İçeriğe atla

847 Şam depremi

Koordinatlar: 34°24′N 36°18′E / 34.4°K 36.3°D / 34.4; 36.3
847 Şam Depremi
Suriye üzerinde 847 Şam depremi
847 Şam depremi
Şam
Şam
Antakya
Antakya
Musul→
Musul→
847 Şam depremi (Suriye)
Yerel tarih24 Kasım 847
Büyüklük7.3 Mw [1]
Merkez üs34°24′N 36°18′E / 34.4°K 36.3°D / 34.4; 36.3[2]
FayYammuneh Fayı
Maks. şiddetVIII (Yıkıcı)[2]
Etkilenen ülkeler/bölgelerBiladü'ş-Şam, Abbâsî Halifeliği (Günümüzde Türkiye, Lübnan ve Suriye)
Kayıplar70,000 Kayıp

847 Şam Depremi (tahmini 24 Kasım), MS 847 yılında meydana gelmiştir. Son dönemde yapılan araştırmalar depremin, Şam'dan güneye, kuzeyde Antakya'ya ve doğuda Musul'a kadar uzanan çoklu bir depremin parçası olduğunu göstermektedir.[2] 13. yüzyıl tarihçisi ve yazarı Al-Dhahabi'ye göre Antakya'da yaklaşık 20.000, Musul'da ise 50.000 kişi hayatını kaybetmiştir. Ölü Deniz Transform Fayı boyunca meydana gelen en güçlü depremlerden biri olduğu düşünülmektedir.[1]

Lübnan ve Güney Suriye'deÖlü Deniz Transform Fayı ve ilişkili yapılar

Tektonik Ortam

Kuzey Levant bölgesi, Arap Levhası ile Afrika Levhası arasındaki çoğunlukla doğrultu atımlı fay olan Ölü Deniz Transform Fayı (ÖDFZ) üzerinde yer alır. Lübnan'da ÖDFZ, sıkışmalı fay geçişine 20 Şubat 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. neden olan güneybatı-kuzeydoğu yönlü bir harekete sahiptir. Lübnan Dağları ve Anti-Lübnan Dağları'nın oluşumuna sebep olmuştur.

Ana fay hatlarından biri olan Yammuneh Fayı, 1202 Suriye depremi ve 1759 Yakın Doğu depremleri gibi birçok büyük depremin meydana geldiği yerdir.[3] Ayrıca, 847 yılında yaşanan Şam depremi de bu fayda meydana gelen hareketlerle bağlantılıdır.[4]

MS 847'deki diğer depremler

847 yılında bu depremde birçok Orta Doğu kasabası ve kenti muhtemelen aynı gün (24 Kasım) büyük tahribata uğradı. Antakya'daki deprem ile Şam'ı ve Suriye'yi büyük ölçüde yok eden deprem muhtemelen aynı gün yaşandı. Şam depremi şafak vakti başlamış ve öğleye kadar sürmüştü; Emeviye (Ulu) Camii'nin bir kısmı yıkılmış, hasar görmüş ve minaresi de çökmüştü. Köprüler ve evler yıkılmış, devasa taşlar yerlerinden oynamış. Şam'a yakın diğer kentler ile Darayya yerleşim bölgesi de yerle bir olmuştur.[5]

