İçeriğe atla

30-06 SpringField

.30-06 Springfield
30-06 SpringField
Genel Özellikler
Uyruğu ABD
Çeşidi Uzun namlulu (long rifle)
Hizmete giriş tarihi 1906
Kullanıldığı ülkeler Sivil
Kullanıldığı savaşlar 1. ve 2. Dünya savaşı, Kore savaşı, Vietnam savaşı, Kıbrıs Barıi Harekatı, Iran-Irak savaşı vd.
Tasarlandığı tarih {{{tasarlandığı tarih}}}
Tasarımcı Amerikan Ordusu
Üretildiği tarih {{{üretildiği tarih}}}
Üretici Birçok üretici
Üretim adedi {{{üretim adedi}}}
Çeşitleri {{{çeşitleri}}}
Fişek Özellikleri
Parent .30-03 Springfield
Kovan türü {{{kovan türü}}}
Çekirdek .308¨(7.8mm)
Boyun .340 in (8.6 mm)
Omuz genişliği .441 in (11.2 mm)
Base .471¨ (12mm)
Fişek çapı 7.8x63.3mm
Fişek kalınlığı
Kovan boyu 2.494¨ (63.3m)
Boyu 3.34¨ (85mm)
Kovan kapasitesi 68 grH2O (4.4cc)
Yiv 1:10¨ Hatve (25.4mm)
Fünye Large Rifle
Maksimum basınç 60,200 psi (415 MPa)
Maksimum çekiş
Barut Genelde yavaş-orta hızda yanan double base barut. Ağır çekirdeklerde yavaş yanan barutlar en iyi performansı sergiler)H414, H4350, IMR 4350, IMR 4831 ve W760)
Barut ağırlığı 51.8 grain IMR 4350, 59.0 grain IMR 4350 47.5 grain IMR 4350 56.0 grain IMR 4350 50.1 grain IMR 4831
Ateşleyici türü Large Rifle
Yield
Balistik başarımı
Bwunit
Bw1 150 grain
Btype1 Nosler Ballistic Tip
Vel1 2910
En1 2820
Bw2 165
Btype2 BTSP
Vel2 2800
En2 2872
Bw3 180
Btype3 Core-Lokt Soft Point
Vel3 2700
En3 2913
Bw4 200
Btype4 Partition
Vel4 2569
En4 2932
Bw5 220
Btype5 RN
Vel5 2500
En5 2981
deneme namlu uzunluğu 24¨
Kaynak Lyman 49th Edition Reloading Handbook

30-06 Springfield, 1906'da ABD'de tasarlanan ve 7.62x51mm NATO (ve dolayısıyla 5.56x45mm NATO)'dan önce ABD birlikleri tarafından beğeniyle kullanılan bir kalibre çeşidiydi. Metrik karşılığı 7.62x63mm'dir. Bu fişek efsanevi İkinci Dünya Savaşı tüfekleri olan M1903 Springfield, Browning Automatic Rifle (BAR), M1919 Browning Machine Gun ve M1 Garand gibi tüfeklerin kalibresini oluşturmaktaydı. 30 mermi çekirdeğinin çapını (0.30 inç = 7.62mm) ve 06 fişeğin tasarlandığı dönemde yürürlükte olan bazı fişek adlandırma metotlarına göre tasarım tarihi olan 1906'nın 06'sından oluşmaktadır.

Bu fişeğin yapısı uzun olmasından dolayı özellikle II. Dünya Savaşı'ndan sonra yapılan otomatik silahlarda tutukluk yapıyordu ve bundan dolayı yeni kalibre olan 7.62x51 mm NATO ile değiştirildi. 30-06 Springfield'in askerî anlamda kullanımının son örneği Vietnam Savaşı'nda yaşanmış oldu.

Günümüzde bu kalibre halen popüler bir av tüfeği kalibresini oluşturmaktadır ve farklı ağırlıklarda ve yapılarda mermi çekirdeği ile üretilip satılmaktadır. Türkiye'de en çok kullanılan av tüfeği kalibresi olduğu söylenebilir.

Yapısı

Galeri

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">M1 Garand</span> yarı otomatik bir Amerikan piyade tüfeği

M1 Garand, bir II. Dünya Savaşı yarı otomatik bir Amerikan piyade tüfeğidir. 30 kalibrelik mermi kullanan bu tüfekler 1936'da resmi olarak Birleşik Devletler ordusunun standart servis tüfeği olan sürgülü Springfield M1903 tüfeklerinin yerini almıştır. M1 de 1958'de M14'lerle değiştirilmiştir. M1'lerin geliştirilmiş versiyonu olan M14'ler hala Amerikan ordusu tarafından kullanılmaktadır. 1963'e hala kadar çok sayıda olan M1 kullanımı, 1966 itibarıyla gitgide azaldı.

