İçeriğe atla

2 Mayıs 1808

2 Mayıs 1808 (Memlükler'in Saldırısı)
Sanatçı Francisco Goya
Yıl 1814
Tür Yağlıboya
Boyutlar 266 cm × 345 cm (105 in × 136 in)
Konum Prado Müzesi, Madrid

2 Mayıs 1808,[1][2] (ayrıca Memlükler'in Saldırısı olarak bilinir), İspanyol ressam Francisco de Goya'nın tablosu. Eser, eş resmi 3 Mayıs 1808 ile birlikte Madrid'deki Prado Müzesi'nde sergilenmektedir. Ressam, bu iki eseri 1814 yılında iki ay arayla çizmiştir.

Geçmiş

1808 yılında Fransızlar, İspanya'yı işgal etti. Napolyon, Portekiz'deki ordusunu büyütmeyi bahane ederek, İspanya hanedanını ele geçirmek ve burada kazandığı gücü abisi Joseph Bonaparte'a bırakmak istiyordu. İspanya kraliyet ailesini ortadan kaldırmaya çalışmaları Madrid'de büyük bir isyan başlattı. Bu isyan, 2 Mayıs ile 3 Mayıs 1808 tarihleri arasında Mareşal Joachim Murat komutasındaki orduya karşı gerçekleşti.

2 Mayıs 1808, Fransız ordusunda yer alan seçilmiş Memlükler'in isyan eden halka saldırısının başlangıcını anlatır. Kalabalık, Memlükler'i Mağribiler olarak görür ve kızgın bir tepki verir. Dağılmak yerine, Memlükler'e saldırırlar ve vahşi bir arbede çıkar.

Resim, Puerta del Sol yakınlarındaki Calle de Alcalá'da çizildi.

Eser

Goya'ya bu eser, 1814 yılında, Fransızlar'ın İspanya'yı terk etmesi sonrası, geçici İspanyol hükûmeti tarafından ısmarlandı. Bu hükûmet daha sonra yerini VII. Fernando'ya bırakacaktı. Ressam, Madrid halkını, bıçak gibi kaba silahlar kullanan, tanınmayan kahramanlar olarak resmetti. Bu da geri dönen kralı çok memnun etmedi. Bu yüzden iki tablo da uzun yıllar boyunca kamuya açık alanlarda sergilenmedi.

Goya tek bir hareketi ya da noktayı resmetmeyi reddedip, dramatik bir şekilde kaotik bir manzara çizmeyi tercih etti. Böylece eser gerçekçilik akımına daha da yaklaştı.

Zarar

İspanya İç Savaşı sırasında, Madrid, Franco'nun alayı tarafından bombalanırken İkinci Cumhuriyetçiler'in oluşturduğu hükûmet eserleri Prado Müzesi'nden taşımaya karar verdi. Goya'nın tablolarını taşıyan kamyon kaza yapınca 2 Mayıs çok büyük ölçüde zarar gördü. Kaybolan kısımları bile oldu. Tablo daha sonra onarıldı fakat izleyenlere iç savaşı hatırlatması için sol tarafı onarılmadan bırakıldı.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Peccatori, Stefano (Eylül 2001). Fisun Demir (Ed.). Goya: Tutkulu Bir İroni Ustası. Çev. Aykut Hakverdi. Dost Kitabevi. s. 82. ISBN 975-8457-86-1. 
  2. ^ Confidential Concepts (Nisan 2011). Şeyma Öztürk (Ed.). Goya. Çev. Begüm Kovulmaz. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. s. 188. ISBN 978-975-08-1928-5. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">İspanya İç Savaşı</span> Cumhuriyetçiler ve Milliyetçiler arasında yaşanan ve 1936-1939 arası İspanyada olan savaş

İspanya İç Savaşı, 17 Temmuz 1936–1 Nisan 1939 tarihleri arasında, demokratik seçimle başa gelmiş İkinci İspanyol Cumhuriyeti’ne sadık Cumhuriyetçiler ile General Francisco Franco liderliğinde isyancı bir grup olan Milliyetçiler arasında yaşanmıştır. Savaşı Milliyetçiler kazanmıştır ve Franco, 1939’dan öldüğü yıl olan 1975’e kadar İspanya’yı yönetmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Francisco Goya</span> İspanyol ressam and printmaker (1746-1828)

Francisco José de Goya y Lucientes, Romantizm akımının önde gelen isimlerinden olan İspanyol ressam ve gravür sanatçısı. 18'inci yüzyıl sonları ve 19'uncu yüzyıl başlarının en önemli İspanyol sanatçısı olarak kabul edilir. Resimleri, çizimleri ve gravürleri, çağdaş tarihsel çalkantıları yansıttı ve önemli 19. ve 20. yüzyıl ressamlarını etkiledi. Goya, genellikle Eski Ustaların sonuncusu ve modernlerin ilki olarak anılır.

