İçeriğe atla

3D televizyon

LG marka bir 3D televizyon

3D Televizyon (3-Dimensional Television) gözlükle izlenen televizyon türüdür. 2 boyutlu görüntüyü, sağ ve sol göze farklı iki resim göstererek 3 boyutlu hissi vermeye çalışan bir cihazdır. 3. boyut aslında beynin 2. boyutlu görüntüyü algılamasıyla oluşmaktadır. 3D televizyonlar ilk olarak; Panasonic, Sony, Samsung ve LG firmaları tarafından satılmaya başlamıştır.

Tarihi

1838 yılında Sir Charles Wheatstone, görsel derinlik algısının sürecini ilk defa tanımladı.[1][2] 1890'lı yılların sonlarında, İngiliz film öncüsü William Friese-Greene bir 3D film süreci için bir patent aldı. Stereoskop ile bakıldığında, bu iki görüntü beyinde birleşerek 3 boyutlu derinlik algısı olduğunu gözlemlendi. Bununla ilgili Edwin S. Porter ve William E. Waddell 10 Haziran 1915 tarihinde, New York'taki Astor Tiyatrosu'nda bir izleyici testi sundu. Ancak, Adolph Zukor 1953 tarihinde yayınladığı The Public Is Never Wrong: My 50 Years in the Motion Picture Industry adlı otobiyografisine göre, bu testler sonrasında hiçbir şey üretilmedi.

Stereoskop, Louis Jules Duboscq tarafından geliştirildi ve Kraliçe Victoria'nın ünlü bir resmî 1851 yılında The Great Exhibition'da sergilendi. İlk 3D Film 1915 yılında çekildi ve 1922 yılında ilk 3D film Amerika'da gösterildi.

1950'li yıllarda, televizyon Amerika Birleşik Devletleri'nde popüler oldu, birçok 3D film üretildi. Daha sonra, televizyon kanalları 2009 yılında televizyon dizilerini 3D olarak yayınlamaya başladı. Türkiye'de ilk 3D televizyon 2010 yılında LG Grup tarafından pazara sunuldu. 18 Mart 2011'de oynanan Galatasaray ile Fenerbahçe arasındaki derbi maç Türkiye'de yayınlanan üç boyutlu ilk canlı yayın oldu.

Özellikleri

Teknolojiler

3 boyutlu hareketli görüntüler üretmek ve görüntülemek için çeşitli teknikler vardır. Temel şartı, sağ ve sol göz için ayrı ayrı görüntüler gösterilmesidir. Şu an piyasaya sunulan 3D televizyonlar FPR ve SG adlı iki farklı teknolojiden oluşturuluyor.

Mantık

3D teknolojisinde çift lensli kamera veya birbirine dikey iki kameranın çektiği görüntüler ekrana yansıtılıyor. Çıplak gözle bakıldığında ekranda birbirine karışmış gibi görünen görüntüler, özel gözlükle bakıldığında üç boyutlu halde gözükür.

3D kanallar listesi

Kanal Ülke
HIGH TV 3DDünya çapında
n3DABD
Cinema 3DABD
3netABD
Eurosport 3Dİngiltere
Sky 3Dİngiltere
Foxtel 3DAvustralya
HD1Belçika ve Avrupa ülkelerinde
Sky 3DAlmanya ve Avusturya
Anixe 3DAlmanca Konuşulan Ülkeler
3D-TVFinlandiya
Sport 5 3Dİsrail
nShow 3DPolonya
ESPN 3DABD
Xfinity 3DABD

Dünya rekoru

Manchester United ve Barcelona arasında Göteborg, İsveç'te oynanan 2011 UEFA Şampiyonlar Ligi finali Ekta Grup, 3D formatında canlı olarak yayınladı. Ekta, Ukrayna'da üretilen 3D Led TV ile, Guinness Dünya Rekorları kitabına girdi.[3][4] 3 boyutlu canlı yayını İsveç şirketi Viasat tarafından sağlanmıştır.[5]

Sağlığa olan etkileri

Bazı izleyiciler 3 boyutlu TV veya film seyrettikten sonra baş ağrısı, nöbetler ve görme problemleri gibi sıkıntılar yaşadı.[6][7] Özellikle SG teknolojisine sahip 3D TV'lerde olan bu sıkıntıdan yaşlılar daha çok etkilenmiştir.[8] FPR teknolojisine sahip 3D TV'lerde bu tarz sağlık problemleri gözükmedi.[] FPR teknolojisine sahip 3D TV'leri ilk LG Grup üretmiştir..[9]

