İçeriğe atla

59. Türkiye Hükûmeti

I. Erdoğan Hükûmeti

Türkiye hükûmeti
Kuruluş tarihi14 Mart 2003
Fesih tarihi28 Ağustos 2007
Kişiler ve kuruluşlar
Devlet başkanıAhmet Necdet Sezer
Hükümet başkanıRecep Tayyip Erdoğan
Bakan sayısı24
Üye partilerAdalet ve Kalkınma Partisi
Meclisteki durumuÇoğunluk hükûmeti
350 / 550
Ana muhalefet partisiCumhuriyet Halk Partisi
Ana muhalefet lideriDeniz Baykal
Tarihçe
Seçim(ler)
Yasama dönemi22. dönem
Öncül58. Türkiye Hükûmeti
Ardıl60. Türkiye Hükûmeti

59. Türkiye Hükûmeti veya I. Erdoğan Hükûmeti olarak da isimlendirilen hükûmettir.[1]

Kuruluş

Seçim sonrasındaki 58. Hükûmet, Abdullah Gül başbakanlığında kuruldu. Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın, Adalet ve Kalkınma Partisi'nin genel başkanı olarak 9 Mart 2003 Siirt milletvekili yenileme seçiminde parlamentoya girmesinden sonra, AK Parti Kayseri Milletvekili Abdullah Gül başkanlığındaki 58. Hükûmet 11 Mart'ta istifa etti. Siyasi yasağı bulunduğu için seçimlere giremeyen ve milletvekili seçilemeyen 58. Hükûmet döneminde Recep Tayyip Erdoğan'ın siyasi yasağının kaldırılması için TBMM'ye yasa teklifi sunuldu. Bu yasa değişikliği TBMM tarafından oy çokluğuyla kabul edilse de 10. Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer yasayı "öznel, somut ve kişisel" olduğu gerekçesiyle veto etti. Daha sonra aynı yasa değiştirilmeden mecliste tekrar kabul edildi ve cumhurbaşkanına iade edilen aynı yasa Sezer tarafından bu kez onayladı. Bu yasanın kabulüyle Erdoğan'ın milletvekili seçilmesi için yasal bir engel kalmadı.

2003 yılında 58. ve 59. Hükûmetin ilk yıllarında yapılan 17 yasayı veto eden Sezer, sayısı 17 olan vetolu yasanın üçü Abdullah Gül'ün, 14'ü ise Tayyip Erdoğan'ın başbakanlığı döneminde çıkartıldı.[2] 10. Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer, yeni hükûmeti kurma görevini aynı gün Erdoğan'a verdi. Güvenoylaması TBMM'nin 23 Mart 2003 tarihindeki 53. Birleşiminde gerçekleştirildi. Hükûmet, 162 ret oyuna karşı 350 oy ile güvenoyu aldı. Oylamaya 512 milletvekili katıldı.

59. Hükûmetin bakan sayısı, bir önceki hükûmete göre Başbakan dahil 25'ten 23'e indi. Yine aynı aynı hükûmette bir önceki 58. Hükûmet'in Başbakanı olan Abdullah Gül, yeni kabinede Dışişleri Bakanı ve Başbakan Yardımcısı olarak görev aldı. Önceki Gül hükûmetinin Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Ertuğrul Yalçınbayır, Dışişleri Bakanı Yaşar Yakış ve Çevre Bakanı İmdat Sütlüoğlu, Tayyip Erdoğan'ın başkanlığında kurulan 59. Hükûmet'de kabine dışında kaldılar.

Kültür Bakanlığı ile Turizm Bakanlığı, TBMM'de 16 Nisan 2003'te kabul edilen 4848 sayılı yasa ile birleştirilerek "Kültür ve Turizm Bakanlığı" adını aldı. Aynı gün, Turizm Bakanı Erkan Mumcu, Kültür ve Turizm Bakanlığı'na, Turizm Bakanı Güldal Akşit de, Kadından Sorumlu Devlet Bakanlığı'na getirildi. Çevre Bakanlığı ile Orman Bakanlığı, 8 Mayıs 2003 tarihinde birleştirilerek, "Çevre ve Orman Bakanlığı" adını aldı. Orman Bakanı Osman Pepe Çevre ve Orman Bakanlığı'na atanırken, Çevre Bakanı Kürşad Tüzmen Devlet Bakanlığı'na getirildi. Devlet Bakanı Kürşad Tüzmen'e bağlı kuruluşlar Dış Ticaret Müsteşarlığı ve Gümrük Müsteşarlığı, ilgili kuruluş da Türkiye İhracat ve Kredi Bankası Genel Müdürlüğü (Türk Eximbank) oldu.[3]

