İçeriğe atla

5. Ordu (Osmanlı İmparatorluğu)

5. Ordu
Ordu karargâh subayları
arka sıra sağdan sola: 2. Ordu Kurmay Başkanı İsmet Bey, Yaver Üsteğmen Asım, Liman von Sanders'in yaveri Süvari Binbaşı Perike, 5. Ordu Kurmay Başkanı Kazım Bey, 1. Ordu Kurmay Başkanı Şükrü, 2. Ordu Sıhhiye Başkanı Refik Münir
ön sıra sağdan sola: Bahriye Nezareti Kurmay Başkanı Rauf Bey, Güney Grubu Komutanı Vehib Paşa, Sanders, Kuzey Grubu Komutanı Esat Paşa, Sıhhiye Dairesi Başkanı Süleyman Numan Paşa, İstanbul Merkez Komutanı Cevat Paşa
Etkin25 Mart 1915 - 21 Kasım 1918[1]
Ülke Osmanlı İmparatorluğu
Bağlılık Osmanlı ordusu
SınıfıPiyade
TipiOrdu
SavaşlarıI. Dünya Savaşı
  • Çanakkale Cephesi
Komutanlar
Ünlü
komutanları
Sanders Paşa
(Mart 1915 – 24 Şubat 1918)
Mahmut Kamil Paşa
(Şubat 1918)
Esat Paşa
(Şubat - Haziran 1918)
Mahmut Kamil Paşa
(Haziran - Kasım 1918)

5. Ordu, Osmanlı İmparatorluğu tarafından 24 Mart 1915 tarihinde kuruldu ve 21 Kasım 1918 tarihinde lağvedildi. Bu orduya I. Dünya Savaşı sırasında Çanakkale Boğazı'nı ve Gelibolu Yarımadası'nı savunma görevi verildi. Almanya'dan gelen askerî danışman General Otto Liman von Sanders bu ordunun ilk komutanı oldu.

1908 Yılı Beşinci Ordu Birlikleri ve Kumandanları[2]

  • 5. Orduyu Hümayun (Kumandan: Birinci Ferik Mustafa Nuri Paşa)[2]
    • 9ncu Fırka-i Hümayun (Kumandan: Müşir İbrahim Ethem Paşa)[2]
      • 17nci Nizamiye Livası (Kumandan: Mirliva Halil Agah Paşa)[2]
      • 18nci Nizamiye Livası (Kumandan: Mirliva Ahmed Paşa)[2]
    • 19ncu Nizamiye Fırkası[2]
    • 10ncu Fırka-i Hümayun ve Haleb ve Adana Fevkalade Kumandan Vekili (Kumandan: Birinci Ferik Bekir Paşa)[2]
      • 19ncu Nizamiye Livası (Kumandan: Mirliva İsmet Paşa)[2]
      • 20nci Nizamiye Livası (Kumandan: Mirliva Ahmed Rıfat Paşa)[2]
    • 5. Süvari Fırka-i Hümayunu (Kumandan: Ferik Mustafa Nuri Paşa)[2]
    • 5. Topçu Fırka-i Hümayun ve Orduyu Hümayun Esliha-i Harbiye ve Mühimmat-ı Nariye Müfettişliği (Kumandan: Ferik Mehmed Tevfik Paşa)[2]

Nisan 1915 Savaş Düzeni

Nisan sonu 1915'te ordu, aşağıdaki şekilde yapılandırıldı:[3]

I. Dünya Savaşı

Yaz Sonu 1915 Savaş Düzeni

5. Ordu'nun konumu. (Nisan 1915)

5. Ordu Komutanı Mareşal Liman von Sanders, karargâhıyla Gelibolu'daydı.

Ayrıca doğrudan doğruya 5. Ordu Komutanlığına bağlı bir tümen (19. Fırka), bir süvari tugayı (1. Tugay), bir piyade alayı ve dört jandarma taburu vardı. 19. Fırka, Yarbay Mustafa Kemal emrinde ve Eceabat'ta 5. Ordu'nun ihtiyatını oluşturuyordu. Süvari Tugayı ise yine ordu emrinde olarak Saros Körfezi batısında Bulgar hududuna kadar olan geniş kıyı kesimini gözetlemekteydi. Jandarma taburları da, düşmanın fazla beklenmediği kıyılarda gözetleme görevi yapmaktaydılar. 5. Ordu'nun asker sayısı 84.000 (Müttefiklerin 75.000), top sayısı 72 (Müttefiklerin donanma hariç 140) idi. Osmanlı asker sayısı düşmana nazaran 9.000 kişi daha fazla idi ama bu bir sayısal görüntüden ibaretti. Aslında tarafların savaş gücünü belirleyen, (eğitim ve moral başta olmak üzere) silahların kalitesi, silah, cephane, araç, gereç bütünlemesi ve özellikle ağır makineli tüfek ve topun miktarı idi ve bunlar da düşmandan yana idi.