<span class="mw-page-title-main">Prado Müzesi</span>

Prado Müzesi, İspanya'nın başkenti Madrid'de yer alan bir müze ve sanat galerisidir.

<span class="mw-page-title-main">Yarımada Savaşı</span>

Yarımada Savaşı veya İspanyol Bağımsızlık Savaşı, Napolyon Savaşları'nın İber Yarımadası'nda geçen bölümüdür. Fransız ordusu dağlık İber Yarımadası'nda modern savaş taktiklerinden mahrum savaşmış, düzenli ordular yerine gerillalara karşı savaşıldığı için yoğun kayıplar vermişlerdir. Bu sebeple Fransızlara karşı İngiliz, İspanyol ve Portekiz kuvvetleri arasında geçen savaş, Napolyon'un ordusunu yavaş yavaş tüketmiş ve devrilmesinde etkili olmuştur.

<i>Korede Katliam</i> Pablo Picassonun 1951 tarihli tablosu. Çalışma dışavurumculuk akımının örneklerinden birisidir

Kore'de Katliam, İspanyol ressam Pablo Picasso'nun 1951 tarihli tablosu. Çalışma dışavurumculuk akımının örneklerinden biridir ve Francisco Goya'nın 1814 tarihli Madrid'de 3 Mayıs 1808 isimli tablosundan esinlenerek yaratılmıştır. Madrid'de 3 Mayıs 1808'de, Napoleon'un askerlerinin İspanyol sivillerini öldürmesi anlatılır. Goya'nın bu tablosundan ilk olarak Manet etkilenmiş ve 1867 yılında İmparator I. Maximilian'ın İnfazı isimli bir tablo çizmişti. Picasso da bu geleneğe devam etti.

<i>3 Mayıs 1808</i> İspanyol ressam Francisco Goyanın tablosu

3 Mayıs 1808 ya da Madrid'de 3 Mayıs 1808, İspanyol ressam Francisco Goya'nın 1814 yılında tamamladığı tablosudur. Eser şu anda, Madrid'deki Prado Müzesi'nde sergilenmektedir. Goya bu çalışmayı, Fransızların 1808'de Madrid'i işgali sırasında, Napolyon'un ordularına direnen İspanyolların anısına çizdi. Bu direniş aynı zamanda Yarımada Savaşı'nın tetikleyicisiydi. İspanyol ressamın, aynı boyutlardaki eş çalışması 2 Mayıs 1808 de tıpkı bu tablo gibi İspanya'nın geçici hükûmeti tarafından, Goya'nın önerisi ile, ressama ısmarlandı. Goya, Aragonca yazdığı bir mektupta bu tabloları yapma amacını şöyle açıkladı:

<span class="mw-page-title-main">Dos de Mayo Ayaklanması</span> 1808de Fransaya karşı Madridde gerçekleştirilen ayaklanma

Dos de Mayo Ayaklanması, 2 Mayıs 1808'de, Madrid halkının şehirlerini işgal eden Fransız ordusuna karşı başlattığı ayaklanma. Napoleon'un ülkeyi baskı altına almaya çalışmasından çıkan ayaklanma ayrıca Yarımada Savaşı'nı da tetikledi.

<i>Çocuklarını Yiyen Satürn</i>

Çocuklarını Yiyen Satürn ya da kısaca Satürn, İspanyol ressam Goya'nın, Sağırın Beşi adıyla bilinen evinin iki katındaki duvar sıvasına, dekorasyon amacıyla yağlı boya ile çizdiği 14 tablodan oluşan ve Kara Resimler olarak adlandırılan duvar resmi serisine ait bir tablodur. Serinin geri kalanıyla birlikte 1819 - 1823 yılları arasında çizilmiştir. Resimde Yunan tanrısı Kronos'un, kendi yerine geçmelerinden korktuğu çocuklarını doğumlarının hemen ardından yiyerek öldürmesi anlatılır. Goya'nın ölümünden sonra tuvale aktarılan resim, Madrid'deki Prado Müzesi'nde sergilenmektedir.

José de Madrazo y Agudo, İspanyol ressam ve gravür sanatçısı. Hem barok hem de neoklasik tarzda eserler üretti. Oğlu Federico Madrazo, torunu ise Raimundo Madrazo'dur.

<i>Madrid Alegorisi</i>

Madrid Alegorisi (İspanyolca İspanyolca: Alegoría de la villa de Madrid, İspanyol ressam Francisco de Goya'nın 1809 yılında yaptığı yağlı boya tablosu. Eserin yapıldığı dönemde İspanya, Fransızlar tarafından işgal altındaydı. Ülkenin kralı, Fransa İmparatoru Napolyon Bonapart'ın baskısı ve İspanya kraliyet ailesini esir alması sonucunda erkek kardeşi Joseph Bonaparte olmuştu. Goya tıpkı bir önceki kral IV. Carlos'un olduğu gibi I. Joseph'in de saray ressamıydı. Ressam, Madrid Alegorisi'ni ilk çizdiğinde tablonun sağ tarafındaki ovale Joseph'in portresini yerleştirmişti ve Madrid şehrini temsil eden kadın figürü eserin son halindeki kadar belirgin değildi. Böylece Goya, kralın şehre göre önceliğini vurguluyordu. Şehir, krala olan sadakatini ise ayağının ucunda Joseph'e dönmüş bir şekilde duran köpek ile gösteriyordu.

