İçeriğe atla

30 Ağustos Zafer Bayramı

   Zafer Bayramı
30 Ağustos 2007 Zafer Bayramı
geçit töreninden bir görüntü
ÜlkeTürkiye
Kutlayanlar Türkiye
 Kuzey Kıbrıs
TürüResmî[1]
ÖnemiBüyük Taarruz'un zaferle sonuçlanması ve işgal birliklerinin ülke sınırlarını terk etmeye başlaması
Başlama1924 (Başkumandan Zaferi)
1926 (Zafer Bayramı)
Tarih30 Ağustos
TörenlerTürkiye, KKTC ve dış temsilciliklerinde resmî törenler
Uygun şehir merkezlerinde 21 pare top atışı
Bağlantılı günler

Zafer Bayramı, 30 Ağustos 1922'de Dumlupınar'da Atatürk'ün başkumandanlığında zaferle sonuçlanan Büyük Taarruz'u anmak için Türkiye ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde[2] her yıl 30 Ağustos günü kutlanan resmî ve ulusal bir bayram.

Atatürk'ün başkomutanlığında yapıldığı için Başkomutanlık Meydan Muharebesi adıyla da bilinen Büyük Taarruz'un başarıyla sonuçlanmasından sonra Yunan orduları İzmir'e kadar takip edilmiş; 9 Eylül 1922'de İzmir'in kurtarılmasıyla Türk toprakları Yunan işgalinden kurtulmuştur. İşgal birliklerinin ülke sınırlarını terk etmesi daha sonra gerçekleşse de, 30 Ağustos sembolik olarak ülke topraklarının geri alındığı günü temsil eder. İlk kez 1924 yılında Afyon'da Başkumandan Zaferi adıyla kutlanan 30 Ağustos günü, Türkiye'de 1926'dan beri Zafer Bayramı olarak kutlanmaktadır.

Arka plan

Büyük Taarruz, Kurtuluş Savaşı sırasında Türk ordusunun işgalci güçlere son ve kesin darbeyi vurmasını sağlamak ve Anadolu'dan atmak için düşünülüp planlanan gizli bir harekât idi. Türkiye Büyük Millet Meclisinin 20 Temmuz 1922'deki oturumunda kendisine dördüncü kez olmak üzere Başkomutanlık yetkisi verilen Atatürk, taarruz kararını haziran ayında almış ve hazırlıkları gizli olarak yürütmüştü. Büyük Taarruz Ağustos'un 26'sını 27'sine bağlayan gece Afyon'da başlamış, Aslıhan civarında kuşatılan düşman birliklerinin Mustafa Kemal Paşa'nın bizzat idare ettiği Dumlupınar Meydan Muharebesi'nde imha edilmesi ile Türk ordusunun zaferiyle sonuçlanmıştı.

Bayramın geçmişi

30 Ağustos günü, ilk kez 1924'te Dumlupınar'da Çal Köyü yakınlarında Cumhurbaşkanı Atatürk'ün katıldığı bir törenle Başkumandan Zaferi adıyla kutlanmıştır. Zaferi kutlamak için iki yıl beklemenin en önemli nedeni 1923 yılının yeni Türkiye açısından hem ulusal hem de uluslararası alanda yoğunluğun had safhada olmasıydı.[3]

Çal köyünde gerçekleşen ilk törende Atatürk, millî ruhun canlı tutulmasının önemini vurgulamış ve Meçhul Asker Abidesi'nin temelini eşi Latife Hanım ile beraber atmıştır.[4]

Başkumandan Zaferi 1926'dan itibaren Zafer Bayramı olarak kutlanmaktadır. 1 Nisan 1926'da kabul edilen Zafer Bayramı Kanunu'nda 30 Ağustos Başkumandan Muharebesi gününün Cumhuriyet Ordusu ve Cumhuriyet Donanması'nın Zafer Bayramı olduğu, her yıl dönümünde bu bayram gününün kara, deniz ve hava kuvvetleri tarafından kutlanacağı belirtilir. Aynı yıl, dönemin Savunma Bakanı Recep Peker'in yayınladığı bir genelge ile bayram törenlerinde neler yapılacağı detaylı bir şekilde belirtilmiştir. Ancak 1930'ların ortalarına kadar ilk tören gibi üst düzeyde gerçekleşen Büyük Zafer kutlaması veya anma töreni yapılmamıştır.[3] Hava Kuvvetlerinin ülke savunmasında önemli bir yeri olması nedeniyle Tayyare Cemiyeti de 30 Ağustos tarihini "Tayyare Bayramı" olarak adlandırmıştır.

