İçeriğe atla

9. Tüm-Rusya Sovyetleri Kongresi

9. Tüm-Rusya Sovyetleri Kongresi
TürüYasama organı toplantısı
KonumMoskova
ÜlkeRusya SFSC
İlk düzenlenme23 Aralık 1921
Son düzenlenme28 Aralık 1921
OrganizatörTüm-Rusya Sovyetleri Kongresi
Katılım1991 delege

9. Tüm-Rusya Sovyetleri Kongresi veya resmi adıyla 9. Tüm-Rusya İşçi, Köylü, Asker ve Kazak Sovyetleri Kongresi, 23-28 Aralık 1921 tarihleri arasında Moskova'da toplanan dokuzuncu Tüm-Rusya Sovyetleri Kongresi'dir.[1]

Kongrede tartışılan konular arasında Sovyet hükûmetinin iç ve dış politikası, Yeni Ekonomi Politikası, tarım, açlığa karşı mücadele, sanayinin gelişmesi, dönüşümü, Çeka'nın NKVD ve Devlet Politik İdaresi'ne dönüşümü vardı. Kongre, 8. Kongre'de onaylanan GOELRO planının uygulama yöntemlerini belirleyen Halk Komiserleri Konseyi'nin "RSFSC'nin Elektrifikasyonu Üzerine" kararını onayladı.

Katılımcılar

Kongrede, 1.630'u oy kullanma hakkı bulunan toplam 1991 delege yer aldı. Delegelerin %39'u işçi, %32,5'i memur, %20'si köylülerden oluşuyordu. Delegelerin %8,5'i "diğer" olarak listelendi. 1522 delege ya Rusya Komünist Partisi (Bolşevik) üyesiydi ya da parti üyeliği için adaydı.

Kongre içeriği

Kongre Çeka'nın NKVD ve Devlet Politik İdaresi'ne dönüşümünü onayladı. Yeni Ekonomi Politikası'nın uygulanmasını değerlendiren kongre, tarımın gelişmesini öncelikli bir görev olarak kaydetti. Tarımı teşvik eden tedbirler alınması, uzun vadeli bir borçlanma, köylü topluluklarının kooperatif seçimi kararları alındı. Enflasyonla mücadelede ve ruble döviz kurunun istikrar kazanmasına yönelik tedbirler sağlayan finansman ve bütçe kararnamesi onaylandı. 86 üye ve 127 adayı içeren Tüm Rusya Merkezi Yönetim Komitesi seçildi. İlk defa, Rusya Merkez Yürütme Komitesi'ne Gürcistan, Ermenistan ve Azerbaycan'dan temsilciler katıldı.[2]

Kaynakça

  1. ^ Девятый Всероссийский съезд Советов рабочих, крестьянских, красноармейских и казачьих депутатов. Стенографический отчет. — М, Изд. ВЦИК, 1924 — 208 с. (Rusça) 15 Ocak 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Erişim tarihi: 11 Ocak 2019.
  2. ^ Съезды Советов Союза ССР, союзных и автономных советских социалистических республик. Сборник документов, 1917—1937, т. 1, М., 1959.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Ekim Devrimi</span> Sovyetler Birliğinin kurulmasının yolunu açan, Lenin ve diğer devrimcilerin önderliğinde gerçekleştirilen devrim

Ekim Devrimi, Bolşevik Devrimi, Rus Devrimi ya da Büyük Ekim Sosyalist Devrimi, ayrıca bilinen adı ile Ekim Ayaklanması, Rusya’da Jülyen takvimine göre 25 Ekim 1917’de, Petrograd’daki geçici hükûmetin devrilerek iktidarın Lenin önderliğindeki Bolşeviklere geçmesini sağlayan ve Sovyetler Birliği’nin kurulmasına yol açan olaydır.

<span class="mw-page-title-main">KGB</span> Sovyetler Birliğinin istihbarat ve gizli servisi

KGB, Devlet Güvenlik Komitesi, Sovyetler Birliği'nin istihbarat ve gizli servisidir. İlk olarak 1918 yılında Çeka adıyla kurulan teşkilat pek çok kez isim değişikliğine maruz kalmış ve son olarak 13 Mart 1954'te KGB adını almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Halk Komiserleri Konseyi</span>

Halk Komiserleri Konseyi veya Rusça isminden kısaltmayla Sovnarkom, 1917 Ekim Devrimi'nden sonra Sovyetler Birliği'nde en yüksek hükûmet organı. İlk Sovnarkom başkanı Lenin'dir. Lenin'in ölümünden sonra Stalin'in Komünist Parti Genel Sekreteri olarak iktidara gelmesiyle birlikte ülke yönetiminde en etkili makam genel sekreterlik olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Çeka</span> Sovyet Gizli Polis Birimi

