İçeriğe atla

9 Eylül Cephesi

9 Eylül Cephesi
Kuruluş1957
Feshediliş1958
Merkez(ler)Kıbrıs
İdeolojiTaksim
Türk milliyetçiliği
Rakip(ler)EOKA

9 Eylül Cephesi, Kıbrıs Türkleri tarafından Kıbrıs Rumlarının EOKA ve Enosis'ine karşı oluşturulan taksim yanlısı paramiliter örgüttür.[1]

Tarihi

Organizasyon, çoğunlukla eğitimsiz gönüllüler tarafından 1955 yılında EOKA'nın faaliyetlerine karşı koymak için kuruldu.[2][3] Örgüt, ulusal ölçekte büyüyemedi ve bütün Kıbrıs'ta etkili olamadı.[4] 1958'de örgütün liderleri, hedeflerine diğer Kıbrıs Türk örgütlerinden ayrı olarak ulaşmak için yeterli olmadıklarına karar verdiler ve Türk Mukavemet Teşkilatı ile birleşmek için kendilerini feshettiler.[5][6][7]

Kaynakça

  1. ^ "AHMET TOLGAY - "Kıbrıs Türk" tarihinin başladığı gün…". 20 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Kasım 2020. 
  2. ^ "Kıbrıs Türk Halkının Varoluş Mücadelesinin Simge Adı Denktaş - Ahmet Zeki BULUNÇ". www.turkyurdu.com.tr (İngilizce). 11 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Kasım 2020. 
  3. ^ "Hakkında - Güvenlik Kuvvetleri Komutanlığı". www.mucahit.net. 3 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Kasım 2020. 
  4. ^ Balyemez (2018). "TMT'NİN KURULUŞ TARİHİ HAKKINDA KKTC'DE YANLIŞ OLUŞAN KAMUSAL/TOPLUMSAL HAFIZA (İNGİLİZ ARŞİV BELGELERİ IŞIĞINDA)". Turkish Studies (Elektronik). 13 (16): 35-53. ISSN 1308-2140. 22 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2021. 
  5. ^ Yiğit Yüksel. "KIBRIS TÜRK MİLLİ MÜCADELESİ" (PDF). ÇTTAD, VIII/18-19, (2009/Bahar-Güz). 28 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 8 Mart 2021. 
  6. ^ "TMT ruhu yaşayacak - Hüseyin Macit YUSUF". Yeni Çağ Gazetesi. 4 Ağustos 2008. 16 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Kasım 2020. 
  7. ^ Yalçın. "Kıbrıs'ta Türk Mukavemet Teşkilatı ve Rauf Denktaş". Dergi Park. 11 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2021. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Rauf Denktaş</span> Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyetinin ilk cumhurbaşkanı

Rauf Raif Denktaş, Kıbrıs Türkü siyasetçi ve yazardır. Denktaş, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin kurucusu ve ilk cumhurbaşkanıdır. 1983'ten 2005'e kadar toplamda 21 yıl 5 ay 9 gün cumhurbaşkanlığı yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti</span> Kıbrıs adasında fiili devlet

Kuzey Kıbrıs, resmî adıyla Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC), Akdeniz'deki Kıbrıs adasının kuzey kısmında yer alan, fiilî devlet. Varlığı Türkiye ve Türk Devletler Teşkilatı dışında hiçbir ülke/oluşum tarafından tanınmamaktadır. Birleşmiş Milletler ve Avrupa Birliği gibi kuruluşlar ve uluslararası toplum tarafından 1974'te Türkiye'nin gerçekleştirdiği Kıbrıs Harekâtı'ndan beri Kıbrıs Cumhuriyeti'nin Türkiye işgali altındaki toprağı olarak nitelenir.

Kenan Çoygun, Türk askerdir. Kıbrıs'ta 1962-1967 yılları arasında bayraktarlık yapmış, sonrasında tuğgeneralliğe yükselmiştir. Kıbrıs'taki görevi sırasında "Bozkurt" ismiyle bilinirdi.

<span class="mw-page-title-main">Fazıl Küçük</span> Kıbrıs Türklerinin önderi ve Kıbrıs Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Yardımcısı

Fazıl Küçük, Kıbrıs Türkü siyasetçi, gazeteci ve köşe yazarı. 1959 sonunda Kıbrıs Türkleri ile Kıbrıs Rumlarının ortak kurduğu Kıbrıs Cumhuriyeti'nin ilk Cumhurbaşkanı yardımcısı. Kıbrıs Türklerinin, Rauf Denktaş'tan önceki önderi.

