İçeriğe atla

Açık havza

Açık hazalı bir ırmak:Nil

Açık havza, sularını akarsular aracığıyla deniz ve okyanus gibi açık sulara ulaştıran havzalardır. Önünde yüksek dağlar olmayan, aşırı kurak olmayan ve karstik olmayan alanlar genellikle açık sulara ulaşabilirler. Deniz kıyına yakın yerler ve nemli alanlar da genellikle açık havzalıdır.

Aras nehri ve Kura nehri'nde olduğu gibi açık havza için tüm şartları taşımasına rağmen, döküldüğü su kütlesi (Hazar Denizi) göl ise kapalı havza olarak kabul edilir. Çölde buharlaşmayla kaybolan nehirler de açık havzalı değildir. Bazı ırmaklar çölleri aşabilirken bazıları aşamaz.Okavango Nehri, Kalahari Çölü içinde Okavango Deltasını oluşturarak sona erdiğinden kapalı havzalıdır. Nil Nehri Etiyopya yaylalarından ve Victoria Gölünden aldığı güçlü kaynaklarla Sahra Çölünü aşarak Akdenize ulaşabildiğinden açık havzalıdır.

Çöldeki delta:Kapalı havzalı Okavango Nehri

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Van Gölü</span> Türkiyenin en büyük gölü

Van Gölü, Van ve Bitlis illeri sınırları içerisinde bulunan Nemrut volkanik dağının patlaması sonucu, bölgedeki tektonik çöküntü alanının önünün kapanmasıyla oluşmuş bir volkanik set gölüdür.

<span class="mw-page-title-main">Avrasya</span> bir bütün olarak Avrupa ile Asya

Avrasya, Avrupa ile Asya'yı kapsayan coğrafi bölgeye verilen isim.

Havza, bir nehir ya da göl havzası, nehrin kaynağı ile sonlandığı yer arasında kalan, nehre su veren tüm alanı kapsamaktadır. Akarsuyun ana kolu ve yan kolları ile birlikte sularını topladığı ve drene ettiği bu alana akaçlama havzası da denilir.

Kapalı havzalar, sularını denizlere kadar ulaştıramayıp kuruyan, yer altına sızdıran veya göle dökülüp kalan havzalardır. Kapalı havzaların oluşmasında; yer şekillerinin oluşumu ve iklim etkilidir. Kapalı havzalar genellikle iç kesimlerde, kurak iklim bölgelerinde görülür. Açık havzalar ise kıyı kesimlerde ve nemli iklim bölgelerinde görülür.

<span class="mw-page-title-main">Marmara Gölü</span>

Marmara Gölü, Manisa'nın ilçesi Gölmarmara'nın güneyindeki bir alüvyal set gölüdür. Ege Bölgesi'nde yer alır. Gölün bulunduğu saha çukur olup batı ve kuzeyi tepelerle çevrilidir. Doğu kısmı Gediz Ovası'na, kuzeybatı kısmı Akhisar Ovası'na açık olup buralardan alüvyon setleriyle ayrılır. Bu durum, Marmara Gölü'ne set gölü karakterini verir. Gediz çöküntü havzası içinde bulunan gölün seviyesi, Gediz Ovası'nın seviyesinden daha alçaktır. Derinliği az olan gölün yüzölçümü 44,5 km²'dir. Gediz Nehri ile Demrek Deresi'nden ve kuzeydeki Kum Çayı'ndan göle kanallar açılmıştır. Bu kanallar bilhassa ilkbahar sonlarında kabarık olan akarsuların sularını göle taşırlar. Göl kapalı bir çukurda olup suları tuzludur. 12 Haziran 2017'de "Ulusal Öneme Haiz Sulak Alan" ilan edildi.

<span class="mw-page-title-main">Aral Gölü</span> Kazakistanda çoğu kurumuş olan bir göl

Aral Gölü, Kazakistan - Karakalpakistan (Özbekistan) sınırları içinde olan göldür. Önceki yıllarda 68.000 km² yüz ölçümüyle Asya'nın ikinci, dünyanın dördüncü büyük gölüydü. Son yıllarda aşırı sulama nedeniyle eski yüzölçümünün %90'ını kaybetmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'deki akarsular listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Türkiye'deki bütün nehir, dere, çay ve suların döküldükleri yerlere göre listesi;

<span class="mw-page-title-main">Akarsu</span>

Akarsu, yeryüzünde ya da yer altında belirli bir yatak içinde, eğim boyunca sürekli veya zaman zaman akan sudur. Çoğunlukla tatlı sudan oluşan akarsular, tatlı su gölleriyle birlikte insanlığın temel su ihtiyacını karşılamak için kullanılırlar. Bunun yanında gıda, enerji ve turizm sektörleri tarafından da kullanılırlar.

<span class="mw-page-title-main">Delta (coğrafya)</span> bir nehrin ağzında oluşan yerşekli

Delta ya da çatal ağız, bir ırmağın çatallanarak denize döküldüğü yerdir. Eski Yunan tüccarların Nil Nehri'nin denize ulaşan kısmında üçgen biçiminde kara parçaları olduğunu gördüler. Oluşan şekiller Yunan alfabesinin dördüncü harfi Δ (delta) ile aynı olduğu için tüccarlar buraya delta adını verdiler.

