İçeriğe atla

20 Mayıs 2016 tarih ve 6718 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasasında Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun

Türkiye Cumhuriyeti Anayasası Geçici Madde 20
Türkiye Büyük Millet Meclisi
Tam ad
  • 20 Mayıs 2016 tarih ve 6718 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasasında Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun
Mevzuat metnihttps://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2016/06/20160608-1.htm
Bölgesel kapsamTürkiye
Gündeme alanRecep Tayyip Erdoğan
Ahmet Davutoğlu
Naci Bostancı
Ayhan Sefer Üstün
Kabul edenTürkiye Büyük Millet Meclisi
Kanun numarası6718
Kabul tarihi20 Mayıs 2016
Yürürlük tarihi20 Mayıs 2016
Durum: Yürürlükte

20 Mayıs 2016 tarih ve 6718 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasasında Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun, Türkiye Büyük Millet Meclisi milletvekillerinin yasama dokunulmazlığının kaldırılabileceği durum ve esasları Türkiye Cumhuriyeti Anayasasında düzenlemektedir. 7 Haziran 2016 tarihinde anayasa değişikliği paketi Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın onayının ardından yürürlüğe girdi ve haklarında fezleke bulunan milletvekillerinin dokunulmazlıklarının kaldırılmasının önü açıldı.[1]

Teklifin birinci maddesi; yürürlüğe girdiği tarihten itibaren idari mercilerden, başsavcılıklardan ve mahkemelerden Adalet Bakanlığına intikal ettirilerek, dokunulmazlığın kaldırılması talep edilen dosyalardan başlamak üzere, Adalet Bakanlığı, Başbakanlık, Türkiye Büyük Millet Meclisi, Anayasa ve Adalet Komisyonları üyelerinden kurulu Karma Komisyon'da bulunan tüm dokunulmazlık dosyaları ile İçtüzük'te öngörülen usul uygulanmaksızın ve herhangi bir ayırım yapılmaksızın haklarında fezleke bulunan bütün milletvekillerinin dokunulmazlıklarının kaldırılmasını içeriyor.[1][2]

Tarihçe

Recep Tayyip Erdoğan, 16 Mart 2016 tarihinde, Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'nde gerçekleştirilen muhtarlar toplantısında, milletvekillerinin dokunulmazlık konusunu gündeme taşıdı.[3]

Erdoğan, "Dokunulmazlık meselesini hızla sonuçlandırmalıyız. Parlamento, bu konuda adımını hızlı bir şekilde atmalıdır. Bir veya iki kişi olmasından ziyade, bu konuda bir ilkeyi belirlemeliyiz." ifadelerini kullandı. Aynı gün, CHP Grup Başkanvekili Özgür Özel, dokunulmazlık dosyalarının dönemin sonuna bırakılmasının, dokunulmazlık sorununu başka bir krize kadar ertelemek anlamına geldiğini belirterek, "Bu işi ne sona bırakalım ne de erteleyelim. Meclis'te uzlaşmayla bu konuyu çözebiliriz. Böylece dokunulmazlık konusu bir daha gündeme gelmez." dedi.[3]

AK Parti Genel Başkanı ve Başbakan Ahmet Davutoğlu, 17 Mart'ta muhalefete hitaben "Hep birlikte dokunulmazlıkları kaldıralım. Meclis'te şu anda dosya olarak bekleyen 506 dokunulmazlık fezlesi var, hepsini birlikte kaldıralım. AK Parti'nin saklayacağı hiçbir dosyası yoktur. Hiçbir çekincemiz yok." şeklinde bir çağrıda bulundu.[3]

Ana muhalefet lideri Kemal Kılıçdaroğlu, 2016

Aynı gün, CHP Genel Başkan Yardımcısı Bülent Tezcan da Başbakan Davutoğlu'nun "Dokunulmazlıkları kaldıralım" çağrısını destekleyerek, "Kürsü dokunulmazlığı hariç bütün dokunulmazlıkların kaldırılmasını destekliyoruz." dedi.[3]

"Anayasa’ya aykırı ama ‘Evet’ diyeceğiz"

