İçeriğe atla

2024 Tunus başkanlık seçimi

2024 Tunus başkanlık seçimi
Tunus
← 2019Eylül veya ekim ayında yapılması planlanıyor

2024 Tunus başkanlık seçimi, 2024 yılı içerisinde yapılması planlanan ve Tunus devlet başkanını belirleyecek olan seçim.[1]

Arka plan

25 Temmuz 2021 Cumhuriyet Bayramı'nda, Cumhurbaşkanı ile Halk Temsilciler Meclisi arasında aylarca süren siyasi krizin ardından binlerce gösterici, Meclisin feshedilmesi ve rejim değişikliği çağrısı yapmak için yürüyüş yaptı.[2] Mitingler COVID-19 salgını döneminde sağlık krizinin tırmandığı bir dönemde gerçekleşti. Aynı gün devlet başkanı Kays Said, Tunus Anayasası'nın 80. maddesinde öngörülen olağanüstü hal yetkilerini kullanarak Hişam el-Meşişi'nin kabinesini görevden aldı ve parlamentonun faaliyetlerini askıya aldı.[3] Ülkenin en büyük partisi Nahda hareketi ve lideri Meclis Başkanı Raşid Gannuşi, başkanın eylemlerini darbe olarak nitelendirerek kınadı.[4] Bazı siyasi analistler ve hukukçular da olayları darbe olarak nitelendirdi.[5]

Anayasa referandumu

15 Ocak - 20 Mart 2022 tarihleri arasında referandum öncesinde önerilecek reformlar hakkında elektronik seçim gerçekleştirildi. Katılımın oldukça düşük olduğu oylamada başkanlık sistemine geçiş ve dar bölge seçim sistemi seçenekleri öne çıktı.[6][7][8]

30 Mart 2022'de Meclis ikinci başkan yardımcısı Tarık Fetiti[9] başkanlığında 120 milletvekili, 25 Temmuz'dan bu yana yürürlükte olan istisnai tedbirlerin sona ermesi için sanal oturumda toplandı. Aynı gün Kays Said, parlamentoyu feshetmiş ve milletvekillerini yasal işlem başlatmakla tehdit etmiştir.[10][11]

6 Nisan'da Kays Said, parlamento oylamasının iki turlu tek taraflı çoğunluk oylamasına göre yapılacağını duyurdu.[12] 5 Eylül'de seçim kanununun 25 Temmuz sürecini destekleyenlerin önerileri dikkate alınarak hazırlanacağını, geri kalan siyasi sınıfın bu sürecin dışında tutulacağını duyurdu.[13] Seçim yasasının son teslim tarihlerine uyulabilmesi için en geç 16 Eylül'de yayınlanması gerekmektedir.

Yeni Anayasa, 25 Temmuz 2022'de yapılan anayasa referandumunda yüzde 94,6 oy ve yüzde 30,5 katılımla kabul edildi.[14] Daha sonra 15 Eylül'de kararnameyle yeni bir seçim yasası yayımlandı.[15]

