İçeriğe atla

49. Paralel (film)

49. Paralel
49th Parallel
"49. Paralel" (49th Parallel) filminin İsveç'te basılmış bir sinema afişi.
YönetmenMichael Powell
YapımcıMichael Powell
SenaristRodney Ackland
Emeric Pressburger (öykü)
OyuncularLeslie Howard
Laurence Olivier
Raymond Massey
Anton Walbrook
Eric Portman
MüzikRalph Vaughan Williams
Görüntü yönetmeniFreddie Young
KurguDavid Lean
StüdyoOrtus Films
DağıtıcıColumbia Pictures
The Criterion Collection (DVD)
CinsiSinema filmi
TürüSavaş, dram, gerilim
RenkSiyah-beyaz
Yapım yılı1941
Çıkış tarih(ler)i8 Ekim 1941, Londra
5 Mart 1942, New York
Süre123 dakika
ÜlkeBirleşik Krallık İngiltere
Dilİngilizce (Yer yer Fransızca ve Almanca)
Diğer adları49. Paralel (Türkiye)
Forty-Ninth Parallel (İngiltere)
The Invaders (ABD)
Le 49ème parallèle (Fransa)
Gli invasori - 49o parallelo (İtalya)
Los invasores (İspanya)
(Almanya)

49. Paralel, 1941 Birleşik Krallık yapımı dramatik savaş filmidir. Özgün adı 49th Parallel olan film ABD'de The Invaders (Türkçesi: İstilâcılar), İngiltere'de Forty-Ninth Parallel alternatif adlarıyla da gösterime sunuldu. 'Propaganda Sineması' nın tipik örneklerinden biridir.[1]

Senaryosunu Emeric Pressburger'ın kendi özgün hikâyesinden Rodney Ackland'la birlikte uyarlayıp yazdıkları filmi Michael Powell yönetmiş, başlıca rollerinde Leslie Howard, Laurence Olivier, Raymond Massey, Anton Walbrook ve Eric Portman oynamışlardır. Siyah beyaz görüntülerini Freddie Young'ın çektiği filmin kurgusunu, İngiliz sinemasının aranan kurgucusu ve o tarihte henüz yönetmenliğe geçmemiş olan David Lean yapmıştır.

Filmin adı, ABD ve Kanada arasında düz bir çizgi halinde seyreden sınırın neredeyse tamamının üstünden geçen 49. kuzey paralelinden gelmektedir. Ancak filmin hiçbir sahnesi bu coğrafi enlem üzerinde çekilmemiştir. Filmdeki tek sınır sahnesi Niagara Şelaleleri'nde çekilen sahnedir ki orası da 49. enlemin oldukça altında kalır. Ayrıca filmin başında, bu sınırın Dünyada korunmayan tek sınır olduğu vurgulanır.

Film II. Dünya Savaşı'nın hemen başında Hudson Körfezi'nde batırılan bir Alman denizaltısından kurtulan bir grup deniz subayı ve emirlerindeki birkaç askerin ıssız Kanada topraklarını katederek o tarihte tarafsız olan ABD sınırına doğru olan maceralı yolculukları ve yol boyunca karşılaştıkları çeşitli katmanlardan Kanadalılarla olan ilişkileri anlatılmaktadır.

1943 yılında film "en iyi film" ve "en iyi senaryo" Oscarlarına aday gösterildi. Emeric Pressburger ise "en iyi özgün hikâye" dalında Oscar ödülünün sahibi oldu.

Çekim öyküsü

"49. Paralel", The Archers adlı İngiliz film yapım şirketinin önde gelen iki etkili ismi Michael Powell ve Emeric Pressburger ikilisinin ortaklığında yapılmış bir dizi filmden biridir. Genelde Pressburger'ın yazdığı ve Powell'ın yönettiği filmlerle devam eden bu işbirliği 1957 yılında sona ermiş, ancak ikili 60'lı ve 70'li yıllarda da birçok projede yine bir araya gelmişlerdi.[2]

İngiltere Hükûmeti Michael Powell'a mayın temizlemeyle ilgili bir propaganda filmi ısmarlamıştı, ancak Powell bundan daha iyisini yaparak o tarihte henüz savaşa girmemiş olan tarafsız Amerika'nın halkını tedirgin edip korkutarak, Almanlar hakkındaki fikirlerini değiştirecek bir film yaptı (O tarihte Kanada Almanya'yla savaşıyordu ama ABD henüz tarafsızdı). Powell'ın kendi anlattığına göre bu film ABD'nin savaşa girmesini kolaylaştıracak, aynı zamanda Kanadalıların savaşa olan ilgi ve desteğini de pekiştirecekti.[3]

