55 Cancri e - Turkipedia

55 Cancri e
Keşif
55 Cancri e, Dünya'nın 2 katı büyüklüğünde
Keşfeden(ler)	McArthur vd...
Keşif yeri	Teksas, ABD
Keşif tarihi	30 Ağustos 2004
Keşif yöntemi	Dikey hız
Keşif durumu	Yayınlanmış
Ana yıldız özellikleri
Takımyıldız	Yengeç
Yıldız	55 Cancri A
Sağ açıklık ( $α$ )	08^sa 52^d 35.8^s
Dik açıklık ( $δ$ )	+28° 19′ 51″
Görünür büyüklük (V)	5,95
Tayfsal sınıf	G8V
Kütle ( $m$ )	0,95 ± 0,10 `M`_☉
Yarıçap ( $r$ )	1,152 ± 0,035 `R`_☉
Sıcaklık ( $T$ )	5373 ± 9,7 K
Metallik [Fe/H]	0,29
Yaş	7,4–8,7 Milyar yıl
Uzaklık	40,3 ± 0,4 Iy (12,3 ± 0,1 pc)
Yörünge öğeleri
Enberi	0,0129 AU (1,94 Gm)
Enöte	0,0183 AU (2,73 Gm)
Yarı büyük eksen ( $a$ )	0,01560 ± 0,00011^[1] AU (2,333 Gm)
Dış merkezlik ( $e$ )	0,17 ± 0,04^[1]
Yörünge süresi ( $P$ )	0,7365449 (± 0,000005)^[1] g
Yörünge eğikliği ( $i$ )	83,4 ± 1,7°
Enberi açısı ( $ω$ )	181 ± 2^[1]°
Enberi zamanı	2.449.999,83643 ± 0,0001^[2] JD
Yarı-genlik	6,2 ± 0,2^[1] m/s
Fiziksel özellikler
Ortalama yarıçap ( $r$ )	2,00 ± 0,14^[3] `R`_🜨
Kütle ( $m$ )	8,63 ± 0,35^[3] `M`_🜨
Ort. yoğunluk ( $\rho$ )	5,9+1,5-1,1^[3] cgs

Wikimedia Commons'ta ilgili ortam

Ayrıca bakınız: Ötegezegen, Liste

55 Cancri e, 55 Cancri yıldız sistemine ait bir süper Dünyadır. Bazıları Elmas Gezegen demektedir. 30 Ağustos 2004 tarihinde keşfedilmiştir. 11 Ekim 2012 tarihinde 55 Cancri e'nin bir karbon gezegeni olabileceği açıklanmıştır.^[4]^[5]^[6]

Özellikleri ve yapısı

Dünya'dan 40 ışık yılı uzakta olan gezegen, dünya'nın yaklaşık 2 katı büyüklüğündedir. Gezegenin en önemli özelliği elmastan oluşmasıdır. Ayrıca bilim adamlarının açıklamalarına göre, "daha önce de elmas gezegenler bulunduğunu ancak bunun diğerlerinden farklı olarak güneşe benzer bir yıldızı olduğunu" belirtiyor. Ayrıca gezegen çok hızlı hareket ediyor; 1 yıl sadece 18 saat sürüyor. Elde edilen son verilerin ışığında, karbon zengini gezegenlerin, iç ve dış yapıları bakımından dünyadan farklı olduklarının netleştiği de belirtiliyor. Bilim adamlarının açıklaması; "Baktığınızda kayalıklarla kaplı bir yüzey görüyorsunuz. Ancak kimyasal yapısı farklı. Su ve granit yerine elmasla kaplı." Bunun yanı sıra, yüzey sıcaklığının tam 1600 derece olduğu kaydediliyor.^[7]