Humus, Lübnan ve Yukarı Mezopotamya bölgesindeki birçok yerleşim yeri ve kasabalarda yıkımlar gerçekleşmiştir.[1] Ayrıca, Musul'da da (günümüz Irak'ta) büyük bir deprem meydana gelmiş ve 50.000 kişinin ölümüne neden olmuştur.[6]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ a b c Grünthal G.; Hakimhashemi A.; Schelle H.; Bosse C.; Wahlström R. (2009). "The long-term temporal behaviour of the seismicity of the Dead Sea Fault Zone and its implication for time-dependent seismic hazard assessments". Scientific Technical Report STR09/09. Deutsches GeoForschungsZentrum GFZ. s. 18. 7 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Şubat 2013. 
  2. ^ a b c Sbeinati, Mohamed Reda; Darawcheh, Ryad; Mouty, Mikhail (June 2005). "The historical earthquakes of Syria: an analysis of large and moderate earthquakes from 1365 B.C. to 1900 A.D." (PDF). Annals of Geophysics. 48 (3). s. 365. 26 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 29 Ocak 2012. 
  3. ^ Daëron, M. (2005). "Sources of the large A.D. 1202 and 1759 Near East earthquakes" (PDF). Geology. 33 (7): 529-532. doi:10.1130/G21352.1. 12 Kasım 2008 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Şubat 2023. 
  4. ^ Jaafar A. (2008). "GPS Measurements of Present day crustal deformation within the Lebanese Restraining Bend along the Dead Sea Transform" (PDF). MSc thesis. s. 7. 2 Mart 2014 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2013. 
  5. ^ Earthquake hazard in Lebanon. illustrated. Londra: Imperial College Press, 2004. 2004. s. 22. ISBN 978-1-86094-461-1. 
  6. ^ Search page,"Catalog of damaging earthquakes in the world (through 2009)". 17 Eylül 2003 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2012. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Deprem</span> yer kabuğunda beklenmedik anda ortaya çıkan enerji atımı

Deprem, yer sarsıntısı, seizma veya zelzele, yer kabuğunda beklenmedik bir anda ortaya çıkan enerji sonucunda meydana gelen sismik dalgalanmalar ve bu dalgaların yeryüzünü sarsması olayıdır. Sismik aktivite ile kastedilen, meydana geldiği alandaki depremin frekansı, türü ve büyüklüğüdür. Depremler sismograf ile ölçülür. Bu olayları inceleyen bilim dalına da sismoloji denir. Depremin büyüklüğü Moment magnitüd ölçeği ile belirlenir. Bu ölçeğe göre 3 ve altı büyüklükteki depremler genelde hissedilmezken 7 ve üstü büyüklükteki depremler yıkıcı olabilir. Sarsıntının şiddeti Mercalli şiddet ölçeği ile ölçülür. Depremin meydana geldiği noktanın derinliği de yıkım kuvveti üzerinde etkilidir, bu sebepten yeryüzüne yakın noktalarda gerçekleşen depremler daha çok hasara neden olmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Anadolu Fay Hattı</span> Fay hattı

Kuzey Anadolu Fay Hattı (KAF), dünyanın en hızlı hareket eden ve en aktif sağ-yanal atımlı faylarından biridir.

<span class="mw-page-title-main">1906 San Francisco depremi</span> 18 Nisan 1906 Çarşamba günü yerel saate göre sabaha karşı 5:12de vuran yüksek şiddetli deprem

1906 San Francisco depremi San Francisco, CA ve Kuzey Kaliforniya'yı 18 Nisan 1906 Çarşamba günü yerel saate göre sabaha karşı 5.12'de vuran yüksek şiddetli depremdir. Depremin büyüklüğü genel olarak 7,9 Mw kabul edilir. Buna karşın depremin büyüklüğü en az 7,7 Mw en fazla 8,25 Mw olarak ileri sürülmüştür. Esas sarsıntı merkezi şehrin 2 mil (3 km) uzağında, denizdeki Mussel Kayalıkları'dır. Bölge; San Andreas Fay Hattı'ndan kaynaklanan bu depremle kuzey-güney doğrultusunda 296 mil (477 km) ikiye ayrılmıştır. Sarsıntı Oregon'dan Los Angeles'a; hatta denizden oldukça uzak olan Nevada'nın merkezine kadar geniş bir alanda hissedilmiştir. Deprem ve sonucunda oluşan büyük yangın, Amerika Birleşik Devletleri tarihinde meydana gelen en kötü doğal afet olarak kabul edilir. Deprem ve bunun sonucunda oluşan yangın sebebiyle ölenlerin sayısının 3.000'den fazla olduğu tahmin edilmiştir. Bu rakam Kaliforniya tarihinde bir doğal afetten dolayı ölen en fazla kişi sayısıdır. Depremin ekonomik etkileri, yakın geçmişte meydana gelen Katrina Kasırgası ile benzerlik göstermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'deki depremler listesi</span> Jeolojik liste

