İçeriğe atla

630'larda Râşidîn Halifeliği

630'larda Râşidîn Halifeliği
Diğer yıllar
630'lar |640'lar | 650'ler | 660'lar

Bu sayfada 632 yılında kurulan Râşidîn Halifeliği'nde 632'den 640'a kadar yaşanan olaylar yer alıyor.

İslâm peygamberi Muhammed aynı zamanda Arabistan'daki Medine şehrinde kurulan ilk İslam devletinin de kurucusudur. O, dağınık ve bedevi örfüne göre yaşayan Arap kabilelerini birleştirerek bir devlet haline getirmiştir. Ne varki ömrü bu devleti kökleştirecek ve düzene koyacak zamana yetmedi. 632'de öldü ve ardındaki dört halifenin zamanında, Raşidun halifeleri onun görevini devraldı ve İslam devleti Arap Yarımadası dışına çıkarak İlk olarak Suriye ve Irak'ta yayılmaya başladı.

Halife

Olaylar

632

  • 8 Haziran - İslam peygamberi Muhammed öldü. Ardından bir dizi olaylardan sonra yakın arkadaşı Ebu Bekir halife seçildi. Muhammed'in ölümünü haber alan Araplar hızla kabul ettikleri dinden çıktıklarını beyan ettiler.
  • Haziran - Usame bin Zeyd'in Seferi: İsmini komutanı olan sahabiden alan bu seferde müslüman kuvvetleri Bizans sınırındaki Belka'ya baskın yaparak Gassani kuvvetlerini yendi.
  • Eylül
    • Zülkassa Muharebesi - Mürted Fezare kabilesine karşı yapılan muharebeyi müslümanlar kazandı.
    • Buzaha Muharebesi - Peygamberlik iddiasında bulunan Tuleyha bin Huveylid ile yapıan muharebede Tuleyha kaçtı, mürted ordusu imha edildi.
  • Aralık - Yemame Muharebesi: Müslümanlar Yemame'de peygamberligini ilan eden Müseylime'yi yendi.
Yemame'deki şehitlik

633

Halid bin Velid'in Irak'ı fethi.
  • Nisan
    • Zincirler Muharebesi: Halid bin Velid komutasındaki müslüman kuvvetleri Kuveyt'te Sasani kuvvetlerini yendi. Bu Müslümanların Sasanilerle yaptığı ilk düzenli muharebedir ve bununla Müslümanların İran'ı fethi başlamış oldu.
    • Halid bin Velid, ileride Basra adını alacak Übülle köyünü fethetti.
    • Nehir Muharebesi: Zincirler Muharebesi'nden sonra toparlanan Sasaniler generalleri Karinz yönetiminde, Basra yakınlarında Hâlid bin Velid yönetimindeki Müslüman kuvvetleriyle tekrar karşılaştılar. Sasani ordusu muharebeyi ve 30.000 askerini kaybederek Irak'ın kuzeyine doğru geri çekildi.
  • Mayıs
    • Velice Muharebesi
    • Ullais Muharebesi
    • Hîre Muharebesi: Halid bin Velid, Sasanilerin Medain'den sonra Irak'taki en önemli şehri Hire'yi kuşatarak zorlanmadan aldı.
  • Temmuz
  • Ağustos - Dümetü'l Cendel Muharebesi: Halid bin Velid, Hristiyan Arapların isyanı arasında sıkışıp kalan Müslüman kuvvetlerine yardımcı kuvvet olarak Dümetülcendel'e giderek Müslüman kuvvetleri kurtardı.
  • Kasım
    • Muzayyah Muharebesi
    • Seniyy Muharebesi
    • Zumail Muharebesi
  • Aralık - Firaz Muharebesi: Müslüman kuvvetleri sınır şehri Firaz'a ulaştı. Burada Halid bin Velid, Sasani, Bizans ve Hristiyan Arapların birleşik ordularını mağlup etti. Bu, Irak'ın fethindeki son muharebeydi.

