İçeriğe atla

39 Basamak (film, 1935)

39 Basamak
The 39 Steps
"39 Basamak" (The 39 Steps) filminin İngiltere'de basılmış özgün sinema afişi
YönetmenAlfred Hitchcock
YapımcıMichael Balcon
SenaristCharles Bennett
John Buchan (roman)
OyuncularRobert Donat
Madeleine Carroll
MüzikHubert Bath
Görüntü yönetmeniBernard Knowles
KurguDerek N. Twist
StüdyoGaumont British Picture Corporation
DağıtıcıGaumont British Picture Corporation
CinsiSinema filmi
TürüGerilim, macera
RenkSiyah-beyaz
Yapım yılı1935
Çıkış tarih(ler)iHaziran 1935, Londra
Süre86 dakika
ÜlkeBirleşik Krallık İngiltere
Dilİngilizce
Diğer adları39 Basamak (Türkiye)
Les 39 marches (Fransa)
Il Club dei 39 (İtalya)
Il Club dei trentanove (İtalya)
39 escalones (İspanya)
The Thirty-Nine Steps (İngiltere, alternatif yazılış)

39 Basamak 1935 İngiliz yapımı gerilim filmdir. Özgün adı The 39 Steps tir.

Senaryosunu Charles Bennett'in, İskoç yazar John Buchan'ın 1915 yılında yazmış olduğu aynı adlı çok satan romanından (Özgün adı, yazılış farkıyla The Thirty-nine Steps) uyarlayarak yazdığı filmin yönetmeni Alfred Hitchcock'tur. Film Hitchcock'un uluslararası başarıyı yakaladığı ilk filmidir.[1] Başrollerini Robert Donat ve Madeleine Carroll'un paylaştıkları bu politik entrika, Hitchcock'un 24. cü filmiydi ancak bu filmle beraber yönetmen ustalığının doruğuna erişmiş ve bundan sonra çekeceği filmlerin karakteristik yapısını yakalamıştı. "39 Basamak" Hitchcock'un bundan sonraki filmlerinde sıklıkla başvuracağı 'suçsuzluğunu kanıtlamaya çalışan, başı tesadüfen belaya girmiş adam' temasını işlediği ilk filmidir.[2]

Londra'ya yeni gelmiş Kanadalı çiftçi Richard Hannay'in (Robert Donat), tiyatroda tanıştığı bir kadının aynı gece esrarengiz bir şekilde öldürülmesiyle hem aranan bir suçlu durumuna düşmesi, hem de kendisini bir uluslararası casusluk entrikasının içinde bulması anlatılmaktadır. (Filmin konusu 1930'larda geçmektedir, oysa romanda olaylar I. Dünya Savaşı'nın arifesinde geçer)

Kitabın yazarı John Buchan aynı zamanda İngiltere Parlamentosu'nun bir üyesiydi ve 1935-1940 yılları arasında Kanada genel valisi olarak görev yapacaktır. "Otuzdokuz Basamak" onun en ünlü eseridir ve 1915 yılından beri piyasadaki baskıları asla tükenmemiş, kitabın sürekli olarak yeni baskıları yapılmıştır.[3]

Roman şimdiye dek birkaç defa sinemaya aktarılmıştır. Bunlardan en ünlüsü Hitchcock'un bu uyarlamasıdır. Ayrıca 1959'da ve 1978'de yapılan renkli yeniden çevrimler de dikkate değer bulunmuşlardı.

