660'larda Emevîler - Turkipedia

660'larda Emevîler
660'lar
660 \| 670 \| 680 \| 690 \| ▶ \|

Bu sayfada 661 yılında kurulan Emevi Halifeliği'nde 660'dan 670'e kadar yaşanan olaylar yer alıyor.

Sonraki on yıl için: 670'lerde Emevîler

Halife

Muaviye

Olaylar

661

Temmuz - Muaviye, dördüncü halife Ali'nin ölümü üzerine vali olduğu Şam'da halifeligini ilan etti. Böylece Emeviler devleti kuruldu.
29 Temmuz - Muaviye, Kufe'de halifelik hakkından vazgeçen Hasan'dan ve Küfe halkından biat aldı.
Kufe valiliğine Mugire bin Şu'be getirildi.
Basra valisi Abdullah bin Âmir, Horasan ve Sicistan üzerine bir askeri sefer düzenledi.
Abdurrahman bin Semure, Kâbil, Belh ve Büst şehirlerini aldı.
Ukbe bin Nafi, Libya'nın doğu ve güneyine askeri sefer düzenledi.

662

Ukbe bin Nafi, Trablusgarp'ın güneyine askerî sefer düzenledi. Burada yaşayan Berberileri itaat altına alıp müslüman yaptı. Berberiler, Ukbe'nin bölgeden ayrılmasından sonra ayaklandılar. Ukbe tekrar bölgeye gelerek ayaklanmayı bastırdı.

663

Mugire, Suriye'de Haricilerle yaptığı muharebeyi kazandı.
Büsr bin Ebu Ertat, Bizans üzerine bir deniz seferi düzenleyerek İstanbul'a ulaştı. Kışı Anadolu'da geçirdi.

665

Ziyad bin Ebih, Basra valiliğine getirildi.
Mühelleb bin Ebu Sufra, Sind bölgesini aldı.
Sinan bin Seleme, Mekran bölgesini aldı.
Abbad bin Ziyad, Kandehar şehrini aldı.

666

Abdurrahman bin Semüre, Sicistan valiliğinden alınarak yerine Rebi bin Ziyad'ı tayin edildi.

667

Horasan valisi Hakem bin Amr, Semerkand'ın güneyindeki Çaganiyan bölgesini fethetti.
Mısır'dan Akdeniz'e çıkan bir Emevi donanması Sicilya'ya çıktı. Fakat adada askeri bir harekâtta bulunmayıp sadece ganimet alarak ayrıldılar.

668

Halife Muaviye'nin oğlu Yezid'in yönettiği bir ordu İstanbul kuşatması için Anadolu'ya geçti. Yezid önemli bir Bizans şehri olan Amorium'u aldı.

669

Sonbahar - Fedâle bin Ubeyd kumandasında öncü olarak gönderilen ve 668 kışını Kalkedon'da geçiren ordunun başına geçen Yezid İstanbul'u kuşattı. Kışın bastırmasıyla oluşan iaşe kıtlığı ve salgın hastalıklar gibi sebeplerle büyük zayiat verilmiş, kuşatma bu nedenle kaldırılmıştır. (bknz. Konstantinopolis Kuşatması (669))

Doğumlar

661

Haccâc bin Yûsuf es-Sekafî, vali (ö.714)

665

Ebu Ma'bed İbn Kesir, kıraat âlimi (ö. 737)

668

I. Velîd, 6. Emevi halifesi (ö. 715)
İbrahim en-Nehaî, alim (ö. 715)

669

Kuteybe bin Müslim, asker (ö. 715)
Süddî, alım (ö. 744)

Ölümler

661

Temîm ed-Dârî, sahabi

662

Habîb bin Mesleme, asker

664

Amr bin Âs, asker
Sa'd bin Ebû Vakkas, sahabi (d. 592)

665

Hafsa bint Ömer, Muhammed'in eşi (d. 605)
Zeyd bin Sabit, sahabi (d. 612)

669

Hasan bin Ali, sahabi (d. 624)

İlgili Araştırma Makaleleri

Emevîler ya da Emevîler Hilâfeti, Dört Halife Dönemi'nden (632-661) sonra kurulan Müslüman Arap devleti. Ali bin Ebu Talib'in 661'de öldürülmesinden sonra başa geçen Emevîler, 750'de Abbâsîler tarafından yıkılıncaya kadar hüküm sürdüler. Başkenti Şam olan devlet, en geniş sınırlarına Halife Hişâm bin Abdülmelik döneminde sahip oldu. Devletin sınırları Kuzey Afrika, Endülüs, Güney Galya, Mâverâünnehir ve Sind'in fethedilmesiyle doğuda Afganistan'a batıda ise Güney Fransa'ya kadar ulaşmıştır.

Muaviye bin Ebu Süfyan, İslam Devleti'nin Hasan'dan sonraki halifesi ve Emevi Hanedanı'nın kurucusudur.

Kûfe, Irak'ın Necef ilinde (muhafaza) bir şehir.

