İçeriğe atla

2024 Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi yerel seçimleri

2024 Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi yerel seçimleri

Ağustos 2024
  Birinci parti İkinci parti
 
Parti Özgürlük İçin Halkların ve Kadınların İttifakı Daha İyi Hizmet İçin Hep Birlikte İttifakı

2024 Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi yerel seçimleri ya da Rojava Yerel Seçimleri, Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi'nin yerel yönetimlerin belirlenmesi için 2024 yılının Ağustos ayında yapılacak olan yerel seçimlerdir. 7 kantona bağlı toplam 6 büyükşehir, 40 şehir ve 105 beldede yurttaşlar sandık başına gidecek. Yönetim 11 Haziran tarihinde seçimlere gidecekken 6 Haziran'da yaptığı açıklamayla seçimi 2024'ün Ağustos ayına ertelemiştir.[1][2][3][4][5][6][7][8]

Arka plan

Suriye Kürdistanı'nda ilan edilen Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi belediye seçimleri ilk kez 2015’te yapıldı. Bu seçimler sonucunda belediye meclisleri oluşturuldu ve eş başkanlar seçildi. 2017’de ise komün ve şehir meclisi seçimleriyle meclis temsiliyetine göre belediye eş başkanları seçildi. Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi Yüksek Seçim Komiserliği, 30 Mayıs’ta yapılması planlanan yerel seçimlerin 11 Haziran’a ertelendiğini açıklamıştır.[1][2][9][10]

Tepkiler

Türkiye

Türkiye yapılacak seçimi tanımayacağını belirterek Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi'nin bölgede güç kazanmasına izin vermeyeceğini belirtmiştir. Cumhurbaşkanı Erdoğan seçimden önce yaptığı açıklamalarda: “Terör örgütünün halk oylaması bahanesiyle ülkemizin ve Suriye'nin toprak bütünlüğüne yönelik mütecaviz eylemlerini yakından takip ediyoruz” ve “Türkiye, güney sınırlarının hemen ötesinde Suriye'nin ve Irak'ın kuzeyinde bölücü örgütün bir 'teröristan' kurmasına asla izin vermeyecektir. Oldubittiler karşısında daha evvel yapılması gerekiyorsa, ne yapılması gerekiyorsa onu yaptık, aynı durumla karşılaşmamız halinde harekete geçmekten yine çekinmeyiz” söylemlerinde bulunmuştur.[2][4][11][12]

Amerika Birleşik Devletleri

ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcü Yardımcısı Vedant Patel, basın toplantısında Rûdaw’ın Washington Temsilcisi Diyar Kurda’nın Kuzey ve Doğu Suriye'deki seçimlere ilişkin sorusuna verdiği yanıtta “Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin 2254 sayılı kararının öngördüğü gibi Suriye’de düzenlenecek her seçim özgür, şeffaf, kapsayıcı ve adil olmalı. Biz Kuzeydoğu Suriye’de bu tür bir seçimin düzenlenmesi için uygun şartların olmadığını düşünüyoruz. Aynı şekilde biz bu mesajımızı Suriye’nin kuzeydoğusundaki ilgili kişi ve aktörlere de aktardık” söyleminde bulunmuştur.[2][3][4][5][13][14]

Suriye Kürt Ulusal Konseyi (ENKS)

ENKS çatısı altında yer alan Suriye Kürdistan Demokrat Partisi (PDK-S) Genel Sekreteri Muhammed İsmail, “Bu tek parti seçimleri. Biz bu seçimlere katılmıyoruz ve bize göre meşru da değildir. Bir parti kendi başına askeri güçleriyle seçim yapıyor. Bu seçimlerin milletimizin içerisindeki durumla hiçbir ilgisi yoktur. Ve milletimize zarar veriyor. Milletimizin meselesi bir partinin seçimi değil” söylemlerinde bulunmuştur.[1][2][3]

Seçimlere katılabilen siyasi partiler

Seçime toplam 30 siyasi parti katılacak. Bu partilerin bir kısmı ittifaklar oluşturarak sandığa gidecek. Kendi ismi ve logosuyla seçimlere girecek partilerin yanı sıra bazı partiler ittifak ve bağımsız isimlerle seçimlere katılacak.[1]

Aralarında Demokratik Birlik Partisi (PYD), Süryani Birlik Partisi, Demokratik Asuri Partisi, Suriye’nin Geleceği Partisi ve Zenubiya Kadın Topluluğu’nun da bulunduğu “Özgürlük İçin Halkların ve Kadınların İttifakı" adlı ittifak 22 parti ve örgütten oluşuyor.[2]

“Daha İyi Hizmet İçin Hep Birlikte İttifakı" çatısı altında ise 5 parti bulunuyor. İttifakta Demokratik Yeşiller Partisi, Kürdistan Çağdaşlık Hareketi, Kürdistan Kardeşlik Partisi (PBK), Suriye Kürt Demokrat Sol Partisi ve Kürdistan Emekçiler Birliği yer alıyor.[1][2]

