İçeriğe atla

63. Türkiye Hükûmeti

  • II. Davutoğlu Hükûmeti
  • Seçim Hükûmeti

Türkiye hükûmeti
Kuruluş tarihi28 Ağustos 2015
Fesih tarihi24 Kasım 2015
Kişiler ve kuruluşlar
Devlet başkanıRecep Tayyip Erdoğan
Hükümet başkanıAhmet Davutoğlu
Bakan sayısı26
Üye partiler
Meclisteki durumuSeçim hükûmeti
258 / 550
Ana muhalefet partisiCumhuriyet Halk Partisi
Ana muhalefet lideriKemal Kılıçdaroğlu
Tarihçe
SeçimHaziran 2015 Türkiye genel seçimleri
Yasama dönemi25. dönem
Öncül62. Türkiye Hükûmeti
Ardıl64. Türkiye Hükûmeti

63. Türkiye Hükûmeti, II. Davutoğlu Hükûmeti veya Seçim Hükûmeti, bir önceki hükûmetin de başbakanı olan dönemin Adalet ve Kalkınma Partisi Genel Başkanı Ahmet Davutoğlu'nun, 1 Kasım 2015'te yapılan seçim öncesi süreçte ülkeyi yönetmek üzere kurduğu seçim hükûmetidir.[1] Seçimden sonra yeni bir hükûmetin kurulmasına dek görev yapmıştır. Türkiye Cumhuriyeti siyasi tarihinde kurulan ilk seçim hükûmetidir.[2]

7 Haziran 2015'te yapılan seçimlerin ardından 45 gün içinde hükûmetin kurulamamış olması üzerine Cumhurbaşkanının TBMM seçimlerinin yenilenmesine karar vermesi sonucunda kurulmuştur ve geçici bakanlar kurulu niteliğindedir.[2][3] Anayasanın 114. maddesine göre, 63. Hükûmet için TBMM'de güven oylaması yapılmamıştır.[4]

Arka planı

7 Haziran 2015'te yapılan milletvekili genel seçimlerinde hiçbir parti tek başına iktidar olmak için gerekli çoğunluğu sağlayamadı.[5] Bunun üzerine Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, en çok oyu alan[6] Adalet ve Kalkınma Partisi'nin genel başkanı Ahmet Davutoğlu'nu 9 Temmuz'da[3] yeni hükûmeti kurmakla görevlendirdi.[7] Ancak Davutoğlu'nun temasları sonucunda hiçbir partiyle anlaşmaya varılamadığından,[8][9][10] hükûmet kurulamadı.[11] Davutoğlu aldığı görevi, anayasadaki kırk beş günlük sürenin dolmasına beş gün kala Cumhurbaşkanına iade etti.[3]

TBMM Başkanlık Divanı seçiminden sonra kırk beş gün içinde yeni bakanlar kurulunun kurulamaması üzerine Cumhurbaşkanı Erdoğan, Anayasanın 116. maddesinde yer alan[12] yetkiye dayanarak, seçimlerin yenilenmesine karar verdi.[2][3] Bu karar üzerine girilen seçim döneminde görev yapması amacıyla, AK Parti Genel Başkanı ve mevcut Başbakan Davutoğlu, 25 Ağustos'ta[13] anayasada belirtildiği üzere[4] geçici bakanlar kurulu niteliğinde bir seçim hükûmeti kurmakla görevlendirildi.[14]

Hükûmet kurulma çalışmaları

CHP 27 Haziran 2015 tarihinde 14 maddelik ilkeler listesini açıkladı.[15] AK Parti koalisyon çalışmaları için ilk olarak Ahmet Davutoğlu başkanlığında 13 Temmuz 2015 tarihinde CHP genel merkezine gitti. Davutoğlu ile Kılıçdaroğlu arasındaki görüşme 1 saat 40 dakika sürdü. Görüşme sonucunda erken seçimin sorunlara çare olmayacağı, bir koalisyon hükûmeti ile yola devam edilmesi gerektiği görüşü öne çıkmıştır.[16] AK Parti ve CHP arasındaki görüşmeleri Ömer Çelik ve Haluk Koç'un sürdüreceği bildirilmiştir.[17]

AK Parti heyeti 14 Temmuz'da ikinci olarak Milliyetçi Hareket Partisi ile görüştü. 1 saat 45 dakika süren görüşmede MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli'nin "Önce CHP ve HDP ile denemelerini, bu olmazsa üzerlerine düşeni yapacaklarını" söylediği basında yer almıştır.[18]

Mecliste grubu bulunan Halkların Demokratik Partisi ile 15 Temmuz'da yapılan görüşme 1 saat 58 dakika sürdü.[19] Görüşme sonrasında HDP adına açıklama yapan Sırrı Süreyya Önder "AK Parti-CHP koalisyonuna yapıcı muhalefet anlayışıyla destek veririz" dedi. Görüşmede Çözüm Süreci hakkında da konuşulduğu bildirildi.[20]

21 Temmuz 2015 tarihinde basında yer alan haberlerde AK Parti ile CHP arasında ilk görüşmenin ardından Ömer Çelik ve Haluk Koç arasında koalisyon kurulmasındaki yöntem konusunda anlaşıldığı belirtildi.[21]

MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli 22 Temmuz 2015 tarihinde Kırıkkale'de yaptığı açıklamada "Erken seçimden korkmuyoruz. Her an seçim olacakmış gibi Kırıkkale'den bugün startı veriyoruz" dedi.[22]

20 Temmuz 2015'te Suruç'ta düzenlenen bombalı saldırının ardından CHP kanadından Kemal Kılıçdaroğlu ve Antalya Milletvekili Deniz Baykal'ın yaptığı açıklamada koalisyon görüşmeleri sürecinin devam etmesine karşın erken seçim ihtimalinin arttığını belirttiler.[23]

