İçeriğe atla

24. Türkiye Hükûmeti

I. Gürsel Hükümeti

Türkiye hükûmeti
Kuruluş tarihi30 Mayıs 1960
Fesih tarihi5 Ocak 1961
Kişiler ve kuruluşlar
Devlet başkanıCemal Gürsel
Hükümet başkanıCemal Gürsel
Bakan sayısı17
Tarihçe
Öncül23. Türkiye Hükûmeti
Ardıl25. Türkiye Hükûmeti

24. Türkiye Hükûmeti veya I. Gürsel Hükûmeti, 27 Mayıs Askeri Darbesi'nin ardından Orgeneral Cemal Gürsel'in başkanlığında 30 Mayıs 1960 tarihinde kuruldu. Partiler üstü olarak kurulan hükûmet 5 Ocak 1961 tarihine kadar görev yaptı.[1]

Arka plan

27 Mayıs Darbesi'nin ardından, Milli Birlik Komitesi Başkanı Cemal Gürsel teknokrat bir hükûmet kurdu.

Kabine

Görev[2][3]İsim
Başbakan Cemal Gürsel
Başbakan Yardımcısı Fahrettin Özdilek
22 Ekim 1960 - 5 Ocak 1961
Devlet Bakanı Amil Artus
30 Mayıs 1960 - 27 Ağustos 1960
Ali Nasır Zeytinoğlu
6 Eylül 1960 - 5 Ocak 1961
Şefik İnan
30 Mayıs 1960 - 27 Ağustos 1960
Hayri Mumcuoğlu
6 Eylül 1960 - 5 Ocak 1961
Adalet Bakanı Abdullah Pulat Gözübüyük
30 Mayıs 1960 - 27 Ağustos 1960
Amil Artus
27 Ağustos 1960 - 5 Ocak 1961
İçişleri Bakanı Muharrem İhsan Kızıloğlu
Dışişleri Bakanı Rauf Sarper
Maliye Bakanı Ekrem Alican
30 Mayıs 1960 - 27 Ağustos 1960
Mustafa Kemal Kurdaş
26 Aralık 1960 - 5 Ocak 1961
Millî Eğitim Bakanı Fehmi Yavuz
30 Mayıs 1960 - 27 Ağustos 1960
Bedrettin Tuncel
10 Eylül 1960 - 5 Ocak 1961
Millî Savunma Bakanı Fahrettin Özdilek
9 Haziran 1960 - 22 Ekim 1960
Hüseyin Ataman
22 Ekim 1960 - 5 Ocak 1961
Bayındırlık Bakanı Daniş Koper
30 Mayıs 1960 - 27 Ağustos 1960
Mukbil Gökdoğan
12 Eylül 1960 - 5 Ocak 1961
Ticaret Bakanı Cihat İren
30 Mayıs 1960 - 27 Ağustos 1960
Mehmet Baydur
6 Eylül 1960 - 5 Ocak 1961
Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanı Nusret Karasu
30 Mayıs 1960 - 27 Ağustos 1960
Salih Ragıp Üner
6 Eylül 1960 - 5 Ocak 1961
Gümrük ve Tekel Bakanı Fethi Aşkın
Tarım Bakanı Feridun Üstün
30 Mayıs 1960 - 27 Ağustos 1960
Osman Tosun
27 Ağustos 1960 - 5 Ocak 1961
Ulaştırma Bakanı Sıtkı Ulay
Çalışma Bakanı Cahit Talas
30 Mayıs 1960 - 27 Ağustos 1960
Mehmet Raşit Beşerler
6 Eylül 1960 - 5 Ocak 1961
Sanayi Bakanı Muhtar Uluer
30 Mayıs 1960 - 27 Ağustos 1960
Şahap Kocatopçu
6 Eylül 1960 - 5 Ocak 1961
Basın Yayın ve Turizm Bakanı Zühtü Tarhan
30 Mayıs 1960 - 27 Ağustos 1960
Rauf Sarper
6 Eylül 1960 - 5 Ocak 1961
İmar ve İskan Bakanı Orhan Kubat
30 Mayıs 1960 - 27 Ağustos 1960
Fehmi Yavuz
27 Ağustos 1960 - 5 Ocak 1961

Sonrası

1961'in başında kurucu meclis oluşturuldu. Cemal Gürsel, kurucu meclisle işbirliği yapacak yeni bir kabine kurmak için istifa etti.

