İçeriğe atla

2024 Azerbaycan cumhurbaşkanlığı seçimi

2024 Azerbaycan cumhurbaşkanlığı seçimi
Azerbaycan
← 20187 Şubat 20242031 →
 
Aday İlham AliyevZahid OruçFazıl Mustafa
Parti YAPBağımsızBKP
Aldığı oy 4,577,693107,877 98 623
Oran 92.12%2.17 (1,98%)
 
Aday Kudret HasanguliyevRazi Nurullayev
Parti Bütün Azerbaycan Halk Cephesi Partisi Millî Cephe Partisi
Aldığı oy 85 607 39 727
Oran (1,72%) (0,80%)
Önceki Cumhurbaşkanı

İlham Aliyev
YAP

Seçilen Cumhurbaşkanı

İlham Aliyev
YAP

2024 Azerbaycan cumhurbaşkanlığı seçimi veya Zafer Seçimi, Azerbaycan cumhurbaşkanını belirlemek için 7 Şubat 2024 tarihinde yapılan seçimdir.

Arka plan

2018 cumhurbaşkanlığı seçimi, planlanan tarihten aylar önce düzenlendi ve 2003'ten beri görevde bulunan uzun süredir iktidarda olan ve otoriter olarak tanımlanan lider İlham Aliyev'in toplamda dördüncü kez cumhurbaşkanı olarak seçilmesiyle sonuçlandı. Aliyev, %86 oy alarak oyların ezici çoğunluğuyla dördüncü kez göreve seçildi. Ancak seçim, Azerbaycan muhalefeti tarafından boykot edildi ve usulsüzlük ve seçim hileleri iddialarıyla eleştirildi.[1][2]

Azerbaycan Cumhuriyeti
Bu kategoride yer alan maddeler
Azerbaycan hükûmeti ve siyasetinin
bir parçasıdır.

Aliyev'in dördüncü başkanlık dönemi, başlangıçta bir dizi sosyoekonomik reformla başladı. Aliyev, yüksek kredi borçlarıyla başa çıkmayı amaçlayan dekreler yayınladı, askeri gazilerin ailelerine tazminat sağladı, öğrenci burslarını artırdı ve birçok siyasi mahkûmu affetti. Aynı zamanda petrole bağımlı Azerbaycan ekonomisini çeşitlendirmeye yönelik çaba sarf etti.[3][4] 2019'un sonlarında Milli Meclis kendini feshederek Şubat 2020 parlamento seçimini tetikledi. Bu hamle, Aliyev'in olası bir halefi için hazırlık yapma olasılığı olarak görüldü, iddialara göre nihayetinde cumhurbaşkanlığını eşi, Birinci Başkan Mehriban Aliyeva'ya devredecekti; bu da Aliyev ailesinin Azerbaycan üzerindeki 'hanedanlık' yönetimini sağlamanın bir yolu olarak kabul edildi. Parlamento seçim kampanyası, başlangıçta siyasi değişikliklerin bir belirtisi olarak görünse de, Aliyev'in hükûmeti yöneten Yeni Azerbaycan Partisi'nin çoğunluğunu korumasıyla sonuçlandı.[5][6][7] 2020'den itibaren Aliyev, Azerbaycan'da COVID-19 salgınına karşı harekete geçti ve bu süreçte tartışmalı karantina karşıtı yasaların uygulandığı bir döneme tanıklık etti. Bu yasalar, Azerbaycan hükûmetine siyasi muhalefeti bastırmak ve hükûmet eleştirmenlerini susturmak için olanak tanıdı; Aliyev, bu kişileri "Azerbaycan'ı yok etmeye çalışan beşinci kol" olarak adlandırarak, pandemiye verilen ülke tepkisi üzerinden eleştirdi.[8][9][10] Azerbaycan hükûmeti, koronavirüs salgınının neden olduğu ekonomik etkiyi hafifletmeyi amaçlayan bir dizi ekonomik destek paketi de sundu; ancak acil yardımın, iddia edildiğine göre vatandaşların bu yardımı almakta zorlanmasına neden olduğu eleştirilerle karşılandı.[11][12]

