İçeriğe atla

Açık biçim

Bir açık dosya biçimi, sayısal verileri saklamak için genellikle standart organizasyonları tarafından yayımlanmış ve herkesçe kullanılıp uyarlanılabilicek belirtimlerdir. Örneğin açık biçimler hem sahipli hem de ücretsiz ve özgür yazılımlarda her birinde kullanılan tipik yazılım lisanslarıyla birlikte kullanılabilir. Açık biçimlerin aksine kapalı biçimlerde ticari sırlar olduğu kabul edilir. Açık biçimler eğer telif hakkı, patent, ticari marka ve benzeri diğer kısıtlamalar (örneğin kamu malı durumundaysalar) içermiyor ve herkes istediği amaçla maddi bir maliyet olmaksızın kullanabiliyorsa özgür dosya biçimleri olarak anılır.

Özel tanımlamaları

Sun Microsystems

Sun Microsystems açık biçimlerle ilgili kriterler aşağıdaki gibi tanımlar:

  • Biçim, temel bir açık standarda dayanmalıdır.
  • Biçim, topluluk odaklı süreçlerle ve herkesçe görünür şekilde geliştirilmeli.
  • Biçim, bir marka bağımsız standart organizasyonu tarafından onaylanmalı ve geliştirimi sürdürülmelidir.
  • Biçim, tam olarak belgelendirilmeli ve halka açık olmalıdır.
  • Biçim, sahipli uzantılar içeremez.

ABD hükümeti

Minnesota eyaleti

Massachusetts eyaleti

Linux bilgi projesi

Linux Bilgi Projesi'ne göre açık biçim terimi, herkesin okuması ve üzerinde çalışması için yayımlanan; patentler, telif hakları ve kullanımla ilgili diğer kısıtlamalarla çevrili veya çevrili olmayan her biçimi ifade eder. Bu bakımdan telif hakkı, patent, ticari marka ve diğer kısıtlamalar içermeyen özgür biçimle önemli bir farklılık gösterir.

Açık biçimlere ilişkin örnekler

Çokluortam

  • ALAC — daha önceleri Apple Inc.'in bir sahipli biçimi olan kayıpsız ses kodeği
  • CMML — zamanlanmış üst veri ve altyazılar
  • DAISY Digital Talking Book — bir konuşan kitap biçimi
  • FLAC — kayıpsız ses kodeği
  • JPEG 2000 — ISO/IEC tarafından standartlaştırılmış bir görüntü biçimi
  • Matroska (mkv) — tüm çokluortam dosyaları (ses, video, görüntü, altyazı) için taşıyıcı
  • MNG — hareketli resimler için PNG'yi temel alan bir biçim
  • Musepack — bir ses kodeği
  • Ogg — Vorbis, FLAC, Speex ve Theora sıkıştırma algoritmaları için taşıyıcı
  • PNG — ISO/IEC tarafından standartlaştırılmış raster resim biçimi
  • SMIL — bir medya oynatma listesi biçimi ve çokluortam bütünleştirme dili
  • Speex — konuşma kodeği
  • SVG — W3C tarafından standartlaştırılmış vektör resim biçimi
  • VRML/X3D — ISO/IEC tarafından standartlaştırılmış gerçek zamanlı 3B veri biçimleri
  • WavPack — "Hibrid" (kayıpsız / kayıplı) ses kodeği
  • WebM — bir video/ses biçimi
  • XSPF — çokluortamlar için bir oynatma listesi biçimi

Metin

  • Düz metin, ASCII gibi ticari olmayan birçok kodlama biçimiyle kodlanmış dosyalar
  • HTML, İnternet üzerinde veri paylaşımı için kullanılan metin tabanlı bir dil
  • Unicode Transformation Format, tüm yaygın dil ve alfabeleri destekleyen metin kodlamaları
    • UTF-8, bayt yönelimli ve ASCII uyumlu
    • UTF-16, 16-bit yönelimli
  • DVI, cihazdan bağımsız (TeX)
  • ePub, International Digital Publishing Forum (IDPF) tarafından geliştirilen özgür e-kitap standardı
  • LaTeX, belge biçimlendirme dili
  • Office Open XML, biçimlendirilebilir metin biçimi (ISO/IEC 29500:2008)
  • OpenDocument, biçimlendirilebilir özgür metin biçimi (ISO/IEC 26300:2006)
  • OpenXPS, bir sayfa tanımlama dili ve sabit belge biçimi için özgür standart
  • PDF'nin çeşitli alt kümeleri özgürdür (ISO 15930-1:2001, ISO 19005-1:2005, ISO 32000-1:2008), PDF ilk önceleri sahipli bir biçimdi ama daha sonra özgür bir standart olması için çalışmalar yapıldı
  • PostScript, bir sayfa tanımlama ve programlama dili, PostScript ilk önceleri sahipli bir biçimdi ama daha sonra özgür bir standart olması için çalışmalar yapıldı.

