İçeriğe atla

590 Roma veba salgını

590 Roma veba salgını
I. Gregorius'un vebanın bitişini simgeleyen aparsiyonu, Orta çağ sanatının popüler bir teması haline geldi.
HastalıkHıyarcıklı Veba
YerRoma
İstatistikler
Ölümler
100 milyon civarı

590 Roma veba salgını, 590 yılında Roma şehrini etkileyen bir veba salgınıdır.[1] Justinianus Veba Salgınını takip eden İlk Veba Salgınının bir parçasıdır. Hıyarcıklı veba olduğu düşünülmektedir. Dünyanın diğer bölgelerine yayılmadan önce 100 milyondan fazla Avrupalıyı öldürdüğü ihtimali üzerinde durulur.[2][3] Geç Antik Çağ'ın sonuna dek sürmüştür. Salgın, piskopos ve vakanüvis Gregorius ve daha sonraları tarihçi Diyakoz Paul tarafından veba olarak tanımlanmıştır.

Tarihçe

Veba patlak vermeden önceki kış, Kasım 589'da Roma'nın Tiber Nehri'nin suları altında kaldı ve tahıl ambarlarının çoğu hasara uğradı. Piskopos Gregorius suların içinde uğursuz yılan ve ejderhaların görüldüğünü aktarmıştır. Salgın 590 yılında başladı. Enfekte olmuş hastalar hızla yayılıyor ve ölüm oranları da yükseliyordu. Gregorius hastalığı hıyarcıklı veba olarak tanımlamıştır.

Roma piskoposu Papa II. Pelagius, Şubat 590'da vebadan öldü ve yerine I. Gregorius halefi seçildi. Gregorius keşiş olmadan önce praefectus urbi idi.

Papalık tören alayları

590 yılında veba Roma'ya yayılırken I. Gregorius henüz bir diyakoz iken, Roma'da gerçekleşecek olan bir tören alayı tertipledi. Bu törende yedi grup şehrin ortasında alaylar düzenleyecek ve Santa Maria Maggiore bazilikasında Meryem'e dilekle son bulacaktı. Alay 25 Nisan 590'da gerçekleşti.[4]

Yedi alay grubu şunlardı:[4]

  1. Papazlar
  2. Başrahip ve keşişler
  3. Başrahibe ve rahibeler
  4. Erkekler
  5. Evli kadınlar
  6. Dullar
  7. Çocuklar

Tören alaylarının nedeni, veba ve diğer felaketlerin Tanrı'nın günahkarlığa yönelik bir cezası olarak yorumlanmasıdır. Tanrı'nın gazabını yatıştırmak adına bu önlemler alınmıştır.

80 kişi alaylar esnasında vebaya yakalanmış ve geçit töreninde yere yığılmıştır.[1]

Papa Gregorius'un Aparisyonu

Mikail Heykeli, Hadrianus Anıtı (1753)

Bir efsaneye göre Papa I. Gregorius, alayı ile Tiber'in sağ kıyısındaki Vatikan Tepesi civarında bulunan Roma İmparatoru Hadrianus'ın anıt mezarına yaklaşırken bir aparsiyon gördü. Papa, Mikâil'in kılıcını anıtın tepesine doğru savurduğunu ve ardından kılıcını kınına soktuğunu gördü. Bu Tanrı'nın gazabının geri çevrildiğini, havanın berraklaştığını ve vebanın sözde o anda durduğunu işaret ediyordu.[5]

Geç Antik Çağ'da bir kale halini alan imparatorun mezarı daha sonraları Sant'Angelo Kalesi olarak tanınmıştır. 18. yüzyılda efsaneyi anlatmak için kalenin zirvesine Peter Anton von Verschaffelt'in tasarladığı Mikâil'i tasvir eden bronz bir heykel yerleştirildi.