Azerbaycan'da 2016 yılında yapılan anayasa referandumu sonrasında kabul edilen değişikliklere göre Azerbaycan Cumhurbaşkanı 7 yıllığına seçiliyor.[13] İlham Aliyev, referandumun ardından Ekim 2018'de cumhurbaşkanlığı döneminin sona ermesine rağmen erken seçim kararı aldı.[14] Böylece 11 Nisan 2018 tarihinde olağanüstü seçimler yapılmış ve Cumhurbaşkanı İlham Aliyev 3.394.898 (%86,02) oy alarak seçimleri birinci bitirerek 4. kez ve 7 yıllığına Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı seçilmiştir.[15]

Bir sonraki cumhurbaşkanlığı seçimlerinin son seçimden 7 yıl sonra, en geç 9 Nisan 2025 tarihinde yapılması bekleniyordu,[16] ancak Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev'in imzaladığı 7 Aralık 2023 tarihli emirle Azerbaycan'da olağanüstü cumhurbaşkanlığı seçimlerinin tarihi 7 Şubat 2024 olarak belirlendi.[17] O gün tatil günü ilan edildi.[18]

Adaylık

Azerbaycan Cumhuriyeti topraklarında 10 yıldan fazla daimi olarak yaşayan, seçimlere katılma hakkı olan, ciddi bir suçtan hüküm giymeyen, diğer devletlere karşı hiçbir yükümlülüğü olmayan, yüksek öğrenim görmüş, çifte vatandaşlığı bulunmayan Azerbaycan Cumhuriyeti vatandaşı Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı seçilebilir.[19]

Seçim sistemi

Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı, evrensel, doğrudan ve eşit oy hakkıyla, kişisel ve gizli bir oyla yedi yıl süreyle seçilir. İki tur sistemini kullanarak; eğer ilk turda hiçbir aday çoğunluğu elde etmezse, ilk turda en çok oy alan ilk iki aday arasında bir ikinci tur oylama yapılır. Savaş durumunda, Cumhurbaşkanlığı süresi, askeri operasyonun sonuna kadar uzatılmalıdır; bu konuda karar, seçimleri düzenleyen devlet organının başvurusu üzerine Azerbaycan Cumhuriyeti Anayasa Mahkemesi tarafından alınmalıdır.[20]

Azerbaycan Cumhuriyeti vatandaşı olan, Azerbaycan topraklarında sürekli olarak 10 yıldan fazla süredir yaşayan, ağır bir suçtan mahkûm olmamış, diğer devletlere karşı yükümlülükleri olmayan, yüksek öğrenime sahip ve çifte vatandaşlığı bulunmayan bir birey, Cumhurbaşkanı olarak seçilebilir.[21]

Seçim takvimi

Azerbaycan Cumhuriyeti Merkezi Seçim Komisyonu (MSK) 9 Aralık 2023 tarihinde 2024 seçimlerine ilişkin resmi takvim planını aşağıdaki şekilde onayladı.[22]

Tarih Detay
9 Aralık 2023 Aday belirleme süreci başlayacak.
19 Aralık 2023–8 Ocak 2024, 18:00 UTC+4Başkan adaylarına destek için imza toplanacak.
15 Ocak–6 Şubat 2024, 08:00 UTC+4Seçim öncesi kampanya.
7 Şubat 2024 Seçim günü oy verme işlemi 08:00-19:00 saatleri arasında yapılacak. UTC+4.
Akşam, 7 Şubat 2024 Seçim sonuçlarına ilişkin bilgilerin ilçe ve ilçe seçim komisyonları tutanaklarında yayımlanması.
19:00'a kadar UTC+4, 8 Şubat 2024 İlçe seçim komisyonları, seçim sonuçlarına ilişkin tutanakların ilk nüshalarını ilçe seçim komisyonlarına sunacak.
9 Şubat 2024'e kadar İlçe seçim komisyonları, ilçedeki oylama sonuçlarına ilişkin protokollerin ilk nüshalarını MSK'ya sunmakla yükümlü olup, bunun için ilçelerden alınan tüm protokollerin ardından MSK'nın ön genel seçim sonuçlarını derhal duyurması gerekir.
17 Şubat 2024'e kadar Anayasa Mahkemesi seçim sonuçlarını inceler ve onaylar.