Çeka, Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği'nin ilk istihbarat ve güvenlik teşkilatı. Resmî ismi Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti Halk Komiserleri Konseyine bağlı Tüm Rusya Karşı-Devrim ve Sabotajla Mücadele Olağanüstü Komisyonu şeklindedir. 1917 Ekim Devrimi'nden sonra 20 Aralık 1917 tarihinde Vladimir Lenin ve daha sonra Feliks Dzerjinski tarafından yayınlanan bir kararname ile kuruldu. 1922'den sonra Çeka birçok kez yeniden yapılanmaya uğradı. Sovyet rejiminin karşı-devrimci faaliyetlerin saldırılarına karşı ayakta kalması için hayati önem arz eden bir siyasi-askerî kuvvet hâline geldi. 1921 yılında Çeka'nın bir parçası olan Cumhuriyetin İç Savunması için Birlikler adıyla kurulan örgüt 200.000 kişiden oluşmaktaydı.

<span class="mw-page-title-main">Sovyetler Birliği tarihi</span> Devlet Tarihçesi

Sovyetler Birliği tarihi, Rus İmparatorluğu'nun 1917'deki Ekim Devrimi'yle yıkılmasının ardından başlayan Bolşevik-Menşevik mücadelesinin Bolşeviklerin lehine sonuçlanmasıyla 1922'de aynı topraklar üzerinde kurulan ve 1991'e değin varlığını koruyan devlet. Avrupa'nın doğu kesimiyle, Asya'nın kuzey kesimi boyunca yayılan SSCB, son yıllarında 22.403.000 km2'lik yüzölçümüyle dünyanın en büyük ülkesiydi.Nüfus bakımından da 293.047.571 kişiyle 3. sırada yer alıyordu. Aynı zamanda dünyanın başlıca siyasi ve askerî güçlerinden biri olan Sovyetler Birliği, batısında Norveç, Finlandiya, Baltık Denizi, Polonya, Çekoslovakya, Macaristan ve Romanya, güneyinde Karadeniz, Türkiye, İran, Afganistan, Çin, Moğolistan ve Kuzey Kore yer alıyordu. Kuzey ve doğu sınırlarını ise Arktik Okyanusu ve Büyük Okyanus çiziyordu. Birliğin başkenti Moskova, para birimi Sovyet rublesiydi.

<span class="mw-page-title-main">Yeni Ekonomi Politikası</span> NEP (Novoya ekonomi çeskaya politikası)

Yeni Ekonomi Politikası,, Rus ekonomisini çöküşten kurtarmak amacıyla Lenin tarafından ortaya konan ekonomik politikadır. Bazı özel işletmelere izin verilerek NEP sayesinde küçük işletmelerin kapitalizmde olduğu gibi kâr mantığıyla devam etmesini içeren politikada sosyalist devlet, bankaları, büyük sanayi kuruluşlarını ve dış ticareti tekel olarak kontrol etmeye devam etmiştir. NEP, Sovyetler Birliği Komünist Partisi 10. Kongresinde kararlaştırılmış ve resmi olarak 21 Mart 1921 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Bu kararla köylülerden zorla alınan fazla tarımsal ürün alımı durdurulmuş, bunun yerine ürün üzerinden vergi alınmaya başlanmıştır. Sanayi kuruluşlarıyla ilgili ek kararlarla politika netleştirilmiştir.

Tüm Rusya Merkezi Yönetim Komitesi veya VTsIK Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyetinde Sovyet Kongreleri ara dönemlerinde ülkedeki en yüksek otoriteydi. Anayasal değişiklik yapmaya yetkili tek organdı. Tüm Rusya Sovyetler kongresi tarafından seçilirdi. 1917 – 1937 yılları arasında görev yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi 4. Kongresi</span>

Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi (RSDİP) Dördüncü Kongresi İsveç'te, Stockholm şehrinde Nisan 1906'da toplandı. Kongrenin toplanma amacını ve toplantıdan çıkan sonuçları daha iyi anlayabilmek için, Kongre'nin hemen öncesindeki gelişmelere ve siyasi atmosfere bakmak gerekir.

<span class="mw-page-title-main">Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi 2. Kongresi</span>

Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi (RSDİP) II. Kongresi 30 Temmuz-23 Ağustos 1903 tarihinde Belçika'nın başkenti Brüksel'de başladı ve 6 Ağustos tarihine kadar burada devam etti. Belçika hükûmetine, Rusya Büyükelçiliği'nden yapılan baskılar neticesinde, Belçika polisi delegeleri zorla ülkeden çıkarttı. Londra'ya geçen delegeler, Kongre'yi bu şehirde tamamladılar. İlk kongrede kuruluşu ilan edilen Marksist Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi'ne nihai şekli bu kongrede verildi.

<span class="mw-page-title-main">Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi 3. Kongresi</span>

Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi III. Kongresi 25 Nisan-10 Mayıs 1905 tarihleri arasında Londra'da toplandı.

