İçeriğe atla

8. yüzyıl Müslüman tarihinin zaman çizelgesi

Bu, 701'den 800'e (h.81 - h. 184) İslam dünyasında meydana gelen büyük olayların bir zaman çizelgesidir.

İslam tarihinin zaman çizelgesi: 6. | 7. | 8. | 9. | 10. | 11. | 12.| 13. | 14. | 15. | 16. | 17. | 18. | 19.| 20. | 21. yüzyıl

Sekizinci yüzyıl (M.701–800 /H. 81–184)

  • 701: İbnü'l-Eş'as'ın Irak'taki isyanı, Deyrü’l-cemâcim muharebesi.[1]
  • 703: Şii İslam'ın 6. İmamı Cafer el-Sadık doğdu.
  • 705: Abdülmelik bin Mervan'ın ölümü. I. Velid'in Emevi Halifesi olması.
  • 711: İspanya'nın Tarık bin Ziyad, Maveraünnehir'in Kuteybe bin Muslim tarafından fethi.
  • 712: Sind'in Muhammed bin Kasım tarafından fethi
  • 713: 4. Şii İmamı Ali bin Hüseyin zehirlendi ve öldürüldü. Muhammed el-Bakır İmam olur. Multan'ın fethi.
  • 715: I. Velid'in ölümü, I. Süleyman bin Abdülmelik Emevi Halifesi oldu.
  • 717: Konstanopolis kuşatmasının başlangıcı. I. Süleyman'ın ölümü. II. Ömer, Emevi Halifesi olur.
  • 718 2. Kuşatmanın sona ermesi.
  • 720: Ömer II. II. Yezid Emevi Halifesi olur.
  • 721: Kül Çor yönetimi altında Maveraünnehir'e ilk Türkeş işgali.
  • 724: II. Yezid öldü yerine II. Hişam Emevi Halifesi olur. Türkeş Susuzluk Günü (Yevm'ül-ataş)'nde Müslim bin Sa'id el-Kilabi'yi yendi.
  • 725: Müslümanlar Fransa'da Nîmes'e kadar geldi
  • 729: Eşres bin Abdullah el-Sülemi'nin yönetimindeki Horasan ordusu, Baykand Muharebesi'nde Teşrin'e karşı küçük bir zafer kazandı ve Buhara'yı kurtardı. Geri çekilen Türkeş, Kamarja Kuşatmasına girişti.
  • 730: Hazarlar İran'ın kuzeybatısını işgal etti ve Erdebil Savaşı'nda Emevi güçlerini yendi, Arap valisi Cerrah bin Abdullah el-Hakemi'yi[2] öldürdü ve o bölgeyi işgal ettiler.
  • 731: Horasandaki Arap ordusu Türkeş'e karşı Dar Geçit Muharebesi'nde korkunç kayıplar uğrar. 20.000 Irak askeri kayıpları telafi etmek için Horasan'a gönderildi.
  • 732: Fransa'da Puvatya Muharebesi.
  • 734: Horasan'da Haris bin Süreyc'ın isyanı patlak verdi.
  • 735: Esed bin Abdullah el-Kasri Horasan'a geldi ve Haris'in isyanını bastırır.
  • 737: Müslümanlar Fransa'da Avignon'dan geriye doğru çekilmeye başlamışlardır.
  • 737: Haristan Savaşı'nda, Esed bin Abdullah el-Kasri Horasan'ın Türkeşlerden geri aldı.
  • 740: Zeyd bin Ali'nin liderliğinde Zeydi İsyanı. Kuzey Afrika'da Berberi isyanı. Soylular Savaşı. Bizanslılara karşı Akroinon Muharebesi.
  • 741: Kuzey Afrika'da Bakdura Muharebesi.
  • 742: Kayrevan'da Müslüman hakimiyeti yeniden sağlandı.