<span class="mw-page-title-main">Türk Mukavemet Teşkilatı</span> EOKA örgütüne karşı mücadele etmek için kurulan silahlı örgüt

Türk Mukavemet Teşkilatı ya da Türk Direniş Örgütü, Kıbrıs Türk toplumunun taksim hedefini gerçekleştirmek için faaliyet gösteren silahlı örgüttür. Kıbrıslı Rumların EOKA örgütüne karşı faaliyet göstermek üzere 1957'de kurulan TMT, 1958'de fiilî olarak faaliyet göstermeye başladı. Daha sonraları Millî Muhafız Ordusu, Akritas örgütü ve EOKA-B ile mücadele etti. 1 Ağustos 1976 tarihinde Kıbrıs Türk Güvenlik Kuvvetleri Komutanlığı'na dönüştürüldü. Üyelerine "mücahit" denmekteydi. Kıbrıs Harekâtı'nın başladığı 20 Temmuz 1974 tarihinde TMT üyesi 17.151 mücahit bulunuyordu.

<span class="mw-page-title-main">EOKA</span> Kıbrıslı Rum silahlı örgüt

EOKA, Kıbrıs'ta Britanya sömürge yönetiminin sonlanması ve adanın Yunanistan'a bağlanması (Enosis) için uğraşan Kıbrıslı Rum silahlı örgüttür.

Kanlı Noel, 20 Aralık 1963'ü 21 Aralık'a bağlayan gece Kıbrıs adasında Kıbrıs Rumları'nın Kıbrıs Türkleri'ne karşı başlattığı çatışmalardır. Saldırılar Akritas Planı doğrultusunda gerçekleşti ve Türklerin adadan silinmesi hedeflendi. Olaylarda toplam 364 Kıbrıs Türk'ü ile 174 Kıbrıs Rum'u ölmüştür. 1963-64 yıllarındaki çatışmalar, çeşitli aralıklarla 10 Ağustos 1964 tarihine kadar devam etse de "Kanlı Noel" adıyla tasvir edilen ilk çatışmalar; 27 Aralık 1963 tarihinde imzalanan ateşkes ve 30 Aralık 1963 tarihinde imzalanan Yeşil Hat Anlaşması'yla sonuçlandı.

<span class="mw-page-title-main">Güvenlik Kuvvetleri Komutanlığı</span> KKTCyi karadan, denizden ve havadan gelecek saldırılardan korumakla görevli askerî kuvvet

Güvenlik Kuvvetleri Komutanlığı (GKK) Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'ni karadan, denizden ve havadan gelebilecek her türlü saldırıya karşı korumakla görevli olan askerî kuvvet. KKTC Polis Örgütü ve KKTC Sahil Güvenlik Komutanlığı da Güvenlik Kuvvetleri Komutanlığına bağlıdır.

Burhan Nalbantoğlu, Kıbrıs Türkü tıp doktoru ve siyasetçi. Türk Mukavemet Teşkilatının kurucuları arasında yer almıştır.

"Ya Taksim, Ya Ölüm", 1950'li yılların sonunda Türkiye'de ve Kıbrıs'ta, Kıbrıs adasının tamamının Türkiye'ye bağlanması ve Yunanistan ile Rumlara karşı yapılan mitingler. Bu mitingler, gösterilerde söylenen "Ya Taksim, Ya Ölüm" siyasi sloganı ile telaffuz edilmiş ve Türkiye'nin Taksim politikasına yönelik bir isimlendirme olarak anılmıştır.

Akritas Planı, 1963 senesinin başlarında Kıbrıs Cumhuriyeti Hükûmetinde çoğunluğa sahip Kıbrıs Rumlarının, Kıbrıs Türklerini yönetimde zayıflatarak daha sonra Kıbrıs Cumhuriyeti'ni Yunanistan ile birleştirmeyi amaçlayan plan. Enosis fikrinde olduğu gibi, Yunanistan ile Kıbrıs'ın birleşmesi şeklinde anılır.

<span class="mw-page-title-main">Türk Devletleri Teşkilatı</span> uluslararası Türk birliği

Türk Devletleri Teşkilatı (TDT) veya eski adıyla Türk Dili Konuşan Ülkeler İşbirliği Konseyi, Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Özbekistan, Türkiye'nin üye; Macaristan, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti ve Türkmenistan'ın gözlemci statüsünde yer aldığı Türk devletlerinden oluşan bir uluslararası kuruluştur. Genel amacı, Türk dilleri konuşan devletler arasında kapsamlı iş birliğini teşvik etmek olan bir hükûmetlerarası kuruluştur.

