İçeriğe atla

53. Türkiye Hükûmeti

  • II. Yılmaz Hükümeti
  • ANAYOL Hükûmeti

Türkiye hükûmeti
Kuruluş tarihi6 Mart 1996
Fesih tarihi28 Haziran 1996
Kişiler ve kuruluşlar
Devlet başkanıSüleyman Demirel
Hükümet başkanıMesut Yılmaz
Bakan sayısı19
Üye partiler
Meclisteki durumuAzınlık hükûmeti
(DSP desteğiyle)
257 / 550
Ana muhalefet partisiRefah Partisi
Ana muhalefet lideriNecmettin Erbakan
Tarihçe
SeçimAralık 1995
Yasama dönemi20. dönem
Öncül52. Türkiye Hükûmeti
Ardıl54. Türkiye Hükûmeti

53. Türkiye Hükûmeti, II. Yılmaz Hükûmeti veya ANAYOL Hükûmeti, 6 Mart 1996-28 Haziran 1996 tarihleri arasında görev yapan Türkiye Cumhuriyeti hükûmetidir.[1]

Arka plan

1995 Türkiye genel seçimleri sonrasında 20. dönem TBMM oluştu. Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel seçim sonrasında hükûmet kurma görevini 132 milletvekiliyle üçüncü gelen Anavatan Partisinin Genel Başkanı ve Rize milletvekili Mesut Yılmaz'a verdi. Anavatan Partisi 132 milletvekiliyle mecliste güvenoyu almak için yeterli milletvekili sayısına sahip değildi. Hükûmetin kurulması için Anavatan Partisi ve Doğru Yol Partisi 3 Mart 1996 tarihinde partiler arası bir koalisyon protokolü imzalandı.[2]

Bu protokole göre partiler hizmet alanlarını belirlediler:[3]

  • Başbakan ve başbakan yardımcısı aynı partiye mensup olmayacak.
  • Atama ve görevlendirme işlemlerinde Başbakan yalnız karar veremeyecek, alınan kararlarda başbakan yardımcısının da imzası olacak.
  • 1996'da ANAP, 1997 ve 1998'de DYP, 1999'da ANAP ve 2000'de iki partinin de mutabık kalacağı DYP'ye mensup bir kişi başbakanlık görevini yürütecek.
  • Bakanlar Kurulu 33 bakandan oluşacak, devlet bakanlıkları eşit sayıda bölüşülecek ve icracı bakanlıklardan 8'i ANAP ve 9'u DYP'ye ait olacak.
  • Eğer bakanlık sayısı artılacaksa partiler arasında DYP'nin bakanlık fazlalığı sürdürülecek.

Bu protokol çerçevesinde Doğru Yol Partisi ve Anavatan Partisinin oluşturduğu 53. hükûmet 6 Mart 1996 tarihinde Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel'in onaylamasıyla kuruldu. Ancak Anavatan Partisi salt çoğunluğa sahip olmadığı için bu bir azınlık hükûmetidir.

DSP'nin de desteğini alan yeni hükûmet 12 Mart 1996 tarihinde TBMM'deki güven oylamasında, 257 kabul, 207 ret, 80 çekimser oyla güvenoyu aldı.[4]