Kaynakça

  1. ^ a b Kohn, George C. (2007) [1995]. Encyclopedia of Plague and Pestilence: From Ancient Times to the Present. ss. 323-324. ISBN 9781438129235. 26 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Nisan 2022. 
  2. ^ Thomas H. Maugh II (6 Mayıs 2002). "An Empire's Epidemic". Los Angeles Times. Ph.ucla.edu. 4 Ağustos 2002 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Nisan 2022. 
  3. ^ "History of Plague" [Veba Tarihi] (İngilizce). dshs.texas.gov. 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  4. ^ a b Andrew J. Ekonomou (2007). Byzantine Rome and the Greek Popes. Lexington Books. ISBN 9780739152751. 
  5. ^ "Plague in Rome 591". Roman-catholic-saints.com. 14 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kara Ölüm</span> Orta Çağda Asyayı ve Avrupayı etkileyen, insanlık tarihindeki en ölümcül salgın

Kara Veba olarak da bilinen Kara Ölüm, insanlık tarihinde kaydedilen en ölümcül salgındır. Avrasya ve Kuzey Afrika'da 75-200 milyon kadar insanın ölümüne yol açtığı düşünülmektedir. 1346-1353 yılları arasında Avrupa'da zirveye ulaşan salgın, insanlık tarihinde kaydedilen en ölümcül salgındır. Hastalığın sebebi Yersinia pestis bakterisidir. Genellikle hıyarcıklı veba görülse bile, pnömonik veba ve septisemik veba da görülebilir.

<span class="mw-page-title-main">I. Gregorius</span> 64. Katolik Kilisesi papası (540-604; pd. 590-603)

Papa I. Gregorius, daha çok Büyük Gregorius olarak bilinir. 3 Eylül 590'dan 604'te ölümüne kadar papalık yapmıştır. Yazdığı dinsel eserlerle ünlü bir Hristiyan din adamıdır.

<span class="mw-page-title-main">Justinianus Veba Salgını</span> salgın

Justinianus Veba Salgını, Ticaret gemileri veba bulaşmış pire taşıyan sıçanlar barındırdığı için Bizans İmparatorluğu ve özellikle başkenti Konstantinopolis'in yanı sıra Sasani İmparatorluğu ile tüm Akdeniz çevresinde liman kentlerini etkileyen bir pandemidir. Bazı tarihçiler, Justinianus Veba Salgını'nın tarihin en ölümcül salgınlarından biri olduğuna inanmaktadır ve bu da iki asır boyunca yenilenerek tahmini 25-100 milyon insanın ölümüne yol açmıştır; ilk salgın sırasında Avrupa nüfusunun yarısına eşdeğer bir ölüm oranı vardır. Vebanın sosyal ve kültürel etkisi, 14. yüzyılda Avrasya'yı harap eden Kara Ölüm ile karşılaştırılmaktadır, ancak 2019'da yayınlanan araştırmalar, vebanın ölüm oranının ve sosyal etkilerinin abartıldığını savunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Sant'Angelo Kalesi</span>

Sant'Angelo Kalesi ya da Hadrianus Mozolesi, İtalya'nın başkenti Roma'daki Adriano Parkı'nda yer alan silindirik bir yapıdır. Roma İmparatoru Hadrianus tarafından kendisi ve ailesi için anıt mezar olarak inşa ettirilen bina daha sonra papalık kalesi olarak kullanılmıştır. Tiber Nehri kıyısında bulunan, bir zamanlar Roma'nın en yüksek binası olan yapı günümüzde müze olarak faaliyet göstermektedir.

<span class="mw-page-title-main">III. Clemens</span>

III. Clemens, doğum adı Paulino Scolari, 19 Aralık 1187'den ölümüne kadar papalık yaptı.

Patrologia Graeca Yunanca dilinde kaleme alınmış, bilhassa Hristiyan Kilise Babaları ve çeşitli çağdaş yazarların eserlerinin toplandığı bir koleksiyondur. 1857 ila 1866 yılları arasında 161 cilt halinde J. P. Migne tarafından Paris'te yayınlanmıştır.