AK Parti ile CHP arasındaki koalisyon görüşmelerinde CHP heyetinde Parti Sözcüsü Haluk Koç, Genel Başkan Yardımcıları Faik Öztrak, Selin Sayek Böke ve İstanbul Milletvekili Akif Hamzaçebi yer aldı.[24] AK Parti'den ise Başbakan Yardımcısı Numan Kurtulmuş, Kültür ve Turizm Bakanı Ömer Çelik, Kalkınma Bakanı Cevdet Yılmaz ile milletvekilleri Taha Özhan ve Osman Can katıldı.[25] Görüşmelerde AK Parti'nin 10 CHP'nin ise 14 maddesi üzerinde görüşüldüğü bildirildi. AK Parti, CHP'nin 14 maddesinden 9'una sıcak baktığı iddia edildi.[26] 25 Temmuz 2015 tarihinde AK Parti ve CHP arasında varılan mutabakat çerçevesinde heyetler arası ilk görüşme yaklaşık 5 saat sürdü. Görüşme sonrasında AK Parti adına açıklama yapana Ömer Çelik "4-5 toplantıya daha ihtiyacımız var. Görüşmelerin gelecek hafta da devam edecek. Hükûmet ortaklığı tablosunun çıkması ya da bir erken seçim seçeneğinin ortaya çıkması yüzde elli ellidir. Son ana kadar bu böyle korunacaktır." ifadelerini kullandı.[25]

24 Temmuz 2015 tarihinde Türk Silahlı Kuvvetleri'nin Suriye'deki IŞİD ve Irak'taki bazı PKK hedeflerini vurmasının ardından CHP tatile giren meclisi[27] olağanüstü toplama çağrısı yaptı. Bu çağrı AK Parti cephesinden de olumlu karşılandı.[28]

CHP ve AK Parti arasındaki ikinci görüşme 29 Temmuz 2015 tarihinde gerçekleştirildi. İkinci görüşme 6,5 saat sürdü.[29] Bu görüşmenin ardından basında yer alan haberlerde 10 maddenin 6'sında uzlaşmaya yakın olunduğu, ciddi görüş ayrılığı olan şu 4 madde liderlere kalabileceği iddia edildi.[30] Ve ayrıca seçimlerin ardından CHP'nin yayınladığı 14 maddelik ilkeler listesindeki 9 maddeden vazgeçtiği 5 maddeden ise taviz verilmeyeceği basında yer aldı.[31] Üçüncü görüşme ise 31 Temmuz'da gerçekleştirildi ve bu görüşmede 7 saat 40 dakika sürdü.[32][33][34] Dördüncü görüşme 1 Ağustos 2015 tarihinde gerçekleşti.[35] Heyetler arası son görüşme 4 Ağustos 2015 tarihinde gerçekleşti ve 7,5 saat sürdü. Toplantılar sonrasında heyetler adına açıklama yapan Ömer Çelik ve Haluk Koç görüşmelerle ilgili genel başkanlarına ve partilerin yetkili organlarına sunumlar yapılacağını belirttiler. Bundan sonraki sürecin parti içinde yapılacak görüşmeler sonrasında netlik kazanacağı açıklandı.[36][37][38][39] Toplantılar sonrasında basında yer alan haberlerde dış politika, eğitim, hak ve özgürlükler, sosyal politikalar ve cumhurbaşkanının yetkileri konusunda görüş ayrılıkları olduğu öne sürüldü.[40][41] Bu görüşmeler tamamlandığında Anayasada öngörülen seçimlerden sonra 45 gün içerisinde hükûmet kurulması gerektiren sürenin bitmesine 19 gün kalmıştı.[42] İki lider 10 Ağustos 2015 tarihinde 4,5 saate yakın bir görüşme gerçekleştirdi.[43] İlk görüşmenin ardından CHP'de yapılan Merkez Yönetim Kurulu toplantısında koalisyon için Genel Başkan Kemal Kılıçdaroğlu'na tam yetki verildi.[44] 12 Ağustos tarihinde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan 45 günlük sürenin esnetme yetkisi olmadığını söyledi.[45] Liderler arası ikinci görüşme ise 12 Ağustos'ta gerçekleşti.[46] İkinci görüşmenin ardından koalisyon konusunda anlaşma sağlanamadı.[47] Görüşmenin ardından liderler açıklamalarda bulundu.[48] Kemal Kılıçdaroğlu AK Parti tarafından kendilerine 3 aylık seçim hükûmeti oluşturmak için teklifte bulunulduğunu açıkladı.[49] AK Parti'den, böyle bir hükûmet önermedikleri açıklamasının ardından CHP'den Haluk Koç tutanakla yanıt geldi.[50] Bu gelişmelerin ardından Kasım ayında bir erken seçim ihtimalinin güçlendiği senaryoları konuşulmaya başlandı.[51][52] Görüşmelerde anlaşma sağlanamamasının ardından MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli "AK Parti ile CHP millet nezdinde hayal kırıklığı yarattı" açıklamasında bulundu.[53]

CHP ile anlaşma sağlayamayan AK Parti heyeti koalisyon görüşmeleri için MHP'den randevu talebinde bulundu ve bu talep MHP tarafından kabul edildi.[54] Ancak bu görüşmede taraflar anlaşma sağlayamadılar.[55] Görüşme tamamlandığında hükûmet kurulması gerektiren sürenin bitmesine 6 gün kalmıştı.[56] Bu görüşmenin ardından CHP'den yapılan açıklamada Davutoğlu'nun görevi iade etmesi çağrısında bulunuldu.[57]