Kaynakça

  1. ^ "Türkiye Cumhuriyeti hükümetleri". hurriyet.com.tr. Hürriyet. 17 Mart 2003. 3 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ağustos 2020. 
  2. ^ Official page of prime minister 15 Mayıs 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  3. ^ "I. Gürsel Hükümeti Bakanlar Kurulu". web.archive.org. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Haziran 2023. 

İlgili Araştırma Makaleleri

1961 (MCMLXI) 20. yüzyılın 89. ve 2. binyılın 989. yılıdır.

<span class="mw-page-title-main">Cemal Gürsel</span> 4. Türkiye cumhurbaşkanı (1961–1966)

Cemal Gürsel, Türk asker ve devlet adamı. 27 Mayıs Darbesi sonrası oluşturulan Millî Birlik Komitesi başkanı ve Türkiye Cumhuriyeti'nin dördüncü cumhurbaşkanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye başbakanları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Türkiye başbakanları listesi, Türkiye Cumhuriyeti başbakanı olarak görev yapmış kişileri içeren liste.

<span class="mw-page-title-main">Fahri Özdilek</span> Türk asker ve siyasetçi

Emin Fahrettin Özdilek Türk asker ve siyasetçi. Cemal Gürsel'in cumhurbaşkanı seçilmesi üzerine 1961 yılında kısa bir süreliğine başbakanlığa vekâlet etmiştir.

Millî Birlik Komitesi, 27 Mayıs 1960 tarihinde Demokrat Parti Hükûmetini darbeyle devirerek siyasi iktidarı ele alan ve sonradan başına Kara Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Cemal Gürsel'in getirildiği Türk Silahlı Kuvvetlerine mensup otuz sekiz kişilik bir askerî cuntadır.

<span class="mw-page-title-main">27 Mayıs Darbesi</span> Demokrat Parti hükûmetinin artan otoriterleşmesine karşı yapılan askerî darbe

27 Mayıs Darbesi, 27 Mayıs 1960 tarihinde yapılan ve Türkiye Cumhuriyeti tarihinde gerçekleşmiş ilk askerî darbe. Ayrıca 27 Mayıs Askerî Müdahalesi, 27 Mayıs İhtilali veya 27 Mayıs Devrimi olarak da anılır. Darbe emir komuta zinciri içinde yapılmamıştır, 37 düşük rütbeli subayın planları ile Tümgeneral Cemal Madanoğlu'nun komutanlığında icra edilmiştir. Kritik mevziler bu subayların ellerindeki asker ve silahlarla önce ordudaki Komuta Kademesinin etkisiz hâle getirilmesi ile ele geçirilmiştir. Cumhurbaşkanı Celal Bayar, Başbakan Adnan Menderes ve bazı hükûmet üyeleri tutuklanmıştır. 235 general ve 3.500 civarında subay emekliye sevk edilmiş, üniversitede bulunan 147 öğretim görevlisi görevden alınmış ve bazı üniversiteler kapatılmıştır. Bununla beraber 520 savcı ve yargıç görevden alınmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Turhan Feyzioğlu</span> Türk siyasetçi

Turhan Feyzioğlu, Türk hukuk profesörü, avukat, akademisyen ve siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Selim Sarper</span> Türk diplomat ve siyasetçi (1899-1968)

Selim Rauf Sarper, Türk diplomat ve siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Kemal Satır</span> Türk siyasetçi (1911-1991)

İsmail Kemal Satır, Türk hekim ve siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Ekrem Alican</span> Türk siyasetçi ve maliyeci

Ali Ekrem Alican, Türk siyasetçi ve maliyeci.