Bu partilerin yanı sıra Suriye Ulusal Demokratik İttifak Partisi, Ulusal Kalkınma ve Demokratik Değişim Partisi ve Suriye Kürt Demokratik Birlik Partisi seçime katılacak diğer partiler arasında yer alıyor.[7]

Suriye Kürt Ulusal Konseyi (ENKS) seçimi boykot edeceklerini açıklamıştır.[1]

Kaynakça

  1. ^ a b c d e f "ROJAVA SEÇİME GİDİYOR- 6 büyükşehir, 40 şehirde oy kullanılacak". www.rudaw.net. 2 Haziran 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2024. 
  2. ^ a b c d e f g "ABD 'Rojava seçimleri için uygun şartlar yok' demişti: Salih Müslim'den 'Türkiye'li yanıt!". www.rudaw.net. 1 Haziran 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2024. 
  3. ^ a b c "ABD'den Rojava'daki seçimlerle ilgili açıklama: 'Koşullar uygun değil'". 2 Haziran 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2024. 
  4. ^ a b c "Rojava'da seçim, Ankara'da öfke, Şam'da sessizlik: Neler oluyor?". birgun.net. 1 Haziran 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2024. 
  5. ^ a b "ABD Dışişleri'nden Rojava seçimleri açıklaması!". www.rudaw.net. 2 Haziran 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2024. 
  6. ^ "11 Haziran seçimleri öncesi; Kuzey ve Doğu Suriye'den Türkiye'nin tehditlerine cevap". Yeni Yaşam Gazetesi | Yeni Yaşam. 30 Mayıs 2024. 2 Haziran 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2024. 
  7. ^ a b "Kuzey ve Doğu Suriye'de seçim hazırlıkları sürüyor". ANF News. 2 Haziran 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2024. 
  8. ^ "Rojava seçimleri bir kez daha ertelendi – DW – 06.06.2024". dw.com. 6 Haziran 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Haziran 2024. 
  9. ^ "Rojava'da yerel seçimler ertelendi". www.rudaw.net. 2 Haziran 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2024. 
  10. ^ "Kuzey ve Doğu Suriye yerel seçimleri 11 Haziran'a ertelendi". ANF News. 2 Haziran 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2024. 
  11. ^ "Rojava seçimleri Erdoğan iktidarını neden kaygılandırıyor?". 2 Haziran 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2024. 
  12. ^ "Erdoğan'dan Rojava seçimi mesajı: Harekete geçmekten çekinmeyiz". Artı Gerçek. 30 Mayıs 2024. 2 Haziran 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2024. 
  13. ^ "ABD'den Rojava seçimleri açıklaması: Seçimlerin güvenilir, şefaf ve kapsayıcı olacağına inanmıyoruz". Darka Mazi (İngilizce). 2 Haziran 2024. 2 Haziran 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2024. 
  14. ^ "Salih Müslim: Türkiye seçimleri sabote etmek istiyor". bianet.org. 1 Haziran 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2024. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kürdistan bayrağı</span> Kürtlerin ulusal bayrağı

Kürdistan bayrağı, Kürdistan'ı temsil eden bayrak. Irak'a bağlı Kürdistan Bölgesel Yönetimi'nin resmi bayrağı olarak kanunlaşmıştır. Kürtler tarafından ulusal bayrak kabul edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Mesud Barzani</span> Kürt siyasetçi ve KDP genel başkanı

Mesud Barzani, Kürt siyasetçi. 2005-2017 yılları arası Kürdistan Bölgesel Yönetimi başkanı olarak görev aldı. 1 Nisan-30 Nisan 2004 tarihleri arasında Irak Başbakanlığı görevinde bulunan Barzani, Kürdistan Demokratik Partisi'nin 1979 yılından beri başkanlık görevini sürdürmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Kerkük (il)</span> Irak valiliği

Kerkük İli Irak'ın kuzeyinde yer alan, nüfusun çoğunluğunu Araplar, Kürtler ve Türkmenlerin oluşturduğu, yönetim merkezi Kerkük kenti olan ve dört kazaya ayrılan ildir. 28 Mart 2017 tarihinde aldığı meclis onayıyla Kürdistan Bölgesel Yönetimi'nin bir parçası olduğu anlamına gelecek bir kararla, resmi kurumlara Irak Bayrağı'nın yanı sıra Bölgesel Yönetim bayrağının da çekilmesine hükmedildi. 16 Ekim 2017'de Irak ordusu Kerkük'e gece saatlerinde operasyon başlattı ve şehri Kürdistan Bölgesel Yönetimi'nden tamamen temizledi. Yerel yönetim bayrakları indirildi.