<span class="mw-page-title-main">Eyre Gölü</span>

Eyre Gölü, Avustralya'nın en büyük gölü ve deniz seviyesinin 15 metre altında kalan en alçak noktası. Orta Avustralya'nın çöllerinin ortasında yer alır, kapalı bir havza olan gölün en büyük su kaybı buharlaşma sebebi ile olur.

<span class="mw-page-title-main">Urmiye Gölü</span> İranın kuzeybatısındaki tektonik oluşumlu tuz gölü

Urmiye Gölü, İran'ın kuzeybatısında, Batı Azerbaycan Eyaleti ile Doğu Azerbaycan Eyaleti arasında bulunan tektonik oluşumlu tuz gölü.

<span class="mw-page-title-main">Ngami Gölü</span>

Ngami Gölü, Botsvana'da Kalahari Çölü'nün kuzeyinde bir kapalı havza gölüdür. Mevsimlik olarak, Okavango Deltası yoluyla, Taughe'ye ek olarak Okavango Nehri tarafından doldurulur. Köken olarak eski Makgadikgadi Gölü'nün bir kalıntısıdır. 1890'lı yıllardan itibaren hızlı bir şekilde kurumasına rağmen göl, çevredeki kuş cinsleri ve yaban yaşamı için hayatî öneme sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">İran coğrafyası</span>

İran, Güneybatı Asya'da, Umman Körfezi, Fars Körfezi, Hazar Denizi, Irak, Türkiye ve Pakistan arasında bir coğrafik konuma sahiptir. İran yeryüzündeki en dağlık ülkelerden biridir. Dağlar, üzerlerinde ana tarım ve yerleşim bölgelerinin yer aldığı çok sayıda dar havza veya platoyu çevrelemektedir.

<span class="mw-page-title-main">Ubsa Gölü</span>

Ubsa Gölü, Uvs Gölü, büyük bir bölümü Moğolistan'da küçük bir kısmı ise Rusya'ya bağlı Tıva Cumhuriyeti sınırları içerisinde yer alan yüksek tuz oranına sahip bir kapalı havza gölüdür. 3.350 kilometrekarelik yüzölçümüyle Moğolistan'ın en büyük gölü olma özelliğini taşıyan göl, deniz seviyesinden 759 metre yükseklikte bulunur. Gölün kuzeydoğu ucu Moğolistan sınırlarını aşarak, Rusya Federasyonu'na dâhil olan Tuva Cumhuriyeti topraklarına girer. Çevresindeki en büyük yerleşim birimi Ulaangom kentidir. Çok sığ ve tuzlu olan bu gölün suyu binyıllar önce bölgeyi kaplayan bir tuzlu denizin kalıntılarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Bataklık</span> odunsu bitki türlerinden ziyade otsu bitki türlerinin yaygın olarak yaşadığı sulak alan

Bataklık, yer altı sularının çok yüksek olduğu, çoğu zaman yüzeye çıktığı, toprağı aşırı ıslak olduğu, su göllenmelerinin görüldüğü yerlerdir. Bataklıklar çevrelerine göre alçakta, çanak-çukur şeklinde yerlerdir. Donmuş sahaların yüzeyinde yazın çözülmeye bağlı bataklık oluşabilir. Kurak alanlarda tuzlu bataklıklar oluşabilir.

<span class="mw-page-title-main">Evaporit</span>

Evaporit, sulu bir çözeltinin buharlaşmasıyla kristalleşme ve yoğunlaşma sürecinde sonuçlanır. Evaporit suda çözünen mineral sedimentin (mineralin) ismidir. İki çeşit tuz taşı birikintisi vardır:

  1. Okyanus birikintisi olarak da bilinen marine ve göller gibi suyun ana bloklarında bulunmaktadır.
  2. Evaporit tuz taşları çökelti kayaları olarak bulunur.
<span class="mw-page-title-main">Çöl Gölü</span>

Çöl Gölü, Ankara'nın 75 km güneyinde, Haymana ve Balâ arasında 15 km² büyüklüğünde suları acı olan bir göl. Denizden yüksekliği 1045 m'dir. Derelerle beslenen ve sığ olan göl yazın önemli ölçüde kurumaktadır. 147 km² büyüklüğündeki Çalıkdüzü kapalı havzasının güneyindeki çukurluğu dolduran tuzlu ve sığ bir göldür.

<span class="mw-page-title-main">Konya kapalı havzası</span>

Konya kapalı havzası, yaklaşık olarak Türkiye'nin ortasında bulunan kapalı havza. 5 milyon hektarlık alanıyla Türkiye'nin yaklaşık %7'sini kaplar.

Van Gölü Kapalı Havzası, Doğu Anadolu Bölgesi'nin doğusunda, Van Gölü'ne sularını döken akarsuların oluşturduğu kapalı havza.

<span class="mw-page-title-main">Sahra Denizi</span>

Sahra Denizi, Sahra Çölü'ndeki kapalı havzaların Atlas Okyanusu veya Akdeniz'den gelen sularla doldurulmasını öneren varsayımsal bir makro-mühendislik projesinin ismiydi. Bu gerçekleşmemiş proje, Sahra Çölü'nün deniz seviyesinin altında kalan önemli alanları içine alacak bir iç deniz yaratmayı amaçlıyordu. Bu iç deniz, nemli havayı, yağışı ve tarımı çölün iç bölgelerine taşımak için kullanılacaktı.