Kaynakça

  1. ^ Contributions to the Physiology of Vision.—Part the First. On some remarkable, and hitherto unobserved, Phenomena of Binocular Vision. By CHARLES WHEATSTONE, F.R.S., Professor of Experimental Philosophy in King's College, Londra. Stereoscopy.com 2 Aralık 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  2. ^ Welling, William. Photography in America, page 23
  3. ^ Guinness World Record 19 Eylül 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.,
  4. ^ EKTA’s Ukrainian produced 3D Led TV makes The Guinness Book of World Records 18 Ekim 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., http://www.ekta-led.com 5 Ağustos 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  5. ^ The Viasat company Press-release 1 Ağustos 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., http://www.viasat.se 21 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  6. ^ Child, Ben (11 Ağustos 2011). "3D no better than 2D and gives filmgoers headaches, claims study". The Guardian. Londra. 19 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Haziran 2012. 
  7. ^ "3D-Television and the Risk of Seizures in Children". Thieme E-Journals. doi:10.1055/s-0032-1307175. 
  8. ^ Greg Thom. "3D TV's harmful effects on children". 14 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Şubat 2020. 
  9. ^ "Türkiye'nin ilk 3D TV'si". 4 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2022. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Telekomünikasyon</span> İki ya da daha fazla kişinin teknolojiyi kullanarak bilgi alışverişinde bulunması

Telekomünikasyon, iki ya da daha fazla kişinin teknolojiyi kullanarak bilgi alışverişinde bulunmasına denir. Haberleşme teknolojisi kanalları kullanarak ve fiziksel yollarla ya da elektromanyetik dalgaların bir formu olarak bilgileri iletir. Elektrik sinyalleri buna örnek olarak verilebilir. Telekomünikasyon topluluk adı olarak isimlendirilebilir çünkü birçok farklı teknolojiyi içinde barındırmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Animasyon</span> animasyon filmleri ve dizileri oluşturma süreci

Animasyon (canlandırma), birden çok resmin arka arkaya hızlı bir şekilde gösterilmesiyle elde edilen hareketli görüntüdür. İlk animasyonlar birkaç kâğıda istenen resimlerin çizilmesi, kâğıtların hızlıca geçirilmesi veya bir çemberin içine konup döndürülmesi ile yapılıyordu. Animasyon yapan kişilere animatör denir.

<i>Yıldız Geçidi SG-1</i> Bilim kurgu dizisi

Stargate SG-1 - Kommando SG1 - ya da kısaca SG-1, Antik Mısır tanrıları ile uzaylılar arasında bağ kuran 1994 yapımı Yıldız Geçidi (Stargate) filminin devamı niteliğindeki televizyon dizisidir. Dizi Yıldız Geçitleriyle galaksiyi dolaşan keşif takımı SG1'ın maceralarını konu alır. Dizi 10. sezonunda toplam 213 bölümle sona ermiştir.

<span class="mw-page-title-main">Yıldız Geçidi</span> Roland Emmerich ve Dean Devlin tarafından yaratılan askerî bilimkurgu medya serisi

Yıldız Geçidi, Roland Emmerich ve Dean Devlin tarafından yaratılan askerî bilimkurgu medya serisi. Serinin ilk başlangıçı Stargate adlı sinema filmi ile başladı. 28 Ekim 1994 tarihinde Metro-Goldwyn-Mayer ve Carolco ortaklığında özgün olarak yayınlanan film, dünya çapında 200 milyon ABD doları hasılat yaptı. Üç yıl sonra, Kanadalı Brad Wright ve Jonathan Glassner tarafından filme sadık kalarak Stargate SG-1 adı ile televizyon dizisi olarak devam etti.

<i>Oxygene: New Master Recording</i>

Oxygene: New Master Recording, diğer isimleriyle Oxygene New Master Recording 2007 veya Oxygene , Jean Michel Jarre'ın orijinal Oxygène albümünün 30. yılı dolayısıyla 2007 sonunda yayımlanmış albümüdür.

<span class="mw-page-title-main">Hareket yakalama</span> İnsanların veya nesnelerin hareketlerini kaydetme işlemi

Motion capture, motion tracking, mocap veya Türkçesiyle Hareket Yakalama, daha gerçekçi bir 3 boyutlu modelleme için insan, hayvan veya bitkilerin üzerine hareketi sırasında kayıt yapabilme özelliğine sahip cihazların yaptıkları kaydı dijital ortama aktarması işi olarak tanımlanmaktadır. İlk olarak İskoçya'da çıkmıştır, bu sistem askeri alanda kullanıldığı gibi tıp ve eğlence sektöründe de sıkça kullanılmaktadır.