Arşivleme ve sıkıştırma

  • 7z — arşivleme ve sıkıştırma için
  • bzip2 — sıkıştırma için
  • gzip — sıkıştırma için
  • MAFF — internet sayfalarını arşivlemek için ZIP tabanlı bir biçim
  • PAQ — sıkıştırma için
  • SQX — arşivleme ve sıkıştırma için
  • tar — arşivleme için
  • xz — sıkıştırma için
  • ZIP arşivleme ve sıkıştırma için; biçimin temeli kamu malıdır, bununla birlikte yeni sürümleri bazı patentli özelliklere sahiptir

Diğer

  • CSS — genellikle (X)HTML ile kullanılan stil sayfası biçimi, W3C tarafından standartlaştırılmıştır
  • CSV — virgülle ayrılmış değerler, yaygın olarak hesap tablolarında ve basit veritabanlarında kullanılır
  • DjVu — taranmış görüntü ve belgeler için dosya biçimi
  • EAS3 — kayan noktalı veriler için ikilik dosya biçimi
  • ELF — çalıştırılabilir ve bağlanabilir biçim
  • FreeOTFE — şifreli veriler için taşıyıcı
  • Hierarchical Data Format — çok boyutlu dizileri ve diğer bazı veri yapılarını depolamak için çok platformlu veri biçimi
  • HTML/XHTML — internet sayfaları için işaretleme dili (ISO/IEC 15445:2000)
  • iCalendar — takvim veri biçimi
  • JSON — nesne gösterimi, YAML'ın ve tam ECMAScript ifadesinin alt kümesidir
  • LTFS — Doğrusal Bant Dosya Sistemi
  • NetCDF — bilimsel veriler için
  • NZB — Usenet üzerindeki çok parçalı ikilik dosyalar için
  • PHP — internet sayfaları geliştirmek için işaretleme ve betik dili
  • RSS — besleme
  • SDXF — yapılandırılmış veri değişim biçimi
  • SFV — sağlama toplamı biçimi
  • TrueCrypt — şifreli veriler için taşıyıcı
  • WebDAV — internet dosya sistemi biçimi
  • XML — W3C tarafından standartlaştırılmış genel amaçlı bir işaretleme dili
  • YAML — insanlarca rahatça okunabilir veri serileştirme biçimi

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Vorbis</span>

Vorbis, açık standartlara dayanan ve özgür yazılım olarak geliştirilmiş bir ses verisi sıkıştırma yöntemidir. Windows, GNU/Linux ve UNIX uyumlu pek çok sistemde müzik verisini sıkıştırarak depolamak ve çalmak için gerekli yapıyı sunar. Vorbis sıkıştırması ile depolanmış ses dosyaları genellikle OGG uzantısına sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Ogg</span>

Ogg ya da bir diğer yazılışıyla OGG, Xiph.org Vakfı tarafından geliştirilen açık ve özgür bir çokluortam dosya biçimidir. Yazılım patentlerinin tehdidi altında olmayan bu dosya biçimi, akışkan video için optimize edilmiş yüksek kalitede çokluortam gerçeklemeleri için geliştirilmiştir.

Bir içerik biçimi çeşitli şekillerdeki verileri standartlaştırılmış çözücülerin biçimine göre sıkıştırılmış halde içeren bilgisayar dosyasıdır. İçerik dosyası farklı veri çeşitlerini belirleme ve sınıflandırmak için kullanılır. Basit içerik biçimleri farklı çeşitlerdeki ses çözücüleri içerebilirken, daha gelişmiş olanları ses, görüntü, altyazılar, bölüm ve künye-verisi destekler.