Ağustos 1916 Savaş Düzeni

Ağustos 1916'da ordu, aşağıdaki şekilde yapılandırıldı:[4]

Aralık 1916 Savaş Düzeni

Aralık 1916'da ordu, aşağıdaki şekilde yapılandırıldı:[5]

Ağustos 1917, Ocak 1918 Savaş Düzeni

Ağustos 1917, Ocak 1918'de ordu, aşağıdaki şekilde yapılandırıldı:[6]

Haziran, Eylül 1918 Savaş Düzeni

Haziran, Eylül 1918'de ordu, aşağıdaki şekilde yapılandırıldı:[7]

Mondros Sonrası

Kasım 1918 Savaş Düzeni

Kasım 1918'de ordu, aşağıdaki şekilde yapılandırıldı:[8]

  • 1. Kolordu
    • 55. Tümen
  • 14. Kolordu
    • 49. Tümen, 60. Tümen, 61. Tümen

Kaynakça

  1. ^ David Nicolle, colour plates by Rafaelle Ruggeri, The Ottoman Army 1914–18, Men-at-Arms 269, Ospray Publishing Ltd., 1994, 1-85532-412-1, s. 15.
  2. ^ a b c d e f g h i j k Salname-i Askeriye-1326 (1908-1909). Matbaa-i Askeriye. 
  3. ^ Edward J. Erickson, Order to Die: A History of the Ottoman Army in the First World War, Greenwood Press, 2001, ISBN 0-313-31516-7, p. 86.
  4. ^ Edward J. Erickson, Order to Die: A History of the Ottoman Army in the First World War, Greenwood Press, 2001, ISBN 0-313-31516-7, p. 134.
  5. ^ Edward J. Erickson, Order to Die: A History of the Ottoman Army in the First World War, Greenwood Press, 2001, ISBN 0-313-31516-7, p. 154.
  6. ^ Edward J. Erickson, Order to Die: A History of the Ottoman Army in the First World War, Greenwood Press, 2001, ISBN 0-313-31516-7, p. 170, 181.
  7. ^ Edward J. Erickson, Order to Die: A History of the Ottoman Army in the First World War, Greenwood Press, 2001, ISBN 0-313-31516-7, p. 188, 197.
  8. ^ Edward J. Erickson, Order to Die: A History of the Ottoman Army in the First World War, Greenwood Press, 2001, ISBN 0-313-31516-7, p. 202.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">3. Ordu (Osmanlı İmparatorluğu)</span>

3. Ordu Osmanlı Ordusu komutasındaki ordulardan biridir. Başlangıçta Balkanlar'da kurulmuş ve daha sonra Osmanlı Devleti'nin Kuzey ve Doğu kısımlarını savunmuştur. Balkanlar'da olduğu sürede İkinci Meşrutiyet'i desteklemiş ve bu hareketin askeri kuvvetlerinin çekirdeğini oluşturmuştur. Başlangıçta Ordu merkezi Selanik'ti. I. Dünya Savaşı ile Erzurum Kalesi'ne taşındı. Karargahı önce Erzurum sonra Suşehri ve en sonunda Sivas yakınlarına taşındı. Ünlü subaylarının arasında Enver Paşa ve Mustafa Kemal Atatürk vardır.

1. Ordu, Osmanlı Ordusu'nun ordularından biri.

8. Ordu, I. Dünya Savaşı sırasında Osmanlı İmparatorluğu tarafından 1917 yılında kuruldu ve 13 Kasım 1918 tarihinde lağvedildi.

<span class="mw-page-title-main">2. Ordu (Osmanlı İmparatorluğu)</span>

2. Ordu Osmanlı İmparatorluğu'nda yapılan askeri reformlar sırasında 19. yüzyılın sonlarında kuruldu.

9. Kolordu, Osmanlı İmparatorluğu'nun I. Dünya Savaşında 3. Orduya bağlı kolordusu. Karargahı Erzurum'da idi. Sırasıyla Ahmet Fevzi Paşa, Remzi Paşa, Hüsamettin Paşa, Binbaşı Nurettin Bey (Sakallı) ve Binbaşı Mustafa Nimet Bey tarafından yönetilmiştir.