30 Temmuz'da MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli açılım konusunun tamamen sonlandırılması ve diğer şartlarının yerine getirildiği takdirde, "Elimizi değil, gövdemizi taşın altına koyarız" dedi.[58] Bu açıklamanın bir gün sonrasında ise Bahçeli yaptığı açıklamada "Sizin için en kutsal değerinizi esas alırız. Protokolü hep beraber yazarız da o kalemin ucunda yazarken ayağının yerden kalktığını bilemeyiz. Ama bunların hepsini kabul ettikten sonra milletin huzurunda Kur'an-ı Kerim'e el basarsanız, basarız" dedi. Başbakan Davutoğlu da 'Yeni Türkiye Yolunda' adlı ulusal sesleniş konuşmasında "Milliyetçi Hareket Partisi ile de temaslarımız devam ediyor" ifadesini kullandı.[59] Kemal Kılıçdaroğlu 1 Ağustos'ta Hürriyet gazetesinden Vahap Munyar'a yaptığı açıklamalarda "Türkiye’nin çıkarları için her türlü ödünü vermeye hazırız. AK Parti ile koalisyon kuramazsak üzülürüm. Kurulacak koalisyon eğer Türkiye’ye önemli bir sıçrama yaptıracaksa, kısa vadeli oy kaybı yaşamaya razıyız" dedi.[60] Görüşmelerin olumsuz sonuçlanmasının ardından MHP kanadı koalisyonun kurulamaması ile ilgili Davutoğlu'nu suçladı.[61][62]

Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan Seçim Hükûmeti kurulması için Davutoğlu'nu görevlendirdi. Davutoğlu'nun bakanlık teklifinde bulunduğu Deniz Baykal[63] ve Levent Tüzel[64] teklifleri kabul etmedi. Oluşturulan seçim hükûmetinin ardından kamu kurum ve kuruluşlarına atamaları durduran bir genelge çıkartılmıştır.[65]

Kurulması

Anayasa uyarınca TBMM Başkanlığı, partilerin milletvekili sayılarına göre seçim hükûmetindeki kontenjanlarını hesapladı. Buna göre, başbakanlık ve anayasaya göre bağımsız olması gereken 3 bakan haricinde AK Partiye 11, CHP'ye 5, MHP ve HDP'ye üçer bakanlık düştü.[66] CHP ve MHP bakanlıkları reddedeceklerini, HDP ise kabul edeceğini duyurdu. Buna karşın, bakanlık teklifi alanlardan MHP'li Tuğrul Türkeş parti kararının aksine bakanlığı kabul etti, HDP'li Levent Tüzel ise parti kararının aksine kabul etmedi.

Bakan olarak bağımsız isimlerden oluşan 11 bakandan dördünün eski AK Partili olması da kamuoyunda tartışıldı.[67] Anayasanın 114. maddesi gereğince geçici bakanlar kurulu hakkında göreve başlarken güven oylaması yapılmadı.[3][4]

AK Parti
milletvekili: 258, bakanlık: 11 (+ Başbakan)
Teklif götürülenKararı
Yalçın AkdoğanEvet Kabul
Numan KurtulmuşEvet Kabul
Cevdet YılmazEvet Kabul
Mehmet ŞimşekEvet Kabul
Mehmet MüezzinoğluEvet Kabul
Nabi AvcıEvet Kabul
Fikri IşıkEvet Kabul
Nihat ZeybekciEvet Kabul
Akif Çağatay KılıçEvet Kabul
İdris GüllüceEvet Kabul
Veysel EroğluEvet Kabul
Parti kararıEvet Kabul
 
CHP
milletvekili: 131, bakanlık: 5
Teklif götürülenKararı
Deniz BaykalYok Ret[68]
Erdoğan ToprakYok Ret[69]
Gülsün BilgehanYok Ret[70]
Tekin BingölYok Ret[71]
İlhan KesiciYok Ret[72]
Parti kararıYok Ret[73]
 
MHP
milletvekili: 80, bakanlık: 3
Teklif götürülenKararı
Tuğrul TürkeşEvet Kabul[74]
Meral AkşenerYok Ret[75]
Kenan TanrıkuluYok Ret[76]
Parti kararıYok Ret[73]
 
HDP
milletvekili: 80, bakanlık: 3
Teklif götürülenKararı
Ali Haydar KoncaEvet Kabul[77]
Levent TüzelYok Ret[78]
Müslüm DoğanEvet Kabul[77]
Parti kararıEvet Kabul[79]

Sonrası

31 Ağustos 2015 tarihinde başbakan yardımcılarının görev dağılımı belli oldu.[80] 1 Eylül 2015'te Başbakan Ahmet Davutoğlu'nun imzaladığı başbakanlık genelgesiyle seçim hükûmetindeki bakanların atama yapması durduruldu.[81]

Partisi MHP'nin teklifi reddetme kararı almasına rağmen bakanlık teklifini kabul eden Tuğrul Türkeş 5 Eylül 2015'te MHP'den ihraç edildi.[82] 18 Eylül 2015 tarihinde ise Adalet ve Kalkınma Partisi'ne geçerek Kasım 2015 Türkiye genel seçimleri için bu partiden milletvekili adayı oldu.[83]

Partisi HDP'nin teklifi kabul etme kararına rağmen bakanlık teklifini reddeden Levent Tüzel, Kasım 2015 Türkiye genel seçimleri'nde partisi tarafından milletvekili adayı olarak gösterilmedi.[84]