Konusu

II. Dünya Savaşı'nın hemen başında, 1940 Temmuz'unda bir Alman U-Botu, savaşta oldukları Kanada'ya ait bir petrol tankerini Kanada suları içinde, Saint Lawrence Körfezi'nde batırır ve gizlenmek için Hudson Körfezi'ne kaçar. Burada iki subay komutasında bir manga asker yakıt ve yiyecek bulmaları için karaya çıkartılırlar. Onlar karaya ayak basar basmaz da denizaltıları Kanada uçakları tarafından bombalanarak batırılır. Teğmen Hirth ve Teğmen Kuhnecke liderliğindeki bir manga Alman askeri şimdi ıssız ve uçsuz bucaksız Kanada topraklarında tek başlarına kalmışlardır. Yapacakları tek şey yakalanmadan Kanada'yı baştan başa kat ederek o tarihte henüz tarafsız olan ABD topraklarına ulaşmaktır.

Teğmen Hirth (Eric Portman) ve Teğmen Kuhnecke (Raymond Lovell)'nin başlarında olduğu toplam 6 Alman denizci, Kanadalı avcıların kurmuş olduğu bir değiş tokuş dükkânına gelirler. Grubun komutanı Hirth fanatik bir Nazi'dir ve yol boyunca hep yapacağı gibi Nazi propagandasına burada başlar. Burada çalışan Nick isimli bir Eskimo'yu aşağılar ve sonradan onu öldürürler. Fransız aksanıyla konuşan ve savaşa karşı ilgisiz Québecli avcı Johnnie (Laurence Olivier)'ye, İngilizlerin Fransız asıllı Kanadalıların haklarını tanınmadığı şeklinde yaptığı telkin de pek işe yaramaz. Sonuçta buradakilerin fikirlerini çelmeleri mümkün olmaz. Çıkan bir arbedede Johnnie vurulur ve hayatını kaybeder.

Almanlar kıyafet değiştirirler ve ele geçirdikleri bir deniz uçağıyla Winnipeg'e doğru yola çıkarlar, kalkışta bir Alman, Eskimoların açtığı ateşle ölür. Teğmen Kuhnecke'nin kullandığı uçağın yakıtı bitince bir göle düşerler ve bu kazada da Kuhnecke ölür. Artık 4 kişi kalan Alman askerleri yolları üzerinde bir tür komün hayatı yaşayan ve Mormonlara benzeyen bir çiftçi topluluğuna rastlarlar ve onlar tarafından misafir edilirler. Bunlar 16. yüzyılda Alman topraklarından Kuzey Amerika'ya göç etmiş Hristiyan bir topluluk olan Hutteri çiftçileridir. Onların Alman kökenli oluşu Komutan Hirth'ü umutlandırır. Üstelik aralarından bazılarının Kanada hükûmeti tarafından enterne edilmiş olmasını fırsat bilerek topluluğu ülkeleri Kanada'ya karşı kışkırtan hamasi bir konuşma yapar, ama umduğunun aksine Hutteriler onlara itibar etmezler. Toplumun lideri Peter (Anton Walbrook) Hirth'ün ayaklanma davetini kesinlikle reddeder. Askerlerin arasında en insancıl olanı ve Nazizm'e de fazla bağlı olmayan Vogel (Niall MacGinnis) Hutterilerin liderinin (Anton Walbrook) teklifi üzerine onlarla kalmayı seve seve kabul eder ve onların arasında fırıncı olarak çalışmaya başlar ama bu ihaneti nedeniyle Teğmen Hirth'ün emriyle derhal kurşuna dizilir.

Eşgalleri yavaş yavaş belirlenen üç kaçak, Vancouver'a giden trene binerler, ama çok ilerleyemeden indikleri bir yerleşim yerinde aralarından biri daha yakalanır. Artık gruptan geriye son kalan bu iki asker, girdikleri ormanda eksantrik İngiliz bilim adamı ve yazar Philip Armstrong Scott (Leslie Howard)'la karşılaşırlar. Scott Kanada Kızılderilileri hakkında yazdığı araştırma kitaplarına malzeme toplamak için onların arasında, doğada yaşamaktadır. Scott'la da fikirleri pek uyuşmaz. Çıkan çatışmada emrindeki son asker de Scott tarafından vurulunca Hirth tek başına kalır.