Kabine

59. Türkiye Hükûmeti, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın yanı sıra aşağıdaki bakanlardan[4] oluşmaktadır;

GörevİsimBaşlangıçSon
BaşbakanRecep Tayyip Erdoğan14 Mart 200328 Ağustos 2007
Başbakan Yardımcıları
Başbakan Yardımcısı
Devlet Bakanı
Dışişleri Bakanı		Abdullah Gül14 Mart 200328 Ağustos 2007
Başbakan Yardımcısı
Devlet Bakanı		Abdüllatif Şener14 Mart 200328 Ağustos 2007
Mehmet Ali Şahin14 Mart 200328 Ağustos 2007
Devlet Bakanları
Devlet BakanıBeşir Atalay14 Mart 200328 Ağustos 2007
Ali Babacan14 Mart 200328 Ağustos 2007
Güldal Akşit29 Nisan 20032 Haziran 2005
Nimet Çubukçu2 Haziran 200528 Ağustos 2007
Mehmet Aydın14 Mart 200328 Ağustos 2007
Kürşad Tüzmen14 Mart 200328 Ağustos 2007
Bakanlar
Adalet BakanıCemil Çiçek14 Mart 20037 Mayıs 2007
Fahri Kasırga7 Mayıs 200728 Ağustos 2007
Bayındırlık ve İskân BakanıFaruk Nafız Özak14 Mart 200328 Ağustos 2007
Çalışma ve Sosyal Güvenlik BakanıMurat Başesgioğlu14 Mart 200328 Ağustos 2007
Çevre ve Orman BakanıOsman Pepe14 Mart 200328 Ağustos 2007
Enerji ve Tabii Kaynaklar BakanıHilmi Güler14 Mart 200328 Ağustos 2007
İçişleri BakanıAbdülkadir Aksu14 Mart 20037 Mayıs 2007
Osman Güneş7 Mayıs 200728 Ağustos 2007
Kültür ve Turizm BakanıErkan Mumcu14 Mart 200315 Şubat 2005
Atilla Koç21 Şubat 200528 Ağustos 2007
Maliye BakanıKemal Unakıtan14 Mart 200328 Ağustos 2007
Millî Eğitim BakanıHüseyin Çelik14 Mart 200328 Ağustos 2007
Millî Savunma BakanıVecdi Gönül14 Mart 200328 Ağustos 2007
Sağlık BakanıRecep Akdağ14 Mart 200328 Ağustos 2007
Sanayi ve Ticaret BakanıAli Coşkun14 Mart 200328 Ağustos 2007
Tarım ve Köyişleri BakanıMehdi Eker14 Mart 200328 Ağustos 2007
Ulaştırma BakanıBinali Yıldırım14 Mart 20037 Mayıs 2007
İsmet Yılmaz7 Mayıs 200728 Ağustos 2007

15 Şubat 2005 tarihinde 59. Hükûmet'te ilk istifa yaşanmış, Kültür ve Turizm Bakanı Erkan Mumcu, bakanlık görevinden ve partiden istifa etmiş, Anayasası'nın 114 üncü maddesi gereğince 2007 Türkiye genel seçimleri öncesi 2 Haziran 2005'te, Malatya Milletvekili Güldal Akşit'in yerine Nimet Çubukçu, Bitlis Milletvekili Zeki Ergezen'in yerine Faruz Nafiz Özak ile Konya Milletvekili Sami Güçlü'nün yerine Diyarbakır Milletvekili Mehmet Mehdi Eker getirilmiştir. Anayasanın o zaman yürürlükte olan 114. maddesi gereği seçimlerden önce adalet, içişleri ve ulaştırma bakanlarının seçimden bir süre önce görevlerini bağımsız kişilere devretmeleri gerektiğinden, 7 Mayıs 2007 tarihinde Adalet Bakanı Cemil Çiçek görevini Fahri Kasırga'ya, İçişleri Bakanı Abdülkadir Aksu görevini Osman Güneş'e ve Ulaştırma Bakanı Binalı Yıldırım görevini İsmet Yılmaz'a devretmişlerdir.[5][6][7]

