710'larda Emevîler
| 710'larda Emevîler | |
| ◀ | 700'ler | 710'lar | 720'ler | 730'lar | 740'lar | 750'ler | |
Bu sayfada, 710'larda Emevi Halifeliği'nde yaşanan olaylar yer alıyor.
Halife
- I. Velîd (715'e kadar)
- Süleyman bin Abdülmelik (715 – 717)
- Ömer bin Abdülazîz (717'den sonra)
Olaylar
710
- Kuteybe bin Müslim komutasındaki Emevi kuvvetleri Harezm ve Semerkant'ı (günümüzde Özbekistan) fethetti.
- Emevi kuvvetleri Tanca'yı fethetti. Bu ileride başlayacak İberya fetihlerinin ilk adımıdır.
711
- 26 Nisan- Tarık bin Ziyad, Berberilerden oluşan bir orduyla sonradan adıyla anılan Cebelitarık (Jabal Tariq) dağının eteklerinde İber yarımadasına çıktı. Yaygın efsaneye göre de İber kıyılarında ordunun tüm gemilerini yaktırmıştır.[a][1]
- 19 Temmuz - Guadalete Muharebesi: Tarık bin Ziyad komutasındaki Endülüs Emevi kuvvetleri Rodrigo komutasındaki Vizigot kuvvetlerini Cadiz yakınlarında yendi. Rodrigo muharebede öldü. İspanya'da Arap-İslam egemenliğinin uzun yıllar sürecek olan hakimiyetinin temelini atıldı.[2][3]
712
- Semerkand alındı.
- Anadolu'da Amasya ve çevresi alındı.
- Tarık bin Ziyad Toledo (Tuleytula) ve Córdoba (Kurtuba)'yı aldı. Toledo'da Musa bin Nusayr'ın ordusuyla buluşan Tarık, emirlerini dinlemediği gerekçesiyle askerin önünde Musa bin Nusayr tarafından azarlandı.
713
- Abdülaziz bin Musa, Murcia'daki üssünden güneydoğu İberya'yı ele geçiren Vizigot Kontu Theodemir'in (veya Tudmir) güçlerini yendi. Theodemir daha sonra topraklarının Emevi yönetimi altında özerk devlet haline getirildiği koşullu bir teslimiyet imzaladı.
- Halife I. Velid'in oğlu Abbas bin Velid komutasındaki Emevi ordusu, Pisidya'daki (bugünkü Türkiye) Antakya'yı yağmaladılar ve şehir bir daha asla toparlanamadı.
714
- Kafkasya bölgesinde Derbend alındı.
- Irak valisi Haccac bin Yusuf, 20 yıllık bir yönetimden sonra Vasit'te öldü. Zalimliği yanında Arapça yazıya harekeyi icat etmesiyle de bilinirdi.
- Emevi kuvvetleri Ebro Nehri vadisine baskın düzenleyerek Zaragoza'yı aldı . Musa bin Nusayr, başkenti Sevilla olan Endülüs'ün valisi oldu.
- Septimania'da (Güney Fransa), Rodrik karşıtı yerel Vizigot soylularına Prens Theodemir'inkine benzer barış koşulları teklif edildi ve Emevi egemenliğini kabul ettiler. Diğer Vizigotlar isyan eder ve Ardo'yu kral ilan ettiler.
- Endülüs fatihleri Musa bin Nusayr ve Tarık bin Ziyad başkent Şam'a getirildi. Tüm savaş ganimetleri ve rütbeleri geri alındı.
715
- Kuteybe bin Müslim, doğuda Kaşgar'a kadar ulaşarak Çinlilerle anlaşma imzaladı. Bu yıl halife I. Velîd'in ölmesiyle Horasan fetihleri durdu.
- Halife I. Velîd öldü. Yerine oğlu Süleyman bin Abdülmelik halife oldu. İlk iş olarak Haccac ve ona yakın olan tüm valileri görevden alarak ezalandırmaya başladı.
- Abdülaziz bin Musa, Endülüs'ün ilk valisi oldu ve Kral Rodrik'in dul eşi Egilona ile evlendi. Sevilla'yı başkenti yaptı.
717
- Aksu Muharebesi: Emeviler, Çinliler karşısında bozguna uğradı. Çok sayıda esir bırakarak geri çekildiler.
- Konstantinopolis Kuşatması (717-718)
- Hürr bin Abdurrahman es-Sakafi, Got Septimanyası'na (Güney Fransa) ilk askeri seferlerini başlattı.
- Süleyman bin Abdülmelik öldü. Yerine veliaht tayin ettiği Ömer bin Abdülazîz geçti.
718
719
- 4. Endülüs valisi Samh bin Malik el-Havlani, valilik merkezini Sevilla'dan Kurtuba'ya taşıdı. Barselona ve Narbonne fethedildi.
Doğanlar
711
- Salih bin Ali, Abbâsî devlet adamı (ö. 769)
712
- Mâlik bin Enes, hukukçu, mezhep kurucusu (ö. 795)
714
- Mansûr, ikinci Abbasi halifesi (ö. 775)
718
- Ebû Müslim Horasânî, Emevi karşıtı isyancı (ö. 755)
- Halil ibn Ahmed el-Ferahidi, dil ve edebiyat alimi (ö. 786)
719
- İsmail bin Ca'fer es-Sâdık, Şii imam (ö. 755)
Ölenler
713
- Zeynelâbidîn, Şii imamı (d. 659)
714
- Haccâc bin Yûsuf es-Sekafî, vali (d. 661)
715
- I. Velîd, altıncı Emevi halifesi (d. 668)
- İbrahim en-Nehaî, alim (d. 668)
- Kuteybe bin Müslim, Horasan valisi (d. 669)
- Muhammed bin Kasım es-Sekafî, ordu komutanı (d. 691)
- Muhammed bin Yûsuf es-Sekafî, vali (d. ?)
- Said bin el-Müseyyeb, alim (d. 637)
Not
- ^ Ṭāriq'in korkaklığı önlemek için geldiği gemilerin yakılmasını emrettiği yönünde bir efsane vardır. Bu ilk olarak 400 yıl sonra coğrafyacı el-İdrisi tarafından dile getirilmiştir, fasc. 5 sayfa 540, c. 2 sayfa 18. Biraz daha sonra yazılmış olan Kitāb al-iktifa fī akhbār al-khulafā (Gayangos'un İspanya'daki Müslüman Hanedanlarının Tarihi adlı eserinin Ek D'sindeki İngilizce çevirisi) adlı eserde yer alan bir bölüm dışında, bu efsane başka yazarlar tarafından savunulmamıştır.
Kaynaklar
- ^ Menon, Ajay (17 Nisan 2021). "10 Interesting Facts About The Straits Of Gibraltar". Marine Insight (İngilizce). 12 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ocak 2023.
- ^ Molina 2000, s. 242.
- ^ Reilly 2009, s. 52.