Son kaçak Hirth'in yolu Kanada-Amerikan sınırına yakın bir Ulusal Kanada Demiryolu treninin bagajında devam eder. Tren Amerika Birleşik Devletleri'ne gitmektedir. Treninin bagaj vagonuna gizlice binmiş, Brock isimli (Raymond Massey) Kanadalı bir asker kaçağı ile tanışır. Hirth, Brock'a silahının kabzasıyla vurur ve üniformasını ve künyesini çalar. Tren Niagara Şelalesi'nden Amerika Birleşik Devletleri'ne geçtikten sonra, Hirth silahını bir ABD Gümrük yetkilisine teslim eder ve Alman büyükelçiliğine götürülmesini talep eder. Hirth, artık kurtulduğunu düşünüyorken, Brock, Hirth'in Kanada'da cinayetten arandığını ABD sınır muhafızlarına söyler. Amerikalılar Hirth ve Brock'u Kanada'ya geri gönderir. Tren köprüden dönerken, Brock üniforma ve şapkasını giyer, Hirth'e ellerini kaldırmasını söyler ve sert bir yumruk duyulur.

Oyuncu kadrosu

Finlay Currie, Laurence Olivier ve Eric Portman filmin bir sahnesinde.
Oyuncu Rolü
Leslie HowardPhilip Armstrong Scott (İngiliz Yazar)
Laurence OlivierJohnnie (Fransız-Kanadalı Avcı)
Raymond MasseyAndy Brock (Trendeki Kaçak Asker)
Anton WalbrookPeter (Hutterilerin Lideri)
Eric PortmanTeğmen Hirth (Alman Komutan)
Finlay CurrieDeğiş Tokuş Dükkânının Kâhyası
Raymond LovellTeğmen Kuhnecke (Manganın 2. Komutanı)
Niall MacGinnisVogel (Alman Denizci)
Glynis JohnsAnna (Hutteri Kadını)

Gişe

1941'de İngiliz gişesindeki en popüler filmdi.[4] ABD'de, Universal filmi geri çevirdi, ancak Columbia tarafından Kuzey Amerika'da dağıtım için 200.000 $ 'a satın alındı. Variety, 1942'de ABD kiralarından 1,3 milyon dolar kazandığını tahmin ediyor.[5] Film, Kuzey Amerika'daki gişede 5 milyon dolar kazandı.

Ödülleri

Film, Pressburger'i En İyi Film Akademi Ödülü kazandı ve En İyi Özgün Senaryo Akademi Ödülü dallarında gösterildi (ek diyalog için Rodney Ackland dahil). İngiliz Film Enstitüsü, filmi, İngiltere'de 9,3 milyon sinema severinin katılımına dayanarak, İngiliz izleyicilerin 63. en popüler filmi olarak seçti.

Kaynakça

  1. ^ "49th Parallel (1941) - Michael Powell, Emeric Pressburger | Synopsis, Characteristics, Moods, Themes and Related | AllMovie". 9 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mart 2024 – www.allmovie.com vasıtasıyla. 
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya". 6 Mayıs 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mayıs 2009. 
  3. ^ "Arşivlenmiş kopya". 25 Nisan 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mayıs 2009. 
  4. ^ Murphy 2003, s. 204.
  5. ^ Ungar, Arthur (6 Ocak 1943). "101 Pix Gross in Millions". Variety. Penske Business Media. s. 58. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2018. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

22 Temmuz, Miladi takvime göre yılın 203. günüdür. Yıl sonuna kadar kalan 162 gün vardır.

30 Nisan, Miladi takvime göre yılın 120. günüdür. Yıl sonuna kadar kalan 245 gün vardır.

<span class="mw-page-title-main">Kanada Buzulu</span>

Kanada Buzulu Antarktika 'nın güneyinde, Viktorialand'da küçük bir buzul. Buzul 77º 37' güney paraleli ve 162º 59' doğu meridyeni aralığında bulunur. Kanada Buzulu Commonwealth ve Loftus buzullarının da başladığı Mount McLennan dağının zirvesinin altında, 1900 m yükseklikte başlar. Kuzey batı istikametinden gelerek Fryxell Gölü 'nün batısından Taylor Vadisi 'ne akarak deniz seviyesine metreler kala sona erer. Küçük Hoare Gölü 'nün doğu sınırını oluşturur.

<i>Dr. Garipaşk</i>

Dr. Garipaşk, Stanley Kubrick'in 1964 tarihli politik hiciv türünde filmi. Peter George'un "Kırmızı Alarm" isimli romanından uyarlanmıştır.

<i>Kırmızı Pabuçlar</i> (film)

Kırmızı pabuçlar 1948 İngiltere yapımı dramatik müzikal filmdir. Özgün adı The Red Shoes olan film Türkiye'de Periler Dünyası adıyla da gösterilmiştir.

