Enver Halil Hoca, Arnavut komünist politikacı. 1941'den 1985'te ölümüne kadar Arnavutluk Emek Partisi Genel Sekreteri'ydi. Aynı zamanda Arnavutluk Emek Partisi Politbüro üyesi, Arnavutluk Demokratik Cephesi Başkanı ve silahlı kuvvetlerin başkomutanıydı. 1944'ten 1985'te ölümüne kadar ülkeyi yönetti. Ayrıca 1944'ten 1954'e kadar 22. Arnavutluk Başbakanı ve çeşitli zamanlarda Arnavutluk Sosyalist Halk Cumhuriyeti'nin hem dışişleri bakanı hem de savunma bakanı oldu.
İskender Bey, Arnavutların ulusal kahramanı. Arnavutluk'un feodal hanedanlıklarından Kastriyota Hanedanı'ndandır. Babası Con, Gergi'yi Osmanlı sarayına rehin olarak gönderdi. Edirne'de II. Murad'ın hizmetinde bir içoğlanı eğitimi gören Gergi Müslüman oldu ve İskender adını aldı. Osmanlı sarayına alındığı zaman 18-19 yaşlarındaydı. Osmanlı'da önemli askerî hizmetlerde bulundu, Anadolu ve Rumeli seferlerine katıldı. 1443 yılında Morava Muharebesi sırasında kaçıp sancak beyi olduğunu ilan eden sahte bir fermanla Kroya kalesini ele geçirdi. 1468'de ölümüne kadar Osmanlı Devleti'nin Arnavutluk'ta yerleşmesine karşı mücadele etti.
Sırbistan'daki Askeri Komutanlık Bölgesi, Yugoslavya Krallığı'nın Nisan 1941'de Yugoslavya'nın işgali ve dağıtılmasının ardından Wehrmacht tarafından askeri işgal hükûmeti altına alınan bölgesiydi. Bölge, yalnızca modern merkezi Sırbistan'ın çoğunu kapsıyordu. Bu bölge, bölünmüş Yugoslavya'nın Alman işgalcilerin askeri bir hükûmet kurduğu tek bölgesiydi. Bunun nedeni, ana demiryolu ve içinden geçen Tuna ulaşım yolları ve özellikle demir dışı metaller olmak üzere değerli kaynaklarıydı. 22 Nisan 1941'de bölge, askeri idare genelkurmay başkanının kontrolü altında bölgenin günlük idaresi ile Sırbistan'daki Alman askeri komutanının en yüksek yetkisi altına alındı. İşgal altındaki topraklardaki komuta ve kontrol hatları hiçbir zaman birleştirilmedi ve Reichsführer-SS Heinrich Himmler, Reichsmarschall Hermann Göring ve Reichsminister Joachim von Ribbentrop gibi üst düzey Nazi figürlerinin doğrudan temsilcilerinin atanmasıyla daha karmaşık hale getirildi. Almanlar, işgale yardımcı olmak için Bulgar birliklerini kullandı, ancak bunlar her zaman Alman kontrolü altındaydı. Kaynaklar, bölgeyi bir kukla devlet, bir himaye, özel bir idari eyalet olarak çeşitli şekillerde tanımlar veya kukla bir hükûmete sahip olarak tanımlar. Sırbistan'daki askeri komutanın düzeni sağlamak için çok sınırlı Alman garnizon birlikleri ve polis müfrezeleri vardı, ancak yetersiz donanımlı işgal birliklerinden oluşan üç tümenden oluşan bir kolordudan yardım talep edebilirdi.
13. SS Waffen Dağ Tümeni "Handschar", Waffen SS'e bağlı 38 tümenden biridir. Tümenin ismi olan Handschar, tümenin amblemiydi. Adı Hançer Birliği olmasına rağmen birliğin sembolü aynı zamanda Bosna-Hersek'in sembolü olan pala'dır. Ülkede yaşayan Müslüman Boşnaklar ve Katolik Hırvatlar'dan kurulmuştur. II. Dünya Savaşı sırasında Balkanlardaki komünist Partizanlara karşı savaşması için Kudüs Baş Müftüsü Emin el-Hüseyni'nin girişimi ile kuruldu. Himmler, Boşnakları etkilemek için Almanya'dan kaçan yahudilerin Orta Doğuda bir devlet kurmasından çekinen ve bu sebeple Nazilere sempati duyan Kudüs müftüsü Emin el-Hüseyni'den yararlanmıştır.