Anastasius Bibliothecarius ya da Kütüphaneci Anastasius, Roma Kilisesi'nin bibliothecarius ve baş arşivcisi ve aynı zamanda kısa bir süre papalık iddiasında bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">VII. Ioannes (papa)</span> papa

Papa VII. Ioannes 1 Mart 705'ten ölümüne kadar Roma Piskoposu. Yunan etnik kökenli olup, Bizans papalarından biridir fakat İtalya'nın çoğunu yöneten Lombardlar ile, geri kalanını yöneten İmparator II. Justinianos'tan daha iyi ilişkileri vardı.

Siprianus Vebası, M.S. 250'den 262'ye kadar Roma İmparatorluğu'nu etkilemiş bir veba salgını.

1813-1814 Malta veba salgını, Malta ve Gozo adalarındaki son büyük veba salgınıydı. Mart 1813 ile Ocak 1814 arasında Malta'da ve 1814 Şubat ile Mayıs arasında Gozo'da meydana geldi ve 1814 Eylül'ünde salgının resmen bittiği ilan edildi. Yaklaşık 4500 ölümle sonuçlandı, bu da adaların nüfusunun yaklaşık %5'iydi.

<span class="mw-page-title-main">İlk veba salgını</span> veba salgınları serisi, 541-767

İlk veba salgını, Yersinia pestis bakterisinin neden olduğu bulaşıcı hastalık olan vebanın ilk Eski Dünya salgınıdır. Erken Orta Çağ Pandemisi olarak da adlandırılan bu hastalık, 541'de Justinianus Veba Salgını ile başladı ve 750 veya 767'ye kadar devam etti; Justinianus Veba Salgını'nı takip eden en az on beş veya on sekiz büyük veba dalgası tarihsel kayıtlardan tespit edilmiştir. Pandemi, en şiddetli ve en sık Akdeniz Havzası'nı etkiledi, ancak Yakın Doğu ve Kuzey Avrupa'yı da etkiledi. Doğu Roma imparatoru I. Justinianus'un adı bazen Geç Antik Çağ'daki tüm veba salgınları dizisinin yanı sıra 540'ların başlarında Doğu Roma İmparatorluğu'nu vuran Justinianus Vebası için de kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">1629-1631 İtalya veba salgını</span>

Milano Büyük Vebası olarak da anılan 1629-1631 İtalya veba salgını, 1348'de Kara Ölüm ile başlayan ve 18. yüzyılda sona eren İkinci veba salgınının bir parçasıydı. 17. yüzyılda İtalya'daki iki büyük salgından biri, Kuzey ve Orta İtalya'yı etkiledi ve en az 280.000 ölümle sonuçlandı. Bir milyon ölümle nüfusun yaklaşık %35'inin öldüğü de tahminler arasındadır. 1629-1631 salgınının, İtalya ekonomisinin diğer Batı Avrupa ülkelerine göre geride kalmasına neden olduğu da iddia edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">1770-1772 Rusya veba salgını</span>

1771 Vebası olarak da bilinen 1770-1772 Rus veba salgını, Rusya'nın merkezindeki son büyük veba salgınıydı. Yalnızca Moskova'da 52.000 ila 100.000 kişinin hayatını kaybettiği iddia edilmektedir. 1768-1774 Rus-Türk savaşı esnasında Moldova bölgesinde ortaya çıkan hıyarcıklı veba salgını Ocak 1770'te Ukrayna üzerinden kuzeye doğru orta Rusya'ya yayıldı. Eylül 1771'de Moskova'da zirve yaptı ve Veba İsyanı'na neden oldu. 18. yüzyılda şehir sınırlarının ötesinde yeni mezarlık alanları kurulduğundan, salgın Moskova haritasını yeniden şekillendirdi.

<span class="mw-page-title-main">İkinci veba salgını</span>

İkinci Veba salgını, 1348'de Avrupa'ya ulaşan ve sonraki dört yıl içinde Avrasya nüfusunun yarısını öldüren Kara Veba ile başlayan büyük bir veba salgınları dizisidir. Veba çoğu yerde yok olmasına rağmen, endemik hale geldi ve düzenli olarak tekrarladı. 17. yüzyılın sonlarında bir dizi büyük salgın meydana geldi ve hastalık 18. yüzyılın sonlarına veya 19. yüzyılın başlarına kadar bazı yerlerde tekrarladı. Bundan sonra, bakterinin yeni bir türü, 19. yüzyılın ortalarında Asya'da başlayan üçüncü veba salgınına yol açtı.

