İçeriğe atla

762

Binyıllar: 1. binyıl
Yüzyıllar:
Onyıllar:
  • 740'lar
  • 750'ler
  • 760'lar
  • 770'ler
  • 780'ler
Yıllar:
Çeşitli takvimlerde 762
Miladi762
DCCLXII
Ab urbe condita1515
Asur5512
BahâîMÖ 1082 – MÖ 1081
Bengal169
Berberi1712
Birmanya124
Bizans6270 – 6271
Budist1306
Discordian1928
Ermeni211
ԹՎ ՄԺԱ
Etiyopya754 – 755
Fransız cumhuriyetçiMÖ 1030 – MÖ 1029
Hicrî144 – 145
Hint
 - Kali Yuga3863 – 3864
 - Shaka Samvat684 – 685
 - Vikram Samvat818 – 819
Holosen takvimi10762
İbrani4522 – 4523
İran140 – 1 BP – MÖ 141 BP
JucheMÖ 1149
Kıpti478 – 479
Kore3095
Tayland güneş1305

Olaylar

Doğumlar

Ölümler

  • İmparator Xuanzong, Çin'in Tang Hanedanı'nın yedinci imparatoru (d. 685)
  • Li Bai, Tang dönemi'nde yaşamış Çinli şair (d. 701)
  • Muhammed en-Nefsüzzekiyye, Abbasiler'e karşı Medine'de başlatılan isyanın lideri

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Tang Hanedanı</span> 618-907 yılları arasında Çinde hüküm sürmüş bir hanedanlık

Tang Hanedanı, Sui Hanedanı'nın ardından Çin'e hüküm sürmüş hanedandır. 618'de Li Shimin, Sui Hanedanı'nı devirerek Tang Hanedanı'nı kurdu. Li Shimin daha çok Tang Hanedanı'nın kurucusu İmparator Taizong olarak bilinir. Çin imparatorlarının en ünlülerinden biridir. Tang Hanedanı döneminde Çin'in komşularının üzerinde çok büyük etkisi vardı ve birçok komşu krallıkları vergiye bağlamıştı. Bununla birlikte Göktürk Kağanlığı 659 yılında, İkinci Doğu Göktürk Kağanlığı ise 744 yılında Tang Hanedanı'nın egemenliği altına girmiştir. Yaklaşık 300 yıl yönetimde kalan Tang Hanedanı zamanında Han Hanedanı'ndan bile daha parlak bir dönem yaşandı. Bu dönemde imparatorluk toprakları genişletildi; değişik ırk, kültür ve dinlerden halklarla ilişkiler kuruldu ve sonradan Batılı toplumları şaşkınlığa uğratacak bir yönetim sistemi kuruldu. Bazı kaynaklarda Tang Hanedanı'nın Çinleşmiş Türk-Tabgaç kökenli olduğu geçmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Göktürkler</span> Tarihi Türk halkı

Göktürkler veya Kök Türkler, Orta Çağ'da Orta Asya'da göçebe bir Türk halkları konfederasyonuydu. Bumin Kağan'ın önderliğindeki Göktürkler, geleceğin coğrafi konumunu, kültürünü, hakim inançlarını ve geleceğini şekillendirecek birçok göçebe hanedanlıklarından biri olan Göktürk Kağanlığı'nı kurdular.

<span class="mw-page-title-main">Hou Jin (5 Hanedan)</span>

Hou Jin, Çin'de Beş Hanedan On Krallık döneminde Hou Tang'dan sonra Şatuolar 'ın devletidir.

A-shih-na Chieh-she-erh ya da A-shih-na Chieh-she-shuai veya Ashina Jiesheshuai, Geleneksel: 阿史那結社率 / Basit.: 阿史那结社率 , Pinyin: āshǐnà jiēshèshuai, Wade-Giles: ashihna chieh-she-shuai, Orta Çağ Çincesi: (Guangyun): ʔɑ-ʃĭə˥-nɑ˩ kiet-ʑĭa˥-ʃĭuĕt, d. ? - ö. 19 Mayıs 639), Doğu Göktürk Kağanlığında Aşina ailesinin mensuplarından ve Çin Tang Hanedanında Chunglangchiang lığa kadar yükseltilen Fan-chiang lardandır. Şipi Kağan'ın oğullarından olup "Tuli Kağan" unvanını kullanan Ashina Shihpopi 'nin kardeşidir. Türk tarihçiliğinde, ilk kez Nihal Atsız tarafından kullanılan Kürşad adıyla bilinmektedir.