Belgrad Taarruzu ya da Belgrad Stratejik Taarruz Harekâtı, II. Dünya Savaşı sırasında Yugoslavya Cephesi'nde, Kızıl Ordu ve Yugoslav Partizanlar'la Wehrmacht arasında gerçekleşen muharebelerdir. Esas olarak Yugoslavya'nın başkenti Belgrad'a yönelik olan bu genel taarruz harekâtı, 14 Eylül - 24 Kasım 1944 tarihleri arasında devam etmiş ve sonunda Alman işgalindeki Yugoslavya bu işgalden çıkmıştır. Sovyet ve Yugoslav kuvvetleri ayrı ve yeterli eşgüdüm olmadan harekât yaptılar. Bu durum Alman birliklerinin Belgrad bölgesinden tahliyesi için fırsat yarattı.
Kosova'daki Yahudilerin tarihi bazı istisnalar hariç Sırbistan'daki Yahudilerin tarihinin aynasıdır. İstisnalardan biri Holokost sırasında İtalya hakimiyetindeki Arnavutluk'a bağlı Kosova döneminde yaşananlar ve bir diğer istisna da 1999'da Sırbistan'dan ayrılırken gerçekleşen 1998-1999 Kosova Savaşı dönemidir.
14. SS Waffen Grenadier Tümeni, II. Dünya Savaşı sırasında çoğunlukla Galiçya bölgesinden gönüllülerden kurulan Nazi Almanyası silahlı birliği. Birlik bünyesinde Ukraynalıların yanı sıra Slovaklar ve Çekler, hatta Hollandalılar da yer almıştır. 1943 yılında kurulmuştur, Brodi Muharebesi'nde büyük kayıplarlar yaşamıştır. Yeniden kurulan birlik Slovakya, Yugoslavya ve Avusturya’da savaştı. Savaşın sona ermesiyle mensupları ABD ve İngiliz silahlı kuvvetlerine teslim olmuştur.
29. SS Waffen Grenadier Tümeni, II. Dünya Savaşı sırasında Waffen SS bünyesinde Rus işbirlikçilerden oluşan Nazi Almanyasına bağlı silahlı kuvvet. 1944 yılında Rusya Halkının Özgürlük Ordusu isminin kısaltması olan RONA ismini alır. Komutanları Bronislaw Kaminski Vladislavoviç'in ismine atfen Kaminski Tümeni olarak da çağrılmıştır. Tümen Hitler'in emriyle sadece Sovyet partizanlarına karşı kullanılmış ve birlik mensuplarının sadakatinden şüpheler olduğu için lağvedilmiştir.
Artur Gustav Martin Phleps, Avusturya-Macaristan, Rumen ve Alman ordularında subaydı. II. Dünya Savaşı sırasında Waffen-SS korgenerali, SS-Obergruppenführer rütbesine sahipti. I. Dünya Savaşı öncesi ve sırasında Avusturya-Macaristan ordusu subayı, dağ, savaş ve lojistik konusunda uzmanlaşmış ve savaşın sonuna Oberstleutnant (yarbay) rütbesine terfi olmuştu. Savaş arası dönemde, Rumen ordusuna katılarak Generalleutnant (tümgeneral) rütbesine ulaştı ve ayrıca Kral II. Carol'un danışmanı oldu. Phleps, hükûmet aleyhinde konuştuktan sonra kenara çekilerek zorla ordudan emekli oldu.
Prag Ayaklanması, Çek partizanlar tarafından II. Dünya Savaşı sırasında Prag'ı Alman işgalinden kurtarmak için yapılan bir girişimdir. Direniş 5 Mayıs 1945 tarihinde başladı. Ayaklanmayı bastıramayan Almanlar 8 Mayıs'ta geri çekilmeye başladılar. Ayaklanma bu açıdan başarılı oldu. Kızıl Ordu Prag'a girmeye başladı ve geride kalan Alman birliklerini ezdi.
Arnavut direnişi, II. Dünya Savaşı sırasında komünist hareketinin Mihver Devletler'ine karşı vermiş olduğu mücadeledir. İlk mücadele İtalyanlar'a karşı verildi. İtalyanlar çıkarıldıktan sonra Almanlar geldi. Partizan hareketi Alman kuvvetlerine karşı verdikleri mücadele başarıya ulaştı. Komünistler aynı zamanda işbirlikçilere karşı mücadele vermiştir.
Bölge çok sık ormanlar ve bataklıklar içeren coğrafi yapısı ve Batı ile iletişimi sağlayan stratejik yapısı nedeniyle önemlidir. Belarusu komünistler Barbarossa Harekâtının ilk günlerinden hemen sonra direniş örgütlemeye başlamışlardır. Partizanların iddialarına göre işgal sırasında yapılan eylemler sonucunda 500.000 Alman ve işbirlikçi öldürülmüştür. Belarus'un Nazi işgali altında olduğu dönemde partizanların komutanlığını Panteleymon Ponomarenko yapmıştır.