<i>Michael Jacksons Thriller</i>

Michael Jackson's Thriller ya da Thriller, Michael Jackson'ın aynı isimli şarkısına 2 Aralık 1983'te çekilen kısa film, müzikal şeklindeki video klip. Kısa filmin yönetmeni John Landis aynı zamanda Michael Jackson ile filmin senaryosunu yazmıştır. Bu video klip, 500.000 dolarlık bütçesiyle o zamanların en pahalı video klibidir. Ayrıca 2006 yılına kadar sattığı 9.000.000 kopyayla "En Başarılı Müzik Videosu" olarak Guinness Rekorlar Kitabı'na girmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Üç boyutlu film</span>

Üç boyutlu film, derinlik algılamada yaratılan yanılsamayla oluşturulan bir sinema filmi metodudur. Stereoskopik fotoğraflamadan farklı olarak, özel olarak tasarlanmış bir kamerayla, görüntüler iki farklı perspektif ile kaydedilir ve yine özel bir projeksiyon cihazıyla ya da gözlükle, farklı kaydedilmiş iki görüntü bu yanılmasayı oluşturmak üzere oynatılır ve izlenebilir.

<span class="mw-page-title-main">Tau'ri</span>

Tau'ri, bilimkurgu serisi Stargate evreni içerisinde Dünya'da yaşayan insanlara Dünya dışı yaşam formları tarafından verilen isim. Aynı zamanda Dünya gezegeni için kullanılan bir adlandırmadır. Hayalî Goa'uld dilinde bu sözcük, "ilk yaratılanlar" ya da "ilk Dünya" anlamına gelmektedir. Dünya insanları sıklıkla Goa'uld ve Jaffa tarafından "Tau'ri" olarak anılır.

tivibu Uydu Alıcısı

tivibu, Türk Telekom tarafından sunulan bir dijital TV platform hizmetidir. 2010 yılında Türkiye'de internet üzerinden veri akışıyla gerçekleşen Internet TV alanında yapılmış çalışmalardan birisi olarak yayına başlamıştır. Web yayını ile bilgisayar, tablet ve cep telefonlarından izlenebilen platform, daha sonra IPTV teknolojisiyle dijital TV platformuna dönüşmüştür. 2015 yılında uydu üzerinden yayına da başlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Yıldız Geçidi hayranları</span>

Yıldız Geçidi hayranları, askerî bilimkurgu filmi Yıldız Geçidi ve televizyon dizileri Stargate SG-1 (SG1), Stargate Infinity (SGI), Stargate Atlantis (SGA), Stargate Universe (SGU) ile aktif olarak ilgilenen büyük bir insan topluluğudur. İlk olarak, Yıldız Geçidi (1994) filminin varisi dört televizyon dizisi ortaya çıktı, ayrıca dört tane de filmi bulunmaktadır, satış ürünleri boldur ve büyük bir imtiyaz topluca Stargate olarak bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Stereogram</span>

Stereogram, iki boyutlu ve düz görüntü veya görüntülerden oluşturulmuş derinliği olan bir göz yanılgısıdır. Aslında stereogram, stereoskop kullanılarak görülebilen bir çift stereo görüntüdür. Diğer çeşit stereogramlar anaglif ve otostereogram içerirler. Stereogram 1838 yılında Charles Wheatstone tarafından keşfedilmiştir. Kişinin iki adet iki boyutlu (2D) görüntüden üç boyutlu (3D) görüntü görmesini sağlayan, prizma ve aynalardan meydana gelmiş bir stereoskop yapmasını sağlayan çift gözle bakışa bir açıklama bulmuştur. Oliver Wendell Holmes, aynaları olmayan ve üretimi pahalı olmayan gelişmiş bir stereoskopu 1861 yılında icat etmiştir. Bu stereoskoplar yıllarca oldukça popüler kaldılar.