Nisan 2016'da, CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, TBMM Başkanlığına sunulan dokunulmazlıkların kaldırılmasına ilişkin anayasa değişikliği teklifine, AK Parti'li 316 milletvekilinin imzasıyla, 'Anayasa'ya aykırı' olmasına rağmen 'Evet' diyeceklerini açıkladı. Kılıçdaroğlu, CNN Türk'te yayınlanan Tarafsız Bölge programında siyasetçilerin bedel ödemesi gerektiğini ve bedel ödemekten 'korkmadıklarını' kaydetti. Ayrıca, bağımsız olmayan bir yargının yazarları hapse atabileceğini ve bu nedenle dokunulmazlıkların kaldırılmasına 'Evet' diyeceklerini ifade etti. Kılıçdaroğlu, "Biz dokunulmazlık zırhının ardına asla saklanmak istemiyoruz. Bakanların da dokunulmazlıkları kalksın, mevcut veya eski bakanlar hangisi olursa olsun, hiç kimsenin dokunulmazlığı olmamalıdır. Başbakan dahil. Eğer bu yöneticiler yürekliyse, bakanların da dokunulmazlığını kaldırıyoruz derlerse" dedi.[4]

Kronoloji

18 Mart:

  • AK Parti Grup Başkanvekili Naci Bostancı ve eski AK Parti Genel Başkan Yardımcısı Ayhan Sefer Üstün, dokunulmazlıklarla ilgili anayasa değişikliği tekliflerini CHP Grup Başkanvekili Levent Gök'e iletti.
  • Eski MHP Grup Başkanvekili Oktay Vural, terörle ilgili fezlekelerin Karma Komisyon tarafından görüşülerek Genel Kurul'a indirilmesini ve ardından dokunulmazlıklarla ilgili kalıcı bir çözümün yapılmasını önerdi.
  • Bostancı ve Üstün, dokunulmazlıklarla ilgili teklifleri HDP Ankara Milletvekili Sırrı Süreyya Önder'e de iletti.
  • CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, dokunulmazlıkların kalıcı bir düzenleme gerektirdiğini ve Anayasa'nın 83. maddesinin yeniden yazılması gerektiğini belirtti.

24 Mart:

  • AK Parti Grup Başkanvekili Bostancı, dokunulmazlıklar konusunu görüşmek üzere CHP Grup Başkanvekili Özgür Özel'i ziyaret etti ve görüşmelerde nasıl ilerlenebileceğini konuştular.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Başbakan Ahmet Davutoğlu

7 Nisan:

  • Eski MHP Grup Başkanvekili Oktay Vural, dokunulmazlıklarla ilgili yasal düzenlemeye gerek olmayan 4 önerisini AK Parti'ye iletti.
  • Başbakan Ahmet Davutoğlu, dokunulmazlıkların kaldırılması çalışmalarını hızlandırma talimatı verdi.

12 Nisan:

  • AK Parti milletvekilleri, dokunulmazlıkları kaldırmayı içeren anayasa değişiklik teklifini TBMM Başkanlığı'na sundu.

19 Nisan:

  • CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, kürsü dokunulmazlığı hariç tüm dokunulmazlıkların kaldırılmasını istediklerini belirtti.
  • TBMM Anayasa Komisyonu, dokunulmazlıkları kaldırmayı öngören teklifi kabul etti.

17 Mayıs:

  • Anayasa değişikliği teklifi, TBMM Genel Kurulu'nda ilk tur görüşmelerine sunuldu ve 376 oyla kabul edildi.

20 Mayıs:

  • Anayasa değişikliği teklifi, TBMM Genel Kurulu'nda ikinci tur görüşmeleri sırasında da 376 oy ile kabul edildi.