  • 743: Muhammed el-Bakır zehirlendi. Cafer es-Sadık İmam oldu. Hişam'ın öldü yerine II. Velid, Emevi Halifesi oldu. Yahya bin Zeyd döneminde Horasan'da Şii isyanı.
  • 744: III. Yezid Emevi Halifesi olur ve aynı yıl ölür. İbrahim Emevi Halifesi olur ve aynı yıl tahtan indirilir. Ayn el Curr Muharebesi. II. Mervan Emevi Halifesi olur.
  • 745: Şii 7. İmam Musa el-Kazım doğdu. (İsmail bin Cafer, İsmaili Şia'ya göre 7.) Kufe ve Musul, Hariciler tarafından işgal edildi.
  • 746: Kufe ve Musul II. Mervan tarafından işgal edildi.
  • 747: Horasan'da Ebu Müslim'in isyanı patlak verdi
  • 748: Rey Muharebesi.
  • 749: İsfahan Muharebesi ve Nihavend Muharebesi. Kufe'nin Abbasiler tarafından ele geçirilmesi. Seffah, Kufe'de Abbasi Halifesi olur.
  • 750: Zap suyu Savaşı. Şam'ın düşüşü. Emevilerin sonu.
  • 751: Abbasiler tarafından Vasıt'ın fethi. Ebu Seleme'nin öldürülmesi.
  • 751: Talas Savaşı'nda Abbasi orduları Çin'in Tang Hanedanı'nı yendi.
  • 754: Seffah'ın ölümü. Mansur'un halife olması. Mansur'un amcası Abdullah bin Ali'nin isyanı.
  • 755: Ebu Müslim'in öldürülmesi. Horasan'da Sinbad isyanı.
  • 756: I. Abdurrahman İspanya'da Endülüs Emevi devletini kurdu.
  • 758: Ras Tarhan'ın kontrolündeki Hazar ordusu Azerbaycan ve Arran'ın bazı bölgelerini işgal etti.
  • 759: Abbasîlerin Tataristan'ı fethi.
  • 762: Muhammed el-Nefs el-Zakiyye'nin isyanı.
  • 763: Bağdat'ın kuruluşu. İspanya'da Abbasîlerin yenilgisi.
  • 765: Şii'nin 6 imamı olan Cafer el-Sadık zehirlendi. Musa el-Kazım İmam oldu.
  • 766: Orta Asya'da Sayram Nesturileri alındı.
  • 767: İbn Madrar tarafından Sicilmase'da bir Harici devleti kuruldu.
  • 770: 8.imam Ali er-Rıza doğdu
  • 772: Kuzey Afrika'da Janbi Muharebesi. Rüstemiler Devleti Fas'ta kuruldu.
  • 775: Abbasi Halifesi El-Mansur öldü yerine Mehdi'nin geçti.
  • 777: İspanya'da Zaragoza Kuşatması.
  • 782: Harun Reşid Bizanslılara karşı büyük bir sefere önderlik eder ve Kalkedon'a kadar geldi.
  • 785: Halife Mehdi'nin ölümü. Hâdî halife oldu.
  • 786: Mekke'deki ehli Ali isyanı Fakh Savaşı'nda bastırıldı.
  • 786: Hadi'nin ölümü. Harun el-Reşid'in halife olması.
  • 788: Mağripte İdrisi devleti kuruldu. I. Abdurrahman'ın ölümü ve I. Hişam'ın halife olması.
  • 792: Güney Fransa'nın işgali.
  • 796: Hişam'ın İspanya'da ölümü; I. Hakem halife oldu.
  • 799: Hazarlar tarafından bir yenilgi.
  • 800: Musa el-Kazım, Harun Reşid'in hapishanesinde zehirlendi. Ali er-Rıza İmam oldu. Ağlabiler Kuzey Afrika'da kurulmuştur.