Tüfek, hafif ateşli bir silahtır. Omuza dayanarak, elde veya kucakta kullanılır. Kullanıldığı yerlere göre piyade tüfeği, su altı tüfeği, av tüfeği gibi adlar alır. Mekanizma, kundak, dipçik ve namlu olmak üzere dört ana parçadan meydana gelir. Mekanizma ateşlemeyi ve kovanı dışarı atmayı sağlar. Kundağın muhafaza ettiği namlu mermiye yön vermeye, dipçik ise tüfeğin omuza dayanarak tepkisini hafifletmeye yarar. Çeşitli tüfekler bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Tabanca</span> Şarjörlü ve toplu olmak üzere ikiye ayrılan kısa namlulu ateşli silah

Tabanca; kısa namlulu, ateşli silah.

<span class="mw-page-title-main">5.56×45mm NATO</span>

5.56×45mm NATO, 1970'lerin sonunda Belçika'da FN Herstal tarafından geliştirilen kenarsız, darboğazlı, vasat mermi ailesinden bir tüfek mermisidir.

<span class="mw-page-title-main">Mermi</span> ateşli silahlarda kullanılan fişeğin atış anında namludan fırlatılan bileşeni

Mermi, ateşli silahlarda kullanılan fişeğin atış anında namludan fırlatılan bileşenidir. Ateşli silahlar tarafından atılan delici, patlayıcı madde, kurşun. Küçük çaplı ateşli silahlar ile ağır ateşli silahların mermileri farklıdır. Tüfek, tabanca gibi küçük silahların mermisi çarpma etkisiyle hedefi deler. Büyük çaplı, ağır ateşli silahlar olan topların mermileri ise hedefi bulduğunda ya da havada patlar.

<span class="mw-page-title-main">Av tüfeği</span> ek bir ateşlemede bir veya daha fazla mermi ateşleyebilen yivsiz ateşli silah

Av tüfeği, avcılıkta kullanılan tüfeklere verilen genel ad. Ancak Türkiye'de yürürlükte olan yasalar gereği yivli av tüfeklerinin satın alınması bulundurulması ve taşınması oldukça zor koşullara dayandığından olsa gerek ki uzun zamandan beri av tüfeği kavramı "yivsiz av tüfekleri" için kullanılmaktadır ancak gerçekte yivli tüfekler de birer av tüfeği kavramına dahildir.

<span class="mw-page-title-main">Vickers (makineli silah)</span>

Vickers makineli tüfeği ya da Vickers silahı, Vickers Limited firması tarafından Birleşik Krallık Ordusu için üretilen, su soğutmalı namluya sahip .303 inç (7.7 mm) mermi atabilen bir Makineli tüfekti. Makineli tüfek için 4 ila 6 kişilik bir mürettebat gerekiyordu. Bir kişi ateş ediyor, bir diğeri mühimmatı besliyor ve geri kalanı da silah taşınacağı zaman yardım ediyordu.

Piyade tüfeği, seçici ateş'e sahip askerî tüfek türüdür. Orta derece hartuç ve çıkarılabilir bir şarjör kullanır. En eski askeri sınıf olan piyadenin ana muharebe silahıdır. Kullanımı standarttır. Sualtı tüfek, muharebe tüfeği, bullpup, saldırı silahı gibi türleri bulunur. 20. yüzyılın sonunda, saldırı tüfekleri dünya ordularının çoğunda standart silah haline gelmişti. Çoğu halde tam güçlü tüfekler ve hafif makineli tabanca'ların yerini aldı.

<span class="mw-page-title-main">Drilling</span> av tüfeği

Drilling, ilk olarak 19. yüzyılın ortalarında Almanya'daki Sulh bölgesinde silah imalatı yapan atölyelerde üretilen üç namlulu av tüfeği türüdür. Gelenkesel yan yana çift namlulu kırma tip av tüfeğinin namlusunun altına üçüncü bir yivli mermi namlusu eklenerek elde edilen silah türüdür. Hem saçma atan av tüfeği, hem de yivli mermi atan silah olması dolayısıyla avcıya birçok avantaj sağlaması bu silahın popüleritesini arttırmıştır.