Kaynakça

  1. ^ "After Tunisia's 'ghost election,' what comes next?". dw.com (İngilizce). 24 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Haziran 2023. 
  2. ^ "En Tunisie, des milliers de manifestants défilent contre leurs dirigeants". Le Temps (Fransızca). 25 Temmuz 2021. ISSN 1423-3967. 31 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Kasım 2022. 
  3. ^ "Kais Saied prend tous les pouvoirs en main, suspend le parlement, limoge Mechichi et s'érige en chef de l'exécutif et du parquet". Leaders (Fransızca). 8 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Kasım 2022. 
  4. ^ "Tunisie : le président s'arroge le pouvoir exécutif, Ennahdha condamne un "coup d'Etat contre la révolution"". leparisien.fr (Fransızca). 25 Temmuz 2021. 6 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Kasım 2022. 
  5. ^ "En Tunisie, la crise politique débouche sur une crise constitutionnelle". Les Echos (Fransızca). 26 Temmuz 2021. 16 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Kasım 2022. 
  6. ^ "Tunisie : la consultation citoyenne du président Kaïs Saïed a du plomb dans l'aile". France Culture (Fransızca). 18 Mart 2022. 8 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Kasım 2022. 
  7. ^ "Tunisie : une consultation largement boudée plébiscite un régime présidentiel". LEFIGARO (Fransızca). 1 Nisan 2022. 1 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Kasım 2022. 
  8. ^ "Tunisie: échec de la consultation nationale en ligne voulue par le président Saïed". RFI (Fransızca). 22 Mart 2022. 7 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Kasım 2022. 
  9. ^ Chamsi, Chahrazed (31 Mart 2022). "Ftiti: Leur but était de pousser le chef de l'Etat à organiser un dialogue national ou à dissoudre le Parlement [Audio]". Tunisie (Fransızca). 9 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Kasım 2022. 
  10. ^ "Tunisie : la crise institutionnelle s'aggrave". Les Echos (Fransızca). 30 Mart 2022. 2 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Kasım 2022. 
  11. ^ "Tunisie : poussé dans ses derniers retranchements, Kaïs Saïed dissout l'Assemblée". JeuneAfrique.com (Fransızca). 12 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Kasım 2022. 
  12. ^ "Tunisie: Saïed annonce des nouvelles règles de vote aux élections législatives". Challenges (Fransızca). 6 Nisan 2022. 30 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Kasım 2022. 
  13. ^ "Législatives: Un nouveau projet avec les adhérents au 25 juillet". RadioMosaiqueFM (Fransızca). 30 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Kasım 2022. 
  14. ^ "Référendum en Tunisie : la nouvelle Constitution adoptée malgré une forte abstention". France 24 (Fransızca). 26 Temmuz 2022. 30 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Kasım 2022. 
  15. ^ "En Tunisie, une nouvelle loi électorale réduit le rôle des partis politiques". France 24 (Fransızca). 15 Eylül 2022. 15 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Kasım 2022. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Martine Aubry</span> Fransız siyasetçi (d. 1950)

Martine Aubry (Delors) (d. 8 Ağustos 1950, Paris), Fransız politikacı ve Sosyalist Parti'nin eski birinci sekreteridir. 1997-2000 yılları arasında İstihdam ve Dayanışma Bakanı ve Çalışma Bakanı olarak görev yaptı. Bakanlığı döneminde Fransa'da meşhur haftalık 35 saat çalışma ve evrensel sağlık sigortası (CMU) reformlarını yaptı. Hâlen Lille Belediye Başkanı olarak görevdedir.

<span class="mw-page-title-main">Emmanuel Macron</span> 25. Fransa cumhurbaşkanı

Emmanuel Jean-Michel Frédéric Macron, 2017'den beri Fransa Cumhurbaşkanı olan Fransız siyasetçi, bankacı ve bürokrattır. Ayrıca Andorra'nın iki eş prensinden biridir. Daha önce 2014-2016 yılları arasında Cumhurbaşkanı François Hollande döneminde Ekonomi, Sanayi ve Dijital İşler Bakanı ve 2012-2014 yılları arasında Cumhurbaşkanı Genel Sekreter Yardımcısı olarak görev yaptı. Merkezci bir siyasi parti olan Rönesans'ın kurucu üyesidir.

<span class="mw-page-title-main">Tunus cumhurbaşkanları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Tunus cumhurbaşkanı, Tunus'un devlet başkanıdır ve doğrudan halk tarafından beş yıllık bir dönem için seçilir. Makam sahibi, başbakanla birlikte Tunus hükümetinin yürütme organına liderlik eder ve Tunus Silahlı Kuvvetlerinin başkomutanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Maria Pacôme</span> Fransız oyuncu (1923 – 2018)

Maria Pacôme, Fransız oyuncu ve oyun yazarı.

<span class="mw-page-title-main">Kays Said</span> 5. Tunus devlet başkanı

Kays Said, Tunuslu hukukçu ve siyasetçi. 2019 Tunus başkanlık seçimine bağımsız aday olarak katıldı ve ikinci turda Tunus'un 8. devlet başkanı seçildi.

<span class="mw-page-title-main">2014 Tunus cumhurbaşkanlığı seçimi</span> Tunusta cumhurbaşkanlığı seçimi

2014 Tunus cumhurbaşkanlığı seçimi, Tunus'ta Parlamento seçimlerinden bir ay sonra 23 Kasım 2014 tarihinde yapılan devlet başkanlığı seçimidir. Ülkenin 1956'da bağımsızlığını kazandığından bu yana ilk serbest ve adil cumhurbaşkanlığı seçimi, 2011 Tunus Devrimi'nden sonra ilk cumhurbaşkanlığı seçimi ve Ocak 2014'te yeni bir Anayasa kabul edilmesi ile oldu.

