İçeriğe atla

650'lerde Râşidîn Halifeliği

Bu sayfada 650'li yıllarda Râşidîn Halifeliği'nde yaşanan olaylar yer almaktadır.

Halife

Olaylar

650

  • Abdurrahman bin Rebia komutasındaki bir Raşidun ordusu, Belencer (Kuzey Kafkasya) şehrinin yakınlarında Hazarlar tarafından imha edildi. Savaş sırasında, her iki taraf da diğerine karşı mancınık kullandı (yaklaşık tarih).

651

  • Pers Kralı III. Yezdigirt'in Merv yakınlarında bir değirmencinin kulübesinde taraftarları tarafından öldürülmesiyle hem Perslerin Arap fetihlerine karşı direnişi hem de Sasani İmparatorluğu sona erdi.
  • Abdullah bim Amir komutasındaki Raşidun ordusu Afganistan'ı işgal etti ve Horasan'daki ana kaleleri ele geçirdi. Müslümanlar, teslim olan Belh ve Herat şehirlerini aldı.
  • Sad bin Ebu Vakkas liderliğindeki bir elçilik heyeti denizaşırı bir yolculukla Çin başkenti Chang'an'a varır. İlk Çin camisinin kurulmasını emreden İmparator Gao Zong tarafından karşılanırlar.
  • Kuran, Halife Osman tarafından günümüzdeki haliyle mushaf haline getirildi. Mushafların birer kopyası, İslam dünyasının önemli merkezlerine gönderildi.

652

653

654

  • Suriye valisi Muaviye, Kıbrıs'a büyük bir garnizon yerleştirir. Oniki Ada'daki Yunan adası Kos'u fetheder.
  • Araplar, Ceyhun Nehri'ni geçti. Bu sırada göçebe Türk kabileleri Orta Asya'yı kontrol etmeye devam ediyordu.
  • Osman'ın yönetimine karşı artan huzursuzluklar sonucu halife valileri Medine'de topladı. İsyan hazırlığı içinde olanlara sert tedbirler alınması kararlaştırıldı.

655

  • Direkler Muharebesi: İmparator II. Constans Bizans filosuna (500 gemi) bizzat komuta edeerek Arap donanmasına meydan okumak üzere yola çıktı. Küçük Asya'nın güney bölgesindeki Likya eyaletine (şimdi Türkiye'de) yelken açtı. İki kuvvet Phoenix limanının (günümüzde Finike) yakınında, Phoenix Dağı kıyılarında karşılaşır. Abdullah ibn Sa'ad komutasındaki Araplar savaşta galip gelir, ancak her iki taraf için de kayıplar ağırdır. Constans, Konstantinopolis'e zar zor kaçar.

656

  • Ocak - Halife Osman yönetimine karşı artan huzursuzluklara karşı Mısır'dan bir heyet gelerek rahatsız oldukları meseleleri halifeye aktardılar. Halife, sorunların çözüleceğini vadedince geri döndüler.
  • Nisan - Valilerin yönetiminden şikayet eden bin kişilik bir topluluk Medine'ye gelerek Halife Osman'la görüşmek istedi. İstekleri reddedildi. Medine'den ayrılan topluluk aniden geri döndü ve şehre girerek halifenin evini kuşattı.
  • 17 Haziran - Yaklaşık iki aydır halifenin evini kuşatan isyancılar eve girerek halife Osman'ı öldürdü.
  • İlk Fitne: İsyancılar tarafından öldürülen Osman'ın yerine Ali'ye halifelik teklif edildi. Teklifi kabul eden Ali dördüncü halife olarak biat aldı.
  • 7 Aralık - Cemel Vakası: Ali'nin halifeligine biat etmeyenlerle Ali'nin ordusu Basrada karşı karşıya geldi. Muharebede Ali galip geldi, karşı tarafta olan sahabelerden Talha ve Zübeyr öldü, Aişe Medine'ye geri gönderildi.

