabedi ve İmişli rayonlarında yer alan büyük bir tuz göldür. Azerbaycan'ın en büyük ikinci gölü ve ülkenin yaklaşık 450 gölünden biridir.[2] Akgöl, Kafkasya'nın yanı sıra Azerbaycan'ın da en önemli habitatlarından biri olarak kabul edilir. Ağ Göl Milli Parkı içerisinde yer alan sulak alan sisteminin bir parçası olup, özellikle Ağ Göl'de mola veren ve üreyen tüm dünyada nesli tükenmekte olan türler için göçmen kuşlar için önemli bir konumdadır.[3][4]

Genel bakış

Tarih

Ağ Göl 25 Eylül 1139 yılında Kapaz Dağı'nın çökerek Göygöl Gölü ve daha küçük yedi diğer göller: Maral Gölü, Ceylan Gölü, Ördek Gölü, Zalu Gölü, Ağ Göl, Kara Göl ve Şamlı Göl'ü oluşturan büyük bir Gence depreminden sonra oluştu.[5][6] Gölün gelişmesi de heyelanlardan kaynaklanıyordu.[7] Gölün kökenleri Aras ve Kura nehirleri ile Karabağ Yaylasından çıkan nehirlere bağlıdır. Aras'tan gelen su, gölü klorürlerle zenginleştirmektedir ve gölün mineralizasyonu yüksektir. Çağlar boyunca nehirlerin bölgeyi çöküntüler yaratarak sular altında bıraktığı ve daha sonra su ile doldurduğu iddia edilmektedir.[] 20. yüzyıldan önce Ağ Göl kısmen sulanan tarlalardan gelen drenaj sularıyla besleniyordu. Göldeki su hacmi, geçmişte birkaç yılda kurumaya başladığında, diğer yıllarda çok yüksek hacimlere ulaştığında dalgalanmıştır. Mingeçevir Barajı 20. yüzyılın ortalarında inşa edildiğinde Mil bozkırında ve Kura-Araz ovalarında su rejimi değişti. 1960'tan itibaren göle su sadece bölgede inşa edilen tuzlu su toplayıcılarından sulama sularını boşaltmak için giriyordu. Günümüzde göl "K-2" ve "K-3" toplayıcıları tarafından beslenmektedir. Göl çevresindeki bazı alanlar mera alanı olarak kullanılmıştır. Diğer alanlar pamuk, buğday, yonca, sebze ve şarap yetiştirmek için kullanılan sulu tarım alanlarına dönüştürüldü.

Koruma alanı

Ağgöl genellikle ötrofik göl olarak tanımlanır. Toplam alanı yaklaşık 56,2 kilometrekare (21,7 sq mi) ve göl suyu hacmi 44.700.000m3'tür.[8] Ortalama su derinliği 0,8 m, maksimum derinlik 2,5 m'dir. Su seviyeleri Ağustos ayında en düşük olma eğilimindedir. Sonbaharın gelişiyle birlikte seviye yükselir ve ilkbaharda yağmur mevsiminde maksimuma ulaşır. Adada sazlık kaplı iki ada (10 hektar) vardır. 1978'de göl alanı zapovednik olarak ilan edildi ve böylece yalnızca bilimsel araştırmalara izin verilen en yüksek koruma kategorisi elde etti. 2001 yılında, uluslararası öneme sahip Ramsar sulak alanları listesine konulduğunda, bölge Önemli Kuş Alanı (ÖKA) olarak ilan edildiğinde uluslararası alanda tanınmıştır. 2003 yılında cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle korunan alan 18.000 hektar (180 km2) büyüklüğe genişletildi. Azerbaycan Cumhuriyeti Ekoloji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı tarafından yönetilmektedir. Bakanlık, koruma alanındaki flora ve faunanın korunmasına yönelik faaliyetleri denetler ve yasadışı avlanma ve balıkçılığa karşı gölü korur.[9]

