İçeriğe atla

Açık veri

Kontrol Edilmiş
Açık veri haritası
Ağustos 2014'teki Bağlantılı açık veri bulutu
Lisans koşullarının açık bir şekilde etiketlenmesi, açık verilerin önemli bir bileşenidir ve burada gösterilene benzer simgeler bu amaçla kullanılır.

Açık veriler, bazı verilerin telif hakkı, patent veya diğer kontrol mekanizmaları kısıtlaması olmaksızın herkesin istediği gibi kullanması ve yeniden yayınlaması için serbestçe erişilebilir olması gerektiği fikridir. Açık kaynaklı veri hareketinin amaçları, açık kaynaklı yazılım, donanım, açık içerik, açık eğitim, açık eğitim kaynakları, açık hükûmet, açık bilgi, açık erişim, açık bilim ve açık web gibi diğer "açık (-kaynak)" hareketlerininkine benzerdir. Paradoksal olarak, açık veri hareketinin büyümesi, fikrî mülkiyet haklarındaki artışla paraleldir.[1] Açık verinin arkasındaki felsefe uzun süredir kurulmuştur (örneğin Mertonya bilim geleneğinde ), ancak internet ve World Wide Web'in yükselişi ve özellikle Data.gov, Data.gov.uk ve Data.gov.in gibi açık veri yönetimi girişimlerinin lansmanları ile popülerlik kazanan "açık veri" terimi günceldir.

Açık veriler, bağlantılı veriler de olabilir ve bu durumda bağlantılı açık veri olarak adlandırılırlar. Açık verilerin en önemli biçimlerinden biri, iktidardaki hükûmet kurumları tarafından oluşturulan bir açık veri biçimi olan açık hükûmet verileridir (AHV). Açık hükûmet verilerinin önemi, vatandaşların günlük yaşamlarının bir parçası olmaktan, görünüşte hükûmetten çok uzak görünen en rutin / sıradan görevlere kadar uzanmaktadır.

  • verileri ücret karşılığında kullanılabilir kılmak.
  • yalnızca kayıtlı üyelerin veya müşterilerin erişebileceği veritabanlarında veya web sitelerinde derleme.
  • erişim için bir engel oluşturan özel mülk veya kapalı teknoloji veya şifreleme kullanımı.
  • " türev içermeyen " gereksinimlerin kullanılması da dahil olmak üzere verilerin yeniden kullanılmasını yasaklayan (veya gizleyen).
  • verilerin yeniden kullanımını yasaklayan patent (örneğin, bazı deneysel protein yapılarının 3 boyutlu koordinatları patentlenmiştir).
  • belirli arama motorlarını tercih ederek robotların web sitelerine kısıtlanması.
  • olgusal verilerin " veritabanı hakları " veya " veritabanı yönergeleri " tarafından kapsanabilecek "veritabanları" na toplanması (ör. Veritabanlarının yasal korunması hakkında Direktif ).
  • e-dergi gibi kaynaklara zaman sınırlı erişim (geleneksel baskıda alıcıya süresiz olarak ulaşılabilir).
  • "webstacles" ya da tek hükmü veri noktaları aksine sekmeli sorguları veya toplu indirme veri setleri .
  • Açık Veri sağlayan kuruluşların faaliyetleri üzerindeki siyasi, ticari veya yasal baskı (örneğin, Amerikan Kimya Derneği, ABD Kongresini, Açık PubChem verileri için Ulusal Sağlık Enstitüleri'ne fon sağlamayı sınırladı.[2]

Kaynakça

  1. ^ Auer, S. R.; Bizer, C.; Kobilarov, G.; Lehmann, J.; Cyganiak, R.; Ives, Z. (2007). "DBpedia: A Nucleus for a Web of Open Data". The Semantic Web. Lecture Notes in Computer Science. 4825. s. 722. doi:10.1007/978-3-540-76298-0_52. ISBN 978-3-540-76297-3. 
  2. ^ "Review of history and positions by the University of California". 9 Kasım 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2020. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

HTTP bir kaynaktan dağıtılan ve ortak kullanıma açık olan hiperortam bilgi sistemleri için uygulama seviyesinde bir iletişim protokolüdür. HTTP, World Wide Web için veri iletişiminin temelidir; burada köprü metni belgeleri, örneğin bir fare tıklamasıyla veya bir web tarayıcısında ekrana dokunarak kullanıcının kolayca erişebileceği diğer kaynaklara köprüler içerir.

<span class="mw-page-title-main">Açık kaynak</span> ücretsiz dağıtım ve ürüne erişim hakkında felsefe

Açık kaynak, kaynak kodun; kopyalanması, değiştirilebilmesi ve yeniden dağıtım için serbestçe kullanıma sunulmasıdır. Açık kaynak yalnızca kaynak koda erişim anlamına gelmez. Kodların başkaları tarafından herhangi bir telif ücreti ödemeden kullanılabilmesi, değiştirilmesi ve yeniden dağıtımı gibi çeşitli haklar vermesi gerekir. Bunun için ürün, açık kaynak tanımına uyan bir lisans kullanmalıdır.