Kerbelâ Olayı veya Kerbelâ Savaşı ya da Kerbelâ katliamı, 10 Ekim 680'de, bugünkü Irak sınırları içindeki Kerbelâ şehrinde, Muhammed'in torunu Hüseyin bin Ali'ye bağlı küçük bir birlik ile Emevi halifesi I. Yezid'in ordusu arasında cereyan etmiştir. Hüseyin ve kafilesindeki herkes öldürülmüştür.

Yezîd bin Muâviye, Emevîlerin ikinci halifesi.

II. Muaviye, Emeviler'in üçüncü halifesi. Halifeliğe babası I. Yezid'in ölümünden sonra geçmiştir.

Abdullah bin Zübeyr İsyanı; Yezid'e sadakat yemin etmeyenlerin diğer bir başkanı olan Ebu Bekir'in torunu ve Peygamber'in yakın sahabilerinden Zübeyr bin Avvam'ın oğlu Abdullah bin Zübeyr'in çıkardığı isyandır.

Hucr bin Adiy veya tam adıyla Ebu Abdurrahman Hucr b. Adiy b. Muaviye b. Cebele el-Kindî el-Kufî, Ali taraftarlığından dolayı Muaviye tarafından öldürtülen kişi.

Bu listede tarihi Horasan bölgesinin Müslümanlarca fethinden sonra görev yapan valiler listelenmiştir.

Ziyâd bin Ebih', Emevîler dönemi devlet adamı.

Ebu Musa el-Eş'ari, İslam peygamberi Muhammed'in sahabisi

Abbād bin Ziyād bin Abīhi, Emevî komutanı ve devlet adamıdır. Irak valisi Ziyâd bin Ebih'in] oğlu Abbad, 673 ile 681 yılları arasında halifeler I. Muâviye ve I. Yezîd hükümdarlıklarında Sistan valisi olarak görev yaptı. Merc Rahit Muharebesi'nde Halife I. Mervân'ın ordusunda bir birliğe liderlik etti ve sonrasında Muhtar es-Sekafî'nin destekçilerine karşı savaştı. Daha sonra Abdülmelik'in oğlu ve halefi Halife I. Velîd'in ve Velid'in oğlu Abdülaziz ile halifenin kardeşi Süleyman arasındaki veraset entrikalarında rol oynadı.

Aynülverde Muharebesi Ocak 685'in başlarında Emevî ordusu ile Tövbe edenler (Tevvâbîn) arasında savaştır. Tevvâbîn, Muhammed'in bir sahabesi olan Süleyman bin Surad liderliğindeki Ali yanlısı Kufe'de, 680 yılında Emevîlere karşı ayaklanan bir gruptu. Ali yanlısı Kufeliler, Hüseyin'i Emevî halifesi I. Yezîd'e karşı ayaklanmaya çağırdılar, ancak daha sonra 680'de Kerbelâ Olayı'nda öldürüldüğünde ona yardım edemediler. Başlangıçta küçük bir yeraltı hareketi olan Tevvâbîn, Yezid'in 683'te ölümünden sonra Irak'ta yaygın bir destek gördüler. Ubeydullah bin Ziyâd komutasındaki büyük bir Emevî ordusunun Irak'a saldırı başlatmaya hazırlandığı kuzey Suriye'ye ayrılmadan kısa bir süre önce destekçilerinin çoğu tarafından terk edildiler. Resulayn'da çıkan üç gün süren savaşta küçük Tevvâbîn ordusu imha edildi ve İbn Surad da dahil olmak üzere üst düzey liderleri öldürüldü. Bununla birlikte, bu savaş, Muhtar es-Sekafî'nin daha sonraki daha başarılı hareketi için bir öncü ve motivasyon kaynağı olduğunu kanıtladı.

Cund Hums Suriye'nin Halifelik askeri eyaletlerinden biriydi.

Semüre bin Cündeb İslam peygamberi Muhammed'in bir sahabisi.

Bu sayfada, 670'li yıllarda Emevi Halifeliği'nde yaşanan olaylar yer alıyor.

Bu sayfada, 680'lerde Emevi Halifeliği'nde yaşanan olaylar yer alıyor.

Bu sayfada, 710'larda Emevi Halifeliği'nde yaşanan olaylar yer alıyor.

Büsr bin Ebu Ertat, Emeviler'in Suriye valisi (640'lar–661) ve ilk Emevi halifesi olan I. Muaviye'nin hizmetinde olan önemli bir Arap komutanıydı. Suriye ve Kuzey Afrika'daki erken dönem Müslüman fetihlerinin gazisi olan Büsr, İlk Fitne sırasında Halife Ali'ye karşı Muaviye'nin ateşli bir taraftarı oldu. Ali'nin Arabistan'daki destekçilerine karşı büyük çaplı bir yıldırma harekâtlari yürüttü, Medine, Mekke ve Taif'in Muaviye'nin halifeliğine tabi olmasını sağladı ve Yemen sakinlerine karşı cezalandırıcı önlemler aldı. Ali'nin kuzeni, Yemen valisi Ubeydullah bin Abbas'ın iki küçük oğlunu idam etmeyi ve Hemdan'daki Müslüman kabilesinden kadınları esir almayı içeren Arabistan'daki eylemleri, geleneksel Müslüman kaynaklar, özellikle Şii Müslüman yazarlar tarafından benzeri görülmemiş vahşetler olarak kınandı.

Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.