22 Eylül 2015 tarihinde HDP'li Avrupa Birliği Bakanı Ali Haydar Konca ve Kalkınma Bakanı Müslüm Doğan istifa etti.[85] Aynı gün boşalan Avrupa Birliği Bakanlığı'na Beril Dedeoğlu, Kalkınma Bakanlığı'na ise Cüneyd Düzyol getirildi.[86]

Kabine

GörevİsimBaşlangıçSonParti
BaşbakanAhmet Davutoğlu28 Ağustos 201524 Kasım 2015Adalet ve Kalkınma Partisi
Başbakan Yardımcıları
Başbakan Yardımcısı
İnsan Hakları ve Terörle Mücadele
Hükûmet Sözcüsü
Numan Kurtulmuş28 Ağustos 201524 Kasım 2015Adalet ve Kalkınma Partisi
Başbakan Yardımcısı
Ekonomi
Cevdet Yılmaz28 Ağustos 201524 Kasım 2015
Başbakan Yardımcısı
TBMM ile İlişkiler ve Kamu Diplomasisi
Yalçın Akdoğan28 Ağustos 201524 Kasım 2015
Başbakan Yardımcısı
Danıştay ile İlişkiler ve KKTC
Tuğrul Türkeş28 Ağustos 201524 Kasım 2015Milliyetçi Hareket Partisi
Bağımsız
Adalet ve Kalkınma Partisi
Bakanlar
Adalet BakanıKenan İpek28 Ağustos 201524 Kasım 2015Bağımsız
Aile ve Sosyal Politikalar BakanıAyşen Gürcan28 Ağustos 201524 Kasım 2015
Avrupa Birliği BakanıAli Haydar Konca28 Ağustos 201522 Eylül 2015Halkların Demokratik Partisi
Beril Dedeoğlu22 Eylül 201524 Kasım 2015Bağımsız
Bilim, Sanayi ve Teknoloji BakanıFikri Işık28 Ağustos 201524 Kasım 2015Adalet ve Kalkınma Partisi
Çalışma ve Sosyal Güvenlik BakanıAhmet Erdem28 Ağustos 201524 Kasım 2015Bağımsız
Çevre ve Şehircilik Bakanıİdris Güllüce28 Ağustos 201524 Kasım 2015Adalet ve Kalkınma Partisi
Dışişleri BakanıFeridun Sinirlioğlu28 Ağustos 201524 Kasım 2015Bağımsız
Ekonomi BakanıNihat Zeybekci28 Ağustos 201524 Kasım 2015Adalet ve Kalkınma Partisi
Enerji ve Tabii Kaynaklar BakanıAli Rıza Alaboyun28 Ağustos 201524 Kasım 2015Bağımsız
Gençlik ve Spor BakanıAkif Çağatay Kılıç28 Ağustos 201524 Kasım 2015Adalet ve Kalkınma Partisi
Gıda, Tarım ve Hayvancılık BakanıKutbettin Arzu28 Ağustos 201524 Kasım 2015Bağımsız
Gümrük ve Ticaret BakanıCenap Aşcı28 Ağustos 201524 Kasım 2015
İçişleri BakanıSelami Altınok28 Ağustos 201524 Kasım 2015
Kalkınma BakanıMüslüm Doğan28 Ağustos 201522 Eylül 2015Halkların Demokratik Partisi
Cüneyd Düzyol22 Eylül 201524 Kasım 2015Bağımsız
Kültür ve Turizm BakanıYalçın Topçu28 Ağustos 201524 Kasım 2015
Maliye BakanıMehmet Şimşek28 Ağustos 201524 Kasım 2015Adalet ve Kalkınma Partisi
Millî Eğitim BakanıNabi Avcı28 Ağustos 201524 Kasım 2015
Millî Savunma BakanıVecdi Gönül28 Ağustos 201524 Kasım 2015Bağımsız
Orman ve Su İşleri BakanıVeysel Eroğlu28 Ağustos 201524 Kasım 2015Adalet ve Kalkınma Partisi
Sağlık BakanıMehmet Müezzinoğlu28 Ağustos 201524 Kasım 2015
Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme BakanıFeridun Bilgin28 Ağustos 201524 Kasım 2015Bağımsız