Kaynakça

  1. ^ "Azerbaijan's President Secures Fourth Term In Vote Criticized As Uncompetitive". Radio Free Europe/Radio Liberty (İngilizce). 12 Nisan 2018. 11 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Aralık 2023. 
  2. ^ "Azerbaijan's Aliyev calls snap presidential poll". dw.com (İngilizce). 5 Şubat 2018. 8 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Aralık 2023. 
  3. ^ Mehdiyev, Mushvig (26 Ekim 2019). "In Reforming Azerbaijan Government, President Aliyev Makes Non-Oil Sectors Priority". caspiannews.com (İngilizce). 8 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Aralık 2023. 
  4. ^ Asgarov, Asgar (18 Mart 2019). "Dozens of Regime Critics Included in Azerbaijan Mass Release". Voice of America (İngilizce). 8 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Aralık 2023. 
  5. ^ "Preliminary results show almost no change in Azerbaijan parliament". OC Media (İngilizce). 9 Şubat 2020. 13 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Aralık 2023. 
  6. ^ Stronski, Paul (10 Aralık 2019). "Amid Rumors of Aliyev's Succession, a New Generation Comes of Age in Azerbaijan". World Politics Review (İngilizce). 8 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Aralık 2023. 
  7. ^ Safarova, Durna (20 Aralık 2019). "In Azerbaijan's elections, a new hope". Eurasianet. 8 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Aralık 2023. 
  8. ^ "Those who violate hygiene and quarantine regimes to be fined". ONA (Azerice). 16 Mart 2020. 8 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Aralık 2023. 
  9. ^ "Azerbaijan: Crackdown on Critics Amid Pandemic" (İngilizce). 16 Nisan 2020. 21 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Aralık 2023. 
  10. ^ Kucera, Joshua (19 Mart 2020). "Azerbaijan's president suggests coronavirus may require a crackdown on opposition". Eurasianet. 8 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Aralık 2023. 
  11. ^ "Azerbaijan: Citizens Struggle to Access Covid-19 Aid". iwpr.net (İngilizce). 10 Mayıs 2020. 8 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Aralık 2023. 
  12. ^ Karimli, Ilham (6 Nisan 2020). "Azerbaijan Takes Measures To Mitigate COVID-19 Impact On Economy & Social Life". caspiannews.com (İngilizce). 8 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Aralık 2023. 
  13. ^ "Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyası". 22 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2023. 
  14. ^ "Növbədənkənar Azərbaycan Respublikası Prezidenti seçkilərinin elan edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı". 6 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ekim 2023. 
  15. ^ "İlham Əliyevin ilk dəfə Azərbaycan Prezidenti seçilməsindən 20 il ötür". 19 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ekim 2023. 
  16. ^ "Azərbaycanda növbəti Prezident seçkiləri bu tarixdə keçiriləcək - Seçki Məcəlləsi DƏYİŞDİRİLİR". 9 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Haziran 2023. 
  17. ^ "Azərbaycanda növbədənkənar prezident seçkiləri keçiriləcək". Milli.az. 7 Aralık 2023. 11 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2023. 
  18. ^ "Fevralın 7-si qeyri-iş günü olacaq". modern.az. 7 Aralık 2023. 11 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2023. 
  19. ^ "Azərbaycan Prezidentinin Rəsmi internet səhifəsi - AZƏRBAYCAN » Konstitusiya". president.az (Azerice). 24 Eylül 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Eylül 2020. 
  20. ^ Republic of Azerbaijan: Election for President 5 Şubat 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. IFES
  21. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; :02 isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: )
  22. ^ "CEC approved calendar plan of events due to early presidential elections". turan.az (İngilizce). 9 Aralık 2023. 9 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Aralık 2023. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Haydar Aliyev</span> 3. Azerbaycan cumhurbaşkanı

Haydar Alirıza oğlu Aliyev Azerbaycanlı siyasetçi, Azerbaycan Cumhuriyeti'nin üçüncü cumhurbaşkanı, Nahçıvan Yüksek Meclisi'nin 3. Başkanı. Aynı zamanda Azerbaycan'ın görevdeki cumhurbaşkanı İlham Aliyev'in babasıdır. Azerbaycan'ın "ümummilli lider" ve "ulu önder" unvanlarını taşımaktadır.