Kabine

Görev[5][6]İsimSiyasi Parti
Başbakan Mesut YılmazAnavatan Partisi
Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Nahit MenteşeDoğru Yol Partisi
Devlet Bakanı Ufuk Söylemez
Yaman Törüner
Ayfer Yılmaz
Ünal Erkan
6 Mart 1995 - 25 Mayıs 1996
İbrahim Yaşar Dedelek
Halit Dağlı
Ayvaz Gökdemir
6 Mart 1995 - 25 Mayıs 1996
Rüşdü SaracoğluAnavatan Partisi
İmren Aykut
Ali Talip Özdemir
Cemil Çiçek
Ersin Taranoğlu
Abdülkadir Aksu
Eyüp Aşık
Adalet Bakanı Mehmet AğarDoğru Yol Partisi
Millî Savunma Bakanı Oltan SungurluAnavatan Partisi
İçişleri Bakanı Ülkü Güney
Dışişleri Bakanı Emre GönensayDoğru Yol Partisi
Maliye Bakanı Lütfullah KayalarAnavatan Partisi
Millî Eğitim Bakanı Turhan TayanDoğru Yol Partisi
Bayındırlık ve İskan Bakanı Mehmet KeçecilerAnavatan Partisi
Sağlık Bakanı Yıldırım AktunaDoğru Yol Partisi
Ulaştırma Bakanı Ömer Barutçu
Tarım Bakanı İsmet Attila
Çalışma Bakanı Emin KulAnavatan Partisi
Sanayi Bakanı Yalım ErezDoğru Yol Partisi
Enerji Bakanı Hüsnü DoğanAnavatan Partisi
Kültür Bakanı ve Hükûmet Sözcüsü Agah Oktay Güner
Turizm Bakanı Işılay SaygınDoğru Yol Partisi
Orman Bakanı Nevzat Ercan
Çevre Bakanı Mustafa TaşarAnavatan Partisi

Sonrası

Güven oylaması üzerine Refah Partisi adına genel başkan Necmettin Erbakan, alınan güven oyunun Anayasa'nın öngördüğü çoğunluğun altında kaldığını ileri sürerek, oylamanın iptali için Anayasa Mahkemesine başvurdu.

Anayasa Mahkemesi, Bakanlar Kurulunun güvenoyu almış sayılabilmesi için toplantıya katılan 544 üyenin yarısının bir fazlası olan 273 kabul oyu gerektiğini belirterek, söz konusu olan oylamanın 14 Mayıs 1996 tarihinde iptaline karar verdi. Bu sonuç üzerine Refah Partisi 27 Mayıs 1996 tarihinde Mesut Yılmaz hakkında gensoru önergesi verdi ve önergenin görüşülmesi 3 Haziran 1996 günü TBMM'de kabul edildi.[4] Başbakan Yılmaz ise gensoru oylaması yapılmadan 6 Haziran 1996'da Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel'e istifasını sundu.[4]

Kaynakça

  1. ^ "Türkiye Cumhuriyeti hükümetleri". hurriyet.com.tr. Hürriyet. 17 Mart 2003. 3 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ağustos 2020. 
  2. ^ "Tarihi Ortaklığa İmza". Milliyet Gazetesi. 4 Mart 1996. s. 16. 
  3. ^ "İşte Koalisyon Protokolü". Milliyet Gazetesi. 4 Mart 1996. s. 17. 
  4. ^ a b c "II. Yılmaz Hükümeti (6.03.1996 - 28.06.1996)". TBMM. 27 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Şubat 2011. 
  5. ^ "HÜKÜMETLER". web.archive.org. 15 Mayıs 2013. 15 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ağustos 2024. 
  6. ^ "II. Yılmaz Hükümeti Bakanlar Kurulu". web.archive.org. 2 Şubat 2012. 2 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ağustos 2024. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Süleyman Demirel</span> 9. Türkiye cumhurbaşkanı (1993–2000)

Süleyman Sami Demirel, 1993-2000 yılları arasında Türkiye'nin 9. Cumhurbaşkanı olarak görev yapan Türk mühendis, siyasetçi ve devlet adamı.

<span class="mw-page-title-main">Tansu Çiller</span> 22. Türkiye başbakanı

Tansu Çiller, Türk ekonomist, akademisyen, siyasetçi ve 22. Türkiye Başbakanı. Başbakanlık görevini 1993-1996 yılları arasında sürdüren Çiller, Türkiye siyasi tarihindeki ilk ve tek kadın başbakandır. 1993-2002 yılları arasında Doğru Yol Partisi genel başkanlığı görevini yürütmüştür. 1996-1997 yılları arasında Başbakan yardımcılığı ve Dışişleri Bakanlığı görevini üstlenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Mesut Yılmaz</span> 21. Türkiye başbakanı

Ahmet Mesut Yılmaz, Türk siyasetçi, 21. Türkiye Cumhuriyeti Başbakanı ve eski ANAP Genel Başkanı. 1991-1999 yılları arasında toplam 2 yıl 3 ay boyunca 3 kez başbakanlık ve çeşitli bakanlıklar yapmıştır. 1991-2002 yılları arasında ise ANAP genel başkanlığı görevini üstlenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Anavatan Partisi</span> Türkiyede bir siyasi parti (1983–2009)

