İçeriğe atla

37. Türkiye Hükûmeti

I. Ecevit Hükûmeti

Türkiye hükûmeti
Kuruluş tarihi26 Ocak 1974
Fesih tarihi17 Kasım 1974
Kişiler ve kuruluşlar
Devlet başkanıFahri Korutürk
Hükümet başkanıBülent Ecevit
Bakan sayısı22
Üye partiler
Meclisteki durumuKoalisyon hükûmeti
235 / 450
Ana muhalefet partisiAdalet Partisi
Ana muhalefet lideriSüleyman Demirel
Tarihçe
Seçim1973 Türkiye genel seçimleri
Yasama dönemi15. dönem
Öncül36. Türkiye Hükûmeti
Ardıl38. Türkiye Hükûmeti

37. Türkiye Hükûmeti veya I. Ecevit Hükûmeti (26 Ocak 1974 - 17 Kasım 1974), 1973 Türkiye genel seçimleri sonrası Bülent Ecevit tarafından kurulan CHP ve MSP koalisyon hükûmetidir.[1]

Arka plan

Hükûmetin kurulması aşamasında CHP ve MSP arasında kurulan koalisyon hükûmetinin ortaklık şartlarını ve hükûmetin hedefini belirlediği bir protokol imzalanmıştır.

Protokolde, milli, demokratik, laik ve sosyal hukuk devleti ilkesine yürekten inanan; hukukun üstünlüğüne, demokratik hak ve hürriyetlere saygılı olan iki partinin ortak amaçlarının, kanunları herkese eşit olarak uygulayan, Atatürk İlkelerine bağlı bir devlet idaresiyle anlayış, kardeşlik ve sosyal adalete dayanan bir toplum düzeninin kurulması olduğu belirtilmiştir.

Olaylar

Mart 1974'te koalisyonun temeli Güzel İstanbul Olayı ile sarsıldı. MSP tarafı, Cumhuriyetin 50. yıldönümü kutlamaları çerçevesinde İstanbul'da dikilen çıplak bir heykelin kaldırılmasını istemiş, ancak bu CHP'nin demokratik görüşlerine uygun düşmemiştir. CHP, MSP'yi kendileriyle koalisyonda tutmak için heykelin kaldırılması isteğini kabul etti.

Hükûmet, Mayıs 1974'te genel af çıkarmıştır. Bu af, 1974 Affı olarak bilinir.[2]

20 Temmuz 1974 Kıbrıs Harekâtı bu hükûmet döneminde yapılmıştır.

Kabine

ile ilgili metin bulabilirsiniz.
Görev[3][4]İsimSiyasi Parti
Başbakan Bülent EcevitCumhuriyet Halk Partisi
Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Necmettin ErbakanMillî Selamet Partisi
Devlet Bakanı İsmail Hakkı BirlerCumhuriyet Halk Partisi
Süleyman Arif EmreMillî Selamet Partisi
Orhan EyüboğluCumhuriyet Halk Partisi
Gençlik ve Spor Bakanı Muslihittin Yılmaz Mete
Gümrük ve Tekel Bakanı Mahmut Türkmenoğlu
Adalet Bakanı Şevket KazanMillî Selamet Partisi
Millî Savunma Bakanı Hasan Esat IşıkCumhuriyet Halk Partisi
İçişleri Bakanı Oğuzhan AsiltürkMillî Selamet Partisi
Dışişleri Bakanı Turan GüneşCumhuriyet Halk Partisi
Maliye Bakanı Deniz Baykal
Millî Eğitim Bakanı Mustafa Üstündağ
İmar ve İskân Bakanı Ali Topuz
Bayındırlık Bakanı Erol Çevikçe
Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanı Selahattin Cizrelioğlu
Ulaştırma Bakanı Ferda Güley
Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanı Korkut ÖzalMillî Selamet Partisi
Köyişleri ve Kooperatifler Bakanı Mustafa OkCumhuriyet Halk Partisi
Çalışma Bakanı Önder Sav
Ticaret Bakanı Fehim AdakMillî Selamet Partisi
Sanayi ve Teknoloji Bakanı Abdülkerim Doğru
Enerji ve Tabiî Kaynaklar Bakanı Cahit KayraCumhuriyet Halk Partisi
Turizm ve Tanıtma Bakanı Orhan Birgit
Orman Bakanı Ahmet Şener

Sonrası

3 Eylül 1974'te Ecevit, CHP ve MSP'nin siyasi perspektiflerinin uzlaştırılamayacağını açıkladı. 18 Eylül'de istifa etti.

Kaynakça

  1. ^ "Türkiye Cumhuriyeti hükümetleri". hurriyet.com.tr. Hürriyet. 17 Mart 2003. 3 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ağustos 2020. 
  2. ^ "16 Mayıs 1974 tarihli Milliyet gazetesi: AF KESİNLEŞTİ". 8 Ocak 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  3. ^ Official page of prime minister 15 Mayıs 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  4. ^ "I. Ecevit Hükümeti Bakanlar Kurulu". web.archive.org. 6 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Haziran 2023. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Demokratik Sol Parti</span> Türkiyede bir siyasi parti

Demokratik Sol Parti, 14 Kasım 1985 tarihinde Bülent Ecevit liderliğinde kurulan ve Türkiye'de faaliyet gösteren siyasi partidir. Parti tüzüğüne göre resmî kısaltması "DSP" şeklindedir. Simgesi ak güvercindir. TBMM'de 1 milletvekili ile temsil edilmektedir. Genel başkanı Önder Aksakal'dır.