İklim

Göl, seyrek görülen şiddetli don nedeniyle birkaç istisna dışında genellikle donmaz. Göldeki toplam yıllık yağış miktarı 332 mm'ye kadar, Ağustos ayında en az 13 mm ve Mart ayında en fazla 37 mm'dir.[3]

Karabağ sorununun etkileri

Dağlık Karabağ ihtilafı nedeniyle Azerbaycan'da ülke içinde yerinden edilmiş kişiler Karabağ ve Ermenistan'dan Azerbaycan'ın birçok bölgesine yerleştirildi ve bunun büyük bir kısmı Ağcebedi Rayonu'nun 84 yerleşim yerinde yoğunlaştı. Bazıları Ağgöl civarındaki köylere yerleştirildi. Yiyecek eksikliğinden dolayı bu da kaçak avcılığın artmasına neden olarak göl faunasını etkilemiştir.[3]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "Agh-Ghol". Ramsar Sites Information Service. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Nisan 2018. 
  2. ^ Azerbaijan - download georeferenced map set 5 Kasım 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Retrieved on October 8, 2010
  3. ^ a b c "Socio-economic Situation and Land Use Conflicts in the Ag-Göl National Park Region, Azerbaijan" (PDF). 19 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ekim 2020. 
  4. ^ Parks, Reserves, and Other Protected Areas in Azerbaijan 30 Aralık 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Retrieved on October 8, 2010
  5. ^ History of Ganja 23 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Retrieved on October 8, 2010
  6. ^ Ministry of Youth: History of Ganja 3 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Retrieved on October 8, 2010
  7. ^ Ministry of Taxes of the Republic of Azerbaijan: GENERAL INFORMATION ON NATURE OF AZERBAIJAN: Inland waters 8 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Retrieved on October 8, 2010
  8. ^ Azərbaycanın çayları, gölləri və su anbarları 17 Ekim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Retrieved on October 8, 2010
  9. ^ Azerbaijan Ecology Standards Monitoring Fund 6 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Retrieved on October 8, 2010

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Füzuli (rayon)</span> Azerbaycan rayonu

Füzuli Rayonu, Azerbaycan'da rayon olarak adlandırılan birinci derece idari bölüm.

<span class="mw-page-title-main">Aras</span> Türkiye, Ermenistan, Azerbaycan ve İrandan geçerek Hazar Denizine akan nehir

Aras Nehri, Türkiye'nin Doğu Anadolu Bölgesi'nde doğup, Kura Nehri ile birleşerek Hazar Denizi’de dökülen bir nehirdir.

<span class="mw-page-title-main">Güney Azerbaycan</span> İranın kuzeybatı bölgesi

Azerbaycan, Güney Azerbaycan veya İran Azerbaycanı, İran'ın kuzeybatısında yer alan tarihi bölge. Günümüzde İran'ın Doğu Azerbaycan, Batı Azerbaycan, Erdebil və Zencan Eyaletlerini Kapsar.

<span class="mw-page-title-main">Kelbecer (rayon)</span> Azerbaycanda rayon

Kelbecer Rayonu, Azerbaycan'da rayon olarak adlandırılan birinci derece idari bölümlerden birisidir. 8 Ağustos 1930 tarihinde rayon statüsü almıştır. 1992 yılında Azerbaycan parlamentosunun kararıyla eski Ağdere (Mardakert) rayonunun 20 köyü Kelbecer rayonuna katılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan'daki göller listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Azerbaycan'daki göller, Azerbaycan Cumhuriyeti topraklarındaki gölleri kapsar. Baraj gölleri gibi yapay göller dahil değildir.

<span class="mw-page-title-main">Sarısu Gölü</span> Azerbaycanda göl

Sarısu Gölü, İmişli ve Sabirabad Rayonu sınırlarında Kura Nehri kıyısında yer alan, Azerbaycan'ın en büyük gölü.