Şipi Kağan, Serbi Kağan veya Sibir Kağan 609-619 tarihleri arasında kağanlık yapan Doğu Göktürk Kağanlığı hükümdarıdır. Yami Kağan'ın oğullarındandır.

<span class="mw-page-title-main">Li Shimin</span>

Li Shimin, İmparator Taizong ya da Tai Tsung, 626-649 yılları arasında Çin imparatoru.

<span class="mw-page-title-main">An Luşan İsyanı</span> 755 yılında Çinin Tang hanedanlığına karşı ortaya çıkan geniş çaplı ayaklanma.

An Luşan İsyanı, Çin'de Tang Hanedanı döneminde, 16 Aralık 755'ten 17 Şubat 769'a kadar sürmüş, büyük toplumsal kargaşa ve huzursuzluk ortamına neden olan ayaklanma General An Luşan'ın Kuzey Çin'de kendi imparatorluğunu ilan etmesiyle başladı. An Luşan Yan Hanedanlığını kurarak ayaklanmayı ilan etti. Onun kendi oğlu tarafından öldürülmesiyle vekili ve yol arkadaşı Shi Sming ve oğlu mücadelesini devraldı ve devam ettirdiler. İsyan üç Tang imparatoru döneminde devam etti. Tang hanedanına sadık aileler ve onların karşısında yer alan aileler ile isyan büyüdü. An Luşan Arap, Göktürk ve Sogdluları da etkileyerek kendi saflarına çekti. İsyan sonrası büyük bir kargaşaya, dev kayıplara ve geniş bir sahada yıkıma neden oldu. Tang Hanedanı zayıfladı ve batı Çin üzerindeki hakimiyetini kaybetti. 742 yılı başlarında, Asya 13 yıl süren bir kaos dönemindeydi. Bölgedeki imparatorlar büyük ayaklanma, devrim, hanedan değişikleriyle çalkalanıyordu. Bu yılda doğu steplerinde Türk-Sogd etkisiyle 744 yılında Uygur Kağanlığı kuruldu. Bu İpek Yolunu kullanan tacirler ve gezginler aracılığıyla samimi ilişkiler arttı. Abbasiler Horasan'da başlattıkları isyan sonucunda Emeviler'e son vermiş ve Abbasi Halifeliğini kurmuşlardı. Batıda genişlemek isteyen Tang hanedanlığı müslüman Araplar ve Karluk Türkleriyle Talas Muharebesi'ne girmiş ve muharebeyi kaybetmişti. Bu arada güneyde Nanzo Krallığına karşı yapılan sefer etkisiz olmuştu. Aynı zamanlarda Tibet üzerine yapılan sefer görece daha başarılı olmuştu, bu sefer ile Tibetlilerin orta Asya toprakları ele geçirildi. 755 yılında Tibet imparatorunun suikasta uğramasıyla Tang imparatorluğu zaferini sağlamlaştırdı. Bu arada Türk bir general imparatorluk içerisinde güçlü bir pozisyona gelmişti.

İl ya da İllig Kağan, Pinyin: xiélì kěhàn, Wade-Giles: hsieh-li k'o-han, Baghatur Shad, kişisel adları; Ashina Duobi/To-pi, 621-630 yılları arasında kağanlık yapan Doğu Göktürk Kağanlığı’ nın son hükümdarıdır. Yami Kağan' ın oğludur.

Çebi Kağan, Çin kaynaklarında kişisel adı Aşina Hubo, hükümdar adı ise Yiçü Çebi Kağan (乙注車鼻可汗/乙注车鼻可汗)'dır. Seyanto Kağanlığı'nın dağılmasının ardından "Doğu Türklerinin Kağanı" iddiasıyla ortaya çıkan Türk devlet adamıdır. Dağılan Göktürk Devleti'nden kalan toprakların doğusunda kısa bir süre de olsa Doğu Türk Kağanlığı'nı yeniden kurumsallaştırmaya çalışmıştır. Tang Hanedanı'na bağlı Gao Kan komutasındaki birliklerin MS 650'de Çebi'nin ordularını mağlup etmesiyle bu amacını gerçekleştirememiştir.