Filmin konusu

Kanada'dan İngiltere'ye tatilini geçirmek üzere gelen çiftçi Richard Hannay (Robert Donat), gece eğlenmek üzere gittiği müzikholde kendisine sorulan her soruyu doğru olarak cevaplandırabilen "Bay Hafıza" (Wylie Watson) lakaplı şovmenin programını izlerken salonda silah atılması ile bir kargaşa çıkar. Bu kargaşadan uzaklaşmak için kendini dışarı atan Hannay tedirgin ve tuhaf davranışları olan bir kadınla (Lucie Mannheim) karşılaşır. Korkmuş gibi görünen kadın ısrarla Hannay'in evine gelmek ister. Evde ona kendisinin İngiltere adına çalışan bir casus olduğunu ve birtakım yabancı ajanların onu öldürmek üzere peşine düşmüş olduklarını söyler. Sokakta bekleyen iki şüpheli adamı da göstermesine rağmen Hannay önce kadına inanmaz ve onun deli olduğunu sanır. Ancak ertesi sabah kadın sırtına saplanmış bir bıçakla odasına doğru sürünerek gelip, ölmeden önce de "39 basamak" gibi bir şeyler mırıldanınca ona inanmaya başlar. Dışarıda bekleyen adamlara fark ettirmeden binadan kaçarak, kadının elinden aldığı haritada işaretlenmiş İskoçya kasabasına gitmek üzere trene biner.

Trende göz attığı gazeteden polis tarafından cinayetin zanlısı olarak arandığını öğrenir. Artık bir kaçak durumuna da düşmüştür. Hem kendisini temize çıkartmak hem de "39 Basmak" ın sırrını çözmek için trende tanıştığı Pamela'dan (Madeleine Carroll) yardım ister. Başlangıçta Hannay'in bir suçlu olduğuna inanmış olan kadın sürekli olarak ona güçlük çıkarır. Filmin hatırı sayılır bir bölümünde de birbirlerine kelepçeli olarak bağlı kalan ikili bir yandan peşlerindeki polisi atlatmaya çalışırken bir yandan da serçe parmağı olmayan örgüt şefini bulmaya ve olayın sırrını çözmeye çalışırlar.

Kahramanlarımız stratejik bir askeri belgenin ülke dışına çıkartılmak üzere olduğunu öğrenmişlerdir, ancak Scotland Yard görevlilerini bu konuda ikna edemezler, zira hükûmet arşivlerinde böyle bir belge eksik değildir. Sonunda polisten kaçarken sığındıkları London Palladium'daki gösteride tekrar "Bay Hafıza" sahne alınca Hannay birdenbire her şeyi çözer, aniden oturduğu koltuğundan ayağa fırlayarak sahnedeki şovmene "39 Basamak nedir" sorusunu yöneltir, kendisine yöneltilen her soruyu doğru yanıtlamaya şartlanmış olan şovmen, bunun bir casusluk örgütünün kod adı olduğunu söyleyiverince localardan birinde oturan parmaksız örgüt şefi onu vurur ve sahneye atlayıp tam kaçacakken tiyatroda tertibat almış olan polislerce yakalanır, böylece Hannay'in hem suçsuzluğu hem de kuşkularının doğruluğu kanıtlanmış olur. Bu önemli belge casuslar tarafından Bay Hafıza'ya kelime kelime ezberletilmiştir. Bir turne ile yurt dışına gidecek olan şovmen orada belgeleri ilgililere aktaracak, bakanlıkta herhangi bir belge eksilmediği için de İngiltere olaydan kuşkulanmayacaktı.

Oyuncu kadrosu

Madeleine Carroll ve Robert Donat filmin bir sahnesinde.
Aktör/Aktris Rolü
Robert DonatRichard Hannay
Madeleine CarrollPamela
Lucie MannheimAnnabella diğer adıyla Miss Smith
Godfrey TearleProfesör Jordan
Peggy AshcroftMargaret, çiftçi'nin karısı
John LaurieJohn, çiftçi
Helen HayeBayan Jordan
Frank CellierŞerif Watson
Wylie WatsonBay Hafıza
Gus McNaughtonTrendeki seyyar satıcı
Jerry VernoTrendeki seyyar satıcı
Peggy SimpsonHizmetçi
Ivor BarnardPolitical Meeting Chairman
Wilfrid Brambell
Pat HagateM.C.,bay Hafıza'yı sunan sahne görevlisi
Alfred HitchcockMüzikhol'ün önünde yere kâğıt atan adam (Cameo rolü)
Elizabeth InglisProfesör Jordan'ın kızı
James KnightLondon Palladium' daki dedektif
Miles MallesonTiyatro müdürü
Quentin McPhearsonThe Flying Scotsman'daki rahip
Frederick PiperSütçü
Hilda TrevelyanHancının karısı
John Turnbullİskoç polis müfettişi
S.J. WarmingtonScotland Yard görevlisi