<span class="mw-page-title-main">.308 Winchester</span> NATO üretimi mermi

.308 Winchester, 30-06 SpringField fişeğinin yerini almak için .300 savage kalibresinden geliştirilmiş bir mermidir. Vuruş gücü ve menzil olarak 30-06 Springfielde benzer ancak kovan boyu kısaltılmıştır. 30-06 SpringField fişeğinin uzun olması nedeniyle yeni nesil otomatik silahlarda tutukluk yaptığı görülmüştür. Sorunun çözümünü araya ABD Winchester firmasıyla T64E3 kod adıyla yapılan ortak çalışmada ilk olarak 1952 senesinde Winchester için özellikle ticari ve sportif/av amaçlı geliştirilmiş fişeğin başarısının ardından 2 sene sonra NATO bünyesinde .308 winchesterın üzerinden NATO'da yaygın olarak kullanılan 7.62x51mm NATO geliştirilmiştir. bu iki mermi birbirinden sade 0.2mm çap farkı gösterip çok küçük kovan yapısı farkına sahipler. Çekirdek çapı 7.82mm(0.308 inç) dir. 30-06 SpringField mermisinin 63mm olan kovan boyu 51mm'ye indirilmiş; kovan hacim kapasitesinde fazla azalma olmaması için kovan çapı yaklaşık 1mm kadar genişletilmiştir. Yani kovan hacmi fazla değişmeme şartıyla boyu kısaltılmış olan fişek görünüm olarak 30-06 Springfield fişeğinden daha kısa ve şişman bir yapıya sahiptir. Winchester o dönemde üretimde olan(ve hala üretimi devam eden) Winchester Model 70'te 308 winchester kalibresini kullanmış ve başarılı modelinin başarısını katlamıştır. bu silah vietnam savaşı döneminde ABD birliklerince keskin nişancı tüfeği olarak kullnılsa da başarısını daha çok Polis özel birliklerinin keskin nişancı tüfeği ve ayrıca çok başarılı bir av silahı olarak göstermiştir. daha önce de belirtildiği gibi .308 winchester askeri kullanımdan ziyade sivil kullanım için üretilen bir kalibredir. ancak onun çok az farklı olan modeli 7.62x51mm NATO, NATO ülkelerinde yaygın olarak kullanılan bir kalibredir ve G3'ten tut birçok keskin nişancı tüfeğine kadar yaygın bir kalibre olarak kullanılmaktadır. sivil kullanıma açık olan .308 winchester kalibre yivli av tüfekleri 7.62x51mm NATOyu kullanabilseler de silah performansı bu tip kullanımda ciddi olarak düşmekte ancak bir tehlike arz etmemektedir.

<span class="mw-page-title-main">Gewehr 98</span> Alman yapımı piyade tüfeği

Gewehr 98, 1898'ten 1935'e kadar Alman piyadelerinin standart piyade tüfeğidir. 1935'te hizmete giren Mauser Kar 98k, bu tüfeğin karabina modelidir. Birçok savaşta kullanılmıştır. Günümüzde bile sağlam olanları ve sonradan üretilenleri av için kullanılmaktadır. Osmanlı İmparatorluğu ordusunun ve Cumhuriyet'in ilk yıllarında Türk Silahlı Kuvvetleri tarafından en çok kullanmış olduğu tüfeklerden biridir. 1950 yılında Türkiye'nin Kore Savaşı'na girmesiyle M1 Garand TSK'nın envanterine girdi ve Gewehr 98 kullanımdan çıkarıldı.

<span class="mw-page-title-main">Hafif makineli silah</span>

Hafif makineli tüfek, tek bir askerin herhangi bir yardımcıya ihtiyaç duymadan taşıyıp kullanabilmesi için tasarlanmış tüfektir. Genel olarak ön hatlardaki piyadelere destek vermek için kullanılır. Hafif makineli tüfekler normal bir silah gibi veya bir taktiksel araç olarak da tanımlanabilir.

<span class="mw-page-title-main">.22LR</span>

.22 LR olarak adlandırılmakta ve kısaca .22LR olarak bilinmektedir. Metrik karşılığı 5.6x15mm'dir. .22 kalibre ilk olarak 1857 yılında amerikan Smith&Wesson firması tarafından "Smit&Wesson .22" fişeği olarak tasarlanmış olup daha sonra 1887'de J. Stevens Arms & Tool Company tarafından .22 Long fişeğinin kovanı ve .22 Extra Longın mermi çekirdeğinin kombinasyonu ile üretilmiştir ve Yüz yıldan fazladır bu kalibre, tabancanın yanı sıra revolver, yivli tüfek ve hatta av tüfeklerinde dahi kullanılmaktadır. .22LR Kenardan ateşlemeli sistem (Rimfire) özelliğine sahip olması ve çok küçük bir kalibre olması nedeniyle maliyeti çok düşüktür.