<span class="mw-page-title-main">QuickTime</span>

QuickTime çeşitli biçimlerdeki sayısal görüntü, ses, yazı, animasyon, müzik, resim dosyalarını işleyen, Apple Computer tarafından geliştirilen bir çoklu ortam teknolojisidir.

<span class="mw-page-title-main">MP4</span>

MPEG-4 Bölüm 14 veya kısaca MP4, genellikle video ve ses depolamak için kullanılan bir kapsayıcı biçimidir. Sık karşılaşılmasa da altyazı ve hareketsiz görüntü gibi farklı verileri depolanması için de kullanılabilir. Diğer modern kapsayıcı biçimlerinin çoğu gibi MP4 de internet üzerinden akışı yapılan bir biçimdir. MPEG-4 Bölüm 14 dosyalarının resmî uzantısı .mp4'tür. MPEG-4 Part 14 MPEG-4 kapsamında tanımlanmış bir standarttır.

MPEG tarafından geliştirilen ve geliştirilmesine devam edilen çoklu-iletişim görüntü kodlama standardı. MPEG-4 standardı, şu anda kullanılan MPEG-2 standardına göre daha yüksek sıkıştırma olanakları ve yeni kodlama araçları sunmayı amaçlamaktadır. MPEG-4 sesli ve görsel(İngilizce: Audio Visual, "AV") sayısal verilerin görüntü sıkıştırmasını tanımlayan metotlar bütünüdür. İlk olarak 1998 yılı sonlarında yayınlanmıştır ve ISO/IEC ile MPEG 'in ISO/IEC 14496 standardı olarak üzerinde uzlaştıkları bir grup ses ve görüntü kodlama formatı ile, ilgili teknolojilerin standardizasyonunu ifade eder. Kullanım alanları arasında AV web dosyaları, kompakt disk (CD), ses ve televizyon yayınları sayılabilir.

<span class="mw-page-title-main">Portable Network Graphics</span>

PNG, "Taşınabilir Ağ Grafiği" anlamındaki (Portable Network Graphics) 'in kısaltmasıdır ve kayıpsız sıkıştırarak görüntü saklamak için kullanılan bir saklama biçimidir. PNG biçiminde paletli ya da gerçek renkte görüntüler seçimlik bir saydamlık kanalıyla saklanabilir.

JPEG, Joint Photographic Experts Group tarafından standartlaştırılmış bir sayısal görüntü kodlama biçimidir. Bu biçim, 1994 yılında ISO 10918-1 adıyla standartlaşmıştır.

Web grafik tasarımı, grafik tasarım alanı ile yakın ilişkili bir konu olmakla birlikte kendi içinde ayrı bir dal olarak da geniş bir alanı kapsayan bir kavramdır.

<span class="mw-page-title-main">Ölçeklenebilir Vektör Grafikleri</span> 1999 yılından bu yana W3C Konsorsiyumu tarafından geliştirilen açık standart XML tabanlı bir vektörel grafik biçimi

Ölçeklenebilir Vektör Grafikleri, 1999 yılından bu yana W3C Konsorsiyumu tarafından geliştirilen açık standart XML tabanlı bir vektörel grafik biçimidir. W3C Konsorsiyumu tarafından kullanımı tavsiye edilen bir dosya biçimidir.

<span class="mw-page-title-main">FLAC</span> ses kodlama formatı

FLAC dijital sesin kayıpsız olarak sıkıştırılması için kullanılan bir ses kodlama formatıdır ve aynı zamanda referans kod çözümü uygulamasının adıdır. FLAC algoritması ile sıkıştırılmış sayısal ses orijinal boyutunun% 50-60'ına kadar indirgenebilir ve orijinal ses verilerinin özdeş bir kopyasına dek sıkıştırma yapabilir. Örneğin sıkıştırılmamış 1 dakikalık WAV dosyası boyutu yaklaşık 10 MB iken, FLAC dosyası 4,2-6,3 MB arasındadır.