36. SS Waffen Grenadier Tümeni "Dirlewanger", II. Dünya Savaşı sırasında Almanların işgal ettiği bölgelerde meydana gelen partizan eylemlerine karşı oluşturulmuş birliklerdir. Ceza taburu kapsamındadır. Savaşın sonlarına doğru kuşatılan 9. Ordu ile birlikte Kızıl Ordu'ya karşı savaşmıştır. Waffen-SS tümenlerine bağlı olan bu birlikler tecavüz, yağma ve toplu katliamlar gerçekleştirmiştir. Bu tümenin lideri ise sadist olarak nitelendirilen Oskar Dirlewanger'dir.
4. SS Tümeni "Polizei", Waffen-SS tümenlerinden bir tanesidir. II. Dünya Savaşı öncesinde parti liderlerini korumak amacıyla kuruldu. Savaşın başlamasıyla işgal edilen bölgelerde partizanlara karşı savaştı. Mücadele edilen partizanlar; Fransız Partizanları, Polonya Partizanları, Sovyet Partizanları ve Yunan Partizanları olarak sıralanabilir. Hatta partizanları yıldırmak için Yunanistan'da yapılan katliamlardan bir tanesi olan Distomo katliamını gerçekleştirdi. Ancak bu tümen sadece partizanlara değil düzenli ordulara karşı da savaştı. Nazi Almanyası'nın teslim olduğu Mayıs 1945 yılında Amerikan birliklerine teslim oldu.
24. SS Waffen Dağ Tümeni "Karstjäger", II. Dünya Savaşı sırasında Almanlar tarafından işgal edilen bölgelerdeki partizan birliklerin dağlarda olmasından dolayı bunları engellemek için oluşturulan 38 Waffen-SS tümenlerinden biri olan dağ tümenidir. Bu dağ birliğinin en büyük mücadele verdiği bölge Yugoslavya'dır. Çünkü Yugoslav partizanların diğer partizanlardan üstün olduğu konu dağların burada yoğun olmasıydı. Almanların Balkanlar'dan çekilmesi üzerine bu dağ birliği de geri çekildi. Çekildikten sonra Avusturya'yı savunmaya çalıştı. 9 Mayıs 1945 tarihinde İngiliz 6. Zırhlı Tümeni'ne teslim oldu.
Rösselsprung Harekâtı, İkinci Dünya Savaşı sırasında Almanların Yugoslav partizanlarının lideri Josip Broz Tito'yu öldürmek veya esir almak üzere gerçekleştirdiği askerî harekâttır. Harekât bugün Sırbistan sınırları içinde yer alan Bosna köyü Drvar'daki partizan karargâh ve tahkimatına karşı gerçekleştirilmiştir. 25 Mayıs 1944 tarihinde işbirlikçi Çetniklerle koordineli şekilde başlatılan Alman saldırısı sonucunda partizan sığınağına ağır kayıplar pahasına girilse de Tito ve kurmay heyeti bölgeden ayrılabilmiş, sonrasında da 15. Dağ Kolordusu, 500. Waffen-SS Paraşüt Taburu ve Luftwaffe'nin koordineli saldırısı püskürtülmüştür.
László Deák, I. Dünya Savaşı ve II. Mihver ordularının Yugoslavya'yı işgali sırasında Sırp ve Yahudi sivillerin katledilmesine karışması nedeniyle savaş suçlarıyla suçlandı ve hüküm giydi. Asılarak idama mahkûm edilip ve 1946'da idam edildi.
23. SS Waffen Dağ Tümeni ''Kama'' II.Dünya Savaşı sırasında Waffen SS'e hizmet etmiş 38 tümenden biridir ve Anti Partizan operasyonları yapmış bir tümendir. Hiçbir zaman Wehrmacht'ın bir parçası olmamıştır. Savaş sonrasın Nürnberg Mahkemelerinde Waffen SS, Savaş suçları ve insanlığa karşı büyük suçlara karışması nedeniyle bir suç örgütü ilan edildi. Tümen Alman subaylar ve Bosnalı Müslüman askerlerden oluşuyordu. Kama balkan çobanlar ve köylüler kullanılan küçük bir hançerdir. 19 Haziran 1944'te kurulan 13. SS Waffen Dağ Tümeni "Handschar" subayları etrafında kuruldu ancak tümen hiçbir zaman tam gücüne ulaşamadı ve eylemleri bir oluşum olarak görülmedi.
12. Kolordu, II. Dünya Savaşı sırasında işgal altındaki Demokratik Federal Yugoslavya'da Almanlara, Bağımsız Hırvatistan Devleti'ne (NDH) ve Çetniklere karşı savaşan Yugoslav Partizanlarının bir kolordusuydu.
August Schmidhuber, II. Dünya Savaşı'nın son aşamalarında işgal altındaki Yugoslavya ve Arnavutluk'ta iki Waffen-SS tümenine komuta eden bir SS-Brigadeführer'di ve savaş sonrası Yugoslav makamları tarafından savaş suçlarından idam edildi.
Nazi Almanyası
Waffen-SS