<span class="mw-page-title-main">Kürt milliyetçiliği</span> siyasal ideoloji

Kürt milliyetçiliği, Kürtlerde, halk olma bilincinin kültürel ve siyasal eyleme yönlendirilmesini ifade eden kavramdır. Kürtlerin çoğunluk olduğu toprakları Kürdistan olarak tanımlayan ve bağımsız bir Kürt devleti kurulmasını savunan siyasi hareket olmakla birlikte, Kürtlerin yaşadıkları topraklarda diğer etnik gruplar ile eşit haklara sahip olmasını, Kürtçenin resmî dil ve eğitim dili olmasını savunan siyasi görüştür.

<span class="mw-page-title-main">Kürt Yüksek Komitesi</span>

Kürt Yüksek Komitesi ya da Batı Kürdistan Üst Kurulu 25 Temmuz 2012 tarihinde Kamışlı'da Suriye Kürt Ulusal Meclisi (ENKS) ve Batı Kürdistan Halk Meclisi (MGRK)'nın beşer üyesinin bir araya gelmesiyle oluşturuldu. PYD ve ENKS arasında çıkan anlaşmazlıklar yüzünden işlevini kaybederek dağılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Salih Müslim</span>

Salih Müslim Muhammed,, Kürt siyasetçi ve mühendis. PYD'nin eş başkanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Kürdistan Demokrat Partisi/Kuzey</span> yasa dışı parti

Kürdistan Demokrat Partisi/Kuzey (PDK/Bakur), Türkiye'de yasa dışı siyasi partiler listesinde bulunan, Türkiye Kürtlerinin bağımsızlığını savunan Kürt milliyetçisi parti.

<span class="mw-page-title-main">İran Kürdistanı Demokratik Partisi</span> İrandaki Kürt Siyasal Partisi

İran Kürdistanı Demokratik Partisi ya da kısaca DPK-I (Kürtçe: Partiya Demokratîk a Kurdistana Îranê, İngilizce: Democratic Party of Iranian Kurdistan, eski adı: Demokratische Partei Kurdistans-Iran, İran'da sosyal demokrat bir Kürt partisidir. Parti, 2015 yılından beri Sosyalist Enternasyonal'in tam üyesidir. Parti demokratik ve federal bir İran talep etmektedir. Parti üyelerinden bir kısmı 2006 yılında partiden ayrıldı ve partinin eski adı olan Kürdistan-İran Demokratik Partisi adı altında yeni bir parti kurdu.

<span class="mw-page-title-main">Suriye Kürdistanı</span> Suriyenin kuzeydoğusunda yer alan özerk bölge

Suriye Kürdistanı, Batı Kürdistan veya Rojava, Suriye'nin kuzeyinde ve doğu kesiminde çoğunlukla Kürtler olmak üzere Arap, Çerkes, Süryani ve Türkmenlerin yaşadığı bölge. Orta Doğu coğrafyasında Kürtlerin yoğun olarak yaşadığı Kürdistan'ın, Suriye sınırları içinde kalan kısmını tanımlar. PYD tarafından bölgede Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi ilan edilmiş; fakat Suriye hükûmeti veya diğer ülkeler tarafından tanınmamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Suriye Kürdistanı bayrağı</span> Suriye Kürdistanı bayrağı

Rojava bayrağı, TEV-DEM bayrağı ya da Suriye Kürdistanı bayrağı, KDSÖY'ün koalisyon partisi TEV-DEM tarafından 2012 yılında partinin resmi sembolü olarak kabul edilen 3 şeritli bayrak. Suriye Kürtleri tarafından Suriye Kürdistanı'nın (Rojava) bayrağı olarak kabul edilmektedir. Bir süre Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi tarafından kullanılsa da sonradan özerk yönetimin sembolü ve bayrağı değişmiştir. Resmi bayrak değişmiş olsa da halen Kobani gibi Kürt kentlerinde 3 renkli Rojava bayrağı asılmaktadır.

Kürt siyasi hareketi ya da Kürt özgürlük hareketi, Türkiye, Irak, Suriye ve İran topraklarında, Kürdistan olarak anılan jeokültürel bölgede yaşayan Kürtlerin anadilde eğitim, self determinasyon, özerklik ya da bağımsız devlet gibi politik taleplerini gerçekleştirmek için mücadele veren hareketin genel adı olarak kullanılır. Bu talepler yasal zeminde demokratik olarak tartışıldığı gibi silahlı olarak Marksist-Leninist çizgide gerçekleştirilmeye de çalışılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Suriye Kürtleri</span> Etnik grup

Suriye Kürtleri, Suriye'de doğmuş veya ikamet eden Kürtlerdir. Kürtler, Uluslararası Azınlık Hakları Grubu, CIA The World Factbook ve hükûmet yanlısı kaynaklara göre ülke nüfusunun %10 ila %15'ini oluşturan Suriye'deki en büyük etnik azınlıktır. Suriye Kürtleri, hükûmet tarafından rutin bir ayrımcılığa ve zorbalığa maruz kaldılar.