Kaynakça

^ ^a ^b ^c ^d ^e Dawson vd...; Fabrycky (21 Mayıs 2010). "Radial velocity planets de-aliased. A new, short period for Super-Earth 55 Cnc e". The Astrophysical Journal, 722. ss. 937-953. arXiv:1005.4050 $2. Bibcode:2010ApJ...722..937D. doi:10.1088/0004-637X/722/1/937.
^ Fischer, D. A.; ve diğerleri. (23 Aralık 2007). "Five Planets Orbiting 55 Cancri". Astrophysics. Cilt 675. ss. 790-801. arXiv:0712.3917 $2. Bibcode:2008ApJ...675..790F. doi:10.1086/525512.
^ ^a ^b ^c Winn, J.N; ve diğerleri. (2008). "A Super Earth Transiting a Naked-Eye Star". Astronomy & Astrophysics. arXiv:1104.5230 $2. Bibcode:2011ApJ...737L..18W. doi:10.1088/2041-8205/737/1/L18.
^ Chris Wickham (11 Ekim 2012). "A diamond bigger than Earth?". Reuters. 19 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ekim 2012.
^ Nikku Madhusudhan, Olivier Mousis, Kanani K. M. Lee (2012). "A Possible Carbon-rich Interior in Super-Earth 55 Cancri e". Astrophysical Journal Letters. arXiv:1210.2720 $2.
^ "Elmas kaplı gezegen bulundu". Türkiye Gazetesi. 12 Ekim 2012. 14 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ekim 2012.
^ "Elmas Gezegen Bulundu". TRT Haber. 12 Ekim 2012. 2 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ekim 2012.

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta 55 Cancri e ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur

Jean Schneider (2011). "Notes for Planet 55 Cnc e". Extrasolar Planets Encyclopaedia. 5 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ekim 2011. (İngilizce)
Extrasolar Visions: 55 Cancri e(İngilizce)
Spitzer Detects a Steaming Super-Earth Eclipsing Its Star30 Temmuz 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (JPL 09.26.11)(İngilizce)

55 Cancri sistemi

55 Cancri A' 55 Cancri B'
55 Cancri e 55 Cancri b 55 Cancri c 55 Cancri f 55 Cancri d

İlgili Araştırma Makaleleri

Ötegezegen veya Güneş dışı gezegen, Güneş'in baskın kütleçekim etkisinin dışında başka bir yıldızın veya kahverengi cücenin kütleçekim etkisi içinde olan gezegensel bir gök cismidir. Bir ötegezegenin ilk muhtemel kanıtı 1917 yılında kaydedilmiş, fakat o zamanlar bu şekilde kabul edilmemişti. Tespitin ilk teyidi 1992 yılında gerçekleşmiştir. 1988'de tespit edilen farklı bir gezegen ise 2003 yılında doğrulandı. 20 Ağustos 2024 itibarıyla, 4.963 gezegen sisteminde varlığı doğrulanmış 7.255 ötegezegen bulunmaktadır ve bu gezegen sistemlerinden 1.015 kadarı birden fazla gezegene sahiptir. James Webb Uzay Teleskobu'nun (JWST) daha fazla ötegezegen keşfetmesi ve bunların bileşimleri, çevresel koşulları ve yaşam potansiyelleri gibi özellikleri hakkında daha fazla fikir vermesi beklenmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Yakın yıldızlar dizini</span> Vikimedya liste maddesi

Bu liste, Güneş Sistemi'nden en fazla 5 parsek uzaklıkta olan yıldızları ve kahverengi cüceleri kapsamaktadır. Bu mesafe içerisinde Güneş Sistemi de dâhil olmak üzere 56 yıldız sisteminin varlığı bilinmektedir. Bu sistemlerde bilinen toplam 60 hidrojen-füzyon yıldız ve 13 Kahverengi cüce bulunmaktadır. Bu nesneler görece olarak Dünya'ya yakın olmasına rağmen, sadece dokuz tanesinin görünen büyüklüğü 6,5'ten daha azdır ve bu da bu nesnelerin, sadece %12'sinin çıplak gözle görülebileceği anlamına gelmektedir. Güneş'in dışında sadece üç tane yıldız; Alfa Centauri, Sirius ve Procyon, birinci kadir yıldızlarıdır. Tüm bu nesneler, yerel kabarcık içindeki Samanyolu Gökadası'nın Orion–Kuğu Kolu bölgesinde yer alır.