<span class="mw-page-title-main">Tim Berners-Lee</span> İngiliz bilgisayar uzmanı; Dünya Çapında Ağ muciti (d. 1955)

Sör Timothy John Berners-Lee, İngiliz mühendis ve bilgisayar bilimi profesörü. Daha çok World Wide Web'in mucidi olarak tanınmaktadır.

Açık içerik, insanların önceden oluşturulmuş ücretsiz bir içeriğe erişerek bu içeriğe atıfta bulunarak, içeriği izinsiz bir şekilde kopyalaması, yayınlaması ve değiştirebileceği ve kullanabileceği bir çalışmayı tanımlar. Ayrıca "serbestçe kullanılabilir" olarak da tanımlanır. İçeriğin tamamını ya da dilediği bir kısmını kullanmak kullanıcıya kalmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Web 2.0</span>

Web 2.0, O'Reilly Media tarafından 2004'te kullanılmaya başlayan bir sözcüktür ve ikinci nesil internet hizmetlerini - toplumsal iletişim sitelerini, vikileri, iletişim araçlarını, folksonomileri- yani internet kullanıcılarının ortaklaşa ve paylaşarak yarattığı sistemi tanımlar. Kelimenin tam anlamı tartışmaya açıktır, Tim Berners-Lee gibi teknoloji uzmanları da kelimenin manasını sorgulamıştır.

Veri yapısı, bilgisayar ortamında verilerin etkin olarak saklanması ve işlenmesi için kullanılan yapı.

URL, İnternet'te bir kaynağa rastgelen, standart bir formata uygun bir karakter tertibidir.

Anlamsal ağ, web içeriklerinin sadece doğal dillerde değil, aynı zamanda ilgili yazılımlar tarafından anlaşılabilir, yorumlanabilir ve kullanılabilir bir biçimde ifade edilebileceği, böylece bu yazılımların veriyi kolayca bulmasını, paylaşmasını ve bilgiyi birleştirmesini sağlamayı amaçlayan, gelişen bir internet eklentisidir.

<span class="mw-page-title-main">HTML</span> işaretleme ve web programlama dili

Hiper Metin İşaretleme Dili web sayfalarını oluşturmak için kullanılan standart metin işaretleme dilidir. Dilin son sürümü HTML5'tir.

<span class="mw-page-title-main">Veri sözlüğü</span> veri ögelerinin tanımlarını ve temsillerini içeren meta veri kümesi

IBM Bilişim Sözlüğü'ne göre veri sözlüğü, "veriyi anlamı, farklı veri türleriyle olan ilişkisi, kökeni, kullanımı ve biçimine göre sınıflandırmaya yarayan bir gösterimdir." Terim, veritabanları ve veritabanı yönetim sistemleri bağlamında farklı anlamlarda kullanılabilmektedir.

World Wide Web Foundation veya Web Foundation, internet sunucuları ağının gelişimi ve geçerliliği için çalışan kuruluş. Kuruluşun oluşumu Tim Berners-Lee tarafından 14 Eylül 2008 tarihinde Washington, DC'de duyurulmuştur. 15 Kasım 2009 tarihinde de çalışmalara başlanmıştır.

Bir uzamsal (mekansal) veri tabanı verileri depolamak ve bir geometrik uzayda/uzamda/mekanda tanımlanmış nesneleri temsil için sorgu verileri ile en uygun hale getirilmiş bir veri tabanıdır. En gelişmiş uzamsal veri tabanları, noktalar, çizgiler ve çokgenler gibi basit geometrik nesnelerin temsiline izin verir. Bazı uzamsal veri tabanları, 3D nesneler, topolojik kapatıcılık, doğrusal ağlar ve Üçgenlenmiş Düzensiz Ağ gibi daha karmaşık yapıları işlemektedir. Özgün veri tabanları çeşitli sayısal veriler ve karakter tiplerini yönetmek için tasarlanmış olsa da veri tabanlarına etkin uzamsal veri türlerini işlemek için ek işlevsellik eklenmesi gerekiyor. Bunlara genellikle geometri veya özellik denir. Open Geospatial Consortium basit özelliklerin belirtimini oluşturdu ve veri tabanı sistemlerinde uzamsal işlevsellik eklemek için ölçütleri belirliyor.

Gen Ontolojisi ya da GO, gen ve gen ürünü vasıflarının bütün türler kapsamında temsilini birleştirmek için büyük bir biyoenformatik girişimidir. Proje özellikle şunları hedeflemektedir:

  1. Gen ve gen ürünü vasıflarına dair sahip olduğu denetli söz dağarcığının sürdürülmesi ve geliştirilmesi;
  2. Gen ve gen ürünlerinin notlaması, not verilerinin özümsenmesi ve dağıtılması;
  3. Projenin sağladığı verinin bütün boyutlarına kolayca erişilmesi için ve deneysel verilerin GO kullanarak işlevsel yorumlanabilmesi için araçlar sağlanması.