<i>U2 3D</i> U2nin 2008 yapımı 3D konser filmi

U2 3D, rock grubu U2'nun 2006 yılında Vertigo Turunda verdiği konserlerin 3D boyutta birleştirilip 2008 yılında gösterime giren filmdir. 2004 yılında çıkan How to Dismantle an Atomic Bomb albümünden 14 parça bulunmaktadır. Güney Amerika'da, Meksiko, Sao Paulo, Santiago ve Buenos Aires’de gerçekleşen 7 stadyum konserinde, dijital 3 boyutlu kameralar ile çekilen görüntülerinden oluşmaktadır. Konser siyasi ve politik ifadeler içermektedir. Sinema alanında birçok ilki barından film, ilk üç boyutlu canlı film olma özelliğine sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Google TV</span>

Google TV, Google'ın Akıllı TV platformudur. Google tarafından 20 Mayıs 2010'da açıklanmış ve Google, Intel, Sony ile Logitech tarafından ortak olarak geliştirilmiştir. Google TV, Google'ın Android işletim sistemi ve Google Chrome'un Linux sürümünü entegre ederek, mevcut internet televizyonu ve WebTV siteleri üzerinde bir etkileşimli televizyon yaratmaktadır. Google TV ilk olarak 6 Ekim 2010 tarihinde Sony ve Logitech'in resmi araçları ile başlatıldı.

<i>Night of the Living Dead 3D</i>

Night of the Living Dead 3D, üç boyutlu olarak çekilmiş 2006 yapımı korku filmidir. 1968 yapımı korku klasiği Yaşayan Ölülerin Gecesi'nin ikinci yeniden çevrimidir. İlk yeniden çevrimi Tom Savini George A. Romero'nun gözden geçirilmiş senaryosuna dayanarak çekti ve film 1990 yılında gösterime girdi. Bu ilk yeniden çevrimin aksine, Night of the Living Dead 3D'nin yapımında ilk filmin ekibinden kimse yer almadı.

<span class="mw-page-title-main">Üç boyutlu baskı</span>

Üç boyutlu baskı 3 boyutlu olarak tasarlanmış sanal bir nesnenin polimer, kompozit, reçine gibi malzemelerden ısıl veya kimyasal işlemden geçirilerek üretilme işlemidir.

<span class="mw-page-title-main">Charles Wheatstone</span> İngiliz bilim insanı

Sir Charles Wheatstone, İngiliz bilim insanı ve Viktorya döneminde yapılan birçok buluşun mucidi. Bu icatların içinde İngiliz akordeonu, stereoskop ve bir de adil oyun şifrelemesi bulunmaktadır. Ama Wheatstone özellikle Wheatstone köprüsüne yaptığı katılımlarla biliniyor. Orijinal olarak Samuel Hunter Christie tarafından keşfedilen bu fikir bilinmeyen bir elektrik direncini ölçüyordu ve telgraf sisteminin gelişmesinde çok büyük bir önemi vardı.

beIN 3D, Digiturk platformunda yeni nesil 3D yayın yapan televizyon kanalıdır. İlk olarak 2 Kasım 2011 tarihinde Moviemax Premier 3D adıyla yayına başlayan kanal, daha sonra içeriğini genişletmek adına Aralık 2011 tarihinde Digiturk 3D adını almıştır. Kanalın genel içeriği Film, Belgesel ve Spor yayınlarından oluşmaktadır. İlerleyen zamanda içeriğin arttırılması beklenmektedir. Kanaldaki ilk 3D maç yayını Premier League'nde 18 Ocak 2012 tarihinde oynanan Arsenal - Manchester United maçıdır. Mart 2012'den itibaren düzenli yayına başlamıştır. 1 Mayıs 2012 tarihinden itibaren Discovery 3D programlarını da yayınlamaya başlamıştır. Ayrıca Discovery 3D'nin Türkiye'de yayına başlaması Birleşik Krallık haricindeki Avrupa ülkeleri için bir ilk niteliğindedir. Süper Lig 2012-2013 sezonunda her hafta 1 maç 3D teknolojisiyle yayınlanmıştır. 2013-2014 sezonunda ise sadece derbi maçlar 3D olarak yayınlanmaktadır. 31 Aralık 2016 tarihinde ise yayını sonlandırılmıştır ve yerini ise Digiturk 4K'ya bırakmıştır. 2021 yılı başında beIN 3D adıyla yeniden yayına başlayacaktır.

<span class="mw-page-title-main">Stereoskop</span>

Stereoskop, Charles Wheatstone tarafından icat edilen ve iki boyutlu uzayda (2D) bulunan stereoskopik görüntüyü tek bir noktaya odaklayıp üç boyutlu uzay (3D) düzleme aktaramını sağlayan optik bir alettir.

Görsel efekt, görüntülerin film yapımında ve video prodüksiyonunda canlı aksiyon çekimi bağlamı dışında oluşturulduğu veya manipüle edildiği süreçtir. Gerçekçi görüntüler oluşturmak için esas canlı çekim ve diğer canlı çekim görüntülerinin veya bilgisayar tabanlı görüntü (CGI) öğelerinin filme bütünleştirilmesine VFX denir.