<span class="mw-page-title-main">Sol SR Ayaklanması</span>

Sol SR ayaklanması, Ekim Devrimi ile Rus İmparatorluğunda iktidarı alan Bolşeviklere karşı 1918 yılı Temmuz ayında Sol SRlar tarafından başlatılan silahlı ayaklanmadır. 6 Temmuz 1918 günü başlatılan ayaklanmanın amacı Brest Litovsk Antlaşması ile barış yapılan Almanya İmparatorluğu ile savaşın yeniden başlatılmasıydı. Ayaklanma Rus İç Savaşı sırasında Bolşeviklere karşı sol ayaklanmaların en önemlilerindendir. Ayaklanma bastırılmış ve ülkede Sol SR faaliyetleri yasaklanmıştır ancak yıkıcı faaliyetlerin şiddetine rağmen yaptırımlar görece hafifletilmiş şekilde uygulanmıştır.

Rusya Komünist Partisi (Bolşevik) 8. Kongresi, Moskova’da 18-23 Mart 1919 tarihinde yapılmıştır. 313,766 parti üyesini temsilen 301 oy kullanma hakkına sahip delege ve konuşma hakkına sahip 102 delege katılmıştır. 8. Merkez Komite de bu kongrede seçilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Sovyetler Birliği Sovyetleri Kongresi</span>

Sovyetler Birliği Sovyetleri Kongresi (Rusça: Съезд Советов Советского Союза, Sovyetler Birliği'nin Kuruluş Antlaşması ile birlikte 30 Aralık 1922'kurulmasından ve 1936 Sovyet Anayasası'nın kabulüne kadar Sovyetler Birliği'ndeki en üst yönetim organı. Sadece Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyetini yöneten Sovyetler olan Tüm-Rusya Sovyetleri Kongresi ile karıştırılmamalıdır.

<span class="mw-page-title-main">1. Tüm-Rusya Sovyetleri Kongresi</span>

1. Tüm-Rusya Sovyetleri Kongresi veya resmi adıyla 1. Tüm-Rusya İşçi ve Asker Temsilcileri Sovyetleri Kongresi, 16 Haziran-7 Temmuz 1917 tarihleri arasında Birinci Kolordu Harbiyesi'nde toplanan birinci Tüm-Rusya Sovyetleri Kongresi'dir.

<span class="mw-page-title-main">2. Tüm-Rusya Sovyetleri Kongresi</span>

2. Tüm-Rusya Sovyetleri Kongresi veya resmi adıyla 2. Tüm-Rusya İşçi ve Asker Temsilcileri Sovyetleri Kongresi, 7-9 Kasım 1917 tarihleri arasında Smolny Enstitüsü'nde toplanan ikinci Tüm-Rusya Sovyetleri Kongresi'dir. Kongre zamanında Kışlık Sarayı Bolşeviklerce ele geçirilmiş ve Geçici Hükûmet üyeleri tutuklanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">3. Tüm-Rusya Sovyetleri Kongresi</span>

3. Tüm-Rusya Sovyetleri Kongresi veya resmi adıyla 3. Tüm-Rusya İşçi, Köylü ve Asker Temsilcileri Sovyetleri Kongresi, 23-31 Ocak 1918 tarihleri arasında Tauride Sarayı'nde toplanan üçüncü Tüm-Rusya Sovyetleri Kongresi'dir.

4. Tüm-Rusya Sovyetleri Kongresi veya resmî adıyla 4. Tüm-Rusya İşçi, Köylü, Asker ve Kazak Sovyetleri Kongresi, 14-16 Mart 1918 tarihleri arasında Moskova'da olağanüstü toplanan dördüncü Tüm-Rusya Sovyetleri Kongresi'dir. Brest Litovsk Barış Antlaşması'nın onaylandığı kongredir.

8. Tüm-Rusya Sovyetleri Kongresi veya resmi adıyla 8. Tüm-Rusya İşçi, Köylü, Asker ve Kazak Sovyetleri Kongresi, 22-29 Aralık 1920 tarihleri arasında Moskova'da toplanan sekizinci Tüm-Rusya Sovyetleri Kongresi'dir.

12. Tüm-Rusya Sovyetleri Kongresi veya resmi adıyla 12. Tüm-Rusya İşçi, Köylü, Asker ve Kazak Sovyetleri Kongresi, 7-16 Mayıs 1925 tarihleri arasında Moskova'da toplanan on ikinci Tüm-Rusya Sovyetleri Kongresi'dir. 1925 Sovyet Rusya Anayasası'nın onaylandığı kongredir.

14. Tüm-Rusya Sovyetleri Kongresi veya resmi adıyla 14. Tüm-Rusya İşçi, Köylü, Asker ve Kazak Sovyetleri Kongresi, 7-16 Mayıs 1925 tarihleri arasında Moskova'da toplanan on dördüncü Tüm-Rusya Sovyetleri Kongresi'dir. Birinci Beş Yıllık Plan'ın kabul edildiği ve 1925 Sovyet Rusya Anayasası'nda yapılan değişikliklerin onaylandığı kongredir.