İlişkisel veritabanı, 1970 yılında Edgar Frank Codd tarafından önerildiği gibi, organizasyonu ilişkisel veri modeline dayanan bir dijital veritabanıdır. İlişkisel veritabanlarını korumak için kullanılan çeşitli yazılım sistemleri bir ilişkisel veritabanı yönetim sistemi (RDBMS) olarak bilinir. Neredeyse tüm ilişkisel veritabanı sistemleri, sorgulama ve veritabanının bakımı için dil olarak SQL(Structured Query Language) kullanmaktadırlar.

Bir bilgi tabanı (KB), bir bilgisayar sistemi tarafından kullanılan karmaşık yapılandırılmış ve yapılandırılmamış bilgileri depolamak için kullanılan bir veri kayıt ortamı teknolojisidir. Terimin ilk kullanımı, ilk bilgi-tabanlı sistem olan uzman sistemler ile bağlantılıydı.

<span class="mw-page-title-main">Hesaplamalı biyoloji</span> biyolojik, davranışsal ve sosyal sistemlerin incelenmesinde veri-analitik ve teorik yöntemler, matematiksel modelleme ve hesaplamalı simülasyon teknikleri

Hesaplamalı biyoloji veya bilişimsel biyoloji, biyolojik, ekolojik, davranışsal ve sosyal sistemlerin araştırılmasında veri analitik ve teorik yöntemlerin, matematiksel modelleme ve hesaplamalı simülasyon tekniklerinin geliştirilmesini ve uygulanmasını içerir. Disiplinlerarası bir alandır ve de farklı disiplinleri kucaklar. Temelinde biyoloji, uygulamalı matematik, istatistik, biyokimya, kimya, biyofizik, moleküler biyoloji, genetik, genomik, bilgisayar bilimi ve evrim yer almaktadır.

AOMedia Video 1 (AV1), başlangıçta İnternet üzerinden video iletimleri için tasarlanmış, açık, telif hakkından muaf bir video kodlama formatıdır. VP9'un halefi olarak, 2015 yılında kurulan ve yarı iletken firmaları, isteğe bağlı video sağlayıcıları, video içerik üreticileri, yazılım geliştirme şirketleri ve web tarayıcı satıcılarını içeren bir konsorsiyum olan Açık Medya İttifakı (AOMedia) tarafından geliştirilmiştir. AV1 bit akışı özelliği, bir referans video codec bileşeni içerir. 2018'de Facebook, gerçek dünya koşullarına yaklaşan testler yaptı ve AV1 referans kodlayıcı, libvpx-vp9, x264 Yüksek profil ve x264 Ana profile göre sırasıyla %34, %46,2 ve %50,3 daha yüksek veri sıkıştırması elde etti.

<span class="mw-page-title-main">Solid (web merkezi olmayanlaştırma projesi)</span>

Solid , World Wide Web'in mucidi Sir Tim Berners-Lee tarafından yönetilen bir web merkezi olmayanlaştırma projesidir. İlk olarak Massachusetts Institute of Technology (MIT)'de işbirliğiyle geliştirilmiştir. Proje, "bugün Web uygulamalarının çalışma şeklini radikal bir şekilde değiştirmeyi hedeflemekte ve gerçek veri sahipliği ile geliştirilmiş gizlilik sağlamaktadır." Veri bağlantılı uygulamalar için tamamen merkezi olmayan ve tamamen kullanıcı kontrolünde bir platform geliştirerek, verilerin diğer kuruluşlar tarafından değil, kullanıcılar tarafından tamamen kontrol edildiği bir ortam oluşturmayı amaçlamaktadır. Solid'ın nihai hedefi, kullanıcıların kendi verilerinin tam kontrolünü, erişim kontrolünü ve depolama konumunu sahip olmalarını sağlamaktır. Bu amaçla, Tim Berners-Lee, Solid'ı desteklemek ve ticari bir ekosistem inşa etmek için Inrupt adlı bir şirket kurmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Biyolojik veritabanı</span> biyolojik bilgi veritabanı

Biyolojik veritabanları, bilimsel deneylerden, yayınlanmış literatürden, yüksek verimli deney teknolojisinden ve hesaplamalı analizlerden toplanan biyolojik bilimler kütüphaneleridir. Genomik, proteomik, metabolomik, mikroarray gen ifadesi ve filogenetik gibi araştırma alanlarından bilgiler içerirler. Biyolojik veritabanlarında yer alan bilgiler arasında gen fonksiyonu, yapısı, lokalizasyonu, mutasyonların klinik etkilerinin yanı sıra biyolojik dizilerin ve yapıların benzerlikleri yer almaktadır.