Anavatan Partisi, 1983 yılında Turgut Özal tarafından kurulmuş olan eski siyasi parti. Resmî kısaltması "ANAP" şeklindedir. 1983'ten 1991'e kadar aralıksız olarak tek başına iktidarda kalmış, 1996 ile 2002 yılları arasında da çeşitli koalisyon hükûmetlerinin içinde yer almıştır. 31 Ekim 2009 tarihinde Demokrat Parti ile birleşmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Doğru Yol Partisi</span> Türkiyede bir siyasi parti (1983–2007)

Doğru Yol Partisi, Demokrat Parti (DP) ve Adalet Partisi (AP)'nin siyasi mirasçısı olduğu kabul edilen eski siyasal parti. 1983 yılında, 12 Eylül Darbesi'nde kapatılan Adalet Partisi'nin devamı olarak kurulan DYP, 2007 yılında adının değiştirilmesiyle Demokrat Parti adı altında yeniden yapılanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">1995 Türkiye genel seçimleri</span> TBMM 20. dönem milletvekillerini belirleyen seçim

1995 Türkiye genel seçimleri, 24 Aralık 1995 tarihinde yapılan ve TBMM 20. dönem üyelerinin belirlendiği seçimdir. 79 ilde, 83 seçim çevresinde %10'luk ülke barajlı D'Hondt sistemi uygulanarak yapılan seçimlerde 29.189.146 seçmen toplam 138.608 sandıkta oy kullandı.

<span class="mw-page-title-main">2002 Türkiye genel seçimleri</span> TBMM 22. dönem milletvekillerini belirleyen seçim

2002 Türkiye genel seçimleri, 3 Kasım 2002 günü Türkiye genelinde yapılan erken genel seçimdir. Bu genel seçim ile Türkiye Büyük Millet Meclisi 22. dönem milletvekilleri seçilmiştir. Yüzde 10 ülke barajlı d'Hondt sistemi uygulanan seçimde, yalnızca Adalet ve Kalkınma Partisi ve Cumhuriyet Halk Partisi bu barajı aşarak meclise milletvekili sokmayı başarmışlardır. Oyların yüzde 34,3'ünü alarak kazandığı 363 milletvekilliği ile tek başına iktidar olan AK Parti, TBMM'nin üyelik sayısının yaklaşık yüzde 66'sını alarak liste usulü çoğunluk sisteminin uygulandığı 1950'li yıllardan sonra TBMM'deki en büyük temsil gücünü elde eden siyasi parti oldu.

<span class="mw-page-title-main">55. Türkiye Hükûmeti</span> III. Yılmaz Hükûmeti (1997–1999)

55. Türkiye Hükûmeti, III. Yılmaz Hükûmeti veya ANASOL-D Hükûmeti, 30 Haziran 1997-11 Ocak 1999 tarihleri arasında görev yapan, Anavatan Partisi, Demokratik Sol Parti ve Demokrat Türkiye Partisi koalisyonunun oluşturduğu Türkiye hükûmetidir.

<span class="mw-page-title-main">57. Türkiye Hükûmeti</span> V. Ecevit Hükûmeti (1999–2002)

57. Türkiye Hükûmeti, V. Ecevit Hükûmeti veya ANASOL-M Hükûmeti, 28 Mayıs 1999 - 18 Kasım 2002 tarihleri arasında görev yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">1999 Türkiye genel seçimleri</span> TBMM 21. dönem milletvekillerini belirleyen seçim

1999 Türkiye genel seçimleri, 18 Nisan 1999 tarihinde yapılan ve TBMM 21. dönem milletvekillerinin belirlendiği genel seçim. Türkiye'nin 80 ilindeki 84 seçim çevresinde, %10 ülke barajlı d'Hondt sisteminin uygulanarak gerçekleştirilen seçimlerde 550 milletvekili TBMM'ye girmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Demokrat Türkiye Partisi</span> Türkiyede bir siyasi parti (1997–2005)

Demokrat Türkiye Partisi (DTP), 1997 ile 2005 yılları arasında Türkiye'de faaliyet göstermiş siyasi parti. Doğru Yol Partisi içindeki fikir ayrılıkları sonucunda bu partiden istifa eden Hüsamettin Cindoruk, İsmet Sezgin ve Gökberk Ergenekon gibi isimler tarafından 7 Ocak 1997'de kurulan DTP, 55. hükûmetin parçası oldu. 3 Kasım 2002 seçimlerine DYP listelerinden katıldı.

