İçeriğe atla

57. Piyade Alayı (Osmanlı)

57. Piyade Alayı
Gelibolu Yarımadası'nda bulunan 57. Alay Şehitliği'nden görünüm
Etkin1880-1913
1915-1918
Ülke Osmanlı İmparatorluğu
Bağlılık Osmanlı ordusu
SınıfıPiyade
TipiAlay
Karargâhİzmit
Tekirdağ
Bigalı
Yıl dönümleri25 Nisan
SavaşlarıTrablusgarp Savaşı
Balkan Savaşı
I. Dünya Savaşı
  • Çanakkale Cephesi
  • Galiçya Cephesi
  • Sina ve Filistin Cephesi
Komutanlar
Ünlü
komutanları		Hüseyin Avni Bey, Mustafa Kemal Atatürk
Çanakkale 57. Piyade Alay Şehitliği

57. Piyade Alayı, Osmanlı İmparatorluğu ordusuna mensup alay. Çanakkale Kara Muharebeleri'nin başlangıcı kabul edilen Anzak Çıkarması ve sonrasında gerçekleşen muharebelerdeki başarısıyla bilinir. Alay, 30 Kasım 1915 tarihinde Osmanlı Padişahı V. Mehmed tarafından Altın ve Gümüş İmtiyaz Madalyaları ve Harp Madalyası ile ödüllendirilmiştir.

Tarih

Kuruluş tarihi 1891 olarak kabul edilen 57. Piyade alayı, bazı arşiv kayıtlarına göre 1880 yılında, 15. Tümene bağlı 29. Tugayın bünyesinde bulunmaktaydı. Bir dönem 3. Redif İzmit Alayı adını alan alayın 1880 tarihindeki komutanı Albay Mehmet Rıza Bey, 1891 tarihindeki komutanı da Albay Mehmet İzzet Bey idi.

Trablusgarp ve Balkan Savaşları

Ana maddeler: Trablusgarp Savaşı ve Balkan Savaşları

Alay, 1911 yılında 2. Taburu 42. Nişancı Taburu olarak yeniden adlandırılarak, 5. Trablusgarp Tümeni bünyesinde Trablusgarp Savaşı'na katıldı. Savaşın Ekim 1912 tarihinde Osmanlı aleyhine barış antlaşmasıyla sona ermesinin ardından 57. Piyade Alayı, önce Akka'ya sevk edildi ve 8. Kolordu emrine verildi. Balkan Harbi başladığında, bu kez Vardar Ordusu komutasındaki 19. Piyade Tümeni'ne emrine verildi ve Elbasanlı Albay Şemi Bey komutasında, 35 subay, 2223 er ve erbaş ve 40 hayvan mevcuduyla Balkan Savaşı'na katıldı. Sırp cephesinde 20 Ekim 1912'de Bilaç Muharebesi'ne, 22-24 Ekim 1912'de Komanova Muharebesi’ne, 3-4 Kasım 1912'de Kırçova Muharebesi'ne ve 17 Kasım 1912'de Manastır Muharebesi'ne katıldı. Alay, Balkan Savaşı'nda alınan ağır yenilginin ardından İstanbul'a döndü.

I. Dünya Savaşı

Çanakkale Cephesi

Ana madde: Çanakkale Savaşı

Balkan Savaşı'ndan sonra 19. Tümen kuruluşundan çıkarılan[1] 57. Alay, 1 Şubat 1915 tarihinde Tekirdağ, Yerçeşme'de yeniden kurularak, tekrar 3. Kolordu bünyesindeki 19. Fırka'ya bağlandı. 22 Şubat 1915 tarihinde törenle sancağı verildikten sonra Çanakkale'ye doğru yola çıktı ve 25 Şubat 1915'te Maydos'a (Eceabat) geldi. Mart ayında 5. Ordu Komutanlığının kurulmasından[2] sonra, bağlı bulunduğu 19. Tümen ile birlikte 5. Ordu'nun genel ihtiyatı (yedek) olarak 26 Mart 1915'te Bigalı Köyü’ne konuşlandırıldı. Bu tarihten 24 Nisan 1915'e kadar Yarbay Mustafa Kemal ve Binbaşı Hüseyin Avni tarafından eğitime tabi tutulan 57. Alay, Bigalı Köyü ve Turşun bölgesinde tatbikatlar yaptı.[3] Bigalı Köyü'nde eğitim ve tatbikat faaliyetlerini yürüttüğü sırada 57. Alay'ın bağlı bulunduğu 5. Ordu tarafından birkaç kez yeri değiştirilmek istenmişse de Yarbay Mustafa Kemal, çıkartmanın beklendiği yere en yakın noktalardan biri olmasından ötürü, alayın Bigalı Köyü'nde kalması yönünde ısrarcı oldu. Bu ısrarlar sonuç verdi ve 57. Alay Bigalı Köyü'nde kalmaya devam etti.[4]