Filmin diğer versiyonları

John Buchan'ın 1915'te yazdığı roman birçok kereler sinemaya uyarlandı. Bunlar:

  • The 39 Steps (1935),bu maddenin konusu
  • The 39 Steps (1959), İngiltere. Renkli. Yönetmen: Ralph Thomas. Oyuncular: Kenneth More
  • The Thirty Nine Steps (1978), İngiltere. Renkli. Yönetmen: Don Sharp. Oyuncular: Robert Powell, John Mills
  • The 39 Steps (2008) (TV), İngiltere. Renkli.
  • The 39 Steps (2011), ABD. Proje aşamasında. Yönetmen-senarist Robert Towne.

Tiyatro uyarlaması

İskoç yazar John Buchan'ın 1915 yılında yazdığı gerilim romanı "39 Basamak", Türkiye'de Kent Oyuncuları Tiyatrosu tarafından 2008'de sahneye konmuştur. Oyunu Mehmet Ergen Türkçeye çevirmiştir. Mehmet Birkiye yönetiminde, Hakan Gerçek, Demet Evgar, Okan Yalabık ve Bülent Şakrak'ın oynadıkları oyun "Cennet Kültür ve Sanat Merkezi" nde sahnelenmiştir.[4]

Alfred Hitchcock'un cameo rolü

Bütün filmlerinde bir şekilde şöyle bir görünüp kaybolmayı adet haline getirmiş olan Alfred Hitchcock'un bu filmde de kısa bir cameo rolü vardır. Filmin 6.cı dakikasında (DVD'de 7.ci dakika) tiyatroda kargaşa çıkınca kendisini dışarı atan Robert Donat, gizemli kadın Lucie Mannheim'la karşılaşır ve birlikte durağa yanaşan otobüse doğru yürürlerken, otobüsün yanından geçip yere çöp atan şapkalı adam Hitchcock'un ta kendisidir.[5][6]

Ayrıca bakınız

  • Alfred Hitchcock'un Cameo Rolleri Listesi

Kaynakça

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 26 Nisan 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Aralık 2008. 
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya". 2 Ocak 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mayıs 2009. 
  3. ^ "Arşivlenmiş kopya". 21 Nisan 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Aralık 2008. 
  4. ^ "Arşivlenmiş kopya". 21 Ekim 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mayıs 2009. 
  5. ^ "Arşivlenmiş kopya". 22 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Aralık 2008. 
  6. ^ "Arşivlenmiş kopya". 2 Aralık 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Aralık 2008. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<i>Ölüm Korkusu</i> (film, 1958) Alfred Hitchcockun bir filmi

Ölüm Korkusu, 1958 ABD yapımı gerilim filmidir. Özgün adı Vertigo olan film 2 Ocak 1961'de Türkiye'de sinemalarda gösterime girmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Alfred Hitchcock</span> İngiliz film yönetmeni (1899 – 1980)

Sir Alfred Joseph Hitchcock CBE, Birleşik Krallık doğumlu Amerikalı gerilim filmleri yönetmenidir. Londra'da dünyaya gelen ve mühendislik eğitimi gören Hitchcock; Psycho, North by Northwest, Vertigo, Rear Window ve The Birds gibi klasikleşmiş filmleriyle tanınır. Tüm zamanların en iyi yönetmenlerinden biri olarak kabul edilir. Gerilim ve cinayet filmleri ustasının 70'e yakın filmi mevcuttur.

<i>Rebecca</i> (film)

Rebecca, 1940 yılı yapımı Oscar ödüllü bir psikolojik gerilim filmidir. Alfred Hitchcock tarafından yönetilmiştir. İngiliz yazar Daphne du Maurier'in 1938 tarihli romanı Rebecca'dan uyarlanmıştır.