26 Mayıs:

7 Haziran:

8 Haziran:

Kaynakça

  1. ^ a b "Referandum yok, dokunulmazlıklar kalkıyor". BBC News Türkçe. 20 Mayıs 2016. 7 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Eylül 2023. 
  2. ^ "Başbakanlık Mevzuatı Geliştirme ve Yayın Genel Müdürlüğü". www.resmigazete.gov.tr. 20 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Eylül 2023. 
  3. ^ a b c d "Dokunulmazlıklar nasıl kaldırılmıştı". www.aa.com.tr. 27 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Eylül 2023. 
  4. ^ "Kılıçdaroğlu: AKP'nin dokunulmazlık teklifi Anayasa'ya aykırı ama 'Evet' diyeceğiz - Diken". www.diken.com.tr. 13 Nisan 2016. 17 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Eylül 2023. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Deniz Baykal</span> Türk siyasetçi (1938–2023)

Deniz Baykal, Türk avukat, siyaset bilimci, akademisyen ve siyasetçidir. Cumhuriyet Halk Partisinin 4. genel başkanıdır. 1995-1996 yılları arasında başbakan yardımcılığı görevini yürüttü. Birçok hükûmette yer alan Baykal, kısa aralıklar dışında 1992-2010 yılları arasında Cumhuriyet Halk Partisinin genel başkanlığını yaptı. 2002-2010 yılları arasında CHP'yi ana muhalefet partisi olarak yönetti.

<span class="mw-page-title-main">Adalet ve Kalkınma Partisi</span> Türkiyede bir siyasi parti

Adalet ve Kalkınma Partisi, 14 Ağustos 2001 tarihinde Recep Tayyip Erdoğan liderliğinde kurulan ve Türkiye'de faaliyet gösteren bir siyasi partidir. Parti tüzüğüne göre resmî kısaltması "AK PARTİ" şeklindedir. Simgesi ampuldür. TBMM'de 265 milletvekili ile temsil edilmektedir. Genel başkanı Türkiye cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'dır.

<span class="mw-page-title-main">Nabi Avcı</span> Türk politikacı, akademisyen ve yazar

Nabi Avcı,, Türk iletişim bilimci, bürokrat, bakan. Avcı, 2016 ile 2017 yılları arasında kültür ve turizm bakanlığı görevini sürdürdü. 2013-2016 yılları arasında Recep Tayyip Erdoğan ve Ahmet Davutoğlu tarafından kurulan hükûmetlerde millî eğitim bakanı olarak yer aldı.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'de çok partili dönem</span> Türkiyede 1945 yılından beri devam eden siyasi dönem

Türkiye'de çok partili dönem, 1945 yılında Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) dışında ikinci bir partinin -Nuri Demirağ liderliğindeki Millî Kalkınma Partisi (MKP)- kurularak 1946 genel seçimlerine çok partili sistemle gidilmesi ile başlamıştır. Cumhuriyet'te çok partili hayat bundan önce Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası ve Serbest Cumhuriyet Fırkası ile başlamış lakin bu partilerin ömürleri çok kısa olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye siyasi tarihi</span> Türkiye Cumhuriyeti siyasetine genel bakış

Türkiye siyasi tarihi, Mustafa Kemal Atatürk'ün Türk ulus devletini ihdas etmesine giden yolda bir evre olan Türk Kurtuluş Savaşı ile başlar.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye Cumhuriyeti Anayasası</span> 1982 yılından beri yürürlükte olan Türkiye Anayasası

Türkiye Cumhuriyeti Anayasası, 2709 Sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasası veya resmî olmayan kullanımıyla 1982 Anayasası, Türkiye'nin 9 Kasım 1982'den bu yana geçerli olan anayasasıdır. 12 Eylül Darbesi sonrasında askerî yönetimin emriyle Danışma Meclisi tarafından hazırlanmış, 23 Eylül 1982 tarihinde Danışma Meclisi tarafından ve 18 Ekim 1982 tarihinde Millî Güvenlik Konseyi tarafından kabul edilmiştir. Devlet Başkanı Kenan Evren, Anayasa'nın ilk üç maddesinin "değiştirilemeyeceğini ve değiştirilmesinin teklif edilemeyeceğini" dördüncü madde olarak taslağa ekletmiştir. 7 Kasım 1982 Pazar günü yapılan halk oylaması sonucu yüzde 91,37 oranında kabul oyu ile kabul edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Kemal Kılıçdaroğlu</span> Türk politikacı

Kemal Kılıçdaroğlu, Türk ekonomist, bürokrat ve siyasetçidir. 2010-2023 yılları arasında Cumhuriyet Halk Partisinin (CHP) genel başkanı ve Türkiye'nin ana muhalefet lideri olarak görev yapmıştır. 2002-2015 yılları arasında yapılan genel seçimlerde İstanbul 2. Bölge milletvekili olarak Türkiye Büyük Millet Meclisine girmiştir. Haziran 2015'te İzmir 2. Bölge milletvekili olarak yeniden meclise girmiş, Mayıs 2023'e kadar bu görevini sürdürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Bekir Bozdağ</span> Türk siyasetçi

Bekir Bozdağ, Kürt asıllı Türk ilahiyatçı, avukat ve siyasetçidir.