Zafer Bayramı için özellikle 1960'lardan itibaren daha kapsamlı ve katılımlı bir şekilde kutlamalar yapılmaya başlanmıştır.[3] 30 Ağustos, Türkiye'de askerî okulların mezuniyet törenlerini yaptıkları gün olmuştur; ayrıca tüm subay ve astsubay rütbe değişiklikleri bu tarihte geçerli olmaktadır. Zafer Bayramı uzun yıllar Genelkurmay Başkanı'nın tebrikleri kabul ettiği bir bayram olarak kutlanmış; bu durum Cumhurbaşkanı Abdullah Gül'ün Başkomutan sıfatıyla kutlamalara ev sahipliği yaptığı 2011 yılından itibaren değişmiştir.[5]

Kutlamalar

2022 yılında İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından düzenlenen 30 Ağustos Zafer Bayramı kutlamaları

30 Ağustos günü, Türkiye'de resmî tatildir. Zafer Bayramı'nda başkent Ankara'da ve Ankara dışında gerçekleştirilen kutlama ve törenler, "Ulusal ve Resmi Bayramlar ile Mahalli Kurtuluş Günleri, Atatürk Günleri ve Tarihi Günlerde Yapılacak Tören ve Kutlamalar Yönetmeliği" ile düzenlenmiştir. 2012 yılında yenilenen[6] bu yönetmeliğe göre:

  • Zafer Bayramı törenleri, Dışişleri Bakanlığı Protokol Genel Müdürlüğünce, Genelkurmay Başkanlığıyla koordine edilerek yürütülür.
  • Törenler 30 Ağustos günü saat 07.00'de başlar ve saat 24.00'te son bulur. Saat 12.00'de başkentte yirmi bir pâre top atışı yapılır.
  • Cumhurbaşkanı Anıtkabir'i ziyaret ederek çelenk koyar; cumhurbaşkanlığında tebrikleri kabul edilir, törene katılanların ve halkın bayramı kutlanır. Zafer Bayramı resepsiyonu Cumhurbaşkanı tarafından verilir.
  • Başkent dışında Atatürk anıt veya büstüne mülki idare amiri, garnizon komutanı ve belediye başkanı tarafından çelenk konulur. Mülki idare amiri makamında garnizon komutanı ve belediye başkanı ile birlikte tebrikleri kabul eder. Törene katılanların ve halkın bayramı kutlanır, İstiklal Marşı ile birlikte bayrak göndere çekilir. Tören geçişi mülki idare amiri, garnizon komutanı ve belediye başkanı tarafından şeref tribününden selamlanır. Zafer Bayramı resepsiyonu vali tarafından verilir.

2015 yılında terör olayları nedeniyle kutlamalar sadece çelenk koyma ve tebrikleri kabul şeklinde icra edilmiş; diğer şenlik, konser, eğlence ve kutlama faaliyetleri gerçekleştirilmemiştir.[7]

Kaynakça

  1. ^ "2429 sayılı Ulusal Bayram ve Genel Tatiller Hakkında Kanun" (PDF). T.C. Resmî Gazete, 17284. 19 Mart 1981. 26 Kasım 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Aralık 2016. 
  2. ^ "Resmi Tatil Günleri". K.K.T.C. Başbakanlık Personel Dairesi Müdürlüğü. 10 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ekim 2009. 
  3. ^ a b c Sayılır, Burhan. "30 Ağustos Zafer Bayramı Kanunu, İlk Zafer Kutlaması ve Büyük Taarruz İle İlgili Bazı Bilgiler" (PDF). Çanakkale Araştırmaları Türk Yıllığı Yıl: 12, Bahar 2014, Sayı: 16. 27 Nisan 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ağustos 2016. 
  4. ^ Altuncuoğlu, Neslihan; Saydan, İmren Aydın. "Kayseri Vilayet Gazetesi Ekseninde Cumhuriyetin İlk Yıllarında Kayseri'de Zafer Bayramı Kutlamaları" (PDF). Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi Sayı:39 Yıl: 2015/2. 20 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ağustos 2016. 
  5. ^ "Türkiye, sivilleşme adımlarından bir diğerine bugün şahit oluyor". Cafesiyaset.com sitesi 30.08.2011. 20 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ağustos 2016. 
  6. ^ "Bayramda resmi törene son". Radikal gazetesi 5 Mayıs 2012. 20 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ağustos 2016. 
  7. ^ "30 Ağustos kutlamaları iptal edildi". 1 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ağustos 2016. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı</span> TBMMnin açılışının kutlandığı Türk ulusal bayramı

Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı, Türkiye Büyük Millet Meclisinin açılış yıldönümü olan 23 Nisan'da Türkiye Cumhuriyeti ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde kutlanan ulusal ve resmî bir bayramdır.