634

  • Nisan - Suriye'nin fethiyle görevlendirilen Raşidun ordusu, Medine'den ayrılarak dört koldan Levant bölgesine girdi.
  • Haziran - Busra Muharebesi: Halid bin Velid komutasındaki Müslüman kuvvetleri, Bizans'ın Suriye'deki önemli şehirlerinden Busra'yı aldı.
  • Temmuz - Ecnadeyn Muharebesi: Bizans ile Râşidîn kuvvetleri arasında gerçekleşen ilk büyük çaplı muharebeyi Müslümanlar kazandı.
  • Ağustos - Halife Ebu Bekir öldü. Yerine ihtilafsız olarak Ömer geçti. Yeni halife Irak ve Suriye fetihlerini hız kesmeden devam ettirdi.
  • Eylül - Halid bin Velid komutasındaki Müslüman kuvvetleri Şam'ı aldı.
  • Ekim
    • Halife Ömer, Suriye cephesine destek için gönderilen Halid bin Velid yerine Ebû Ubeyd es-Sekafî'yi Irak ordu komutanı olarak gönderdi.
    • Köprü Muharebesi: Müslümanlar Kufe yakınlarında karşılaştıkları Sasani kuvvetleri önünde ağır bir yenilgi aldı.

635

  • Ocak - Fahl Muharebesi: Hâlid bin Velid komutasındaki Müslüman kuvvetleri günümüzde Filistin'de Şeria Irmağı yakınlarında Bizans kuvvetlerini yendi.
  • Nisan - Buveyb Muharebesi: Müsenna bin Harise komutasındaki Müslüman kuvvetleri Mihran komutasındaki Sasanileri Hire yakınlarında mağlup etti.

636

637

  • Sad bin Ebu Vakkas, Sasanilerin başkenti Medain'i (Tizpon) aldı.
  • Medain'i kaybedip Irak'ın kuzeyine çekilen Sasani ordusu Celula'da Irak'ta son defa Müslüman kuvvetleri önüne çıktı. Bu muharebeyi kaybeden Sasani ordusu Zagros'un doğusuna günümüz İran topraklarına çekildi. Musul ve Tikrit'i de alan Müslüman kuvvetleri Irak'ın tamamını ele geçirmiş oldu.
  • Kudüs fethedildi. Halife Ömer şehre geldi ve Hristiyan halka dinleri hakkında güvence verdi.

638

639

Doğumlar

Ölümler

632

633

634

635

636

638

639

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Ömer</span> İslam Devletinin ikinci halifesi, sahabe

Ömer bin Hattab, İslâm peygamberi Muhammed'in sahâbesi ve İslâm Devleti'nin Ebû Bekir'den sonraki ikinci halifesidir. Ehl-i Sünnet, Ömer bin Hattab'ı zaman zaman "Ömer'ul-Farûk" diye anarlar. Şiiler ise Ömer'in hâlifeliğini tanımazlar. 23 Ağustos 634 tarihinde Râşidîn Halifeliği'nin ikinci hâlifesi oldu ve bu görevi, öldürüldüğü yıl olan 644'e kadar sürdürdü.

<span class="mw-page-title-main">Ebû Bekir</span> İslam Devletinin ilk halifesi, sahabe

Ebû Bekir ya da tam adıyla Ebû Bekir Abdullah bin Ebî Kuhâfe Osmân bin Âmir el-Kureşî et-Teymî, İslam peygamberi Muhammed'in sahâbesi ve Dört Halife'nin ilki. Muhammed sonrası Müslüman toplumda 632-634 arası liderlik ve yöneticilik yapması, bu sebeple Muhammed'in halefi olması kendisine ilk halife unvanını kazandırmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Hâlid bin Velîd</span> Arap asker ve komutan, sahabe (y. 585–642)