<span class="mw-page-title-main">2010 Türkiye anayasa değişikliği referandumu</span> Türkiyede yapılan altıncı halk oylaması

2010 Türkiye anayasa değişikliği referandumu, Türkiye'de Anayasa'da yapılan birtakım değişikliklerin 12 Eylül 2010 tarihinde halk oylamasına sunulmasıdır. Yirmi altı maddelik bir değişikliği içeren paket, TBMM tarafından kabul edildikten sonra Cumhurbaşkanı Abdullah Gül tarafından referanduma sunuldu. Referandum sonucunda %57,88 evet ve %42,12 hayır oyu çıkarak anayasa değişiklikleri kabul edildi.

<span class="mw-page-title-main">Akif Çağatay Kılıç</span> Türk politikacı

Akif Çağatay Kılıç, Türk siyaset bilimci ve eski Gençlik ve Spor Bakanı. 2013-2017 yılları arasında Gençlik ve Spor Bakanlığı görevini sürdüren Kılıç, ilk defa 2011 Türkiye genel seçimleri'nde Adalet ve Kalkınma Partisi Samsun milletvekili olarak meclise girdi. Ayrıca Haziran 2015 ve Kasım 2015 Türkiye genel seçimleri'nde de AK Parti Samsun milletvekili olarak seçildi.

<span class="mw-page-title-main">2011 TBMM yemin krizi</span> 2011de Türkiyede meydana gelen siyasi kriz

TBMM yemin krizi, 12 Haziran 2011 seçimleri sonucu meclise girmeye hak kazanan bazı milletvekillerinin tutuklu olması ve tahliye edilmemesi ile Hatip Dicle'nin vekilliğinin düşürülmesi sonucu meydana geldi. Parlamentoda yapılan yemin törenine Adalet ve Kalkınma Partisi ve Milliyetçi Hareket Partisi (MHP) katılırken Barış ve Demokrasi Partisi'nin (BDP) bağımsız olarak seçimi kazanan milletvekilleri katılmadı. Oktay Ekşi dışındaki CHP'li vekiller ise yemin töreninde yemin etmedi.

<span class="mw-page-title-main">Özgür Özel</span> Türk politikacı

Özgür Özel, Türk politikacı, eczacı ve 8 Kasım 2023'ten beri Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) genel başkanı ve Türkiye'nin ana muhalefet partisi lideridir.

<span class="mw-page-title-main">2018 Türkiye genel seçimleri</span> TBMM 27. dönem milletvekillerini belirleyen seçim

2018 Türkiye genel seçimleri, 24 Haziran 2018'de yapılan ve Türkiye Büyük Millet Meclisinin 27. döneminin 600 yeni üyesinin belirlendiği seçimlerdir. 2017 Türkiye anayasa değişikliği referandumunda kabul edilen bazı değişikliklerin yürürlüğe girdiği seçimdir. Cumhurbaşkanlığı seçiminin ilk turu ile aynı gün yapıldı.

<span class="mw-page-title-main">63. Türkiye Hükûmeti</span> Türkiyenin ilk seçim hükûmeti (2015)

63. Türkiye Hükûmeti, II. Davutoğlu Hükûmeti veya Seçim Hükûmeti, bir önceki hükûmetin de başbakanı olan dönemin Adalet ve Kalkınma Partisi Genel Başkanı Ahmet Davutoğlu'nun, 1 Kasım 2015'te yapılan seçim öncesi süreçte ülkeyi yönetmek üzere kurduğu seçim hükûmetidir. Seçimden sonra yeni bir hükûmetin kurulmasına dek görev yapmıştır. Türkiye Cumhuriyeti siyasi tarihinde kurulan ilk seçim hükûmetidir.