<span class="mw-page-title-main">JSON</span> insanların okuyabileceği yapıda yazı temelli standart

JSON ; bütün programlama dilleri arasında, yapılandırılmış veri değişimini kolaylaştıran bir metin biçimidir. Yay ayraç, köşeli ayraç, iki nokta ve virgüllü yazımı ile birçok bağlam ve uygulamada kullanışlıdır. ECMAScript Dil Şartnamesi 'nde tanımlandığı gibi JavaScript'te bulunan nesne değişmezlerinden esinlenilerek tasarlanmıştır. ECMAScript Programlama Dilinden türetilmiştir fakat programlama dilinden bağımsızdır. JSON sahip olduğu ağaç yapısıyla DOM ve XML ile benzerlik gösterse de bunlardan tamamen farklı bir yapıdadır.

<span class="mw-page-title-main">NFC</span> Yakın Alan İletişim Sistemi

NFC yani Near Field Communication ve Türkçe ismiyle Yakın Alan İletişimi, iki elektronik cihaz arasında 4 cm (1,57 inç) veya daha kısa bir mesafe üzerinden iletişim kurulmasını sağlayan bir dizi İletişim protokolü'dür. NFC, daha yetenekli kablosuz bağlantıları önyüklemek için kullanılabilecek basit bir kurulum aracılığıyla düşük hızlı bağlantı sunar. Diğer "yakınlık kartı" teknolojileri gibi NFC de, 106 ila 848 kbit/s aralığındaki veri hızlarında ISO/IEC 18000-3 hava arayüz standardını kullanan, küresel olarak mevcut lisanssız radyo frekansı ISM bandı'nda 13,56 MHz'lik frekansını kullanarak bir veya her iki yönde iletişim kuran NFC özellikli cihazlardaki iki anten arası endüktif bağlantıya dayanır.

<span class="mw-page-title-main">TIFF</span> Görüntü dosyası biçimleri serisi

Tagged Image File Format grafik, fotoğraf gibi dosyalar için kullanılan bir biçimdir. Aldus isimli şirket tarafından üretilip 1986 yılında ilk sürümü duyurulmuştur. 1994 yılında Aldus Corp ile Adobe Systems'in birleşmesinden sonra TIFF 6.0 geliştirilmiş ve birçok yeni özellikler eklenmiştir. JPEG ve PNG gibi TIFF de yüksek renk derinliği olan görüntülerde kullanılır. Photoshop, GIMP gibi görüntü işleme programları TIFF biçimini destekler.

<span class="mw-page-title-main">HTML</span> işaretleme ve web programlama dili

Hiper Metin İşaretleme Dili web sayfalarını oluşturmak için kullanılan standart metin işaretleme dilidir. Dilin son sürümü HTML5'tir.

OpenDocument Format (ODF) kısaca OpenDocument ya da tam adıyla OASIS OpenDocument XML biçimi; sayısal ortamda metin, hesap tablosu, çizim ve sunu gibi belgelerinizi saklamaya yarayan, ZIP sıkıştırmalı XML tabanlı bir açık ve özgür belge standardıdır.

Office Open XML ya da bilinen adıyla OOXML, XML tabanlı bir dosya sistemi olup, elektronik belgelerin saklanmasını amaçlar.

Bir ses dosyası biçimi olan MP2 MPEG-1 Audio layer II bir dosya uzantısıdır. MP3 ses format teknolojisi çıkışı öncesi kullanılan bir ses dosyası biçimidir.

Common Language Infrastructure veya kısaca CLI, programlama dili ve platformdan bağımsız bir şekilde uygulama geliştirme ve yürütmeyi mümkün kılan sistemleri belirleyen uluslararası bir teknik normdur. Standart, Uluslararası Standardizasyon Örgütü tarafından ISO/IEC 23271 numarası altında ve Ecma International tarafından ECMA-335 adı altında sürdürülmektedir. Mevcut versiyon, Haziran 2012'den itibaren 6 numaralı versiyondur.

YAML ; insan tarafından okunabilir Programlama dilidir. Genellikle konfigürasyon dosyaları için ve verilerin saklandığı veya iletildiği uygulamalarda kullanılır. YAML, Genişletilebilir İşaretleme Dili (XML) gibi birçok iletişim uygulamasını hedefler ancak Standart Genelleştirilmiş İşaretleme Dili (SGML) ile bilinçli olarak farklı bir minimal sözdizimi kullanır. Yerleşim belirlemek için Python tarzı girinti kullanır ve çoğu dize değeri etrafında alıntı işareti gerektirmez ve aynı dosyada JSON tarzı ​[...]​ ve } de desteklemektedir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.