<i>Sapık</i> (film, 1960)

Sapık, Alfred Hitchcock tarafından çekilen, senaryosu Joseph Stefano tarafından psikozlu bir katili hakkında yazılan 1960 tarihli korku ve gerilim filmidir. Film, Robert Bloch'un Wisconsinli katil Ed Gein'nin suçlarından esinlenerek yazdığı aynı adlı romanından uyarlanmıştır. Film, bir sekreter olan Marion Crane ve yalnız yaşayan bir motel sahibi Norman Bates arasındaki karşılaşmayı anlatır. Film Türkiye'de 24 Ocak 1965'te gösterime girmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Robert Redford</span> Amerikalı sinema oyuncusu

Charles Robert Redford, Jr., Akademi Ödülü sahibi Amerikalı oyuncu, direktör, yapımcı ve iş insanı. Sundance Film Festivali'nin kurucusu olan Redford, 1981 yılında yönetmenliğini yaptığı Ordinary People filmi ile En İyi Yönetmen Akademi Ödülü'ne layık görülmüştür. Redford daha önce de Belalılar filmindeki performansıyla 1974 yılında En İyi Erkek Oyuncu Akademi Ödülü'nü almıştır.

<i>Şeytan Ruhlu İnsanlar</i>

Şeytan Ruhlu İnsanlar 1955 Fransa yapımı psikolojik gerilim filmidir. Özgün adı Les Diaboliques olan film Türkiye'de Kasım 1957'de gösterilmişti.

<i>Ölüm Kararı</i> (film, 1948) Alfred Hitchcockın 1948 tarihli psikolojik gerilim türünde filmi

Ölüm Kararı 1948 ABD yapımı psikolojik gerilim filmidir. Özgün adı Rope tur. (İngilizce: İp, sicim)

<i>Trendeki Yabancılar</i>

Trendeki Yabancılar, 1951 yapımı bir Alfred Hitchcock filmidir. Patricia Highsmith'in romanından uyarlanarak sinemaya aktarılmıştır.

<i>Cinayet Var</i>

Cinayet Var, 1954 yapımı bir Alfred Hitchcock filmidir. Film 1954 - 1955 sinema mevsiminde Türkiye'de sinemalarda gösterilmiştir.

<i>Gizli Teşkilat</i> Amerikan Sinema Filmi

Gizli Teşkilat, 1959 ABD yapımı gerilim filmidir. Özgün adı North by Northwest olan film Türkiye'de 13 Ocak 1962'de sinemalarda gösterime girmiştir.

<i>Murder!</i>

Murder! 1930 yılı İngiltere - ABD yapımı korku-gerilim türünde siyah beyaz film. Filmin yönetmenliğini Alfred Hitchcock üstlenmiştir. Clemence Dane ve Helen Simpson tarafından yazılan Enter Sir John adlı romanın sinema uyarlaması olan filmde olaylar bir aktrisin bir cesedin yanında bulunması ama hiçbir şey hatırlamaması ile başlar ve kadının yargılanması ile devam eder.

<i>Öldüren Hatıralar</i> (film) 1945 yapımı Alfred Hitchcock filmi

Öldüren Hatıralar, 1945 ABD yapımı psikolojik gerilim filmidir. Özgün adı Spellbound olan film 1950 yılında Türkiye'de sinemalarda gösterilmiştir.

<i>Shadow of a Doubt</i>

Shadow of a Doubt, yönetmenliğini Alfred Hitchcock'un yaptığı 1943 tarihli bir psikolojik gerilim filmidir. En iyi özgün senaryo dalında Oscar' a aday olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Alfred Hitchcock'un cameo rolleri listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Yaşadığı süre içinde 66 filme yönetmen olarak imza atan Alfred Hitchcock yönettiği filmlerinden 37 tanesinde çok kısa rollerde şöyle bir görünmüştü. Cameo roller de denen bu roller nerede ise Hitchcock'un bir imzası haline gelmişti. Bunların ortalama süresi birkaç saniyeyi geçmiyordu. Bu cameo rollerde kimi zaman trene kucağında kocaman bir kontrbas kutusuyla itiş kakış binmeye çalışıyor, kimi zaman elinde bir içki kadehi ile otel lobisinde ayakta duruyor, kiminde de kameranın önünden öylece geçip gidiyordu. Kendisinden sonra da sinemada birçok yönetmen aynı yöntemi denemiştir.