<span class="mw-page-title-main">Hacıkabul Gölü</span>

Hacıkabul Gölü Azerbaycan'ın altıncı büyük gölüdür. Göl, Bakü'nün güneybatısındadır. Hacıkabul Rayonunda bulunan gölün yakınlarında Şirvan kenti ve bir tren istasyonu bulunmaktadır. Toplam alanı 1668 ha olan gölün en uzun kısmı 6 km., en geniş kısmı 3 km., en derin noktası ise 5 m.dir. Gölün suları Kura Nehrinden özel bir kanalla göle akmaktadır. Su sıcaklığı 5 ila 28,5 °C arasında mevsim koşullarına bağlı olarak değişkenlik gösterir. Gölde ticari değeri olan sazan, yayın balığı, turna ve sudak balığı gibi balıklar bulunmaktadır. Ayrıca gölde hasır otu, boynuz otu ve kamış yetişmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan'ın su kaynakları</span> Vikimedya liste maddesi

Azerbaycan'ın su kaynakları uzun bir jeolojik zaman çerçevesinde oluştu ve o dönemde önemli ölçüde değişti. Bu, özellikle ülkenin tamamında bulunan eski nehirlerin kalıntıları tarafından kanıtlanmaktadır. Ülkenin su kaynakları doğal kuvvetler ve insanlar tarafından gerçekleştirilen endüstriyel faaliyetlerin etkisi altında sürekli değişmektedir. Yapay nehirler (kanallar) ve göletlerde Azerbaycan su kaynaklarının bir parçasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan'da turizm</span>

Azerbaycan Ekonomik ve Sosyal Kalkınma Merkezi'ne göre, ülke turizm rekabet gücü göstergelerinde 148 ülke arasında 39. sıradadır. Dünya Seyahat ve Turizm Konseyi, Azerbaycan’ın 2010’dan 2016’ya ziyaretçi ihracatında en fazla artışa sahip ilk on ülke arasında olduğunu bildirdi. Ülke, 2017 yılında dünyanın en hızlı gelişen seyahat ve turizm ekonomisine sahip oldu. Azerbaycan, turizmi desteklemek için Atlético Madrid'in "Azerbaycan - Ateş Ülkesi" yazan formalarına sponsor oldu. 2018 yılında yeni turizm markası ve sloganı olan "başka bir göz atın" ismi tanıtıldı.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan-Ermenistan ilişkileri</span> Azerbaycan ve Ermenistan ülkelerinin ilişkileri

Ermenistan ile Azerbaycan arasında, büyük ölçüde süregelen, fakat Azerbaycan ordusunun 27 Eylül 2020 tarihinde başlattığı Karabağ operasyonu ile alınan, Dağlık Karabağ sorunu nedeniyle diplomatik bir ilişki yoktur. Komşu halklar, 1918-1921 yılları arasında, çökmüş Rus İmparatorluğu'ndan Ermenistan Demokratik Cumhuriyeti ve Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti olarak kazandıkları kısa bağımsızlıkları sırasında resmi hükûmet ilişkilerine sahiptiler; bu ilişkiler Rus Devrimi'nden sonra Sovyetler Birliği tarafından işgal edilip ilhak edilene kadar vardı. Geçen yüzyılda ülkeler tarafından yürütülen bir savaş nedeniyle -biri 1918'den 1921'e, diğeri 1988'den 1994'e kadar- iki ülke gergin ilişkilere sahipti.

<span class="mw-page-title-main">Lagodehi Koruma Alanları</span>

Lagodehi Milli Parkı olarak da bilinen Lagodehi Koruma Alanları, Gürcistan'ın Kakheti bölgesinde yer alan bir çift korunan alandır : Lagodehi Tabiatı Koruma Alanı ve Lagodehi İdari Koruma Alanı. Toplam alanı 24.451 hektar (94,41 sq mi)'dır. Koruma alanları Gürcistan'ın kuzey doğusunda, Kafkasya'nın güney yamaçlarında, Azerbaycan ve Dağıstan sınırında bulunmaktadır. Lagodehi çeşitli nadir yerel flora ve faunayı korur. İlk olarak 1912'de Gürcistan'daki ilk doğa koruma alanı olarak Rus İmparatorluğu altında kurulmuştur. Ekolojik bölgeleri Kafkasya karışık ormanlarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Mingeçevir Baraj Gölü</span> Azerbaycanda bir baraj gölü

Mingeçevir Baraj Gölü, Azerbaycan'ın kuzeybatısında yer alan bir baraj gölüdür. Kura Nehri üzerinde Mingeçevir Barajı'nın inşa edilmesiyle oluşmuştur. Kafkasya'daki en büyük baraj gölüdür.