657

  • Sıffin Muharebesi: Ali halifelifine biat etmeyen Muaviye üzerine yürüdü. Rakka yakınlarında meydana gelen muharebe iki aya yakın sürdü.
  • 28 Temmuz - Hakem Olayı: Muharebede Ali tarafı üstün gelip Muaviye savaş alanından kaçmayı düşündüğü sırada Amr bin Âs Allah'ın kitabının hakemliğine başvurulması önerisinde bulundu. Muaviye askerleri mızrak uçlarına mushaf yaprakları takarak savaş alanında yürüdüler. Ali hakem teklifine razı oldu ve muharebe sonuçsuz olarak sonlandı. Ali'nin bu kararından memnun olmayan 10.000'e yakın asker Ali'nin ordusindan ayrıldı. Daha sonra bu topluluğa Hariciler denilmiştir.

658

  • 17 Temmuz - Nehrevan Muharebesi: Ciddi bir sorun olmaya başlayan Haricilerin üzerine yürüyen Ali onları yaptığı muharebede yendi. Tamamına yakını öldürüldü.
  • İç karışıklıklardan faydalanan Amr bin As eskiden vali olduğu Mısır'a gelerek burayı tekrar kendisine bağlar.

659

  • Arap-Bizans Savaşı: İmparator II. Constans, Raşidun Halifeliği ile bir barış antlaşması imzalar. Ermenistan üzerindeki Bizans kontrolünü sağlamlaştırdı.

Kaynakça

  1. ^ Jennings, Anne M. (1995). The Nubians of West Aswan: Village Women in the Midst of Change. Lynne Reinner. s. 26. ISBN 1-55587-592-0. 
  2. ^ Manning, P. (1990). Slavery and African life: occidental, oriental, and African slave trades. Storbritannien: Cambridge University Press. p. 28-29

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Emevîler</span> İslam tarihinin ikinci hâlifeliği (661–750)

Emevîler ya da Emevîler Hilâfeti, Dört Halife Dönemi'nden (632-661) sonra kurulan Müslüman Arap devleti. Ali bin Ebu Talib'in 661'de öldürülmesinden sonra başa geçen Emevîler, 750'de Abbâsîler tarafından yıkılıncaya kadar hüküm sürdüler. Başkenti Şam olan devlet, en geniş sınırlarına Halife Hişâm bin Abdülmelik döneminde sahip oldu. Devletin sınırları Kuzey Afrika, Endülüs, Güney Galya, Mâverâünnehir ve Sind'in fethedilmesiyle doğuda Afganistan'a batıda ise Güney Fransa'ya kadar ulaşmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Ebû Bekir</span> İslam Devletinin ilk halifesi, sahabe

Ebû Bekir ya da tam adıyla Ebû Bekir Abdullah bin Ebî Kuhâfe Osmân bin Âmir el-Kureşî et-Teymî, İslam peygamberi Muhammed'in sahâbesi ve Dört Halife'nin ilki. Muhammed sonrası Müslüman toplumda 632-634 arası liderlik ve yöneticilik yapması, bu sebeple Muhammed'in halefi olması kendisine ilk halife unvanını kazandırmıştır.

<span class="mw-page-title-main">I. Muâviye</span> İslam Devletinin Aliden sonraki halifesi ve Emevi Hanedanının kurucusu

Muaviye bin Ebu Süfyan, İslam Devleti'nin Hasan'dan sonraki halifesi ve Emevi Hanedanı'nın kurucusudur.

<span class="mw-page-title-main">Kufe</span> Güney Irakta Halife Ömerin emriyle Sa‘d b. Ebû Vakkas tarafından kurulan şehir

Kûfe, Irak'ın Necef ilinde (muhafaza) bir şehir.

<span class="mw-page-title-main">Cemel Muharebesi</span> Basrada gerçekleşen muharebe

Cemel Muharebesi, Cemel Vakası, Basra Savaşı ya da Deve Olayı 8 Aralık 656 tarihinde, Halife Ali bin Ebu Talib ile İslam Peygamberi Muhammed'in dul eşi Aişe'nin taraftarları arasında, Basra'da gerçekleşen muharebe. Müslümanlar arasındaki ilk iç savaştır. Cemel Savaşı, Ali'nin zaferiyle sonuçlandı. Aişe'nin müttefiklerinden Talha bin Ubeydullah ve Zübeyr bin Avvam öldürüldü. Aişe, Ali tarafından Medine'ye gönderildi. Savaşta her iki taraftan yaklaşık yirmi bin kişi hayatını kaybetti.