<span class="mw-page-title-main">İlham Aliyev</span> 4. Azerbaycan cumhurbaşkanı

İlham Haydar oğlu Aliyev, Azerbaycanlı siyasetçi ve iş insanıdır. 2003'ten itibaren Azerbaycan'ın dördüncü ve mevcut cumhurbaşkanıdır. Önceki Cumhurbaşkanı Haydar Aliyev'in oğludur. Ayrıca Yeni Azerbaycan Partisinin genel başkanlığını yürütmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Yeni Azerbaycan Partisi</span> Azerbaycanda bir siyasi parti

Yeni Azerbaycan Partisi, Azerbaycan'da 91'lerin talebiyle 21 Kasım 1992 tarihinde Haydar Aliyev'in liderliği ile 550 kişilik kurucu üyenin katılımıyla gerçekleşen Kuruluş Kurultayı ile kurulan, 18 Aralık 1992 tarihinde Adalet Bakanlığınca resmi kayda alınan siyasi parti.

<span class="mw-page-title-main">Haydar Aliyev Nişanı</span> Azerbaycan Cumhuriyetinin en yüksek devlet ödülü

Haydar Aliyev Nişanı, Azerbaycan′ın en yüksek nişanıdır. Azerbaycan'ın ülke gelişiminde katkıda bulunan kişilere verilmektedir. 22 Nisan 2005'te çıkarılan kanunla tedavüle girmiştir. İlk olarak Azerbaycan'ın dördüncü cumhurbaşkanı, Haydar Aliyev'in oğlu İlham Aliyev'e verilmiştir. Günümüze kadar toplamda 26 kişiye nişan verilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">2013 Azerbaycan cumhurbaşkanlığı seçimi</span>

2013 Azerbaycan cumhurbaşkanlığı seçimi, 9 Ekim 2013 tarihinde Azerbaycan'da yapılmış olan cumhurbaşkanlığı seçimidir.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan'da siyaset</span>

Azerbaycan'da siyaset yarı başkanlık cumhuriyeti çerçevesinde gerçekleşirken, Azerbaycan Cumhurbaşkanı Devlet başkanı'dır, Azerbaycan'ın Başbakanı'sa, hükûmet başkanlığı yapıyor. İcra gücü cumhurbaşkanı ve hükûmet tarafından uygulanmaktadır. Yasama yetkisi hem hükûmet hem de parlamentoya aittir. Yargı — yürütme ve yasama organından bağımsızdır.

<span class="mw-page-title-main">Mihriban Aliyeva</span> Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Yardımcısı

Mihriban Arif kızı Aliyeva, 21 Şubat 2017 itibarıyla Azerbaycan Cumhuriyetinin ilk cumhurbaşkanı yardımcısı ve Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev'in eşi. Yeni Azerbaycan Partisi Genel Başkan Yardımcısı. Mihriban Aliyeva aynı zamanda Haydar Aliyev vakfının başkanı ve UNESCO iyi niyet elçisidir.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan cumhurbaşkanı</span> Azerbaycanın devlet başkanı

Azerbaycan cumhurbaşkanı, Azerbaycan Cumhuriyeti'nin başıdır. Cumhurbaşkanı, vatandaşların seçimi sonucu yedi yıl için belirlenir. Azerbaycan Anayasası, cumhurbaşkanının yürütme gücünün somutlaşmışı, başkomutan, "Azerbaycan'ın iç ve dış politikadaki temsilcisi" olacağını ve" dokunulmazlık hakkına sahip olacağını belirtir. Başkan, bir grup sekreter ve departman bakanından oluşan Başkanlık İdaresi olan icra dairesi aracılığıyla yönetir. Ek olarak, ekonomik ve sosyal politikayla ilgili bir Bakanlar Kurulu ve dış, askeri ve adli konularda bir Güvenlik Konseyi bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Polat Haşimov</span> Azerbaycan ulusal kahramanı

Polat İsrayil oğlu Haşimov, Azerbaycanlı asker. Azerbaycan Silahlı Kuvvetlerinde tümgeneral olarak görev yapmaktaydı. Azerbaycan ulusal kahramanıdır.

18 Ekim 1991'de Bağımsızlığın ilanıyla Azerbaycan Cumhuriyeti’nin yeniden kuruluşundan bu yana 4 farklı Azerbaycan vatandaşını cumhurbaşkanı yapan 8 Cumhurbaşkanlığı seçimi yapıldı. Ayaz Mutallibov 1 defa, Ebulfez Elçibey 1 defa, Haydar Aliyev 2 defa, İlham Aliyev 4 defa cumhurbaşkanlığına seçildiler.