<i>General Patton</i>

General Patton, 1970 ABD yapımı epik biyografik savaş filmidir. Özgün adı Patton olan film Türkiye'de 21 Şubat 1972 tarihinde sinemalarda gösterime girmişti.

<i>Demir Haç</i> (film)

Demir Haç, yönetmenliğini Sam Peckinpah'ın yaptığı 1977 yapımı bir savaş filmdir. Filmde 1943 yılında Sovyetler Birliği'ni işgal eden bir Nazi Almanyası birliğinin Kırım'da yaşadığı savaş deneyimi savaş-karşıtı bir bakışla anlatılır.

<i>Şeref ve Cesaret</i>

Şeref ve Cesaret, (Özgün ismi: Hart's War, John Katzenbach'ın romanından uyarlanan, İkinci Dünya Savaşı'ndaki bir savaş esiri kampını konu alan 2002 Amerikan gerilim dram filmidir. Yönetmenliğini Gregory Hoblit'in yaptığı film Prag'daki Barrandov Stüdyolarında çekildi ve 15 Şubat 2002'de gösterime girdi. Başrolde Bruce Willis ve Colin Farrell'ın yer aldığı II. Dünya Savaşı yıllarında Alman esir kampında tutuklu Amerikalı askerlerinin kendi aralarındaki mücadelelerini, gururlarını ve kaçış planlarını anlatan filmdir.

<span class="mw-page-title-main">Jack Cardiff</span> İngiliz görüntü yönetmeni (1914-2009)

Jack Cardiff, Oscar ödüllü İngiliz görüntü yönetmeni, yönetmen. Cardiff aynı zamanda bir fotoğraf sanatçısıdır. Sinemada 1930'lu yıllardan 1980'li yıllara kadar aktif olarak çalışmıştır.

<i>Diptekiler</i> (film) film

Diptekiler, yönetmenliğini David Twohy'nin yaptığı, başrollerde Bruce Greenwood ve Olivia Williams'ın yer aldığı korku-gerilim filmidir. Film, 1943'te Atlantik Okyanusu'nda devriye gezerken bir dizi doğaüstü olay yaşayan bir Birleşik Devletler Donanması denizaltısının hikâyesini anlatıyor.

<i>Soysuzlar Çetesi</i> Quentin Tarantinonun 2009 filmi

Soysuzlar Çetesi, Quentin Tarantino'nun yazdığı ve yönettiği 2009 yapımı film. Tarantino, II. Dünya Savaşı sırasında geçen filmin ismi için, İtalyan asıllı yönetmen Enzo Girolami Castellari'nin 1978 yapımı olan filmi Quel Maledetto Treno Blindato'dan ilham aldı. Filmde Brad Pitt, Christoph Waltz, Diane Kruger, Mélanie Laurent, Mike Myers, Samuel L. Jackson (Anlatıcı) gibi isimler oynadı.

İçerisinde 49. Paralel sözcüğü geçen şunlar vardır:

<span class="mw-page-title-main">Batı Cephesi (II. Dünya Savaşı)</span>

Batı Cephesi, Almanya'nın işgal ettiği Belçika, Hollanda ve Fransa'da Müttefikler ile geçen savaşlar dizisine verilen addır. Cephe iki evreden oluşur. Birinci evre 1940'ta Fransa Seferi ile Fransa'nın Almanlar tarafından işgal edilişi, ikinci evre ise 1944'te Normandiya Çıkarması ile daha çok ABD, Birleşik Krallık ve Kanada'dan oluşan Müttefik Birleşik Ordusu'nun Fransa'yı Almanlardan geri alması ve Almanya'yı işgal etmesidir.

<i>Tek Gözlü Kahraman</i> Film

Tek Gözlü Kahraman, 1969 ABD yapımı dramatik savaş filmidir. Özgün adı Castle Keep olan film Türkiye'de 1973 yılında gösterime girmişti.

<span class="mw-page-title-main">Mühürlü Tren</span>

Mühürlü Tren, I. Dünya Savaşı sırasında İsviçre'de sürgünde bulunan Rus Bolşevik lider Lenin ve beraberindekilerin 1917 yılı Şubat Devrimi ile birlikte yıkılan Çarlık rejiminden sonra Rusya'ya dönmelerini sağlayan çok taraflı organizasyonu anlatır. İsviçre sınırından sonra Almanya İmparatorluğu topraklarından geçen devrimcileri taşıyan tren, diplomatik olarak dokunulmaz olduğu ve yolcularının Almanya'da inmesi yasak olduğundan mühürlü tren ismi kullanılmıştır. Yolculuğun sonunda Lenin ve beraberindekiler İsviçre-Almanya-İsveç-Finlandiya üzerinden Sankt-Peterburg'a ulaşmışlardır. Lenin'in Rusya'ya gelişi Rus Devriminin kaderini etkilemiş ve gelir gelmez açıkladığı Nisan Tezleri ile Bolşevikleri iktidarın alınması doğrultusunda yeniden örgütlemiştir. Süreç sonunda Bolşevikler Ekim Devrimi ile iktidarı alacaklardır.