Bu liste, Türkiye'de ve etkisini gördüğü yakın çevrelerde şu ana kadar yaşanmış en şiddetli depremleri barındırmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Doğu Anadolu Fay Hattı</span> fay hattı

Doğu Anadolu Fay Hattı, Türkiye'nin doğusunda olan doğrultu atımlı bir fay hattıdır. Anadolu Levhası ile kuzeye doğru hareket eden Arap Levhası arasındaki dönüşüm tipi tektonik sınırı oluşturur. İki levhanın göreli hareketlerindeki fark, fay boyunca sol yanal harekette kendini gösterir. Doğu ve Kuzey Anadolu fayları, Avrasya Levhası ile devam eden çarpışma nedeniyle sıkıştırılan Anadolu Levhasının batıya doğru hareketini birlikte barındırır.

<span class="mw-page-title-main">1556 Marmara Denizi depremi</span> deprem

10 Mayıs 1556 Marmara Denizi depremi orta Marmara Denizi'nin kuzey sahilleri, İstanbul ve Bursa'da hissedilmişti

<span class="mw-page-title-main">Alpin kuşağı</span> dünyanın en uzun dağ sırası

Alpin kuşağı, Avrasya'nın güney kenarı boyunca uzanan bir sıradağ sistemidir. Cava ve Sumatra'dan başlayarak, Himalayalar ve Akdeniz üzerinden Atlas Okyanusu'na doğru uzanan kuşak Alpleri, Karpatları, Anadolu ve İran dağlarını, Hindukuş'u, Himalayaları ve Güneydoğu Asya dağlarını içine alır. Pasifik Deprem Kuşağı'ndan sonra, en büyük depremlerin %17'si ile, Dünya'nın en sismik ikinci bölgesidir.

<span class="mw-page-title-main">1943 Tosya-Ladik depremi</span>

1943 Tosya-Ladik depremi 27 Kasım günü yerel saat ile 00.20'de Kastamonu, Tosya'da meydana geldi. 4000 can kaybına yol açan ve 7.5-7.7 Ms büyüklüğünde meydana gelen deprem. Mercalli şiddet ölçeğine göre en büyük şiddet X-XI (Yoğun-Aşırı) olarak hissedildi. Bu depremde 280 km'lik bir yüzey faylanması oluştu.

<span class="mw-page-title-main">Anadolu levhası</span> Tektonik Plaka

Anadolu levhası, Avrasya levhası, Arap levhası, Afrika Levhası, Egeit levhası tarafından çevrelenen Anadolu'nun büyük kısmını kapsayan yerkabuğu parçasıdır.

<span class="mw-page-title-main">1894 İstanbul depremi</span>

1894 İstanbul depremi, 10 Temmuz 1894'te Marmara Denizi'nde, saat 12:24'te, İzmit Çınarcık havzasında veya İzmit Körfezi'nde meydana geldi. Deprem yüzey dalgasının 7.0 tahmini büyüklüğünü vardı. İzmit Körfezi çevresinde Yalova, Sapanca ve Adapazarı ve İstanbul'da tahminen 1349 kişi öldü. Deprem 1,5 m yüksekliğinde tsunamiye neden oldu.

1303 Girit depremi 8 Ağustos'ta şafak vakti meydana geldi. Mercalli yoğunluk ölçeğine göre tahmini büyüklüğü yaklaşık 8 ve şiddeti 9'du.Girit ve İskenderiye'de ciddi hasara ve can kaybına neden olan büyük bir tsunamiyi tetikledi.