<span class="mw-page-title-main">Laterano'daki Aziz Yuhanna Bazilikası</span> Romada bazilika

Laterano'daki Aziz Yuhanna Bazilikası olarak da bilinen, Roma Şehri'nde Roma Diyosezi'nin Katolik katedralidir. Baş bazilika 4 kilometre (2,5 mi) uzaklıkta bulunan Vatikan Şehri'nin hemen dışında yer almaktadır. kuzeybatıya. Yine de, olarak Papalığın özellikleri, archbazilika ve onun bitişiğindeki yapıların bir zevk dışı statü gelen İtalya'ya şartlarını, uygun Lateran Antlaşması 1929 Hem Aziz Yuhanna Bazilikası hem de Lateran Sarayı, merkezde Roma'nın en eskisi olan bir Mısır dikilitaşı ile 16. yüzyılın sonunda ortaya konan büyük bir açık alana, Piazza di San Giovanni'ye bakmaktadır. Ne yazık ki, Porta San Giovanni üzerinden şehre giren ve çıkan trafik, şehrin ihtişamını azaltma eğilimindedir. Meydanın karşısında, Roma'daki en saygın kalıntılardan biri ve birçok hacı için hedef olan Scala Santa'yı barındıran bina var. Bölge aynı zamanda siyasi mitingler için bir mekandır ve 24 Haziran'daki Vaftizci Aziz Yahya'nın Doğuşu bayramı, Romalıların rosto porchetta yedikleri bir panayırla kutlanır.

<span class="mw-page-title-main">Büyük Viyana Vebası</span> salgın

Büyük Viyana Vebası 1679'da Avusturyalı Habsburg hükümdarlarının imparatorluk ikametgâhı olan Viyana, Avusturya'da meydana gelmiştir. Dönemin açıklamalardan, hastalığın kara sıçan ve diğer kemirgenlerle ilişkili pireler tarafından taşınan Yersinia pestis bakterisinin neden olduğu hıyarcıklı veba olduğuna inanılmaktadır. Şehir, 1680'lerin başlarında düzensiz bir şekilde tekrarlayan ve tahmini 76.000 kişinin yaşadığını iddia eden salgın yüzünden zarar gördü.

<span class="mw-page-title-main">IV. İoannis (patrik)</span> Konstantinopolis patriği

İoannis Nisteftis olarak da bilinen IV. İoannis, 11 Nisan 582 – 595 arasında Konstantinopolis'in 33. piskoposu veya Patriğiydi. Ekümenik Patrik unvanını alan ilk kişi odur. Doğu Ortodoks Kilisesi tarafından bir aziz olarak kabul edilir, yortusu 2 Eylül'dür.

<span class="mw-page-title-main">V. Ioannes</span> Roma piskoposu

Papa V. Ioannes, 23 Temmuz 685'ten ölümüne kadar Roma piskoposudur. Bizans Papalığı'nın önceden imparatorluk izni olmadan kutsanan ilk papası ve Doğu kökenli on ardışık papa dizisinin ilkidir. Papalığına, Roma şehri ile İmparatorluk arasındaki uzlaşma damgasını vurmuştur.

Pontif, Antik Roma'da, Roma dininin rahip kurullarının en ünlüsü olan Pontifler Koleji'nin bir üyesiydi. "Pontif" terimi daha sonra herhangi bir yüksek rahip veya başrahip için kullanılmasının yanında Roma Katolik kilisesindeki kullanımında piskoposlar, özellikle de bazen Roma Pontifi veya Yüce Pontif olarak anılan Papa için kullanıldı.

<span class="mw-page-title-main">Augustine (Canterbury)</span>

Augustine, MS 597 yılında Canterbury'nin ilk başpiskoposu olan Hristiyan bir keşişti. "İngilizlerin Havarisi" olarak kabul edilir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.