Kaynakça

  1. ^ "Türkiye Cumhuriyeti hükümetleri". hurriyet.com.tr. Hürriyet. 17 Mart 2003. 3 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ağustos 2020. 
  2. ^ "Sezer'den 17 veto". Radikal. 1 Ocak 2004. 21 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Haziran 2013. 
  3. ^ "Eximbank'dan ihracatçıya 7.5 milyon dolar". NTV.com.tr. 2 Haziran 2008. 21 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2015. 
  4. ^ "2008 Yılı Bilgi Edinme Genel Raporu" (PDF). TBMM. 2008. 21 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Haziran 2013. 
  5. ^ "Adalet Bakanlığı'nda Devir Teslim". Haberler. 8 Mayıs 2007. 31 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mart 2024. 
  6. ^ "Yıldırım, görevini devretti | Gündem Haberleri". Yeni Şafak. 31 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mart 2024. 
  7. ^ "ABDÜLKADİR AKSU". Anadolu Ajansı. 31 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mart 2024. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Abdullah Gül</span> 11. Türkiye cumhurbaşkanı (2007–2014)

Abdullah Gül, Türk ekonomist, akademisyen, siyasetçi ve Türkiye'nin 11. cumhurbaşkanı. Cumhurbaşkanlığı görevini 2007 - 2014 yılları arasında sürdürmüştür. Bu görevinden önce 4 aylığına 2002 - 2003 yılları arasında Türkiye Başbakanı olarak görev almıştır. 2003 - 2007 yılları arasında Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı olarak görev almıştır.

Kemal Unakıtan,, Türk siyasetçi ve ekonomist. 2002 ve 2008 yılları arasında Abdullah Gül ve Recep Tayyip Erdoğan tarafından kurulan hükûmetlerde maliye bakanı olarak görev yaptı.2002 ve 2007 Türkiye genel seçimlerinde Adalet ve Kalkınma Partisi milletvekili olarak Türkiye Büyük Millet Meclisinde yer aldı. 12 Ekim 2016 tarihinde 70 yaşında öldü.

<span class="mw-page-title-main">Mehmet Ali Şahin</span> 24. Türkiye Büyük Millet Meclisi başkanı

Mehmet Ali Şahin, Türk avukat ve siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Abdüllatif Şener</span> Türk siyasetçi

Abdüllatif Şener, Türk siyasetçi, ekonomist, maliyeci, akademisyen, TBMM milletvekili, eski başbakan yardımcısı, eski maliye bakanı ve Türkiye Partisinin kurucusudur.

Kürşad Tüzmen, 58., 59. ve 60. Hükûmetlerde Dış Ticaret ve Gümrüklerden Sorumlu Devlet Bakanı ve TBMM 22. Dönem Adalet ve Kalkınma Partisi Gaziantep ve TBMM 23. Dönem Adalet ve Kalkınma Partisi Mersin milletvekili görevlerinde bulunmuş bürokrat ve siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Cemil Çiçek</span> 25. Türkiye Büyük Millet Meclisi başkanı

Cemil Çiçek ; Türk avukat, siyasetçi ve eski TBMM başkanı. 2011-2015 yılları arasında TBMM Başkanlığı görevini sürdürmüştür. 2007-2011 yılları arasında Recep Tayyip Erdoğan tarafından kurulan 60. Türkiye Hükûmetinde başbakan yardımcısı olarak yer aldı. Bu görevinden önce 2002-2007 yılları arasında Abdullah Gül tarafından kurulan 58. Türkiye Hükûmetinde ve Erdoğan tarafından kurulan 59. Türkiye Hükûmetinde Adalet Bakanı olarak yer aldı.

Osman Pepe Türk siyasetçi. Abdullah Gül tarafından kurulan 58. Türkiye Hükûmeti'nde Orman Bakanlığı, Recep Tayyip Erdoğan tarafından kurulan 59. Türkiye Hükûmeti'nde Çevre ve Orman Bakanı olarak görev yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Nabi Avcı</span> Türk politikacı, akademisyen ve yazar

Nabi Avcı,, Türk iletişim bilimci, bürokrat, bakan. Avcı, 2016 ile 2017 yılları arasında kültür ve turizm bakanlığı görevini sürdürdü. 2013-2016 yılları arasında Recep Tayyip Erdoğan ve Ahmet Davutoğlu tarafından kurulan hükûmetlerde millî eğitim bakanı olarak yer aldı.

<span class="mw-page-title-main">2002 Türkiye genel seçimleri</span> TBMM 22. dönem milletvekillerini belirleyen seçim

2002 Türkiye genel seçimleri, 3 Kasım 2002 günü Türkiye genelinde yapılan erken genel seçimdir. Bu genel seçim ile Türkiye Büyük Millet Meclisi 22. dönem milletvekilleri seçilmiştir. Yüzde 10 ülke barajlı d'Hondt sistemi uygulanan seçimde, yalnızca Adalet ve Kalkınma Partisi ve Cumhuriyet Halk Partisi bu barajı aşarak meclise milletvekili sokmayı başarmışlardır. Oyların yüzde 34,3'ünü alarak kazandığı 363 milletvekilliği ile tek başına iktidar olan AK Parti, TBMM'nin üyelik sayısının yaklaşık yüzde 66'sını alarak liste usulü çoğunluk sisteminin uygulandığı 1950'li yıllardan sonra TBMM'deki en büyük temsil gücünü elde eden siyasi parti oldu.