<span class="mw-page-title-main">Deniz Baykal</span> Türk siyasetçi (1938–2023)

Deniz Baykal, Türk avukat, siyaset bilimci, akademisyen ve siyasetçidir. Cumhuriyet Halk Partisinin 4. genel başkanıdır. 1995-1996 yılları arasında başbakan yardımcılığı görevini yürüttü. Birçok hükûmette yer alan Baykal, kısa aralıklar dışında 1992-2010 yılları arasında Cumhuriyet Halk Partisinin genel başkanlığını yaptı. 2002-2010 yılları arasında CHP'yi ana muhalefet partisi olarak yönetti.

<span class="mw-page-title-main">Millî Selamet Partisi</span> Türkiyede bir siyasi parti (1972–1981)

Millî Selâmet Partisi, 1972 ile 1981 arasında Türkiye'de faaliyet göstermiş İslâmcı bir siyasî parti. Millî Görüş Hareketi'nin ikinci partisidir.

<span class="mw-page-title-main">İsmail Cem</span> Türk politikacı ve gazeteci

İsmail Cem, Türk siyasetçi ve gazeteci. 1997 ile 2002 yılları arasında Türkiye Dışişleri Bakanı olarak görev yaptı. Suikast sonucu hayatını kaybeden gazeteci-yazar Abdi İpekçi ile kuzenlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Bülent Ecevit</span> 16. Türkiye başbakanı

Mustafa Bülent Ecevit, Türk gazeteci, şair, yazar, çevirmen ve siyasetçidir. Türkiye Cumhuriyeti'nin eski başbakanı, çalışma bakanı, devlet bakanı ve başbakan yardımcısıdır. 1974, 1977, 1978-1979 ve 1999-2002 yıllarında beş kez Türkiye başbakanlığı görevini üstlenmiştir. 1972-1980 yılları arasında Cumhuriyet Halk Partisi genel başkanlığında, 1987-2004 yılları arasında ise Demokratik Sol Parti genel başkanlığında bulunmuştur. 1961-1965 yılları arasında İsmet İnönü tarafından kurulan hükûmetlerde çalışma bakanı olarak yer almıştır. Ecevit, 20 Temmuz 1974 tarihinde ilk Kıbrıs Harekâtı'nı, 14 Ağustos 1974 tarihinde ise "Ayşe tatile çıksın." parolasıyla ikinci harekâtı başlatmıştır. 1999'da PKK'nın kurucusu Abdullah Öcalan'ın Kenya'da yakalanarak Türkiye'ye getirilmesini sağlamıştır. 1974'te genel af, 2000'de eşi Rahşan Ecevit'in etkisi ile Rahşan Affı'nı çıkarmıştır. Anne tarafından dedesi olan Medine Harem Şeyhi Hacı Emin Paşa'dan kendisine kalan Medine'deki yüklü mirası 2005 yılında Türk hacılarının yararlanması koşuluyla devlete, Diyanet İşleri Başkanlığına bağışlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">1977 Türkiye genel seçimleri</span> TBMM 16. dönem milletvekillerini belirleyen seçim

1977 Türkiye genel seçimleri, 5 Haziran 1977 tarihinde TBMM 16. dönem milletvekillerini belirlemek için yapılan genel seçimlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Turan Güneş</span> Türk siyasetçi ve bilim insanı

Turan Güneş, Türk siyasetçi ve bilim insanıydı.

<span class="mw-page-title-main">Hasan Esat Işık</span>

Hasan Esat Işık ya da Hasan Fikret Işık, Türk diplomat ve siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Turhan Feyzioğlu</span> Türk siyasetçi

Turhan Feyzioğlu, Türk hukuk profesörü, avukat, akademisyen ve siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">55. Türkiye Hükûmeti</span> III. Yılmaz Hükûmeti (1997–1999)

55. Türkiye Hükûmeti, III. Yılmaz Hükûmeti veya ANASOL-D Hükûmeti, 30 Haziran 1997-11 Ocak 1999 tarihleri arasında görev yapan, Anavatan Partisi, Demokratik Sol Parti ve Demokrat Türkiye Partisi koalisyonunun oluşturduğu Türkiye hükûmetidir.