<span class="mw-page-title-main">Başkomutanlık Meydan Muharebesi</span> Dumlupınar yakınında 30 Ağustos 1922de Türk ve Yunan orduları arasında meydana gelen muharebe

Başkumandanlık Meydan Muharebesi ya da Dumlupınar Meydan Muharebesi, Kütahya'ya bağlı Dumlupınar yakınında 30 Ağustos 1922'de Türk ve Yunan orduları arasında meydana gelen savaştır. Başkumandan Mustafa Kemal Paşa tarafından şahsen yönetildiği için Başkumandanlık Meydan Muharebesi olarak anılır. İstiklal Savaşı'nın kesin bir Türk zaferiyle sonuçlanmasını sağlayan bu çarpışmanın yıl dönümü Türkiye'de ulusal bayram olarak kutlanmaktadır.

Onuncu Yıl Marşı, Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluşunun 10. yılı kutlamaları için 1933 yılında yazılmış bir marştır.

<span class="mw-page-title-main">Kütahya-Eskişehir Muharebeleri</span>

Kütahya-Eskişehir Muharebeleri, 10 Temmuz 1921 ile 24 Temmuz 1921 tarihleri arasında Yunanistan ile Ankara Hükûmeti ordusu arasında gerçekleşen muharebelerdir. Muharebeleri kaybeden Ankara Hükûmeti kuvvetleri Sakarya Nehri'nin doğusuna çekilmek zorunda kaldı.

<span class="mw-page-title-main">19 Mayıs Atatürk'ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı</span> Türk ulusal bayramı

Atatürk'ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı, her yıl 19 Mayıs tarihinde kutlanan, Türkiye Cumhuriyeti ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin resmî bayramıdır. 19 Mayıs 1919'da Mustafa Kemal Atatürk Bandırma Vapuru ile Samsun'a çıkmıştır ve bu gün, İtilaf Devletleri'nin işgaline karşı Türk Kurtuluş Savaşı'nın başladığı gün kabul edilir. Atatürk bu bayramı Türk gençliğine armağan etmiştir. Uzun yıllar "Gençlik ve Spor Bayramı" adıyla kutlanan bayram, Atatürk Yılı kabul ve ilan edilen 1981'de dönemin Devlet Başkanı Kenan Evren tarafından yapılan değişiklikle "Atatürk'ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı" adını almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'deki resmî tatiller</span> Vikimedya liste maddesi

Türkiye'deki resmî tatiller ana hatlarıyla ulusal bayramlar ve genel tatiller olmak üzere iki grupta toplanır. Ülkedeki tek ulusal bayram Cumhuriyet Bayramı'dır. Genel tatil günlerinin içinde resmî ve dini bayramlar bulunmaktadır. Resmî bayramlar; Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı, Atatürk'ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı ve Zafer Bayramı'dır. Dini bayramlar ise Kurban ve Ramazan Bayramlarıdır. Bunlar dışındaki genel tatil günleri ise yılbaşı ile Emek ve Dayanışma Günü ve Demokrasi ve Millî Birlik Günü'dür.

20 Temmuz Barış ve Özgürlük Bayramı, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde 20 Temmuz 1974 tarihinde Türk Silahlı Kuvvetleri tarafından gerçekleştirilen Kıbrıs Harekâtı anısına her yıl kutlanan resmî bayramlardan biridir.

<span class="mw-page-title-main">29 Ekim Cumhuriyet Bayramı</span> Türk ulusal bayramı

Cumhuriyet Bayramı, Türkiye Büyük Millet Meclisinin 29 Ekim 1923'te Cumhuriyet yönetimi ilan etmesi anısına her yıl 29 Ekim günü Türkiye'de ve Kuzey Kıbrıs'ta kutlanan bir millî bayramdır. 1925 yılında çıkarılan bir yasa ile ulusal (millî) bayram olarak kutlanmaya başlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Cumhuriyet Bayramı (KKTC)</span> Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyetinin millî günü

Cumhuriyet Bayramı, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin ilanı anısına her yıl 15 Kasım günü Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde kutlanan ulusal bayramdır.