<span class="mw-page-title-main">12.7×99mm NATO</span> Makineli tüfek fişeği

12.7×99mm NATO veya .50BMG, M2 Browning makineli tüfeğinde kullanılmak üzere John Browning tarafından tasarlanmış bir fişektir. 1910'larda Birleşik Devletler hava saldırılarına karşı, 30-30 Springfield'ın yetersiz kalması ve hafif uçaksavarlarda kullanılmak üzere bir kalibreye ihtiyaç duymasından dolayı ilk kez Winchester firması tarafından üredildi. Günümüzde, makineli tüfekler ve anti-materyal keskin nişancı tüfeklerinde başarısını kanıtlamış ve kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">.270 Winchester</span>

.270winchester 1923'te Winchester Repeating Arms Company tarafından 30-06 Springfield üzerinden ilk olarak Winchester model 54'te kullanılmak üzere geliştirildi. Metrik sistemde bu mermiye 6.8x65 mm denebilse de tüm dünyada .270 olarak anılır. Kalibrenin tasarlandığı ilk günden itibaren güttüğü ana amaç av maksatlı bir kalibre olmuş ve avcılar tarafından beğeniyle karşılanmıştır. Fişek üretiminde genellikle firmalar tarafından avcıların geniş beğenisine ve amaçlarına karşı üretim gerçekleşmiş ve 00, 110, 130, 140, 150 ve 160 grainlik ve nadiren 180grainlik mermi çekirdekleriyle üretilmiştir ancak avcılar en çok 130 ve 150 grainlik mermi çekirdeklerini beğenip kullanmışlardır. Mermi çekirdeklerinin ağırlıklar olduğu gibi şekilleri de ticari olarak farklı üretilip farklı koşullarda farklı avlarda kullanılmak üzere avcıların ve atıcıların beğenisine sunulmuştur. Fişek 4000J civarında enerjiye sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">7.62×51mm NATO</span>

7.62x51mm NATO mermisi, İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra özellikle savaşın getirdiği hızlı silah değişim ve gelişmesinin ürünü olarak üretilen tam/yarı-otomatik silahlarda kullanılmak üzere 30-06 SpringField kalibresinin kovanının uzun olması nedeniyle yaşanan tutukluk sorununun giderilememesi ve yeni bir kalibreye ihtiyaç duyulmasından dolayı T64E3 kod adıyla Winchester firmasıyla ortak çalışma sonucunda oluşturulan kalibredir. ilk olarak 1952'de sportif amaçlarla kullanılan .308 Winchester kalibresi Winchester'ın Model 70 tüfeği için geliştirildi ve ardından iki sene sonra onun askeri versiyonu olan ve çok az bir farkı olan 7.62x51mm tanıtıldı. Bu kalibre ABD'de ilk olarak M14'te kullanıldı ve başarısını kanıtladı; ancak kısa süre sonra ortaya çıkan 5.56x45mm kalibresi piyade tüfeklerinde bu kalibreye üstünlüğünü kanıtlayıp bu kalibreyi solladı. O tarihten günümüze söz konusu 7.62x51mm kalibresi keskin nişancı tüfekleri ve makineli tüfeklerde üstünlüğünü ispatlamıştır ve yüksek miktarlarda üretimine devam edilmektedir. Türkiye'nin değiştirmek için çalışmalar olsa da halen ana ordu silahı olan G-3 bu kalibreyi kullanmaktadır. Diğer bu kalibredeki silahlardan ise keskin nişancı tüfeği olarak; PSG-1, M110 SASS ve M24 SWS, Piyade tüfeği olarak; HK417, FN SCAR, makineli tüfek olarak M240 makineli tüfek, M1919 Browning machine gun'ın ve FN MAG ve tabi bunlara ilaveten birçok silah daha sayılabilir. Genel olarak piyade tüfekleri ele alındığında yeni dizayn HK417 gibi silahlar sadece güçlü bir kalibreye ihtiyaç duyulup 5.56x45mm NATO yetersiz kaldığı yerlerde kullanıldığını görebiliyoruz ancak makineli tüfek ve keskin nişancı tüfeği gibi mutlak güce gerek duyulduğu yerlerde ve acı bir gerçek olarak "yaralamak değil öldürmek" gerekliliğinin %1,0 olduğu yerlerde bu kalibrenin üstünlüğü tartışılmazdır. SSCB yapımı silahlarda bu sorun baştan biraz farklı ve zamanının gerekçelerine göre farklı çözülmüştür. Sovyet yapımı silahlarda 7.62 kalibresi iki fişek ile tasarlanmış ve kullanıma girmiştir. AK-47 gibi piyade tüfekleri ve benzeri sovyet piyade tüfekleri 7.62x39mm ile donatılmış Dragunov SVD gibi keskin nişancı tüfekleri ve makineli tüfekler ise 7.62x54mm kalibresinde dizayn edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Makineli silah</span>