Kaynakça

  1. ^ "Basın Açıklaması". tccb.gov.tr. 25 Ağustos 2015. 17 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ağustos 2015. 
  2. ^ a b c "Yeniden seçim süreci başlıyor". Al Jazeera Türk. 24 Ağustos 2015. 17 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2015. 
  3. ^ a b c d e "Erdoğan'a seçim kararı verme yetkisi tanıyan 45 günlük süre bugün doluyor". T24. 23 Ağustos 2015. 26 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2015. 
  4. ^ a b c "TC Anayasasý". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2015. 
  5. ^ "Bahçeli'den flaş erken seçim açıklaması". Haber7.com. 8 Haziran 2015. 9 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2015. 
  6. ^ "7 Haziran 2015 Genel Seçimleri Kesin Seçim Sonucu" (PDF). Yüksek Seçim Kurulu. 19 Haziran 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2015. 
  7. ^ Sinan Tartanoğlu (9 Temmuz 2015). "Nihayet görevlendirdi... Hükümet süreci başlıyor". Cumhuriyet. 28 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2015. 
  8. ^ "Ak Parti-HDP görüşmesi sona erdi". haberturk.com. 15 Temmuz 2015. 11 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2015. 
  9. ^ "AK Parti - CHP görüşmelerinden koalisyon çıkmadı". hurriyet.com.tr. 13 Ağustos 2015. 23 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2015. 
  10. ^ "AK Parti - MHP koalisyon görüşmesinde sonuç çıkmadı". mynet.com. 17 Ağustos 2015. 14 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2015. 
  11. ^ İlhan Taşcı (13 Ağustos 2015). "Hükümet yok, erken seçim güçlü ihtimal". BBC Türkçe. 24 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2015. 
  12. ^ "T.C. Anayasası 116. Madde". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2015. 
  13. ^ "Erdoğan hükûmeti kurma görevini Davutoğlu'na verdi". NTV. 25 Ağustos 2015. 24 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2015. 
  14. ^ Nuray Babacan/ Turan Yılmaz/ Rıza Özel (29 Ağustos 2015). "Başbakan Ahmet Davutoğlu kabineyi açıkladı". Hürriyet. 23 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2015. 
  15. ^ "Cumhuriyet Gazetesi - Ä°ÅŸte CHP'nin pazarlık paketi". 17 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Temmuz 2016. 
  16. ^ "AKP ve CHP'den ortak görüş: Erken seçim çare değil - BBC Türkçe". 16 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Temmuz 2016. 
  17. ^ "AK Parti ve CHP arasındaki teması Çelik ve Koç yürütecek". 18 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Temmuz 2016. 
  18. ^ "Bahçeli'den Davutoğlu'na: Önce CHP-HDP ile deneyin - Hürriyet Gündem". 11 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Temmuz 2016. 
  19. ^ "Davutoğlu, HDP liderine 'Selahattin' dedi mi? - Hürriyet Gündem". 14 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Temmuz 2016. 
  20. ^ "Demirtaş'tan Davutoğlu'na: CHP ile kurun destekleyelim - Hürriyet Gündem". 26 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Temmuz 2016. 
  21. ^ "Koalisyon pazarlığı başladı: AK Parti-CHP yöntem konusunda anlaştı | NTV". 7 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Temmuz 2016. 
  22. ^ "'Her an seçim olacakmış gibi startı veriyoruz' - Hürriyet Gündem". 25 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Temmuz 2016. 
  23. ^ "Baykal ile Kılıçdaroğlu görüşmelerden umutsuz - Politika". 8 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Temmuz 2016. 
  24. ^ "CHP'nin görüşme heyeti belli oldu - Hürriyet Gündem". 18 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Temmuz 2016. 
  25. ^ a b "Ömer Çelik: 4-5 toplantıya daha ihtiyacımız var - Hürriyet Gündem". 27 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Temmuz 2016. 
  26. ^ "Ak Parti CHP'nin 9 şartına sıcak! - Hürriyet Gündem". 18 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Temmuz 2016. 
  27. ^ "TBMM tatile girdi". www.hurriyet.com.tr. 21 Tem 2015. 22 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2024. 
  28. ^ "Meclis olağanüstü toplanıyor - Hürriyet Gündem". 1 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Temmuz 2016. 
  29. ^ "AK Parti-CHP heyetleri ikinci kez bir araya geldi - Hürriyet Gündem". 1 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Temmuz 2016. 
  30. ^ "Koalisyon için kritik 4 viraj - Hürriyet Gündem". 1 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Temmuz 2016. 
  31. ^ "Cumhuriyet Gazetesi - CHP'de 14 ilke 5'e indi". 17 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Temmuz 2016. 
  32. ^ "AK Parti ile CHP heyetleri arasında üçüncü görüşme - Hürriyet Gündem". 2 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Temmuz 2016. 
  33. ^ "Koalisyon toplantısı sonrası Haluk Koç'tan açıklama - Hürriyet Gündem". 4 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Temmuz 2016. 
  34. ^ "Ömer Çelik'ten önemli açıklamalar - Hürriyet Gündem". 4 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Temmuz 2016. 
  35. ^ "En kısa turda 4 zorlu madde - Hürriyet Gündem". 19 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Temmuz 2016. 
  36. ^ "AK Parti ile CHP heyetleri koalisyon görüşmeleri kapsamında son kez bir araya geldi - Hürriyet Gündem". 4 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Temmuz 2016. 
  37. ^ "Haluk Koç'tan önemli açıklamalar - Hürriyet Gündem". 9 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Temmuz 2016. 
  38. ^ "Başbakan Davutoğlu'na CHP ile 35 saat süren görüşmeleri anlattılar - Hürriyet Gündem". 9 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Temmuz 2016. 
  39. ^ "Ahmet Davutoğlu Ne Karar Verecek?". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Temmuz 2016. 
  40. ^ "AK Parti-CHP'de 5 düğüm - Hürriyet Gündem". 9 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Temmuz 2016. 
  41. ^ "AK Parti'de görüş: Yüzde 60-70'inde bir şekilde anlaşırız ama iş o yüzde 30'da düğümleniyor - Hürriyet Gündem". 9 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Temmuz 2016. 
  42. ^ "Süre azalıyor, hükümet kurulamıyor - BBC Türkçe". 15 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Temmuz 2016. 