<span class="mw-page-title-main">İyd-i Millî</span> Türkiyenin ilk yıllarında da kutlanmış bir Osmanlı ulusal bayramı

İyd-i Millî, Osmanlı İmparatorluğu'nda 1909'dan itibaren, İkinci Meşrutiyet'in ilan tarihi olan 23 Temmuz günü kutlanmaya başlayan millî bayram. Osmanlı İmparatorluğu'ndaki tek millî bayram olan İyd-i Millî'nin kutlanmasına 1923'te Türkiye'nin kurulmasının ardından da devam edilmiş ve 1934 yılında son kez kutlandıktan sonra 27 Mayıs 1935 tarihinde kabul edilen kanunla kaldırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">10 Kasım Atatürk'ü anma günü ve Atatürk haftası</span> millî gün ve hafta

10 Kasım Atatürk'ü Anma Günü, 10 Kasım 1938 günü saat 09.05'te yaşamını yitiren, Türkiye'nin kurucusu ve ilk Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Atatürk anısına her yıl tutulan ulusal yastır. 10 Kasım gününü kapsayan Atatürk Haftası ise Atatürk'ün yurt genelinde anıldığı, ilke ve devrimlerinin anlatıldığı, radyo ve televizyonda konuşmalarının kendi sesinden yayımlandığı, Atatürk'le ilgili filmlerin gösterildiği; 10-16 Kasım tarihleri arasına karşılık gelen haftaya denir.

<span class="mw-page-title-main">Anzak Günü</span> Avustralya ve Yeni Zelandada her yıl nisanın 25inde gerçekleşen anma günü

Anzak Günü, Avustralya ve Yeni Zelanda adına savaş ve çatışmalara katılan ve bunlarda ölen asker ve sivillerin anıldığı bir ulusal anma günüdür. 1916'dan itibaren her yıl nisan ayının 25'inde anma törenleri düzenlenir.

<span class="mw-page-title-main">Atatürk Yılı</span>

UNESCO'nun 27 Kasım 1978'de Paris'te düzenlediği 20. Genel Kurul toplantısında 1981 yılının Atatürk Yılı olarak kutlanmasına karar verildi. 12 Eylül Darbesi ile yönetime gelen Millî Güvenlik Konseyi de bir kanun çıkararak 1981 yılını Atatürk Yılı kabul ve ilan etti.

Sovyetler Birliği'ndeki resmî tatiller, Sovyetler Birliği'ndeki resmî tatil günleridir. Resmî olarak sekiz resmî tatil günü vardı. Toplamda ise otuzun üzerinde tatil günü bulunmaktaydı.

<span class="mw-page-title-main">Ekim Devrimi Günü</span>

Ekim Devrimi Günü veya resmî adıyla Büyük Ekim Sosyalist Devrimi Günü (Rusça: День Великой Октябрьской социалистической революции, Sovyetler Birliği ve Doğu Bloku ülkelerinde Ekim Devrimi'ni anma için her 7 Kasım'da düzenlenen resmi tatil günü. İlk kez 1927 yılında kutlanan gün 1990'a kadar her yıl düzenli olarak gerçekleştirildi.

Mahtumkulu Bulvarı, Türkmenistan'ın başkenti Aşkabat'ta bulunan bir bulvardır. Bulvar, adını Mahtumkulu Firaki'den almakta olup başkentin en uzun ve en belirgin bulvarı olarak kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Yunanistan Bağımsızlık Günü</span>

Yunanistan Bağımsızlık Günü, Yunanistan, Kıbrıs Cumhuriyeti ve Yunan diasporası tarafından her yıl 25 Mart'ta 1821 Yunan Bağımsızlık Savaşı'nın başlangıcının kutlanmasıdır. Gün, Yunanistan ve Kıbrıs'ta resmi tatil olup Müjde Bayramı'na denk gelecek şekilde gerçekleşir. Genellikle kutlamalar, geçit törenlerini ve aynı gün veya arifesindeki diğer kutlama etkinliklerini içerir.

<span class="mw-page-title-main">Özbekistan Bağımsızlık Günü</span>

Bağımsızlık Günü Özbekistan'da 1 Eylül'de kutlanan resmi bir ulusal bayramdır. Bağımsızlık günü kutlamaları sırasında Taşkent'te havai fişekler, konserler, yarışmalar, askeri geçit törenleri ve çelenk törenleri düzenlenmektedir.

Deniz Teknik Komutanlığı, Türk Deniz Kuvvetleri'ne bağlı komutanlıklardan biridir. 11 Ağustos 2017 yılında kurulmuştur. Görevi Deniz Kuvvetleri'ne bağlı yüzer ve uçar platformların modernizasyonunu kalite kontrolünü ve bakımlarını gerçekleştirerek harbe hazır olmasını sağlamaktır. Karargahı Pendik'de bulunmaktadır.