Çanakkale Kara Muharebelerinin başladığı gün olan 25 Nisan 1915 sabahı, 19. Tümen Komutanı Yarbay Mustafa Kemal, kendisine bu yönde bir emir gelmemiş olmasına rağmen düşman çıkartmasını haber alır almaz yanına 57. Alay'ı ve bir dağ bataryasını alarak, kişisel inisiyatifiyle stratejik açıdan önemli olan Conkbayırı'na doğru hareket etti. 57. Alayın Conkbayırı'na hareket eden 3 taburu ve bir dağ bataryasını oluşturan 3.600 subay ve asker, Conkbayırı'na varıldığı anda bizzat Yarbay Mustafa Kemal'in emriyle, kendisinden yaklaşık 2-3 kat daha büyük olan Anzak birliklerine karşı taarruza geçerek, sabah 4:30'dan beri düşmanla çatışma halinde bulunan Yarbay Mehmet Şefik Bey komutasındaki 27. Alay'ın yardımına yetişmiş oldu. 25 Nisan-3 Mayıs tarihleri arasındaki Arıburnu Muharebeleri'nde ciddi zayiat veren alay, savaş ortalarında takviye edildi. Alay, savaşın siper harbine dönüşmesiyle, Merkeztepe-Bombasırtı civarında konuşlandı ve savaş sonuna kadar bu bölgeyi başarıyla savundu. Arıburnu Muharebelerindeki başarısı nedeniyle yarbaylığa terfi ettirilen alay komutanı Hüseyin Avni Bey, 13 Ağustos 1915 Cuma günü, Ramazan Bayramı'nın ikinci gününde, Kesikdere'deki alay karargahı yakınlarına düşen bir top mermisiyle öldü. Yerine 24 Ağustos tarihinde 3. Tabur Komutanı Ali Hayri (Arıburun) Bey atandı.

Galiçya ve Sina-Filistin Cepheleri

Ana maddeler: I. Dünya Savaşı Doğu Cephesi ve Sina ve Filistin Cephesi

57. Alay, 19. Tümen'in 19 Ocak 1916'da Çanakkale Cephesi'nden ayrılmasıyla Keşan bölgesinde konuşlandırıldı ve eksikleri giderildikten sonra bağlı bulunduğu 19. Tümen'le birlikte yeni kurulan 15. Kolordu bünyesinde Galiçya Cephesi'ne gönderildi. Burada büyük yararlılıklar gösterdikten sonra mevcudu 1.100 kişiye düşen alay, cephe gerisine alındı ve eksikleri giderildi. Sonrasında yeniden cepheye alındı; fakat Rusya'da Ekim Devrimi'nin çıkması üzerine burada savaş sonlandı. Kolordu'yla birlikte bu sefer Sina ve Filistin Cephesi'ne yollandı. 57. Alay burada yararlılıklar göstermesine rağmen, Meggido Muharebesi'nde İngilizler tarafından çembere alındı. Mevcudu 2 gün içerisinde makineli tüfek bölüğüyle birlikte 260 kişiye düştü. Kalan askerlerin esir alınmasıyla alay imha oldu.