<span class="mw-page-title-main">57. Türkiye Hükûmeti</span> V. Ecevit Hükûmeti (1999–2002)

57. Türkiye Hükûmeti, V. Ecevit Hükûmeti veya ANASOL-M Hükûmeti, 28 Mayıs 1999 - 18 Kasım 2002 tarihleri arasında görev yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Milliyetçi Cephe hükûmetleri</span> Sağ eğilimli AP, MSP, MHP ve CGPnin sol eğilimli CHPnin yeniden iktidar olmasını ve gelişmesini engellemek için kurduğu hükûmetler

Milliyetçi Cephe hükûmetleri, 1975 ve 1977 yıllarında TBMM'de grubu bulunan sağ eğilimli partiler tarafından kurulan koalisyon hükûmetleridir. 1975'te AP-MSP-MHP-CGP koalisyonu birinci, 1977'de AP-MSP-MHP koalisyonu ikinci Milliyetçi Cephe hükûmetini oluşturmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Cumhuriyet Halk Partisi</span> Türkiyede bir siyasi parti

Cumhuriyet Halk Partisi, 9 Eylül 1923 tarihinde Mustafa Kemal Atatürk'ün önderliğinde kurulan ve Türkiye'de faaliyet gösteren bir siyasi partidir. Parti tüzüğüne göre resmî kısaltması "CHP" şeklindedir. Simgesi Altı Ok'tur. TBMM'de 128 milletvekili ile ana muhalefeti temsil eden partidir. Genel başkanı Özgür Özel'dir.

<span class="mw-page-title-main">42. Türkiye Hükûmeti</span> III. Ecevit Hükûmeti (1978–1979)

42. Türkiye Hükûmeti, III. Ecevit Hükûmeti veya Motel Hükûmeti, Cumhuriyet Halk Partisi Genel Başkanı Bülent Ecevit başkanlığında kurulan hükûmet, 5 Ocak 1978 - 12 Kasım 1979 tarihleri arası görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">41. Türkiye Hükûmeti</span> V. Demirel Hükûmeti (1977–1978)

41. Türkiye Hükûmeti, V. Demirel Hükûmeti veya II. Milliyetçi Cephe Hükûmeti, Adalet Partisi Genel Başkanı Süleyman Demirel başbakanlığında kurulan hükûmet, 21 Temmuz 1977 - 5 Ocak 1978 tarihleri arası görev yaptı. Beşinci Demirel Hükûmeti olarak kuruldu.

<span class="mw-page-title-main">40. Türkiye Hükûmeti</span> II. Ecevit Hükûmeti (1977)

40. Türkiye Hükûmeti veya II. Ecevit Hükûmeti, 5 Haziran 1977 genel seçimleri sonrasında Cumhurbaşkanı Fahri Korutürk onayı ile CHP lideri Bülent Ecevit tarafından kurulan ancak TBMM'de güvenoyu alamadığı için Bülent Ecevit'in istifası ile sonuçlanan bir ay sürmüş hükûmettir.

<span class="mw-page-title-main">39. Türkiye Hükûmeti</span> IV. Demirel Hükûmeti (1975–1977)

39. Türkiye Hükûmeti, IV. Demirel Hükûmeti veya I. Milliyetçi Cephe Hükûmeti, Süleyman Demirel'in başkanlığında, 31 Mart 1975 tarihinde kuruldu. Adalet Partisi, Millî Selamet Partisi, Cumhuriyetçi Güven Partisi ve Milliyetçi Hareket Partisinin koalisyonu ile kurulan hükûmet, 21 Haziran 1977 tarihine kadar görev yaptı. Dördüncü Demirel Hükûmeti olarak kuruldu.

<span class="mw-page-title-main">50. Türkiye Hükûmeti</span> I. Çiller Hükûmeti (1993–1995)

50. Türkiye Hükûmeti veya I. Çiller Hükûmeti, Doğru Yol Partisi Genel Başkanı ve İstanbul Milletvekili Tansu Çiller'in başkanlığında, 25 Haziran 1993 tarihinde kuruldu. Doğru Yol Partisi ile Sosyaldemokrat Halkçı Parti arasında kurulan koalisyon hükûmeti, 5 Ekim 1995 tarihine kadar görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Millî Görüş</span> İslamcı ve muhafazakâr ideoloji

Millî Görüş veya Erbakancılık, Necmettin Erbakan tarafından kurulan, 1969 yılında "Bağımsızlar Hareketi" ile başlayan ve ilk olarak Millî Nizam Partisi ile partileşerek günümüze kadar gelen İslamcı ideoloji ve siyasi akım. Günümüzde Türkiye'de Yeniden Refah Partisi ile Saadet Partisi resmî olarak Millî Görüş ideolojisini benimsemektedir. Ancak her iki parti de Millî Görüş'ün tek temsilcileri olduklarını iddia edip birbirlerini Millî Görüş'e karşı ihanetle suçlamaktadırlar.

<span class="mw-page-title-main">26. Türkiye Hükûmeti</span> Türkiyenin ilk koalisyon hükûmeti (1961–1962)

26. Türkiye Hükûmeti veya VIII. İnönü Hükûmeti, 27 Mayıs Darbesi'nin ardından düzenlenen 1961 seçiminin ertesinde kurulan ilk hükûmettir. Sekizinci İnönü Hükûmeti olarak da bilinir. Cumhuriyet tarihinin ilk koalisyon hükûmetidir. İsmet İnönü'nün başkanlığında Cumhuriyet Halk Partisi ile Adalet Partisi arasında büyük koalisyon hükûmetidir ve 20 Kasım 1961 - 25 Haziran 1962 tarihleri arasında görev yapmıştır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.