HD 189733 b, Tilkicik takımyıldızında yaklaşık olarak 63 ışık yılı uzaklıkta bulunan bir ötegezegendir. 5 Ekim 2005 tarihinde Bouchy liderliğindeki Fransız gök bilimciler tarafından keşfedilmiştir.

Gliese 876, Kova takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 15 ışık yılı uzaklıkta bulunan bir kırmızı cüce yıldızdır. 2011 yılında yıldızı yörüngeleyen dört güneş dışı gezegen onaylanmıştır. Orta gezegenlerin ikisi Jüpiter benzeri iken, en yakın gezegenin küçük bir Neptüne ya da geniş bir karasal gezegene benzediği, en dıştaki gezegeninse kütlece Uranüs'e benzediği düşünülmektedir.

55 Cancri veya Rho¹ Cancri veya kısaca 55 Cnc, Yengeç takımyıldızında Dünya'dan 41 ışıkyılı uzaklıkta bir ikili yıldızdır. Yıldız sistemi bir G-tipi yıldız ve daha küçük bir kırmızı cüceden oluşur ve aralarında 1000 AU vardır.

Gliese 876 b, kırmızı cüce yıldız Gliese 876 çevresinde yörüngede dönen bir güneşdışı gezegendir ve bir turunu 61 günde tamamlar. Haziran 1998 de keşfedildiğinde, Gliese 876 b kırmızı bir cüce yıldızın çevresinde keşfedilen ilk gezegendi.

Epsilon Reticuli b, HD 27442 olarak da bilinen Epsilon Reticuli'nin, birincil bileşeni olan yıldızın yörüngesindeki bir güneş dışı gezegendir. 16 Aralık 2000 tarihinde Anglo-Australian Gezegen Arama (Anglo-Australian Planet Search) ekibi tarafından son derece başarılı dikeyhız yöntemiyle keşfedilmiştir. Gezegenin kütlesi jüpiter kütlesinden %56 daha fazladır.

HD 10647, Irmak takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 57 ışık yılı uzaklıkta bulunan sarı-beyaz F-tipi ana kol yıldızıdır. Yıldız, çok karanlık bir ortamda ve iyi gözlem koşullarında çıplak gözle gözlemlenebilir. Güneş'ten biraz daha sıcak ve parlak olan yıldız, 1,75 milyar yıllık yaşıyla oldukça gençtir. Gökada içinde Güneş'e göre 32,8 km/sn'lik bir hızla hareket eder. Gökada merkezinden uzaklığı, 19.000 ile 24.500 ışık yılı aralığında tahmin edilmektedir. 2003 yılında yörüngesinde bir güneşdışı gezegen keşfedilmiştir.

23 Orionis, Avcı takımyıldızı bölgesinde yaklaşık olarak 1.200 ışık yılı uzaklıkta bulunan çift yıldızdır. 4,99 kadir görünen büyüklüğüyle çıplak gözle bakıldığında loş, mavi beyaz bir nokta şeklinde gözlenebilir. Orion OB1 Birliği alt grubu üyesi olan bu çift yıldız, 18 km/sn'lik bir hızla Dünya'dan uzaklaşıyor.

Kepler-56, Kuğu takımyıldızında yaklaşık olarak 3.060 ışık yılı (940 pc) uzaklıkta bulunan ve Güneş'ten biraz daha fazla kütleye sahip bir kırmızı devdir.

Gliese 221, Avcı takımyıldızı bölgesinde yaklaşık olarak 66 ışık yılı uzaklıkta bulunan M-tipi kırmızı bir ana kol yıldızıdır. Gliese 221, Gökada içinde Güneş'e göre 40,3 km/sn'lik bir hızla hareket eder. Gökada merkezinden uzaklığı, 16.800 ile 24.500 ışık yılı aralığında değişmektedir.

51 Pegasi veya Helvetios, Pegasus takımyıldızında 50.9 ıy uzaklıkta yer alan Güneş benzeri bir yıldızdır. 51 Pegasi, üzerinde bir Güneş dışı gezegen keşfedilmiş ilk anakol yıldızıdır.