<span class="mw-page-title-main">2017 Türkiye anayasa değişikliği referandumu</span> Türkiyede yapılan yedinci halk oylaması

2017 Türkiye anayasa değişikliği referandumu, 16 Nisan 2017'de gerçekleşen halk oylamasıdır. Seçmenler, mevcut Türkiye Anayasası'nın 18 maddesi üzerindeki değişikliklerini oyladı. Hükûmetteki Adalet ve Kalkınma Partisi ve kurucularından Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından desteklenen madde değişiklikleriyle ilgili tartışmalar uzun süre devam ettikten sonra muhalefetteki Milliyetçi Hareket Partisi'nin (MHP) desteğiyle birlikte meclisten geçerek halk oylaması kararı alındı. Değişiklik paketi, yürürlükteki parlamenter sistemin kaldırılarak yerine başkanlık sisteminin getirilmesini, başbakanlık makamının ortadan kaldırılmasını, meclisteki vekil sayısının 550'den 600'e çıkarılmasını ve Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulunun (HSYK) yapısında değişiklikler yapılmasını içermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Gelecek Partisi</span> Türkiyede bir siyasi parti

Gelecek Partisi, 12 Aralık 2019 tarihinde Ahmet Davutoğlu liderliğinde kurulan ve Türkiye'de faaliyet gösteren siyasi partidir. Parti tüzüğüne göre resmî kısaltması "Gelecek Partisi" şeklindedir. Simgesi çınar yaprağıdır. Genel başkanı Ahmet Davutoğlu'dur.

14 Mayıs 2023 tarihinde düzenlenecek olan Türkiye cumhurbaşkanlığı seçimi için çeşitli şirketler Türkiye'deki oy verme eğilimlerini göstermek için kamuoyu yoklamaları yapmaktadır ve yapılan anketlerin sonuçları bu maddede listelenmektedir. Anketler yalnızca yurt içindeki seçmenleri kapsamaktadır ve yurt dışında oy kullanan gurbetçileri hesaba katmamaktadır. Anketlerin tarih aralığı, 24 Haziran 2018'de yapılan bir önceki seçimden günümüze kadardır.

<span class="mw-page-title-main">Kemal Kılıçdaroğlu'nun seçimler tarihi</span> Vikimedya liste maddesi

Kemal Kılıçdaroğlu, siyasi kariyerine 3 Kasım 2002'de yapılan genel seçimlerde Cumhuriyet Halk Partisi'nden İstanbul 2. bölge milletvekili seçilerek başladı. Cumhuriyet Halk Partisi bu seçim bölgesinde oyların %22,24'ünü alarak ikinci olmuştu. Yalnızca 2 partinin meclise girebildiği genel seçimlerde Deniz Baykal yönetimindeki CHP, oy oranını %10,68 artırarak oyların %19,39'unu aldı ve ana muhalefet partisi konumuna yükseldi.

<span class="mw-page-title-main">TBMM Anayasa Komisyonu</span> Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) ihtisas komisyonu

Türkiye Büyük Millet Meclisi Anayasa Komisyonu, Türkiye Büyük Millet Meclisi İçtüzüğü uyarınca faaliyet gösteren ihtisas komisyonudur.

<span class="mw-page-title-main">Adalet ve Kalkınma Partisi tarihi</span> Türkiyenin siyasi tarihine bakış

Adalet ve Kalkınma Partisi, Türkiye'de cumhuriyet döneminde ardı ardına en fazla seçim kazanan siyasi partidir. Fazilet Partisi'nin kapatılmasının ardından partide bulunan Yenilikçiler olarak bilinen grup tarafından 14 Ağustos 2001 tarihinde kurulmuş, 3 Kasım 2002 tarihinde düzenlenen genel seçimlerde, 1987 yılında Anavatan Partisi'nin iktidar olmasından sonra tek başına iktidara gelen ilk siyasi parti olmuştur. Seçimlerin ardından Abdullah Gül liderliğinde 58. Hükûmet kurulmuş, kısa bir süre sonra Recep Tayyip Erdoğan'ın siyasi yasağının kaldırılması ve milletvekili seçilmesiyle beraber liderliğinde 59. Hükûmet kurulmuştur.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.