Hâlid bin el-Velîd Seyfullah olarak da bilinen Arap komutan. Hudeybiye Antlaşması sonrasında Müslümanlığı seçene kadar Kureyşlilerin saflarında, İslam dinine geçtikten sonra ise İslam devletinin emrinde savaşmıştır. Kureyşlilerin Uhud Savaşı'nda yenilmemelerinde kilit rol oynamış, emrindeki süvarilere yaptırdığı manevra ile Müslümanların yenilmesini sağlamıştır. Müslüman olduktan sonra Bizans ve Sasanilere karşı zaferler kazanmıştır. Bunların en dikkat çekeni Yermük nehri kıyısında Bizans ordusunu bozguna uğrattığı savaştır. İslami kaynaklara göre katıldığı yüzü aşkın savaşta hiçbir yenilgiye uğramamış nadir komutanlardan biridir.

Ecnadeyn Muharebesi, 30 Temmuz 634 tarihinde Bizans İmparatorluğu ve Râşidîn Halifeliği ordusu arasındaki gerçekleşen ilk büyük çaplı savaştır. Savaşın sonucu Müslümanların kesin zaferidir. Bu savaşın ayrıntıları en iyi biçimde Müslüman kaynaklarında, Vâkidî'de yer almaktadır.

Firaz Muharebesi, Müslüman Arap kumandanı Halid bin Velid'in Mezopotamya Irak'ta Bizans İmparatorluğu, Sasani İmparatorluğu ve Hristiyan Araplar'a karşı yapmış olduğu son muharebedir. Halid'in ordusu 15.000 kişiyi içeriyordu. Buna karşın Bizans İmparatorluğu, Sasani İmparatorluğu ve Hristiyan Araplar'dan kurulu birleşik güç orduları Halid'in ordusundan birkaç kat fazlaydı. Bazı kaynaklara göre onlar on kat fazlaydı.

<span class="mw-page-title-main">Yermük Muharebesi</span> Müslüman Arap ordularının Bizans İmparatorluğu ile yaptığı muharebe (636)

Yermük Muharebesi, Halid bin Velid komutasındaki İslam ordusuyla Bizans İmparatorluğu'nun Yermük'te yaptığı, Arap-Bizans savaşlarının en büyük muharebesidir.

<span class="mw-page-title-main">Arap-Bizans savaşları</span> 7. yüzyıl ile 11. yüzyıl arasında savaşlar serisi

Arap-Bizans savaşları, 7. yüzyıldan 11. yüzyıla kadar Müslüman Araplar ile Bizans İmparatorluğu arasında yapılan savaşlardır. Çatışmalar, 7. yüzyılda İslam peygamberi Muhammed'in, Raşidun ve Emevi halifelerinin ilk Müslüman fetihleri sırasında başladı ve halefleri tarafından 11. yüzyılın ortalarına kadar devam etti.

<span class="mw-page-title-main">Râşidîn Halifeliği</span> Kurulan ilk İslam halifeliği (632–661)

Râşidîn Halifeliği, İslâm peygamberi Muhammed'in halefi olan ilk halifeliktir. Muhammed'in MS 632'deki vefatından sonra ilk dört ardışık halifesi (halef) tarafından yönetildi. Bu halifeler, Sünni İslam'da topluca Râşidîn ya da "Doğru Yolda olan" halifeler olarak bilinirler. Bu terim Şîa'da kullanılmaz, çünkü Şii Müslümanlar ilk üç halifenin yönetimini meşru görmez.

<span class="mw-page-title-main">Ridde Savaşları</span>

Ridde Savaşları, Muhammed'in ölümü sonrasında kitlesel dinden dönme (irtidad) olayları üzerine, ilk halife Ebu Bekir tarafından 632-633 yıllarında yapılan askerî harekât ve savaşlardır.