57. Alay Şehitliği

Ana madde: 57. Alay Şehitliği

Ölen 57. Alay'a bağlı 628 asker için Gelibolu Yarımadası'nda, Bombasırtı üzerinde 12 Aralık 1992 tarihinde sembolik bir şehitlik açılmıştır. 57. Alay'ın ve komşu birliği 27. Alay'ın siperleri üzerine 2003 yılında bir otopark inşa edilmiştir. Alayın hatırasını yaşatmak için Adana'da 57. Alay Şehitleri Camii yapılmıştır.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "Çanakkale Savaşı ve 57. Alay". Çanakkale Savaşı Sergisi. 2 Aralık 2013. 16 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mart 2017. 
  2. ^ Nurhan Aydın, Tuğba Geçenner (2015). "Çanakkale Cephesi'nde 57. Alay" (PDF). Capadoccia Journal of History and Social Sciences. 12 Mart 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mart 2017. 
  3. ^ Turgut Özakman, "Diriliş - Çanakkale 1915" kitabından alıntı, Türkçe
  4. ^ Serdar Halis Ataksor (12 Aralık 2013). "Çanakkale Muharebelerinde 57. Alay ile 27. Alay Arasındaki Rekabete Dair". Gelibolu'yu Anlamak. 29 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mart 2017. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Mehmet Esat Bülkat</span> Türk asker

Mehmet Esat Bülkat veya Esat Paşa, Türk asker. Balkan Savaşları sırasında kendi gibi asker olan küçük kardeşi Mehmet Vehip Kaçı ile birlikte Yanya'da gösterdiği savunma ve direnişi ile tanınan Esat Paşa, yine küçük kardeşi ile birlikte görev aldığı Çanakkale Savaşı'nda büyük başarı göstermiş; düşman kuvvetlerinin boğazı geçip İstanbul'a varmasını önleyen komutanlardan biri olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Arıburnu Cephesi</span> Çanakkale Savaşının bir parçası olan I. Dünya Savaşı cephesi

Arıburnu Cephesi, 25 Nisan 1915 tarihindeki Arıburnu Çıkarması ile başlayan ve 6 Ağustos 1915 tarihine kadar süren çarpışmaları kapsayan, Çanakkale Savaşı'nın bir parçası olan cephedir. Bu tarihte Müttefik kuvvetlerce üçüncü bir cephe olarak açılan Anafartalar Cephesi ile birleşmiştir. Arıburnu Çıkarması, 25 Nisan 1915 günü Gelibolu Yarımadası’nın Ege Denizi sahillerinde, “Anzak Koyu” olarak bilinecek olan kumsal ve civarına Anzak Kolordusu tarafından yapılan çıkarmadır.

<span class="mw-page-title-main">Seddülbahir Cephesi</span> Çanakkale Savaşında bir cephe

Çanakkale Savaşı'nın bir parçası olan Seddülbahir Cephesi, 25 Nisan 1915 tarihinde Seddülbahir bölgesine beş ayrı noktadan yapılmıştır. Her iki tarafın da ağır kayıpları ile sonuçlanan saldırılar yapılmıştır. Sonuç olarak Haziran ayının sonlarında Osmanlı güçleri ilerlemeyi durdurmuş ve çıkarma başarısız olmuştur, daha sonra bu bölgede savaşın sonuna kadar kısıtlı ve etkisiz siper çatışmaları devam etmiştir.

Birinci Kirte Muharebesi Çanakkale Savaşı sırasında Seddülbahir Cephesi'nde İngiliz-Fransız kuvvetleriyle Osmanlı tarafı arasında gerçekleşen 28 Nisan 1915 tarihli muharebedir.

<span class="mw-page-title-main">Hüseyin Avni (Arıburun)</span> Türk asker

Hüseyin Avni Türk asker. Çanakkale Savaşı'nda 57. Piyade Alayı'nın komutanı. Eski Hava Kuvvetleri Komutanı ve Cumhuriyet Senatosu Başkanı Emekli Hava Orgeneral Tekin Arıburun'un babası.

<span class="mw-page-title-main">Anafartalar Cephesi</span> Çanakkale Savaşında bir cephe

Çanakkale Savaşı'nın üçüncü cephesi olan Anafartalar Cephesi, 6 Ağustos 1915 tarihindeki Suvla Koyu civarında Müttefik kuvvetlerce yapılan çıkarma harekâtıyla başlamış ve hemen ertesinde Arıburnu Cephesi kuvvetleriyle birleşmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Kanlısırt Muharebesi</span> Geliboluda bir savaş

Kanlısırt Muharebesi, Anzak Kolordusu'nun 6 Ağustos 1915 tarihinde Kanlısırt'a yönelik taarruzları ile bu bölgede üç gün süren çatışmalardır. Taarruzla Anzaklar Osmanlı siperlerinin önemli bir bölümünü ele geçirmişlerdir. Hemen ardından başlayan Osmanlı karşı taarruzları ise başarılı olamamış, siperler Anzak birliklerinin elinde kalmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Nuri Conker</span> Türk asker ve siyasetçi

Mehmet Nuri Conker, Türk asker ve siyasetçi.