<span class="mw-page-title-main">58. Türkiye Hükûmeti</span> Gül Hükûmeti (2002–2003)

58. Türkiye Hükûmeti veya Gül Hükûmeti, 3 Kasım 2002 genel seçimlerinde Adalet ve Kalkınma Partisinin tek başına iktidara gelmesinden sonra, AK Parti Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın siyaset yasağı yüzünden seçimlere katılamaması nedeniyle Kayseri milletvekili Abdullah Gül'ün kurduğu hükûmettir.

<span class="mw-page-title-main">Güldal Akşit</span> Türk siyasetçi (1960–2021)

Güldal Akşit, Türk avukat, siyasetçi ve Adalet ve Kalkınma Partisi kurucu üyesi.

<span class="mw-page-title-main">Veysel Eroğlu</span> Türk politikacı

Veysel Eroğlu, Türk siyasetçidir.

<span class="mw-page-title-main">Ertuğrul Günay</span> Türk siyasetçi ve hukukçu

Ertuğrul Günay, Türk siyasetçi ve hukukçu.

<span class="mw-page-title-main">Bekir Bozdağ</span> Türk siyasetçi

Bekir Bozdağ, Kürt asıllı Türk ilahiyatçı, avukat ve siyasetçidir.

<span class="mw-page-title-main">2003 Türkiye milletvekili ara seçimleri</span> TBMM ara seçim

2003 Türkiye Milletvekili Ara Seçimleri, TBMM 22. Yasama Dönemi üyelerinin belirlenmesi için 3 Kasım 2002'de yapılan milletvekili genel seçimlerinde AK Parti Milletvekili Mervan Gül, CHP Milletvekili Ekrem Bilek ve Bağımsız Milletvekili Fadıl Akgündüz'ün milletvekilliği düşürüldü. Bunun üzerine Siirt iӀi seçimlerinin itiraz üzerine Yüksek Seçim Kurulu tarafından iptal edilmesi nedeniyle 9 Mart 2003 tarihinde yapılan yenileme seçimleridir.

Türkiye Cumhuriyeti Devlet Bakanlığı ilk olarak 1946'da Başbakan Mehmet Recep Peker başkanlığında kurulan 15. hükûmet döneminde oluşturuldu. Bu hükûmet döneminde ilk Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Mümtaz Ökmen, ilk Devlet Bakanı ise Mustafa Abdülhalik Renda oldu.

<span class="mw-page-title-main">2002'de Türkiye</span>

2002'deki Türkiye olayları.

<span class="mw-page-title-main">61. Türkiye Hükûmeti</span> III. Erdoğan Hükûmeti (2011–2014)

61. Türkiye Hükûmeti veya III. Erdoğan Hükûmeti, AK Parti genel başkanlığını ve hükûmet başkanlığını Recep Tayyip Erdoğan'ın yaptığı hükûmettir. 2011 Türkiye genel seçimlerinin Cumhurbaşkanı Abdullah Gül hükûmeti kurma görevini vermesinin ardından kurulan hükûmettir.

<span class="mw-page-title-main">60. Türkiye Hükûmeti</span> II. Erdoğan Hükûmeti (2007–2011)

60. Türkiye Hükûmeti veya II. Erdoğan Hükûmeti olarak da isimlendirilen hükûmettir.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye Cumhuriyeti'nin kadın bakanları listesi</span> Türkiye Cumhuriyetinde bakanlık yapmış kadınların listesi

26 Mart 1971'de kurulan 33. Türkiye Hükûmeti'ne, Nihat Erim'in Türkan Akyol'u Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanı olarak atamasıyla birlikte ilk defa bir kadın, bakan olarak hükûmette yer aldı. Akyol'un bakan olduğu günden bugüne kadar 28 farklı kadın, 43 kez Türkiye hükûmetinin kabinesinde bakan olarak yer aldı. Kadınların en çok atandığı bakanlık 15 atamayla Devlet Bakanlığı olurken 2011 yılında Devlet Bakanlığı'nın kaldırılmasıyla Selma Aliye Kavaf, son kadın devlet bakanı oldu. Devlet Bakanlığı'nı 10 atamayla, farklı isimlerle faaliyet gösteren Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı takip etti.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.