<span class="mw-page-title-main">Zincirler Muharebesi</span>

Zincirler Muharebesi, Müslüman Arap kumandanı Halid bin Velid'in Kuveyt'te bulunan Kâzımiyye bölgesinde, Sasani İmparatorluğu'na karşı yapmış olduğu ilk muharebedir. Ebu Bekir'den gelen bu emirle, İslamiyet'in Arap Yarımadasının dışına taşınması ve kurulan İslam Devletinin sınırlarının genişletilmesi hedeflenmiştir. Savaşı Müslüman ordusu kazanmış ve İslam Orduları Kuveyt'i fethederek Irak yönünde ilerlemeye başlamışlardır.

<span class="mw-page-title-main">Müslümanların Levant'ı fethi</span> 7. yüzyılda Râşidîn Halifeliği tarafından gerçekleştirilen fetih

Müslümanların Levant'ı fethi veya Müslümanların Biladü'ş-Şam'ı fethi ya da Arapların Levant'ı fethi

Maraş ya da Germanicia Kuşatması, Râşidîn Halifeliği'nin Müslüman kuvvetlerinin 638 yılında Anadolu seferi sırasında gerçekleşmiştir. Şehir, kan dökülmeden ele geçirilmiştir. Bu sefer, efsanevi Arap Müslüman general Halid bin Velid'in askeri kariyerinin sonuna işaret eder çünkü seferden döndükten birkaç ay sonra görevden alınmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Busra Muharebesi</span>

Busra Muharebesi, Suriye'de 634 yılında Râşidîn Halifeliği ile Bizans İmparatorluğu arasında Busra'nın mülkiyeti için gerçekleşen muharebedir. Bizans vassal devleti Gassani krallığının başkenti olan şehir, İslam kuvvetleri tarafından ele geçirilen ilk önemli şehirdir. Kuşatma Haziran ve Temmuz 634 arasında sürmüştür.

Usame bin Zeyd'in Seferi, Haziran 632'de gerçekleşen, Usame bin Zeyd liderliğindeki ilk Müslüman Halifeliğinin Müslüman güçlerinin Bizans Suriye'sine baskın düzenlediği bir askeri seferdi.

<span class="mw-page-title-main">Utbe bin Gazvân</span> Müslüman general ve sahabe

Ebû Abdillâh Utbe b. Gazvân b. Câbir el-Mâzinî, İslam peygamberi Muhammed'in tanınmış bir sahabesidir. İslam'a geçen yedinci kişidir. Habeşistan'a yapılan hicrete katıldı, ancak Medine'ye ikinci hicreti yapmadan önce Mekke'de Muhammed'in yanında kalmak için geri döndü. Bedir (624), Uhud (625), Hendek (627) ve Yememe muharebeleri de dahil olmak üzere birçok çatışmada savaştı.

<span class="mw-page-title-main">Yemame Muharebesi</span>

Yemame Muharebesi, Aralık 632'de Yemame bölgesindeki Raşidun Halifeliği içinde çıkan isyana karşı yapılan Ridde Savaşları'nın bir parçası olarak, Ebû Bekir ve kendi kendini peygamber ilan eden Müseylime güçleri arasında gerçekleşmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Şam Kuşatması (634)</span>

Şam kuşatması, 21 Ağustos'tan 19 Eylül 634'e kadar sürmüş ve şehir Râşidîn Halifeliği'nin eline geçmiştir. Şam, Müslümanların Levant'ı fethinde Bizans İmparatorluğu'nun elinden çıkan ilk büyük şehirdir.

İkrime bin Ebu Cehil Amr bin Hişam, Babası Ebu Cehil ile birlikte İslam peygamberi Muhammed'in önde gelen muhaliflerinden birisiydi. Daha sonrasında Müslüman oldu; Ridde savaşlarında ve Suriye'nin fethinde Raşidin kuvvetlerinde komutanlık yaptı. Muhtemelen Bizans kuvvetleriyle yapılan Ecnadeyn Muharebesi'nde öldü.

Bu sayfada Râşidîn Halifeliği'nde 640'lar olayları ile bu on yılda doğan ve ölen kişiler yer alıyor.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.