Birinci Anafartalar Muharebesi, Gelibolu'daki Müttefik Kuvvetleri'ne ulaşan takviye kuvvetleri ile gerçekleşen Suvla Koyu çıkarması ardından bu birliklerle Osmanlı kuvvetleri arasında 9 Ağustos 1915 tarihinde gerçekleşen muharebelerdir.

<span class="mw-page-title-main">İzzettin Çalışlar</span> Türk asker ve siyasetçi

İzzettin Çalışlar, Türk asker ve siyasetçidir.

<span class="mw-page-title-main">Conk Bayırı Muharebesi</span>

Conkbayırı Muharebesi, 7 Ağustos 1915 tarihinde Anzak ve İngiliz birliklerinin Conk Bayırı Osmanlı mevzilerine taarruzlarıyla başlayan ve 10 Ağustos 1915 tarihine kadar süren çarpışmalardır.

<span class="mw-page-title-main">Halis Ataksor</span> Türk asker

Binbaşı Halis Bey veya Kör Halis lâkaplarıyla da anılır. (d. 1876, Aydın - ö. 8 Ağustos 1933, Uşak) Çanakkale ve İstiklal Savaşı gazisi.

Sarı Bayır Harekâtı veya Ağustos Taarruzları, Çanakkale Savaşı sırasında müttefikler tarafından Arıburnu Cephesi’ndeki çıkmazı sonlandırmak için yapılan son büyük girişim. Taarruzlar, Arıburnu Cephesi’nin kuzey (sol) bölümünden, takviyeli bir Anzak tümeni tarafından gerçekleştirilmiştir. Aynı zamanda güneyden de (sağ) bir Avustralya tümeni bir şaşırtma taarruzu gerçekleştirmiştir. Harekâtın stratejik hedefi, müttefiklerin "Sarı Bayır" olarak adlandırdığı Kılıçbayırı, Düztepe, Conkbayırı ve Kocaçimen Tepe hattının işgal edilmesidir.

<span class="mw-page-title-main">Mehmet Nâzım</span> Türk asker

Mehmet Nâzım, Türk asker.

<span class="mw-page-title-main">Şefik Aker</span>

Mehmet Şefik Aker, Türk asker.

Tekketepe Muharebesi, 12 Ağustos 1915 tarihinde Anafartalar Cephesi’nin kuzey –sol– kesiminde, İngiliz kuvvetlerince, Tekketepe’nin kontrolü için girişilen taarruzdur.

7. Kolordu, Osmanlı Devleti'nin I. Dünya Savaşı dönemi askeri birimlerinden biridir.

İbradılı Gazi İbrahim Hayrettin Ağıldere, Çanakkale Kara Muharebelerinin başladığı gün olan 25 Nisan 1915 sabahı, Arıburnu sahillerini korumakla görevli olan 27. Alay, 2. Tabur, 4. Bölük, 1. Takımın kumandanı olarak, savunmada ilk kurşunu sıkan askerdir. Çanakkale Savaşı boyunca, iki defa "gazi" unvanını alan İbradılı İbrahim, soyadı kanunu çıktığında, Arıburnu, Balıkçı Damları yakınında, savunmanın yoğun olduğu ve takımıyla birlikte düşmana karşı cesaretle savaştığı bölgenin ismi olan “Ağıldere” soyadını almıştır.

<span class="mw-page-title-main">19. Piyade Tümeni (Osmanlı)</span>

19. Piyade Tümeni, Osmanlı Ordusu'nun tümenlerinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Halil Sami Bey</span> Türk asker

Halil Sami Paşa Türk asker. Birinci Dünya Savaşı sırasında Çanakkale Cephesi'ndeki 9. Tümen komutanlığı göreviyle bilinir. 1866 yılında İstanbul'da doğmuştur. Kuleli Askerî Lisesinde eğitim görmüş, 17 Temmuz 1886 tarihinde girdiği Harbiye Mektebi'nden 28 Mayıs 1889'da teğmen rütbesiyle mezun olmuştur.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.