<span class="mw-page-title-main">Erenköy Direnişi</span>

Erenköy Direnişi, 1964 yılında Kıbrıs'ın Erenköy (Koççina) bölgesinde Türk Mukavemet Teşkilatına (TMT) mensup Kıbrıs Türkleri ile Millî Muhafız Ordusuna (MMO) mensup Kıbrıs Rumları arasında meydana gelen çatışmalar.

Kara Çete, 1957 yılında Kıbrıs'ta faaliyet gösteren taksim yanlısı Kıbrıs Türkü kişiler tarafından kurulan silahlı bir örgüttür. Eylem olarak fazla etkin olamamış, toplumdan destek görmemiştir. Bunun önemli bir nedeni de örgüt üyelerinin karakterleriydi. Türk Mukavemet Teşkilatı (TMT) eski Lefkoşa Serdarı Aydın Samioğlu örgütü "kontrol altına alınamayan gençlerin kurduğu bir direniş örgütü" olarak tanımlamıştır. Daha sonraları kendini feshederek TMT'ye katılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Cumhuriyet Parkı (Lefkoşa)</span> Lefkoşanın kuzeyinde bir park

Cumhuriyet Parkı, Lefkoşa'nın kuzey kesiminde bir parktır. Gönyeli bölgesinde bulunur. Yaklaşık 100 dönümlük bir alan kaplamaktadır.

<i>Kod Adı: Venüs</i> 2011 yapımı Türk filmi

Kod Adı Venüs,Kasım 2011 yılında çekimleri tamamlanmış yönetmenliği, senarist ve yapımcılığını Tamer Garip'in üstlendiği film ilk defa 2012 Cannes film festivalinde izleyiciyle buluşmuş, Türkiye ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyetinde 21 Aralık 2012 yılında gösterime girmiştir.

Ziya Rızkı, Kıbrıslı Türk siyasetçi, Türk Mukavemet Teşkilatı (TMT) idarecisi, bürokrat ve spor adamı. Çeşitli kazalarda İş Bulma ve Çalışma Dairelerinde üst düzey yöneticiliğe yükselen Rızkı, bununla beraber yürüttüğü spor hayatında, kurucuları arasında bulunduğu Limasol Türk Spor Kulübünün başkanlığını yıllarca yaptı ve Doğan Türk Birliğinin kuruluşunda rol oynadı. Kuruluşundan 1970'e dek TMT'nin Limasol serdarı olan Rızkı, 1974'te Kıbrıs Harekâtı sonrası güneyde kalan Limasol Türk halkına önderlik etti. 1970-1976 arasınnda parlamentoda yer aldı; 1977'de Toplumcu Kurtuluş Partisinin ilk kadroları arasında bulundu ve Kıbrıs Türk toplumunda sosyal demokrasi fikrinin yayılmasına önayak olan şahsiyetler arasında yer aldı. 1976-1985 yılları arasında Girne belediye başkanlığı yaptı; 1981 devlet başkanlığı seçimlerinde Rauf Denktaş'a karşı aday olarak toplumda o tarihe dek Denktaş'a karşı görülmüş en güçlü adaylığı sergiledi. 1985-1994 yıllarında tekrar mecliste yer aldı.

<span class="mw-page-title-main">Ahmet Muzaffer Gürkan ve Ayhan Hikmet cinayetleri</span>

Kıbrıs'ta yayımlanan Cumhuriyet gazetesini çıkaran, Kıbrıs Türk Halk Partisinin kurucuları olan Ahmet Muzaffer Gürkan ve Ayhan Hikmet, 23 Nisan 1962'yi 24 Nisan'a bağlayan gece faili meçhul cinayetlere kurban gittiler. İki gazeteci de evlerinde öldürüldü, Hikmet'in cinayeti yatağında, karısının gözü önünde gerçekleşti. Bu cinayetler, Cumhuriyet gazetesinin 23 Nisan 1962 tarihli nüshasında, Bayraktar Camii'nin bombalanması olayıyla ilgili açıklamaların yapılmasının hemen sonrasında yaşandı.

<span class="mw-page-title-main">Fazıl Önder</span>

Fazıl Önder, Kıbrıslı Türk gazeteci. Kıbrıs'taki iki toplum arasındaki barış çabalarıyla öne çıkmıştır.

<span class="mw-page-title-main">1955-1959 Kıbrıs olayları</span> Britanya Kıbrısında gerçekleşen askeri harekat

1955-1959 Kıbrıs olayları, 1955-1959 yılları arasında Britanya Kıbrısı'nda yaşanan bir çatışma dizisiydi.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.