Makineli silah, tam otomatik ve/veya portatif silahtır, genellikle şarjör, mermi kayışı veya büyük kapasiteli magazinlerden mermi alarak ve yine genellikle dakikada birkaç yüz mermi atma oranıyla tasarlanmışlardır. İlk makineli tüfekler bir el kolunun çevrilmesi gibi, manuel olarak kullanılıyordu. Birleşik Devletler kanunlarında terim olarak, özellik kullanılmamak suretiyle tam otomatik silahları tanımlar, örneğin medya haberlerinde veya yasal kodlarda.

<span class="mw-page-title-main">Vahşi kedi fişeği</span>

Vahşi Kedi Fişeği seri üretim için tasarlanmış ve standardize edilmiş bir fişek çapını kastetmez. Aksine genellikle piyasada var olan bir çapın sivil kullanıcılar tarafından iyileştirilmiş veya yeni özellik katılmış halini ima eder. Bunun için genelde iki ticari kalibrenin parçaları kullanılır. Bir çapın mermi çekirdeği ve diğer bir çapın kovanı birbirine preslenerek yeni çap elde edilmiş olur. Söz konusu fişekler genellikle spor veya hobi amaçlı ve genelde ev doluları üretilmek üzere oldukça tecrübeli kişiler tarafından yaratılırlar. Ayrıca vahşi kedi fişeklerinden geliştirilen ve piyasaya sürülen fişekler de mevcuttur

<span class="mw-page-title-main">9.3×62mm</span>

9.3×62mm aynı zamanda ABD'de 9.3×62mm Mauser olarak da bilinir. 1905'te Almanyada Otto Bock tarafından tasarlandı. Günümüzde özellikle Kanada, ABD, Afrika ve Kuzey Avrupada büyük avları avlamak için av kalibresi olarak kullanılmaktadır. Ağır ve hızlı mermisi bu tip büyük avları avlamakta üstün başarısının anahtarıdır. Ayrıca kalınca mermisi (9.3mm) namlu yüklenmesi olayını aza indirgeyerek ucuz tüfeklerin namlularının uzun ömrülü olabilmesini sağladığından da kalibre kendi müşteri kitlesini stablize etmektedir. Kovandaki barutun patlamasıyla oluşan basıncın üst limiti 390 MPa olup oldukça yüksek basınçlı bir fişektir. Ağır mermiyekarşılık bu güç merminin trasesinin oldukça düşmeye meyilli olmasına neden olduğundan aslında mermi yakın mesafelerdeki(~250m) ağır hedeflere uygun bir çap olmasını sağlamakta. Ancak uzak mesafelerdeki hedefler için uygun bir çap değildir. 230 grain'den ağır ve kalın mermileri traseyi oldukça düşmeye eğilimli kılar. Ancak tüm bunlara rağmen özellikle kuzey avrupada kalibre beğeni ile kullanılmaktadır. Çekoslovak CZ firması oldukça ucuz bir silah olan CZ 550 yivli tüfeğini bu kalibreye donatmasıyla bu kalibre oldukça ucuz biçimde amerikada da sergilenmeye başllamıştır. Ayrıca SAKO ve Tikka gibi kuzey avrupa üretimi silahlarda da kalibreye rastlamak mümkün. Blaser de oldukça önemli sayıda namluyu bu kalibre ile üretmektedir. Kalibre büyük avlarda .338 Winchester Magnum, .375 H&H .404 Jeffery ve 9.4x64mm Brenekke kalibreleri ile kıyaslanabilir. Kalibrenin mermileri için dünyanın dört bir yanından ticari firmalar çeşitli çekirdekler üretmektedir. Kalibre özellikle kuzey amerikada evde fişek dolduranların ilgi kaynağıdır.

Kisaca 7mm Rem. Mag. ve daha kısası 7mm Magnum larak da bilinir. Remington büyük avlarda kullanılabilecek low drop mermi arayışı içinde 7mm kalibresine değinerek 1962'de kalibreyi .375 H&H Magnum üzerinden geliştirmiştir. Fişeğin ilk kez 1962'de Remington 700 platformunda piyasaya sürülmesi ile beraber rakiplerine büyük farklar atmış ve 7mm kalibresinde günümüzde de popülerliğini korumaktadır. Çap dünyada en çok kullanılan çapların içinde halen yer almaktadır.