<span class="mw-page-title-main">2008 Azerbaycan cumhurbaşkanlığı seçimi</span> cumhurbaşkanlık seçimleri

15 Ekim 2008'de Azerbaycan'da cumhurbaşkanlığı seçimi yapıldı. Yeni Azerbaycan Partisi'nden İlham Aliyev, % 89 oyla yeniden seçildi. Müsavat, Azerbaycan Halk Cephesi Partisi, Azerbaycan Liberal Partisi ve Azerbaycan Demokrat Partisi de dâhil olmak üzere çok sayıda büyük siyasi parti, oylama iddiaları ve siyasi muhaliflere baskı uyguladığı gerekçesiyle oylamayı boykot etti.

<span class="mw-page-title-main">Cumhurbaşkanlığı İdaresi (Azerbaycan)</span>

Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı İdaresi, Azerbaycan cumhurbaşkanının yürütme organıdır. İdare, cumhurbaşkanının anayasal sorumluluklarını yerine getirmekle görevlidir. Yönetim, başkent Bakü'de İstiklaliyet Caddesi üzerinde yer almaktadır.

Hikmet İzzet oğlu Mirzayev, Azerbaycan Silahlı Kuvvetleri Korgenerali, Azerbaycan Kara Kuvvetlerinin Komutanı.

<span class="mw-page-title-main">2015 Azerbaycan genel seçimleri</span>

2015 Azerbaycan genel seçimleri, 1 Kasım 2015 tarihinde yapılan ve Azerbaycan Millî Meclisi 5. döneminin 125 yeni üyesinin belirlendiği seçimlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Gündüz Seferli</span> Azerbaycan askeri subayı

Gündüz Ağemmed oğlu Seferli, Azerbaycan Silahlı Kuvvetlerinin özel kuvvetlerinde görev yapan bir Azeri askeri subayıdır. 2020 Dağlık Karabağ Savaşı sırasında Şuşa Muharebesi zamanı Azerbaycan özel kuvvetlerinin komutanlarından biri oldu ve faaliyetine göre Vatan Savaşı Kahramanı unvanını aldı.

<span class="mw-page-title-main">Zaur Guliyev</span> Azerbaycan askeri subayı

Zaur Hikmet oğlu Guliyev, Azerbaycan Silahlı Kuvvetlerinin Deniz Kuvvetlerine bağlı Deniz Piyade Taburunda görev yapan bir Azeri askeri subayıdır. 2020 Dağlık Karabağ Savaşı sırasında askeri faaliyetine göre Vatan Savaşı Kahramanı unvanını aldı.

Yaşar Emirhan oğlu Hasanov, Azerbaycan Silahlı Kuvvetlerinin Kara Kuvvetlerinde görev yapan bir Azeri askeri subayıdır.

<span class="mw-page-title-main">Mübariz Kurbanlı</span>

Mübariz Kahraman oğlu Kurbanlı - Azerbaycan Cumhuriyeti Millî Meclisi 1., 2., 3. ve 4. dönem milletvekili; Azerbaycan Cumhuriyeti Dini Kurumlarla İş üzere Devlet Komitesi Başkanı, Azerbaycan Demokratik İstiklâl Partisi kurucu üyesi (1993-1999), Yeni Azerbaycan Partisi Yönetim Kurulu üyesi ve Genel Sekreter yardımcısı (1999-2021).

<span class="mw-page-title-main">Kerim Veliyev</span> Azerbaycanlı asker

Kerim Tevfik oğlu Veliyev, Azerbaycan Savunma Bakan Vekili — Azerbaycan Silahlı Kuvvetleri Genelkurmay Başkanı (2021-), Azerbaycan Savunma Bakan Yardımcısı — Personel Ana Dairesi Başkanı (2019-2021), Azerbaycan Savunma Bakanının Personel üzere Yardımcısı — Personel Ana Dairesi Başkanı (2014-2019).

<span class="mw-page-title-main">2018 Azerbaycan cumhurbaşkanlığı seçimi</span>

2018 Azerbaycan cumhurbaşkanlığı seçimi, 11 Nisan 2018 tarihinde Azerbaycan'da yapılmış olan cumhurbaşkanlığı seçimidir. Otoriter bir bağlamda gerçekleşen seçimler hileli olarak nitelendirildi. Muhalefet partileri seçime katılmadı. Seçimde sekiz aday yer aldı, fakat adayların gerçek muhalefet adayları olup olmadığı konusunda şüpheler vardı. Görevdeki Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, yedi yıllık bir dönem için yeniden cumhurbaşkanı seçildi.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.