<span class="mw-page-title-main">Köksal Toptan</span> 23. Türkiye Büyük Millet Meclisi başkanı

Köksal Toptan, Türk avukat, siyasetçi ve devlet adamı.

<span class="mw-page-title-main">54. Türkiye Hükûmeti</span> Erbakan Hükûmeti (1996–1997)

54. Türkiye Hükûmeti, Erbakan Hükûmeti veya REFAHYOL Hükûmeti, 28 Haziran 1996-30 Haziran 1997 tarihleri arasında görev yapan, Refah Partisi ve Doğru Yol Partisi koalisyonunun oluşturduğu Türkiye hükûmetidir.

İbrahim Yaşar Dedelek, Türk siyasetçidir.

<span class="mw-page-title-main">42. Türkiye Hükûmeti</span> III. Ecevit Hükûmeti (1978–1979)

42. Türkiye Hükûmeti, III. Ecevit Hükûmeti veya Motel Hükûmeti, Cumhuriyet Halk Partisi Genel Başkanı Bülent Ecevit başkanlığında kurulan hükûmet, 5 Ocak 1978 - 12 Kasım 1979 tarihleri arası görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">41. Türkiye Hükûmeti</span> V. Demirel Hükûmeti (1977–1978)

41. Türkiye Hükûmeti, V. Demirel Hükûmeti veya II. Milliyetçi Cephe Hükûmeti, Adalet Partisi Genel Başkanı Süleyman Demirel başbakanlığında kurulan hükûmet, 21 Temmuz 1977 - 5 Ocak 1978 tarihleri arası görev yaptı. Beşinci Demirel Hükûmeti olarak kuruldu.

<span class="mw-page-title-main">40. Türkiye Hükûmeti</span> II. Ecevit Hükûmeti (1977)

40. Türkiye Hükûmeti veya II. Ecevit Hükûmeti, 5 Haziran 1977 genel seçimleri sonrasında Cumhurbaşkanı Fahri Korutürk onayı ile CHP lideri Bülent Ecevit tarafından kurulan ancak TBMM'de güvenoyu alamadığı için Bülent Ecevit'in istifası ile sonuçlanan bir ay sürmüş hükûmettir.

<span class="mw-page-title-main">32. Türkiye Hükûmeti</span> III. Demirel Hükûmeti (1970–1971)

32. Türkiye Hükûmeti veya III. Demirel Hükûmeti, Süleyman Demirel'in başkanlığında, 6 Mart 1970 tarihinde kuruldu. Adalet Partisi tarafından kurulan hükûmet, 26 Mart 1971 tarihine kadar görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">50. Türkiye Hükûmeti</span> I. Çiller Hükûmeti (1993–1995)

50. Türkiye Hükûmeti veya I. Çiller Hükûmeti, Doğru Yol Partisi Genel Başkanı ve İstanbul Milletvekili Tansu Çiller'in başkanlığında, 25 Haziran 1993 tarihinde kuruldu. Doğru Yol Partisi ile Sosyaldemokrat Halkçı Parti arasında kurulan koalisyon hükûmeti, 5 Ekim 1995 tarihine kadar görev yaptı.

Dönüşümlü hükûmet, parlamenter bir devlette hükûmetin oluşum şekillerinden biridir. Bu, görev süresi boyunca başbakanlık görevini yürüten kişinin değişeceği veya "dönüşeceği" bir hükûmettir. İsrail ve Türkiye bu tür bir yönetim düzenlemesi konusunda şimdiye kadar en fazla deneyime sahip olan ülkedir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.