<span class="mw-page-title-main">I. Yezîd</span> Emevîlerin ikinci halifesi

Yezîd bin Muâviye, Emevîlerin ikinci halifesi.

<span class="mw-page-title-main">II. Konstans</span>

II. Konstans yahut "Sakallı(Pogonatos) Konstantine", 641 ile 668 arasında Bizans imparatoru olmuştur. 642'de Konsül olup tarihte Roma Konsülü unvanı verilen son Bizans imparatordur. Vaftiz ismi Herakleios idi ve imparatorluk yaparken resmî ismi Konstantinos idi. Konstans ismi bu imparatora verilen indirgen bir lakaptır. Bizans tarih yazmalarında bu lakap isim olarak kullanılmış ve modern tarihçiler tarafından da bu lakap isim olarak kabul edilmiştir.

Kıbrıs Arap-Bizans Kondominyumu Kıbrıs Adası'na MS 688 ile 868 arasında egemen olmuştur. Adayı Müslüman Araplar Emeviler ve sonra Abbasiler devletleri ile Hristiyan Bizans İmparatorluğu birlikte 180 yıl idare etmişlerdir.

<span class="mw-page-title-main">I. Mervân</span> Emevilerin dördüncü halifesi (623-685)

I. Mervan, Emevîlerin dördüncü halifesi. Emeviler halifeliğine 684'te II. Muaviye'nin halifelikten feragat etmesinden sonra geçmiştir. I. Mervan'ın halife olmasıyla Emeviler hanedanın iktidar gücü Ebu Süfyan kolundan "Hakam bin Vail" koluna geçmiştir; Ebu Süfyan ve Hakam bin Vail, Emevîlerin ismini aldığı Ümeyye'nın torunlarıdır. Hakam da Osman bin Affan'ın birinci derece kuzenidir. Dokuz ay süren halifeliği, önce diğer Emevilere karşı iç savaşla geçmiş ve bunda başarı sağlamıştır. Sonra Hicaz'da isyan etmiş ve kendi halifeliğini ilan etmiş olan Abdullah bin Zübeyr'i halife kabul etmiş olan güney Suriye ve Mısır'ı eline geçirmiştir. Fakat Mervan 685'te öldüğünde Abdullah bin Zübeyr hâlâ Irak ve Hicaz'da halife olarak kabul edilmekteydi.

<span class="mw-page-title-main">Abdülmelik</span> 5. Emevi halifesi

Abdülmelik, Nisan 685'ten ölümüne kadar Emeviler'in beşinci halifesi.

<span class="mw-page-title-main">Râşidîn Halifeliği</span> Kurulan ilk İslam halifeliği (632–661)

Râşidîn Halifeliği, İslâm peygamberi Muhammed'in halefi olan ilk halifeliktir. Muhammed'in MS 632'deki vefatından sonra ilk dört ardışık halifesi (halef) tarafından yönetildi. Bu halifeler, Sünni İslam'da topluca Râşidîn ya da "Doğru Yolda olan" halifeler olarak bilinirler. Bu terim Şîa'da kullanılmaz, çünkü Şii Müslümanlar ilk üç halifenin yönetimini meşru görmez.

<span class="mw-page-title-main">Cavanşir</span> metin

Cavanşir, Varaz Grigor'un ikinci oğlu olan ve 638-681 yılları arasında hüküm süren Kafkas Albanyası hükümdarı.

Bu maddede, MS 601 ila MS 700 tarihleri arasında İslam tarihindeki önemli olaylar zaman çizelgesi olarak gösterilmiştir.

Ebû Abdirrahmân Habîb b. Mesleme b. Mâlik el-Fihrî, Muaviye bin Ebu Süfyan yönetimindeki Erken Müslüman fetihleri sırasında bir Arap komutandı.

Bu sayfada, 680'lerde Emevi Halifeliği'nde yaşanan olaylar yer alıyor.

Bu sayfada 632 yılında kurulan Râşidîn Halifeliği'nde 632'den 640'a kadar yaşanan olaylar yer alıyor.

Bu sayfada Râşidîn Halifeliği'nde 640'lar olayları ile bu on yılda doğan ve ölen kişiler yer alıyor.

Bu sayfada, 740'larda Emevi Halifeliği'nde yaşanan olaylar yer alıyor.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.