Kaynakça

  1. ^ "DEYRÜLCEMÂCİM - TDV İslâm Ansiklopedisi". islamansiklopedisi.org.tr (İngilizce). 18 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2020. 
  2. ^ "CERRÂH b. ABDULLAH - TDV İslâm Ansiklopedisi". islamansiklopedisi.org.tr (İngilizce). 22 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2020. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Emevîler</span> İslam tarihinin ikinci hâlifeliği (661–750)

Emevîler ya da Emevîler Hilâfeti, Dört Halife Dönemi'nden (632-661) sonra kurulan Müslüman Arap devleti. Ali bin Ebu Talib'in 661'de öldürülmesinden sonra başa geçen Emevîler, 750'de Abbâsîler tarafından yıkılıncaya kadar hüküm sürdüler. Başkenti Şam olan devlet, en geniş sınırlarına Halife Hişâm bin Abdülmelik döneminde sahip oldu. Devletin sınırları Kuzey Afrika, Endülüs, Güney Galya, Mâverâünnehir ve Sind'in fethedilmesiyle doğuda Afganistan'a batıda ise Güney Fransa'ya kadar ulaşmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Zeynelâbidîn</span> Alinin torunu, Muhammedin torununun oğlu

Zeynelâbidîn, Ali bin Hüseyin veya Ali el-Asgar, İslam peygamberi Muhammed'in torunu olan Hüseyin'in oğullarından biridir. Annesi ise İran'ın fethinden sonra Müslüman olup, Hüseyin ile evlenen son Sasani İmparatoru III. Yezdigirt'in kızı olan Sasani-Pers prensesi Şehri Bânû Gazele'dir. İsnâaşeriyye’nin dördüncü ve İsmâiliyye’nin üçüncü imamı kabul edilir, tâbiîndendir.

<span class="mw-page-title-main">Ali er-Rızâ</span>

Ali er-Rıza,, tam ismi Ali bin Musa ibn-i Cafer, İslâm Peygamberi Muhammed'in yedinci göbekten torunudur. Şiîliğin İsnâaşerîyye mezhebinde ve onun kolları olan Câferîlik ile Alevîlik'te "Sekizinci İmâm" olarak yer alan "Ali er-Rıza" Mûsâ el-Kâzım'nın oğludur.

<span class="mw-page-title-main">II. Mervân</span>

II. Mervan, tam adı Mervan bin Muhammed bin Mervan, on dördüncü ve son Emeviler halifesiydi (744-750).

<span class="mw-page-title-main">İbrahim bin Velîd</span> Emevi halifesi

İbrahim bin Velid, 13. Emevi halifesidir. I. Velîd 'in oğludur. Kardeşi III. Yezid'i takiben 744 yılında Emevi halifesi olmuş ama sadece iki ay bu görevde kalabilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">I. Mervân</span> Emevilerin dördüncü halifesi (623-685)

I. Mervan, Emevîlerin dördüncü halifesi. Emeviler halifeliğine 684'te II. Muaviye'nin halifelikten feragat etmesinden sonra geçmiştir. I. Mervan'ın halife olmasıyla Emeviler hanedanın iktidar gücü Ebu Süfyan kolundan "Hakam bin Vail" koluna geçmiştir; Ebu Süfyan ve Hakam bin Vail, Emevîlerin ismini aldığı Ümeyye'nın torunlarıdır. Hakam da Osman bin Affan'ın birinci derece kuzenidir. Dokuz ay süren halifeliği, önce diğer Emevilere karşı iç savaşla geçmiş ve bunda başarı sağlamıştır. Sonra Hicaz'da isyan etmiş ve kendi halifeliğini ilan etmiş olan Abdullah bin Zübeyr'i halife kabul etmiş olan güney Suriye ve Mısır'ı eline geçirmiştir. Fakat Mervan 685'te öldüğünde Abdullah bin Zübeyr hâlâ Irak ve Hicaz'da halife olarak kabul edilmekteydi.

<span class="mw-page-title-main">Abdülmelik</span> 5. Emevi halifesi

Abdülmelik, Nisan 685'ten ölümüne kadar Emeviler'in beşinci halifesi.

<span class="mw-page-title-main">Hişâm bin Abdülmelik</span> 10. Emevi halifesi

Hişâm bin Abdülmelik, onuncu Emevî halifesidir. Kardeşi halife II. Yezîd 724'te öldüğü zaman halife olmuş ve 18 yıllık uzun bir halifelikten sonra 6 Şubat 743'te ölmüş, yerini II. Velîd olarak anılan kardeşinin oğlu Velîd bin Yezîd bin Abdülmelik'e bırakmıştır.