<span class="mw-page-title-main">1812 Savaşı</span> ABD ve Britanya İmparatorluğu arasındaki çatışma (1812–15)

1812 Savaşı veya 3 yıl savaşı, Amerika Birleşik Devletleri ile Büyük Britanya ve İrlanda Birleşik Krallığı'nın Kuzey Amerika'daki kolonileri ve Amerikan yerlisi (Kızılderili) müttefikleri arasında iki buçuk yıl süren askeri çatışmalar dizisidir. Sonuçta Amerikan Bağımsızlık Savaşı'ndan kalan birçok konu çözüldü, ancak hiçbir sınır değişikliği olmadı. Amerika Birleşik Devletleri, Fransa ile İngiltere'nin arasında devam eden savaşın getirdiği ticari kısıtlamalar dahil olmak üzere çeşitli nedenlerden dolayı 1812 yılında savaş ilan etti. Kraliyet Donanması'na Amerikan tüccar denizcilerinin zorla asker olarak alınması, Amerikan yayılmacılığına karşı İngilizlerin Amerikan Kızılderili kabileleri desteklemesi, denizlerde aşağılanma ve denizcilerin ulusal onuruna hakaret üzerine hakaret edilmesi, Britanya Kuzey Amerika topraklarına ABD'nin ilgisi savaşın diğer nedenleriydi.

<i>Operasyon: Argo</i> Amerikan yapımı film

Argo, 2012 yılı ABD yapımı, yönetmenliğini Ben Affleck'in yaptığı dramatik gerilim filmidir. Filmde, 1979 yılında İran İslam Devrimi esnasında Tahran'da meydana gelen rehine krizi olayında, ABD büyükelçiliğinde bulunan ve Kanada Büyükelçiliğine kaçan altı Amerikalı diplomatın İran'dan kaçırılması olayı dramatize edilmektedir. Kaçırılma operasyonunun adı Canadian Caper olarak adlandırılmıştır. Hikâye 2007 yılında CIA operasyon sorumlusu olan Tony Mendez'in yazdığı "The Master of Disguise" isimli kitap ve Joshuah Berman'ın konu hakkında Wired isimli dergide yazdığı "The Great Escape" isimli makale ile açığa çıkmıştır.

<i>Kaptan Amerika: Kahramanların Savaşı</i>

Kaptan Amerika: Kahramanların Savaşı, aynı adlı Marvel Comics'in Civil War çizgi roman serisinden uyarlanmış, Marvel Sinematik Evreni'nin on üçüncü filmidir. Filmde, bilimkurgu, aksiyon ve macera ön plandadır. Filmin başrol oyuncularından bazıları Chris Evans ve Robert Downey Jr. 'dır. Film, 6 Mayıs 2016'da vizyona girmiştir.

58. Cannes Film Festivali 11 Mayıs'ta başladı ve 22 Mayıs 2005 tarihine kadar sürdü. Yarışmak için 13 ülkeden yirmi film seçildi. Ödüller 21 Mayıs'ta açıklandı. Altın Palmiye, Dardenne kardeşler tarafından Belçika filmi L'Enfant'a gitti.

<i>1917</i> (film, 2019) Sam Mendes’in yönettiği 2019 yapımı film

1917, Sam Mendes tarafından yönetilen ve yapımcılığı üstlenilen, 2019 yapımı bir İngiliz savaş filmidir. Mendes, filmi Krysty Wilson-Cairns ile birlikte yazdı. Film, Mendes'in baba tarafından dedesi Alfred'in I. Dünya Savaşı sırasındaki hizmetine dair anlattığı hikâyelerden kısmen ilham almıştır. Film, Almanların Hindenburg Hattı'na çekilmesi ve Alberich Operasyonu sırasında geçmektedir ve iki İngiliz askeri Will Schofield ve Tom Blake'in umutsuz bir saldırıyı iptal ettirmek için önemli bir mesajı iletme görevlerini takip eder. Mark Strong, Andrew Scott, Richard Madden, Claire Duburcq, Colin Firth ve Benedict Cumberbatch de yardımcı rollerde yer almaktadır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.