Salih Ragıp Üner Türk siyasetçi, eski Türkiye İçişleri Bakanı ve Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanı.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye Cumhuriyeti Anayasası (1961)</span> Türkiye Cumhuriyetinin anayasası (1961–1982)

Türkiye Cumhuriyeti Anayasası veya 1961 Anayasası, 9 Temmuz 1961 tarihli referandum ile kabul edilen ve 12 Eylül Darbesi'ne kadar yürürlükte olan anayasadır.

Tabii Senatörlük, 1961 Anayasası'na göre kurulan Cumhuriyet Senatosu'nu oluşturan üç çeşit üyeden biridir. Tabii Senatörler kendi içinde iki gruba ayrılıyorlardı.

<span class="mw-page-title-main">1961 Türkiye anayasa referandumu</span> Türkiyede yapılan ilk halk oylaması

1961 Türkiye anayasa değişikliği referandumu Türkiye'de yapılan ilk halk oylamasıdır.

<span class="mw-page-title-main">49. Türkiye Hükûmeti</span> VII. Demirel Hükûmeti (1991–1993)

49. Türkiye Hükûmeti veya VII. Demirel Hükûmeti, 1991 erken genel seçimlerinin ardından DYP ve SHP ortaklığıyla kurulmuştur. Hükûmet 20 Kasım 1991 tarihinde 164 red oyuna karşılık 280 kabul oyuyla kurulmuştur. Yedinci Demirel Hükûmeti olarak kuruldu.

<span class="mw-page-title-main">Temsilciler Meclisi (Türkiye)</span>

Türkiye Cumhuriyeti Temsilciler Meclisi, Türkiye Cumhuriyeti Kurucu Meclisinin alt kanadı olarak toplanmış yasama organıdır. 27 Mayıs Darbesi sonrası, 6 Ocak 1961 ile 24 Ekim 1961 tarihleri arasında 1961 Anayasası'nı hazırlamak ve "İkinci Cumhuriyet" rejimini hazırlamak için Kurucu Meclis çatısı altında Millî Birlik Komitesi ile beraber kurulmuştur. Görev yürüttüğü süre boyunca Kâzım Orbay, Lûtfi Akadlı ve İbrahim Hilmi Senil Temsilciler Meclisi Başkanlığı görevinde bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">48. Türkiye Hükûmeti</span> I. Yılmaz Hükûmeti (1991)

48. Türkiye Hükûmeti veya I. Yılmaz Hükûmeti, Anavatan Partisi Genel Başkanı Mesut Yılmaz'in başkanlığında, 23 Haziran 1991 tarihinde kuruldu. Anavatan Partisinin tek başına kurduğu son hükûmet, 20 Kasım 1991 tarihine kadar görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">25. Türkiye Hükûmeti</span> II. Gürsel Hükûmeti (1961)

25. Türkiye Hükûmeti veya II. Gürsel Hükûmeti, 27 Mayıs Askeri Darbesi'nin ardından Orgeneral Cemal Gürsel'in başkanlığında kurulan ikinci hükûmettir. Partiler üstü olarak kurulan hükûmet 5 Ocak 1961 - 20 Kasım 1961 tarihleri arasında görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">26. Türkiye Hükûmeti</span> Türkiyenin ilk koalisyon hükûmeti (1961–1962)

26. Türkiye Hükûmeti veya VIII. İnönü Hükûmeti, 27 Mayıs Darbesi'nin ardından düzenlenen 1961 seçiminin ertesinde kurulan ilk hükûmettir. Sekizinci İnönü Hükûmeti olarak da bilinir. Cumhuriyet tarihinin ilk koalisyon hükûmetidir. İsmet İnönü'nün başkanlığında Cumhuriyet Halk Partisi ile Adalet Partisi arasında büyük koalisyon hükûmetidir ve 20 Kasım 1961 - 25 Haziran 1962 tarihleri arasında görev yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">28. Türkiye Hükûmeti</span> Türkiyenin ilk azınlık hükûmeti (1963–1965)

28. Türkiye Hükûmeti veya X. İnönü Hükûmeti, İsmet İnönü'nün başkanlığında Cumhuriyet Halk Partisi tarafından kurulan ve bağımsız milletvekillerinin desteklediği bir azınlık hükûmetidir. Onuncu İnönü Hükûmeti olarak da bilinir.