  43. ^ "AK Parti-CHP koalisyonu için bir randevu daha". 18 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Temmuz 2016. 
  44. ^ "CHP MYK'da flaş koalisyon kararı - Hürriyet Gündem". 10 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Temmuz 2016. 
  45. ^ "Erdoğan: 45 günü esnetme yetkim yok - Hürriyet Gündem". 14 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Temmuz 2016. 
  46. ^ "Koalisyon Çalışmaları Hızlanıyor". 15 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Temmuz 2016. 
  47. ^ "Koalisyon görüşmeleri sonuçsuz". BBC Türkçe. 13 Ağustos 2015. 24 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ağustos 2015. 
  48. ^ "Başbakan Davutoğlu açıklama yaptı - Hürriyet Gündem". 23 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Temmuz 2016. 
  49. ^ "Kılıçdaroğlu CHP Genel Merkezi'nde açıklama yaptı - Hürriyet Gündem". 16 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Temmuz 2016. 
  50. ^ "CHP'den tutanakla yanıt - Hürriyet Gündem". 15 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Temmuz 2016. 
  51. ^ "Türkiye'nin önünde 3 erken seçim senaryosu var - Hürriyet Gündem". 23 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Temmuz 2016. 
  52. ^ "Hükümet yok, erken seçim güçlü ihtimal - BBC Türkçe". 24 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2015. 
  53. ^ "Bahçeli: Şartlarımız baki AKP ile görüşmeye hazırız". 18 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Temmuz 2016. 
  54. ^ "Devlet Bahçeli'den Başbakan Ahmet Davutoğlu'na flaş yanıt - Hürriyet Gündem". 2 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Temmuz 2016. 
  55. ^ "MHP kapıyı kapattı sandık yolu göründü - Güncel Haberler". 20 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Temmuz 2016. 
  56. ^ "39 gün gitti". Hürriyet. 18 Ağustos 2015. 23 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ağustos 2015. 
  57. ^ "Kemal Kılıçdaroğlu: 'Görevi hemen iade edin' - Hürriyet Gündem". 7 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Temmuz 2016. 
  58. ^ "Devlet Bahçeli: Gövdemizi taşın altına koyarız - Hürriyet Gündem". 1 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Temmuz 2016. 
  59. ^ "Başbakan Ahmet Davutoğlu: MHP ile temaslarımız devam ediyor - Hürriyet Gündem". 3 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Temmuz 2016. 
  60. ^ "CHP lideri Kılıçdaroğlu: Koalisyonu kuramazsak üzülürüm - Hürriyet Gündem". 4 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Temmuz 2016. 
  61. ^ "MHP'li Yalçın: Koalisyonu kurmayan Davutoğlu'dur". 18 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Temmuz 2016. 
  62. ^ "Bahçeli'den önemli açıklamalar - Hürriyet Gündem". 23 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Temmuz 2016. 
  63. ^ "Baykal bakanlık teklifini 3 sayfalık mektupla reddetti". 18 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Temmuz 2016. 
  64. ^ "HDP'li Tüzel bakanlık teklifini reddetti". 18 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Temmuz 2016. 
  65. ^ "HDP'li Bakan: Hayret ve ibretle karşıladık - Hürriyet Gündem". 23 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Temmuz 2016. 
  66. ^ "Meclis Başkanlığı bakanlık dağılımını açıkladı". milliyet.com.tr. 25 Ağustos 2015. 23 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ağustos 2015. 
  67. ^ "63. Hükümetin 'bağımsız' bağımlıları". Sözcü. 29 Ağustos 2015. 25 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ekim 2015. 
  68. ^ "Deniz Baykal bakanlık teklifini 3 sayfalık mektupla reddetti | NTV". 19 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ekim 2015. 
  69. ^ "Tekin Bingöl ile Erdogan Toprak'tan yazılı ret". ntv.com.tr. 15 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Haziran 2020. 
  70. ^ "Arşivlenmiş kopya". 28 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ekim 2015. 
  71. ^ "Arşivlenmiş kopya". 28 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ekim 2015. 
  72. ^ "CHP'li İlhan Kesici kararını verdi! - TG". 26 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ekim 2015. 
  73. ^ a b "CHP'den büyük şok! Seçim hükümeti kararı haberi". 22 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ekim 2015. 
  74. ^ "Tuğrul Türkeş Bakanlık Teklifini Kabul Etti Haberi ve Son Dakika Haberler Mynet". 14 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ekim 2015. 
  75. ^ "Meral Akşener'den Bakanlık teklifine yanıt haberi". 30 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ekim 2015. 
  76. ^ "MHP'den kritik hamle! - TG". 26 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ekim 2015. 
  77. ^ a b "HDP'den bakanlık teklifi yorumu: Kabul edeceğiz, partimizin kararı - Politika - T24". 10 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ekim 2015. 
  78. ^ "Levent Tüzel bakanlık teklifini reddetti - Hürriyet Gündem". 11 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ekim 2015. 
  79. ^ "HDP seçim hükümetine girecek mi? Girerse hangi bakanlıkları alacak?". 22 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ekim 2015. 
  80. ^ "Başbakan Yardımcılarının görev dağılımı belli oldu". hurriyet.com.tr. 31 Ağustos 2015. 23 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Eylül 2015. 
  81. ^ "Özel kalem müdürü bile alamayacaklar - Milliyet.com.tr". 21 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ekim 2015. 
  82. ^ "Tuğrul Türkeş MHP'den ihraç edildi". 26 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ekim 2015. 
  83. ^ "Tuğrul Türkeş Akpden Aday Oldu Haberi ve Son Dakika Haberler Mynet". 16 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ekim 2015. 
  84. ^ "Levent Tüzel Hdpden Aday Gösterilmedi Haberi ve Son Dakika Haberler Mynet". 16 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ekim 2015. 
  85. ^ "HDP'li bakanlar Ali Haydar Konca ve Müslüm Doğan istifa etti". mynet.com. 22 Eylül 2015. 16 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ağustos 2015. 
  86. ^ "İki bakanlığa atama". NTV. 22 Eylül 2015. 23 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Eylül 2015. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Adalet ve Kalkınma Partisi</span> Türkiyede bir siyasi parti