1. Kolordu, Osmanlı İmparatorluğu'na bağlı bir kolordudur. 1911 yılında Osmanlı askeri reformlarında kurulmuştur.

2. Kolordu, Osmanlı Devleti'nin kolordularından biridir. 1911 yılında kurulmuştu, Edirne ve çevresinden sorumluydu.

<span class="mw-page-title-main">7. Ordu (Osmanlı İmparatorluğu)</span> Askerî birlik

7. Ordu, I. Dünya Savaşı sırasında Sina ve Filistin Cephesi'nde savaşan bir Osmanlı ordusuydu.

<span class="mw-page-title-main">9. Ordu (Osmanlı İmparatorluğu)</span>

9. Ordu, I. Dünya Savaşı öncesinde Osmanlı İmparatorluğu tarafından 7 Haziran 1918 tarihinde kuruldu ve 3 Nisan 1919 tarihinde lağvedildi.

<span class="mw-page-title-main">Kafkas Ordular Grubu</span> Kafkasya Cebhesi

Kafkas Ordular Grubu, Osmanlı Ordusu'nun ordu gruplarından biri olarak I. Dünya Savaşı'nda Kafkasya Cephesi'nde kuruldu.

<span class="mw-page-title-main">4. Ordu (Osmanlı İmparatorluğu)</span>

4. Ordu Osmanlı İmparatorluğu'nda yapılan askerî reformlar sırasında 19. yüzyılın sonlarında kuruldu.

<span class="mw-page-title-main">6. Ordu (Osmanlı İmparatorluğu)</span>

6. Ordu Osmanlı İmparatorluğu'nda yapılan askeri reformlar sırasında 19. yüzyılın sonlarında kuruldu.

8. Kolordu, Osmanlı İmparatorluğu'na bağlı bir kolordudur. 1911 yılında Osmanlı askeri reformlarında kurulmuştur.

12. Kolordu, Osmanlı İmparatorluğu'na bağlı bir kolordudur. 1911 yılında Osmanlı askeri reformlarında kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">13. Kolordu (Osmanlı İmparatorluğu)</span>

13. Kolordu, Osmanlı İmparatorluğu'na bağlı bir kolordudur. 1911 yılında Osmanlı askeri reformlarında kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">15. Kolordu (Osmanlı İmparatorluğu)</span> Askeri birim

15. Kolordu Osmanlı İmparatorluğu'nun I. Dünya Savaşı dönemi askeri birimlerinden biridir. 25.000 kişilik kuvvetiyle Osmanlı Devleti'nin müttefiklerine destek olması amacıyla Galiçya Cephesi'nde savaştı. 1917 yılında Doğu Cephesi'ne kaydırıldı. Komutanlığına Kazım Karabekir Paşa atandı. 1920 yılında ismi "Doğu Cephesi Komutanlığı" olarak değiştirildi.15. Kolordu Mustafa Kemal Paşa 19 Mayıs 1919'da Samsun'a çıktığında Anadoluda konuşlu bulunan, düşmana teslim olmamış en büyük askerî birlikti. Kazım Karabekir'in komutası altındaki bu birlik İstanbul Hükûmetine ilk başkaldıran askeri kuvvettir. Kurtuluş Savaşı'nın başlangıç aşamasında Milli Mücadelenin belkemiğini oluşturmuştur.

<span class="mw-page-title-main">18. Kolordu (Osmanlı İmparatorluğu)</span>

18. Kolordu Osmanlı İmparatorluğu'nun I. Dünya Savaşı dönemi askeri birimlerinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">3. Kolordu (Osmanlı İmparatorluğu)</span>

3. Kolordu, İmparatorluk Ordularının en seçkin kolordularından birisidir. Balkan Savaşlarının başlangıcında Avrupa toprakları üzerinde bulunup da yenilmeyen tek kolordudur. Birinci Çatalca Muharebesi ve İkinci Çatalca Muharebesi'nde İstanbul'u başarıyla savunmuş ve şehre taarruz eden Bulgar kuvvetlerini püskürtmüştür. İkinci Balkan Savaşı sırasında 23 Temmuz 1913'te Edirne'ye girerek şehri Bulgar işgalinden kurtarmıştır. Birinci Dünya Savaşı'nda Gelibolu'da savaşarak payitaht İstanbul'un düşmesine engel olmuştur. Günümüzde İstanbul'da konuşlu bulunan aynı adlı 3. Kolordu (Türkiye),bu birliğin devamıdır.

4. Kolordu, Osmanlı Devleti'nin I. Dünya Savaşı dönemi askerî birimlerinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Yıldırım Ordular Grubu</span> I. Dünya Savaşı sırasında Osmanlı Devletinin Filistin-Suriye-Irak cephelerini savunmak için oluşturduğu ordular grubu

Yıldırım Ordular Grubu, I. Dünya Savaşı sırasında Osmanlı Devleti'nin Filistin-Suriye-Irak cephelerini savunmak için teşkil ettiği ordular grubu.