<span class="mw-page-title-main">III. Yezîd</span>

III. Yezîd veya Yezid bin Velid, on birinci Emeviler halifesi. Amcasının oğlu olan halife II. Velid'in, kendinin de liderlerden biri olarak katıldığı bir komplo ile öldürülmesi üzerine 15 Nisan 744'te halife oldu. Çok zayıf, naif ve hastalıklı bir tabiatlı olarak - El Nakıs (zayıf) - adıyla tarihlere geçmiştir. Altı ay iki gün süren halifelik yaptıktan sonra Ekim 744'te beyin tümörü dolayısıyla eceliyle öldü.

<span class="mw-page-title-main">II. Velîd</span> 11. Emevi halifesi

II. Velid veya Velid bin Yezid, on birinci Emeviler halifesidir. Amcası olan halife Hişam bin Abdülmelik'in 743de ölmesi üzerine halife olmuştur. 743 ile 744 yıllarında iki ay yirmi gün süren çok kısa bir dönem halifelik yaptıktan sonra şimdi Ürdün'de bulunan bir kale etrafında yapılan bir savaşta ölmüştür. Yerine halife olarak kuzeni III. Yezid geçmiştir ve o da çok kısa bir dönem halifelik yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Seffâh</span> İlk Abbasi halifesi

Seffah veya Ebü'l-Abbas Seffah, Emevî hanedanının yıkılmasına neden olup Abbâsîler devletinin kurulmasıyla 750-754 döneminde ilk Abbâsî hâlifesi olarak hüküm sürmüştür. "Seffah" kendine verilen bir lakap olup Arapçada "kan dökücü" anlamına gelmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Ebû Müslim Horasânî</span> Abbasi ihtilâlinin komutanı

Ebû Müslim Abdurrahman bin Müslim El-Horasanî, asıl adı Abdurrahman'dır. Ebû Müslim künyesi ile tanınmış bir Müslüman siyasetçidir. Ebu Müslim, 718 veya 719 yılında, Kürt Rewandi aşiretinin yerleşim alanlarından olup Azerbaycan tarafında kalan Mawit köyünde dünyaya gelmiştir. İbnul Esîr, Ebû Müslim'in nazik, cesur, ileri görüşlü, akıllı, tedbirli, mahir kişilikli biri olduğunu belirtmiştir. İran araştırmacılarından Hüseyin Yûsufî, Ebû Müslim'in fizîkî özelliklerini; kısa boylu, esmer tenli, uzun saçlı; mizacını ise iyiliksever, hiçbir zaman şaka yapmayan biri olarak anlatır. Ebû Müslim'e, Emevî Devleti’nin devrilmesinde ve Abbasîlerin hilafetinin başlanmasında oynadığı rol nedeniyle “Nâkilü’d-devle, Sâhibü’d-devle ve Nafizü’d-devle, ” unvanları verilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Mansûr</span> 2. Abbâsî hâlifesi (s. 754–775)

Mansûr ikinci Abbasi halifesidir. 754 ile 775 yılları arasında halifelik yaptı.

Bu maddede, MS 601 ila MS 700 tarihleri arasında İslam tarihindeki önemli olaylar zaman çizelgesi olarak gösterilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Abdullah bin Muâviye</span>

Ebû Abdillâh Ca'fer b. Ebî Tâlib b. Abdilmuttalib el-Hâşimî, Üçüncü Fitne sırasında Kufe'de ve daha sonra İran'da Emevi Halifeliğine karşı bir isyana öncülük eden bir Alioğlu lideriydi.

Bu sayfada, 680'lerde Emevi Halifeliği'nde yaşanan olaylar yer alıyor.

Bu sayfada, 700'lerde Emevi Halifeliği'nde yaşanan olaylar yer alıyor.

Bu sayfada, 740'larda Emevi Halifeliği'nde yaşanan olaylar yer alıyor.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.