Epsilon Eridani, Irmak takımyıldızında yaklaşık olarak 10,5 ışık yılı uzaklıkta bulunan bir yıldızdır. 3,73 kadir görünür büyüklüğüyle çıplak gözle görülebilen üçüncü en yakın bireysel yıldız veya yıldız sistemidir.

WASP-11/HAT-P-10, Koç takımyıldızında yaklaşık olarak 424 ışık yılı uzaklıkta bulunan ikili yıldız sistemidir. Sistemin birincil yıldızı, ana kol turuncu cüce, ikincil yıldız ise, yaklaşık 42 AU öngörülen mesafeyle ayrılan M-tipi kırmızı cüce yıldızdır.

<span class="mw-page-title-main">Yetim gezegen</span> Doğrudan bir yıldızın yörüngesinde bulunmayan gezegen kütleli bir cisim

Yetim gezegen doğrudan bir yıldızın yörüngesinde bulunmayan gezegen kütleli bir cisimdir. Bu tür cisimler, kendi başına oluşmuş veya herhangi bir yıldıza veya kahverengi cüceye yerçekimsel olarak bağlı olmadıkları bir gezegen sisteminden fırlatılmıştır. Samanyolu tek başına milyarlarca yetim gezegene sahip olabilir.

<span class="mw-page-title-main">Olası yaşanabilir ötegezegenler listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Bu liste, potansiyel olarak yaşanabilir ötegezegenlerin bir listesini sunmaktadır. Liste büyük ölçüde Yaşanabilir Ötegezegenler Kataloğu tarafından yapılan yaşanabilirlik tahminlerine ve NASA Ötegezegen Arşivi'nden alınan verilere dayanmaktadır. HEC, Arecibo'daki Porto Riko Üniversitesi Planetary Habitability Laboratory tarafından sürdürülmektedir. Ayrıca, süper yaşanabilir gezegenlerin spekülatif bir listesi de geliştirilmektedir.

Eş-yörüngesel hareket, iki veya daha fazla sayıda astronomik cismin birincil cisim yörüngesiyle aynı veya benzer mesafede bulunan bir yörüngede seyretmesi durumudur. Başka bir deyişle bu cisimler, 1:1 ortalama hareket rezonansında veya ters yönlü ise 1:-1 rezonansındadır.

En yakın karasal ötegezegen adaylarının bu listesi, Güneş Sisteminden 50 ışıkyılı kadar uzaklıkta bulunan ve artan mesafeye göre sıralanmış olası karasal ("kayalık") ötegezegenleri içerir.

<span class="mw-page-title-main">Kepler-11</span>

Kepler-11, Kuğu takımyıldızında Dünya'dan yaklaşık 2.110 ışık yılı uzaklıkta bulunan, Güneş'ten biraz daha büyük Güneş benzeri bir yıldızdır. NASA'nın Kepler Görevi kapsamında, yıldızlarının önünden geçiş yapan gezegenleri tespit etmek için kullandığı Kepler uzay aracının görüş alanı içinde yer almaktadır. 2 Şubat 2011'de keşfedildiği duyurulan yıldız sistemi, şimdiye kadar keşfedilen en kompakt ve en düz sistemler arasında yer almaktadır. Altı gezegenin geçiş yaptığı ilk keşfedilen yıldız sistemidir. Sistemde keşfedilen tüm gezegenler Dünya'dan daha büyüktür ve en büyükleri yaklaşık Neptün boyutlarındadır.

Extrasolar Planets Encyclopaedia, Şubat 1995'te Jean Schneider tarafından Fransa, Paris'teki Meudon Gözlemevi'nde kurulmuş bir astronomi internet sitesidir. Bu internet sitesi, bilinen ve aday tüm ötegezegenlerin bir veritabanını tutar ve her gezegen için ayrı ayrı sayfalar ve tam listeli etkileşimli bir katalog tablosu sunar. Ana katalog, doğrulanmış tüm ötegezegenlerin veritabanlarının yanı sıra doğrulanmamış gezegen tespitlerinin bir veritabanını da içerir. Veritabanları, hakemli yayınlardan ve konferanslardan elde edilen yeni verilerle sık sık güncellenmektedir.

Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.