<span class="mw-page-title-main">1668 Kuzey Anadolu depremi</span> Kuzey Anadolu, Osmanlı İmparatorluğunda (bugünkü Türkiye) 8.0 büyüklüğünde 1668 yılındaki deprem

1668 Kuzey Anadolu Depremi, 17 Ağustos 1668 tarihinde Kuzey Anadolu'da oluşan çok şiddetli bir depremdi. Dünya'nın büyük depremleri arasında sayılan bu deprem, Anadolu coğrafyasında bilinen en büyük deprem olarak tarihe geçmiştir ve 1668 yılında Dünya'nın çeşitli yerlerinde gerçekleşen 8 Richter ölçeğindeki deprem felaketlerinden birisidir. Depremin merkez üssü Ladik Gölü'nün güney kıyısındaydı.

<span class="mw-page-title-main">1822 Halep depremi</span>

Osmanlı İmparatorluğu'nun kuzey kesimi 13 Ağustos 1822'de büyük bir depremle sarsıldı. Tahmini büyüklüğü 7.0 Ms idi ve Avrupa makrosismik ölçeğinde (EMS) maksimum hissedilen yoğunluğu IX (Yıkıcı) idi. En yıkıcısı 5 Eylül 1822'de olmak üzere, iki yılı aşkın bir süre boyunca yıkıcı artçı sarsıntılar devam etti. Ayrıca depremin yakın kıyılarda bir tsunamiyi tetiklediği iddia edilir. Deprem; Rodos, Kıbrıs ve Gazze'yi de kapsayan geniş bir alanda hissedildi. Tüm bu deprem dizisi için bildirilen toplam ölü sayısı 30.000 ile 60.000 arasında değişmektedir ancak 20.000 daha olası bir sayı olarak kabul edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Ölü Deniz Transform Fayı</span>

Ölü Deniz Transform Fayı (DST), bazen Ölü Deniz Çöküntüsü ve Ölü Deniz Fay Zonu olarak da anılır, Maraş üçlü ekleminden kuzey ucuna uzanan bir dizi faydır. Kızıldeniz Çöküntüsü. Fay sistemi, batıda Afrika levhası ile doğuda Arap levhası arasındaki dönüşüm sınırını oluşturur. İki plakanın göreli hareketlerini gösteren, sol yanal yer değiştirme bölgesidir. Her iki plaka da genel bir kuzey-kuzeydoğu yönünde hareket eder, ancak Arap Plakası daha hızlı hareket ediyor ve bu da yaklaşık 107 km güney ucundaki fay boyunca gözlenen sol yanal hareketlerle sonuçlanır. Akabe Körfezi, Lut Gölü, Taberiye Gölü ve Hula havzalarını oluşturan bir dizi çöküntüye veya çek-ayır havzalarına katkıda bulunan dönüşümün güney kesiminde bir genişleme bileşeni de mevcuttur. Kısalmanın bir bileşeni Lübnan sınırlayıcı virajı etkileyerek Bikâ Vadisi'nin her iki yanında yükselmeye yol açar. Fay sisteminin en kuzeyinde, Ghab çek-ayır havzasını oluşturan yerel bir transgerilim vardır.

<span class="mw-page-title-main">1872 Amik depremi</span> 1872de Antakyada meydana gelen bir deprem

1872 Amik depremi veya 1872 Antakya depremi, 3 Nisan 1872 tarihinde merkez üssü Osmanlı İmparatorluğu'na bağlı Halep Vilayeti sınırları içindeki Amik Ovası'nda 7.2 Ms büyüklüğünde meydana gelen deprem. Deprem katalogları, yüzey dalgası büyüklüğünü 7.2 Ms  ve Mercalli şiddet ölçeği derecelendirmesi XI (Felaket) olarak yerleştirir. Deprem Amik Ovası boyunca yerleşim birimlerinde yıkıma yol açtı ve 1800'den fazla kişi hayatını kaybetti.

<span class="mw-page-title-main">1170 Suriye depremi</span> Suriyeyi vuran en büyük depremlerden biri. 29 Haziran 1170 sabahı erken saatlerde meydana geldi.