Adalet ve Kalkınma Partisi, 14 Ağustos 2001 tarihinde Recep Tayyip Erdoğan liderliğinde kurulan ve Türkiye'de faaliyet gösteren bir siyasi partidir. Parti tüzüğüne göre resmî kısaltması "AK PARTİ" şeklindedir. Simgesi ampuldür. TBMM'de 265 milletvekili ile temsil edilmektedir. Genel başkanı Türkiye cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'dır.

<span class="mw-page-title-main">Devlet Bahçeli</span> Türk siyasetçi

Devlet Bahçeli, Türk akademisyen, ekonomist ve siyasetçidir. Milliyetçi Hareket Partisinin (MHP) Genel Başkanı ve eski Başbakan Yardımcısı'dır. Ülkü Ocaklarının kurucularından olan Bahçeli, 6 Temmuz 1997 tarihinden beri MHP Genel Başkanlığı görevini sürdürmektedir. 1999-2002 yılları arasında Bülent Ecevit tarafından kurulan ANASOL-M Koalisyon Hükûmetinde Başbakan Yardımcısı olarak yer aldı. Koalisyon ortaklarıyla birlikte Rahşan Affı'nı çıkardı.

<span class="mw-page-title-main">1977 Türkiye genel seçimleri</span> TBMM 16. dönem milletvekillerini belirleyen seçim

1977 Türkiye genel seçimleri, 5 Haziran 1977 tarihinde TBMM 16. dönem milletvekillerini belirlemek için yapılan genel seçimlerdir.

<span class="mw-page-title-main">57. Türkiye Hükûmeti</span> V. Ecevit Hükûmeti (1999–2002)

57. Türkiye Hükûmeti, V. Ecevit Hükûmeti veya ANASOL-M Hükûmeti, 28 Mayıs 1999 - 18 Kasım 2002 tarihleri arasında görev yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye siyasi tarihi</span> Türkiye Cumhuriyeti siyasetine genel bakış

Türkiye siyasi tarihi, Mustafa Kemal Atatürk'ün Türk ulus devletini ihdas etmesine giden yolda bir evre olan Türk Kurtuluş Savaşı ile başlar.

<span class="mw-page-title-main">İsmet Yılmaz</span> 26. Türkiye Büyük Millet Meclisi başkanı

İsmet Yılmaz, Türk mühendis, hukukçu ve siyasetçidir.

<span class="mw-page-title-main">Tuğrul Türkeş</span> Türk siyasetçi

Yıldırım Tuğrul Türkeş, Türk ekonomist ve siyasetçidir. Milliyetçi Hareket Partisinin kurucusu Alparslan Türkeş'in oğludur.

<span class="mw-page-title-main">Kemal Kılıçdaroğlu</span> Türk politikacı

Kemal Kılıçdaroğlu, Türk ekonomist, bürokrat ve siyasetçidir. 2010-2023 yılları arasında Cumhuriyet Halk Partisinin (CHP) genel başkanı ve Türkiye'nin ana muhalefet lideri olarak görev yapmıştır. 2002-2015 yılları arasında yapılan genel seçimlerde İstanbul 2. Bölge milletvekili olarak Türkiye Büyük Millet Meclisine girmiştir. Haziran 2015'te İzmir 2. Bölge milletvekili olarak yeniden meclise girmiş, Mayıs 2023'e kadar bu görevini sürdürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Milliyetçi Hareket Partisi</span> Türkiyede bir siyasi parti

Milliyetçi Hareket Partisi, Türkiye'de etkinlik gösteren bir siyasi partidir. Parti tüzüğüne göre resmî kısaltması "MHP" şeklindedir. 9 Şubat 1969 tarihinde Alparslan Türkeş liderliğinde kurulan partinin simgesi üç hilaldir. Türkiye Büyük Millet Meclisinde, Adalet ve Kalkınma Partisi tarafından kurulan 67. Hükûmeti destekleyen 50 milletvekiliyle bir grubu bulunur. Genel başkanı Devlet Bahçeli olan parti ideoloji olarak; aşırı sağcı, aşırı milliyetçi ve Avrupa şüphecisidir. Parti genellikle neo-faşist olarak tanımlanır ve bazı şiddet yanlısı paramiliter gruplar ve organize suç örgütleri ile bağlantılıdır.

<span class="mw-page-title-main">Ahmet Davutoğlu</span> 26. Türkiye başbakanı

Ahmet Davutoğlu, Türk siyasetçi, siyaset bilimi ve uluslararası ilişkiler profesörü, akademisyen ve büyükelçi, Gelecek Partisi'nin kurucu genel başkanı, eski dışişleri bakanı, eski başbakan vekili, Adalet ve Kalkınma Partisinin 2. genel başkanı ve 26. Türkiye başbakanıdır. 2014–2016 yılları arasında AK Parti Genel Başkanlığı ve Başbakanlık görevini sürdürmüştür. Bu görevinden önce 2009–2014 yılları arasında Recep Tayyip Erdoğan tarafından kurulan 60. Türkiye Hükûmeti ve 61. Türkiye Hükûmeti'nde Dışişleri Bakanı olarak yer almıştır. 2003–2009 yılları arasında o dönem başbakanlık yapan Erdoğan'ın ve Abdullah Gül'ün dış politika danışmanlığını yapmıştır. 2011, Haziran 2015 ve Kasım 2015 Türkiye genel seçimlerinde AK Parti Konya milletvekili olarak meclise girmiştir. Başbakanlık ve Ak Parti Genel Başkanlığı görevinden 22 Mayıs 2016 tarihinde istifa etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">50. Türkiye Hükûmeti</span> I. Çiller Hükûmeti (1993–1995)

50. Türkiye Hükûmeti veya I. Çiller Hükûmeti, Doğru Yol Partisi Genel Başkanı ve İstanbul Milletvekili Tansu Çiller'in başkanlığında, 25 Haziran 1993 tarihinde kuruldu. Doğru Yol Partisi ile Sosyaldemokrat Halkçı Parti arasında kurulan koalisyon hükûmeti, 5 Ekim 1995 tarihine kadar görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Haziran 2015 Türkiye genel seçimleri</span> TBMM 25. dönem milletvekillerini belirleyen seçim

Haziran 2015 Türkiye genel seçimleri, 7 Haziran 2015 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi 25. Dönemi'nin 550 yeni üyesini belirlemek için yapılan genel seçimlerdir. Seçim, Türkiye Cumhuriyeti siyasi tarihi'nin 24. genel seçimleridir.