2010 Çaylı çatışmaları ya da Mardakert çatışmaları, Dağlık Karabağ Savaşı ateşkesinin bir dizi ihlaliydi. Azerbaycan'ı ve tanınmayan ancak de facto bağımsız Dağlık Karabağ Cumhuriyeti'nin etnik Ermeni askerî güçlerini ayıran temas hattının ötesinde gerçekleşti. Her iki taraf da diğerini ateşkes rejimini ihlal etmekle suçladı. Bunlar, 1994'ten beri yürürlükte olan ateşkesin iki yıldaki en kötü ihlalleriydi ve Mart 2008'deki Mardakert çarpışmalarından bu yana Ermeni güçlerinin en ağır kayıpları yaşadığı süreç oldu.

Azerbaycan, çok elverişli doğa koşullarına ve zengin doğal kaynaklara sahip bir ülkedir. Karlı tepeler, yüksek dağlar, verimli topraklar, geniş ovalar, Okyanus Seviyesi Altındaki En Alçak Arazi Noktaları cumhuriyetin ana peyzaj oluşumları arasındadır. Bu karmaşık peyzaj dokusu, doğal koşullarda - iklim, toprak-bitki örtüsü ve su kaynakları - çeşitliliğe neden olmuştur. Bu da, bölgedeki nüfus ve çiftliklerin dengesiz dağılımına ve üretimin farklı türlerde uzmanlaşmasına yol açmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kızılağaç Devlet Tabiatı Koruma Alanı</span>

Kızılağaç Devlet Tabiatı Koruma Alanı, Azerbaycan'ın güneydoğusundaki Lenkeran Rayonundaki Kızılağaç Körfezi'nde 884 km2'lik bir alanda Azerbaycan Antik ve Sanat Eserlerini Koruma Komitesi tarafından 3 Temmuz 1929'da kurulmuştur.

Yenikent Baraj Gölü, kuzeybatı Azerbaycan'daki Şemkir Rayonu'nda yer alan büyük bir baraj gölüdür. Mingeçevir ve Şemkir baraj göllerinden sonra Kafkasya'nın üçüncü büyük baraj gölüdür.

<span class="mw-page-title-main">Serseng Baraj Gölü</span>

Serseng Baraj Gölü Azerbaycan'ın Karabağ bölgesi'nin Sukovuşan ilçesinde bulunan büyük bir baraj gölüdür. Baraj gölü, Terter Nehri üzerine bir baraj inşa edilerek oluşturulmuştur. Baraj gölünün toplam hacmi 575 milyon metreküptür.

<span class="mw-page-title-main">Hudaferin köprüleri</span>

Hudaferin köprüleri, Azerbaycan'ın Cebrayıl Rayonu ile İran'ın Hüdaaferin şehristanı arasında yer alan, Aras Nehri üzerinde bulunan ve Azerbaycan ve İran'ı birbirine bağlayan iki köprüdür. Azerbaycan Devleti'nde yaşayan Azerbaycanlılar arasında "Hasret Köprüsü olarak da bilinir.

Azerbaycan faunası veya Azerbaycan hayvanlar alemi, Azerbaycan'da belirli bir toprak veya su alanında yaşayan farklı hayvan türlerinin çeşitliliğini ifade etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">2020 Gence balistik füze saldırıları</span> Ekim 2020de Gence, Azerbaycana düzenlenen saldırılar

Gence balistik füze saldırıları, 2020 Dağlık Karabağ çatışmaları sırasında, Ekim 2020'de Azerbaycan'ın Gence şehrine yapılan dört ayrı füze saldırısıdır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.