<span class="mw-page-title-main">Ilana Cicurel</span> Fransız avukat ve politikacı

Ilana Cicurel, Fransız bir avukat ve La République En Marche'ın politikacısıdır. 2020'den beri Avrupa Parlamentosu Üyesi olarak görev yapmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Valérie Petit</span> Fransız siyasetçi

Valérie Petit, 2017 seçimlerinden bu yana Fransız Ulusal Meclisi'nde Nord bölgesini temsil eden Fransız bir politikacıdır. 2016'dan 2020'ye kadar La République En Marche'ın bir üyesiydi.

<span class="mw-page-title-main">Hervé Berville</span> Fransız siyasetçi

Hervé Berville, Fransız bir ekonomist ve siyasetçidir. 18 Haziran 2017 seçimlerinden bu yana Fransız Ulusal Meclisi'nde Côtes-d'Armor bölgesini temsil ediyor. Ayrıca La République en marche partisinin sözcüsüdür.

<span class="mw-page-title-main">Anissa Khedher</span> Fransız siyasetçi

Anissa Khedher, La République En Marche'ın Fransız bir politikacısıdır. 2017 seçimlerinden bu yana Fransız Ulusal Meclisi'nde Rhône seçim bölgesini temsil ediyor.

<span class="mw-page-title-main">Marie Lebec</span> Fransız siyasetçi

Marie Lebec, La République En Marche'ın Fransız bir politikacısıdır. 2017 seçimlerinden bu yana Fransız Ulusal Meclisi'nde Yvelines seçim bölgesini temsil ediyor.

<span class="mw-page-title-main">Hişam el-Meşişi</span>

Hişam el-Meşişi 2020'den Cumhurbaşkanı Kais Said tarafından görevden alındığı 2021'e kadar Tunus başbakanı olarak görev yapan Tunuslu bir politikacı. Başbakanlığına atanmadan önce 2020 yılında İçişleri Bakanı görevini yürüttü.

Moncef Ouannes Tunuslu bir sosyologdu.

Tunus'taki Türkler, Tunus'taki azınlık gruplarından birini oluşturan etnik Türklerdir.

<span class="mw-page-title-main">Dalenda Abdou</span>

Dalenda Abdou ya da Khira Bent Abdelkader Gharbi, Tunuslu aktris.

Tunus Radyo Kuruluşu (RT) veya kısaca Tunus Radyosu, Tunus merkezli bir devlet radyo ağıdır. 31 Ağustos 2007 tarihinde Tunus Radyo ve Televizyon Kurumu'nun ikiye ayrılması sonucu kurulmuştur. Merkezi Tunus'ta yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Bardo (şehir)</span>

Bardo, Tunus'un Tunus ilinde bulunan bir şehir ve belediyedir. Belediye, başkent Tunus'un batısında yer almakta olup Tunus metropoliten alanının bir parçasıdır. Yüzölçümü 6,775 km² olan belediyenin nüfusu 2020 yılı itibarı ile 71.176'dır.

<span class="mw-page-title-main">Abir Musi</span> Tunuslu avukat ve siyasetçi

Abir Musi Tunuslu bir hukukçu ve politikacı. 2016'dan beri Hür Düstur Partisinin başkanı ve 2019'dan beri Parlamento üyesidir. Abir Musi, sivil devleti ve Burgiba'nın yaklaşımını savunan en önemli ve ünlü Tunuslu politikacılardan biri olarak kabul edilir. Siyasal İslam hareketlerini ve din ile siyaset arasındaki her türlü karışmayı mutlak olarak reddetmesiyle de tanınır.

<span class="mw-page-title-main">Ahmed Haşşani</span> Tunuslu siyasetçi

Ahmed Haşşani Tunuslu bir politikacıdır. 2 Ağustos 2023 - 7 Ağustos 2024 tarihleri arasında Tunus başbakanı olarak görev yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Daniel Cohen</span> Fransız ekonomist (1953 – 2023)

Daniel Cohen, Fransız ekonomist ve akademisyen.