Şetu İl-Kullıg Şad Bağa İşbara Kağan ya da kısaca İl-Kullıg İşbara Kağan (Eski Türkçe: , işbara kağan, 沙缽略可汗/沙钵略可汗, Pinyin: shābōlüè kěhàn, Wade-Giles: sha-po-lüeh k'o-han, kişisel adı Kullıg, Batı Göktürk Kağanlığı hükümdarı. Kağan olmadan önce "kudret sahibi, malik" anlamındaki Kullıg adını kullanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Tang'ın Batı Türklerine seferi</span>

Tang'ın Batı Türklerine Seferi, Çin kaynaklarında Batı Tujue olarak bilinen Batı Göktürk Kağanlığı topraklarına 7. yüzyılda Tang Hanedanı tarafından düzenlenen seferdir. Tang Hanedanlığı, henüz sefere karar kılmadan önce; Doğu ve Batı Göktürk devletleri arasındaki rekabetten yararlanarak; bu iki devletin gücünü ciddi şekilde zayıflatmıştır. İmparator Taizong, Çin ordusunu Göktürklerin batı kanadında bulunan topraklar olan; 640'ta Karahoca, 644'te Karaşehir ve 648'de Kuçar'a sevk etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Tang'ın Doğu Türklerine seferi</span>

Tang Hanedanlığı tarafından tehdit olarak algılanan İllig Kağan'a karşı; Seyanto Hanlığı ile kurulan ittifak ordusuyla Doğu Göktürk Kağanlığı üzerine yönelen askerî seferdir.

Tang'ın Sir-Tarduş Seferi, Tang imparatoru Li Şimin'in 641'de Sir-Tarduşlar'a düzenlediği seferdir.

Yinçü Kağan, kişisel adı Inan ya da İnan, tam hükümdarlık adı Yinçü Bilge Kağan, Orta Asya bozkırlarının kuzeyinde hüküm süren bir Sir-Tartuş kağanıdır. Kendini, yıkılan Doğu Göktürk Kağanlığı'nın vârisi olarak görmüştür.

Bayırku seferi, Kapgan Kağan'ın Dokuz Oğuzlardan Bayırkular üzerine düzenlediği ve zaferle sonuçlandırdığı son seferidir.

Ming Şa Savaşı, 17 Ocak 707 tarihinde Kapgan Kağan komutasındaki Göktürk ordusu ile Çaça Sengün komutasındaki Tang ordusu arasında gerçekleşmiş bir savaştır.

Tang'ın Karaşehir seferi ya da Çin kaynaklarında bilinen adıyla Yanki, Batı Göktürk Kağanlığı'nın bir derebeyi olan ve Tarım Havzası'ndaki Sincan'da konumlanmış olan Karaşehir Budist Krallığı'na karşı Tang hanedanı Li Şimin'in düzenlediği askerî seferdir. İlk sefer, 644'te Tang ordu komutanı ve Anksi Protekratlığı'nın muhafızı Guo Şiaoke tarafından düzenlenmiş, bu muharebede Batı Göktürkleri ile ittifak hâlinde olan bu vaha devletçiği Tang ordusuna mağlup olmuştur. Bunun sonucunda, Karaşehir Tang Hanedanlığı himayesine girmiştir. İkinci sefer ise, 648'de Tang generali Ashina She'er tarafından komşu krallık olan Kuçar'ya düzenlenen harekâtın bir parçası olarak gerçekleştirilmiştir.

Tang'ın Karahoca seferi ya da Çin kaynaklarında bilinen adıyla Gaochang, 640'ta Tang Hanedanlığı imparatoru Li Şimin'in emriyle Tarım Havzası'ndaki Karahoca vaha devletçiğine düzenlenen askerî harekâttır. Sincan bölgesindeki Turfan üzerinde kurulu bir vaha devletçiği olan Karahoca, Batı Göktürk Kağanlığı ile kurduğu ittifak uyarınca Göktürk askerleri tarafından korunmaktaydı. Ancak, Tang güçlerinin devletçiğe ulaşmasıyla Göktürk askerleri geri çekildi ve Karahoca'nın kralı Tang'a teslim oldu. Böylece, Karahoca Tang Hanedanlığı'nın himayesi altına girdi.

<span class="mw-page-title-main">Gaozu (Tang)</span> Tang Hanedanı kurucusu ve ilk imparatoru

İmparator Gaozu veya asıl adıyla Li Yuan, Tang Hanedanı'nın kurucusu ve ilk imparatorudur. Saltanatı MS 618'den 626 yılına kadar sürmüştür.