<i>Muhbir</i> (roman, 1925) Liam OFlahertynin 1925te yayımladığı romanı

Muhbir İrlandalı yazar Liam O'Flaherty'nin 1925 yılında yayımladığı romanın adıdır. Özgün adı The Informer olan roman Türkiye'de 1972 yılında Yöntem Yayınları tarafından Sadık Karamustafa'nın çevirisiyle, 1975 yılında da E Yayınları tarafından Ziya Kutlu'nun çevirisiyle yayımlanmıştır. Roman E- Yayınlarından çıktığı zaman ön kapağında "Türkçede ilk İrlanda Romanı" ibaresi yer alıyordu. Yöntem Yayınlarının kitabının kapağında ise romanın John Ford tarafından 1935 tarihinde çekilmiş filminden bir fotoğraf yer alıyordu.

Şu anlamlara gelebilir:

<i>Otuz Dokuz Basamak</i> John Buchanın 1915 yılında yayımladığı gerilim casusluk romanı

Otuz Dokuz Basamak, İskoçyalı yazar John Buchan'ın 1915 yılında yayımladığı gerilim casusluk romanının adıdır. Özgün adı The Thirty-nine Steps olan kitap, Türkiye'de 2003 yılında Saliha Engin'in çevirisiyle Bilge Kültür Sanat Yayınları'ndan çıkmıştır.(ISBN 975-8509-94-2)

<i>Sabotör</i>

Sabotör, Alfred Hitchcock'un yönettiği 1942 ABD yapımı filmdir. Özgün adı Saboteur olan film Nisan 1999'da 18. Uluslararası İstanbul Film Festivali'nde, "Hitchcock 100 Yaşında" adlı özel bir toplu gösteri kapsamında diğer on beş Hitchcock filmiyle birlikte Türkiye'de de gösterildi.

<i>39 Basamak</i> (oyun)

39 Basamak, John Buchan'ın aynı adlı romanından uyarlanan tiyatro oyunu. İlk versiyonu Simon Corble ve Nobby Dimon tarafından yazılan oyun, 2005 yılında İngiliz oyun yazarı ve yönetmen Patrick Barlow tarafından yeniden kaleme alınır. Oyunun bu versiyonunun içeriği 1935 yılında çekilen, Alfred Hitchcock'un yönettiği 39 Basamak filmini temel almıştır. 39 ülkede sahnelenen oyunu 3 milyon kişinin izlediği tahmin edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Alfred Hitchcock filmografisi</span>

Alfred Hitchcock (1899–1980) İngiliz yönetmen ve film yapımcısıydı. Gerilim filmlerinde yenilikçi film tekniklerini kullanması nedeniyle halk arasında "Gerilim Ustası" olarak bilinen Hitchcock, kariyerine İngiliz film endüstrisinde 1920'lerin başlarında bir dizi sessiz film için başlık tasarımcısı ve sanat yönetmeni olarak başladı. İlk yönetmenlik denemesini 1925 tarihli The Pleasure Garden ile yaptı. Hitchcock bunu ilk ticari ve eleştirel başarısı olan The Lodger: A Story of the London Fog ile takip etti. Filmlerinin kaçan masum bir adam gibi bilineceği tematik unsurların birçoğunu içeriyordu. Aynı zamanda ünlü kamera hücresi görünümlerinden ilkini de içeriyordu. İki yıl sonra ilk sesli filmi olan Blackmail'i (1929) yönetti. 1935'te Hitchcock, 39 Basamak'ı yönetti. Üç yıl sonra Margaret Lockwood ve Michael Redgrave'in başrollerini paylaştığı Kaybolan Kadın'ı yönetti.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.