<span class="mw-page-title-main">Fikri Işık</span> Türk politikacı

Fikri Işık, Türk öğretmen ve siyasetçidir.

Ali Haydar Konca, Kürt asıllı Türk siyasetçi, avukat ve eski bürokrat.

<span class="mw-page-title-main">Kasım 2015 Türkiye genel seçimleri</span> TBMM 26. dönem milletvekillerini belirleyen seçim

Kasım 2015 Türkiye genel seçimleri, 7 Haziran 2015'te yapılan genel seçimlerden sonra yapılan erken genel seçimlerdir. Anayasanın 77. maddesi gereği, seçimin olağan olarak Haziran 2019'da yapılması gerekmekteydi. Seçimden birinci parti olarak çıkan AKP'nin koalisyon kurma çabaları sonuç vermemesi üzerine, teamüller gereği hükûmeti kurma görevini seçimde ikinci en fazla oyu alan parti olan CHP'ye vermesi gerekirken, güvenoyu alabilecek bir hükûmetin kurulamayacağını ileri süren Cumhurbaşkanı Erdoğan erken seçim kararı almış, CHP de bu karara itiraz etmemiştir. Sonrasında YSK seçim tarihi olarak 1 Kasım 2015'i belirlemiştir.

<span class="mw-page-title-main">Ahmet Davutoğlu'nun başbakanlıktan istifa süreci</span> Davutoğlunun başbakanlık ve AKP genel başkanlığı görevlerini bırakması

Davutoğlu'nun istifa süreci, Ahmet Davutoğlu ve Recep Tayyip Erdoğan arasında yaşanan gerginlik sonucunda Davutoğlu'nun başbakanlık ve Adalet ve Kalkınma Partisi Genel Başkanlığı görevlerini bırakması ile sonuçlanmış süreçtir. Bu süreç, arka planını sunduğunu iddia eden Pelikan adlı bir grubun blog sitesinin adı ile özdeşleştirilip Pelikan Dosyası olarak da adlandırılmaktadır. Türkiye Cumhuriyeti tarihinde ilk kez bir Başbakan; askerî darbe, gensoru ve seçim mağlubiyeti gibi sebepler dışında bir sebepten ötürü partisinin genel başkanlığını ve başbakanlığı bırakma kararı almıştır. Süreç, bazı yorumcular tarafından Saray Darbesi şeklinde de ifade edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">2017 Türkiye anayasa değişikliği referandumu</span> Türkiyede yapılan yedinci halk oylaması

2017 Türkiye anayasa değişikliği referandumu, 16 Nisan 2017'de gerçekleşen halk oylamasıdır. Seçmenler, mevcut Türkiye Anayasası'nın 18 maddesi üzerindeki değişikliklerini oyladı. Hükûmetteki Adalet ve Kalkınma Partisi ve kurucularından Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından desteklenen madde değişiklikleriyle ilgili tartışmalar uzun süre devam ettikten sonra muhalefetteki Milliyetçi Hareket Partisi'nin (MHP) desteğiyle birlikte meclisten geçerek halk oylaması kararı alındı. Değişiklik paketi, yürürlükteki parlamenter sistemin kaldırılarak yerine başkanlık sisteminin getirilmesini, başbakanlık makamının ortadan kaldırılmasını, meclisteki vekil sayısının 550'den 600'e çıkarılmasını ve Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulunun (HSYK) yapısında değişiklikler yapılmasını içermektedir.

<span class="mw-page-title-main">2019 Türkiye yerel seçimleri</span> Türkiyenin yerel yöneticilerini belirleyen seçim

2019 Türkiye yerel seçimleri, Türkiye'deki yerel yönetimlerin belirlenmesi için 31 Mart 2019 tarihinde yapılmış ve seçim sonucunda belediye başkanı, büyükşehir belediye başkanı, belediye meclisi üyeleri, il genel meclisi üyeleri, muhtarlar ve ihtiyar heyetleri belirlenmiştir.

TBMM 27. dönem milletvekilleri listesi, Türkiye Büyük Millet Meclisinin 27. döneminde görev yapan, 24 Haziran 2018 tarihinde seçilen milletvekillerinin listesidir.

<span class="mw-page-title-main">Adalet ve Kalkınma Partisi tarihi</span> Türkiyenin siyasi tarihine bakış

Adalet ve Kalkınma Partisi, Türkiye'de cumhuriyet döneminde ardı ardına en fazla seçim kazanan siyasi partidir. Fazilet Partisi'nin kapatılmasının ardından partide bulunan Yenilikçiler olarak bilinen grup tarafından 14 Ağustos 2001 tarihinde kurulmuş, 3 Kasım 2002 tarihinde düzenlenen genel seçimlerde, 1987 yılında Anavatan Partisi'nin iktidar olmasından sonra tek başına iktidara gelen ilk siyasi parti olmuştur. Seçimlerin ardından Abdullah Gül liderliğinde 58. Hükûmet kurulmuş, kısa bir süre sonra Recep Tayyip Erdoğan'ın siyasi yasağının kaldırılması ve milletvekili seçilmesiyle beraber liderliğinde 59. Hükûmet kurulmuştur.