<i>Savaşın Felaketleri</i>

Savaşın Felaketleri, İspanyol ressam Francisco de Goya'nın 1810 ile 1815 yılları arasında çizdiği 82 gravürden oluşan bir dizi resimdir. Serideki resimlerde savaşın korkunçluğu olduğu gibi ve etkileyici şekilde anlatılmıştır. Baskı resimlerde, İspanyol Bağımsızlık Savaşı sırasında işlenen acımasız suçlar ayrıntılı şekilde betimlenmiştir.

<i>Bir Köpek</i> resim

Bir Köpek ya da kısaca Köpek, İspanyol ressam Francisco de Goya'nın 1819 yılında aldığı evin duvarlarına dekorasyon amaçlı çizdiği Kara Resimler'den biri. Goya'nın bu çalışması evin üst katında, kapı girişinin sol tarafında yer alıyordu.

<i>Giyinik Maya</i>

Giyinik Maya veya Giyinik Maja İspanyol ressam Francisco Goya'nın 1802 ile 1805 yılları arasında çizdiği tahmin edilen tablo. 95 cm uzunluğunda 188 cm genişliğinde olan tablo uzun yıllar boyunca San Fernando Sanat Akademisi'nde kaldıktan sonra 1910 yılında Prado Müzesi'nin koleksiyonuna alındı.

<i>Çıplak Maya</i> İspanyol ressam Francisco de Goyanın 1790 ile 1800 yılları arasında tamamladığı tahmin edilen tablosu

Çıplak Maya ya da Çıplak Maja, İspanyol ressam Francisco de Goya'nın 1790 ile 1800 yılları arasında tamamladığı tahmin edilen tablosudur. Eser şu anda Madrid'deki Prado Müzesi'nde sergilenmektedir. Ressam bu tabloyu, İspanyol engizisyonunun çıplak kadın resimlerinin yapılmasını yasakladığı bir dönemde, İspanya başbakanı Manuel de Godoy'un isteği üzerine yaptı. Resim, Godoy'un koleksiyonuna 12 Kasım 1800 tarihinde katıldı.

Eugenio Lucas Velázquez, romantik İspanyol ressamdır. Savaş manzaralarını ve insan figürlerini içeren tablolar ile freskler çizmiştir.

<i>İmparator I. Maximilianın İnfazı</i>

İmparator I. Maximilian'ın İnfazı, Fransız ressam Édouard Manet'nin 1868 yılında çizdiği tablosu. Eser, I. Maximilian'ın Meksikalı Cumhuriyetçiler tarafından infaz mangası tarafından kurşuna dizerek infaz edilmesini anlatmaktadır.

<i>San Isidro Festivali</i>

San Isidro Festivali, İspanyol ressam Francisco de Goya'nın 1819 yılında aldığı, Sağırın Beşi olarak bilinen, evinin duvarlarına dekorasyon amaçlı çizdiği Kara Resimler'den biri. Goya'nın bu çalışması evin zemin katında, kapı girişinin sağ tarafında yer alıyordu.

<i>Ölümün Zaferi</i>

Ölümün Zaferi, Flaman ressam Pieter Brueghel tarafından çizilmiş bir tablodur. Yaklaşık 1562'de, ahşap üzerine yağlı boya ile çizilmiştir. 117 x 162 cm boyutlarındaki tablo Madrid'deki Prado Müzesi'nde sergilenmektedir.

<i>Deniz Kenarında Keşiş</i>

Deniz Kenarında Keşiş, Alman romantik ressam Caspar David Friedrich'in yağlı boya tablosu. Tablo 1808 ile 1810 yılları arasında Dresden'de çizildi ve ilk olarak ressamın Meşe Ormanında Manastır isimli tablosuyla birlikte Berlin Akademisi'nin 1810 sergisinde sergilendi. Bu sergide Friedrich'in talebi doğrultusunda Deniz Kenarında Keşiş, diğer tablonun üstüne asılmıştı.

<i>Nedimeler</i> (tablo) Diego Velazquezin eseri tablo

Nedimeler, Geç Orta Çağ İspanyası'nın en önemli ressamı sayılan Diego Velazquez'in 1656 tarihli tablosudur. Velazquez'in 1656 yılında yaptığı bu tablo, İspanyol sanatının örneklerindendir. Ayrıca, sanat tarihinin de ilk üç boyutlu tablosu olarak kabul edilir. Madrid'deki Prado Müzesi'nde sergilenmekte olan tablo, sanat eleştirmenleri tarafından Velazquez'in başyapıtı olarak görülür.