<span class="mw-page-title-main">2019 Türkiye yerel seçimleri</span> Türkiyenin yerel yöneticilerini belirleyen seçim

2019 Türkiye yerel seçimleri, Türkiye'deki yerel yönetimlerin belirlenmesi için 31 Mart 2019 tarihinde yapılmış ve seçim sonucunda belediye başkanı, büyükşehir belediye başkanı, belediye meclisi üyeleri, il genel meclisi üyeleri, muhtarlar ve ihtiyar heyetleri belirlenmiştir.

Kürdistani Parti kısaca PAKURD, 26 Mayıs 2014 tarihinde 500 delegenin imzasıyla kurulan Kürt milliyetçi siyasi parti. Partinin öncülü sivil itaatsizlik eylemleri düzenleyen Kürdistan Vicdan İnisiyatifi'dir. Partinin kurucusu ve lideri İbrahim Halil Baran'dır. PAKURD, 21 Aralık 2023'te 2. Olağan Kongresi'ni yapmış ve Genel Başkanlığa Gewran Goyî seçilmiştir. Parti amaçlarını "Açık Kürdistancı siyaset, Kürdistan milliyetçiliği, şiddet karşıtlığı ve sivil toplumculuk" olarak deklare etmiştir.

İbrahim Bıro Siyasetçi. "Yekiti Kurdistan Partisi - Suriye" eski lideri.

<span class="mw-page-title-main">Demokratik Toplum Hareketi (Suriye)</span>

Demokratik Toplum Hareketi veya kısaca TEV-DEM, 16 Ocak 2011'de Suriye'de kurulan solcu siyasi koalisyon. Kuzey Suriye Federasyonu'nun yasama organı ve ulusal parlamentosu olan Suriye Demokratik Konseyi'nin koalisyon hükûmetidir. Koalisyondaki lider parti Demokratik Birlik Partisi'dir. Hareketin eşbaşkanları Zalal Jagar ve Kharib Heso'dur.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi</span> Suriyede de facto özerk bölge

Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi (KDSÖY) Suriye'nin kuzeydoğu kesimindeki Suriye Kürdistanı'nda Arap, Çerkes, Kürt, Süryani ve Türkmenlerin yaşadığı, Ekim 2019 itibarıyla de facto özerk olan yönetim alanı. PYD tarafından bölgede önce özerk kantonlar, sonrasında federasyon ilan edilmiş; fakat hiçbiri Suriye hükûmeti veya diğer ülkeler tarafından tanınmamıştır. İsviçre'de ve birçok Avrupa ülkesinde temsilcilikleri vardır.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey ve Doğu Suriye sembolleri</span>

Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi'ni temsil etmek için çeşitli semboller kullanılmıştır. Özerk İdare, resmi bir amblemi Aralık 2018'de kabul etmiştir. Amblem, Arapçadaki “Özerk Yönetim” kelimesinden, Suriye’nin kuzeydoğusundaki bölgeleri temsil eden yedi kırmızı yıldızdan, bölgede yetişen iki ürün olan zeytin ve buğdaydan oluşmaktadır. Tüm sembollerin etrafını saran alanda, bölgede konuşulan diller olan Arapça, Kürtçe, Süryanice ve Türkçe olarak yazılmış olan "Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi" kelimeleri yer almatadır. Bütün amblemin üzerine yerleştirildiği mavi ve sarı yarım daire, Fırat nehrini ve bölgenin "kalıcı baharını" temsil eder. Özerk İdarenin amblemini beyaz bir alanda kullanan bir bayrak da idarenin kendisini temsil etmek için kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">KDSÖY-Kürdistan Bölgesel Yönetimi ilişkileri</span> Rojava ve Başur Kurdistani arasındaki ilişkiler

KDSÖY-Kürdistan Bölgesel Yönetimi ilişkileri, Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi ile Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi arasındaki ilişkiyi ifade eder. Kültürel olarak çok şey paylaşsalar da, birçok siyasi farklılıkları var. IŞİD'e karşı çatışmada Kürdistan Bölgesel Yönetimi ile ABD arasında askeri iş birliği olmuştur ancak IKBY, YPG'ye resmi destek vermemektedir. Kürdistan Bölgesel Hükûmeti, bölge ekonomisine zarar veren ve sınırlayan KDSÖY'ye karşı tek taraflı bir ekonomik abluka uyguladı. Irak Kürdistanı'nın "Kürt milliyetçi sistemi" KDSÖY'nin demokratik konfederalist sistemiyle taban tabana zıttır.