1170 Suriye depremi, Suriye'yi vuran en büyük depremlerden biriydi. 29 Haziran 1170 sabahı erken saatlerde meydana geldi. 1138 Halep depreminden başlayarak, 1157 Hama, 1170 ve 1202 Suriye olaylarıyla devam eden, Ölü Deniz Transform Fayı boyunca güneye doğru yayılan bir dizi büyük depremin parçasını oluşturdu. Moment büyüklüğü ölçeğinde tahmini büyüklük 7,7'dir ve Mercalli yoğunluk ölçeğinde maksimum X yoğunluğu vardır.

<span class="mw-page-title-main">1856 Girit depremi</span> Ege Denizinde yaşanan bir deprem

1856 Kandiye depremi veya Rodos depremi olarak da bilinen 1856 Girit depremi, 12 Ekim sabahında yerel saatle 02.45'te meydana gelen bir depremdir. Mercalli şiddet ölçeğinde merkez üssünde XI(Aşırı) veya XII(afetsel) seviyesine ulaşan bu son derece yıkıcı deprem, Helen yayı adı verilen bir tektonik alan üzerinde meydana gelmiş olup yaklaşık 61 ile 100 kilometre derinliğinde Richter ölçeğinde tahmini olarak 7,7 Mw  ile 8,3 Mw  büyüklüğündeydi.

<span class="mw-page-title-main">Plaka içi deprem</span> plaka içinde oluşan deprem

Plaka içi deprem terimi, bir tektonik plakanın iç kısımlarında meydana gelen çeşitli depremleri ifade eder; bu, tektonik bir plakanın sınırında meydana gelen bir levhalar arası depremin tersidir. Plaka içi depremler, özellikle mikro plakalarda meydana geldiğinde genellikle "katman içi depremler" olarak adlandırılır.

Mega bindirmeli depremler, bir tektonik plakanın diğerinin altına doğru zorlandığı yakınsak plaka sınırlarında meydana gelir. Depremler, iki plaka arasındaki teması oluşturan bindirme fayı boyunca yaşanan kaymadan ötürü kaynaklanır. Bu levhalar arası depremler, 9.0'ı geçebilen moment büyüklükleri (Mw) ile gezegenin en güçlü depremleridir. 1900'den bu yana, büyüklüğü 9.0 veya daha büyük olan tüm depremler, mega bindirmeli depremlerdir.

<span class="mw-page-title-main">1668 Şantung depremi</span> Çinin Şantung eyaletinde Qing Hanedanlığı döneminde 25 Temmuz 1668de meydana gelen 8,5 büyüklüğündeki deprem

1668 Şantung Depremi veya Büyük Tancheng Depremi, 25 Temmuz 1668 tarihinde Doğu Çin'de, bugünkü Şantung eyaleti'nde gerçekleşen çok şiddetli bir depremdi. Dünya'nın büyük depremleri arasında sayılan bu deprem, Çin coğrafyasının en büyük depremlerinden biri olarak tarihe geçmiştir ve 1668 yılında Dünya'ın çeşitli yerlerinde gerçekleşen 8 Richter ölçeğindeki deprem felaketlerinden birisidir. Tahmini büyüklüğü 8,5 Ms ve Mercalli şiddet ölçeğinde XII'ydi. Deprem, bölgede yıkıcı bir etki yarattı; merkez üssünden 1.000 km'ye kadar hasara, birkaç yüz kilometre içinde ise ciddi hasara neden oldu ve 43.000 ila 50.000 insanın ölümüne neden oldu. Çin tarihinin en yıkıcı depremlerinden biri olarak kabul ediliyor. Deprem odağı Linyi'nin hemen kuzeydoğusundaydı. Bu deprem, Doğu Çin'de bilinen en güçlü depremdir, Çin'de bilinen en güçlü depremlerden biridir ve karada meydana gelen en güçlü depremlerden biridir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.