İçeriğe atla

2023 Marakeş-Safi depremi

Koordinatlar: 31°06′36″N 8°26′24″W / 31.110°K 8.440°B / 31.110; -8.440
2023 Marakeş-Safi Depremi
Depremden sonra Tizi N'Test
Harita
2023 Marrakesh-Safi earthquake (map data)
UTC zamanı2023-09-09 01:11:00
Yerel tarih8 Eylül 2023 (2023-09-08)
Yerel saat14.51 (UTC+01.00)
Büyüklük7,0 Mw
Derinlik26 km (16 mi)
Merkez üs31°06′36″N 8°26′24″W / 31.110°K 8.440°B / 31.110; -8.440
Maks. şiddetVIII (Yıkıcı)
Etkilenen ülkeler/bölgelerFas
Kayıplar2.946+ ölü, 5.674+ yaralı

8 Eylül 2023'te Fas'ın Marakeş-Safi bölgesini Mw 6,8 ve ya 6,9 şiddetinde deprem vurdu. Depremin merkez üssü Marakeş'in 71,8 km (44,6 mil) güneybatısında, Atlas Dağları'ndaki Ighil kasabası yakınlarındaydı.[1] Sıradağların altındaki sığ eğik bindirme faylarının bir sonucu olarak meydana geldi. Çoğu Marakeş dışında en az 2946 fazla ölüm bildirildi. Bu sayı her gün artmaktadır.[2] Marakeş'teki binalar ve tarihi yerler hasar gördü. Deprem İspanya, Portekiz ve Cezayir'de de hissedildi.[3][4]

Deprem, Fas'ın modern tarihinde aletli olarak kaydedilen en büyük depremdir.[5] Küresel Centroid Moment Tensörü (GCMT), Mw7,0 büyüklüğünde bir büyüklük bildirmiştir.[6] Amerika Birleşik Devletleri Jeoloji Araştırması'na (USGS) göre 18,5 km (11,5 mil) derinlikte meydana geldi ve Mww 6,8 büyüklüğündedir.[7] Fas sismik ajansı ise odak derinliğinin 8 km (5,0 mil)[8] olduğunu ve büyüklüğünün 7.2 olduğunu bildirmiştir.[9] Avrupa-Akdeniz Sismoloji Merkezi'ne göre deprem Portekiz, İspanya, Moritanya, Cezayir, Batı Sahra ve Cebelitarık Boğazı kıyılarında da hissedildi.[10] Sarsıntılar Mısır'a kadar uzanan izleme istasyonları tarafından tespit edilmiştir.[11] Görgü tanıkları sarsıntının yaklaşık 20 saniye sürdüğünü söylemektedir.[8] Ana şoktan 19 dakika sonra 4,9 büyüklüğünde bir artçı sarsıntı daha yaşanmıştır.[8]

USGS'ye göre deprem, Yüksek Atlas'ın altında eğik bindirme fayını gösteren bir odak mekanizmasına sahipti. Kırılma, kuzeybatı doğrultulu dik eğimli eğik-ters fay üzerinde veya doğu doğrultulu sığ dalımlı eğik-ters fay üzerinde meydana gelmiştir. Ayrıca fay kırılma alanının 30 km (19 mil) x 20 km (12 mil) olduğu tahmin edilmektedir. 1900 yılından bu yana, son depremin merkez üssünün 500 km (310 mil) yakınında Mw 6.0 veya daha büyük bir deprem yaşanmadı. Doğusunda ise Mw 5.0 ve daha büyük dokuz deprem olmuştur.[12] Deprem sonrası Fas kralı VI. Muhammed ülkede üç gün milli yas ilan etti.[13][14]

Galeri

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "At least 820 dead as powerful earthquake hits Morocco near Marrakesh". www.aljazeera.com (İngilizce). 9 Eylül 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Eylül 2023. 
  2. ^ "'Fragile state': Fears for Marrakesh's ancient structures after earthquake". www.aljazeera.com (İngilizce). 10 Eylül 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Eylül 2023. 
  3. ^ Hoy, Málaga (9 Eylül 2023). "Los terremotos en Marruecos se sienten en Málaga". Málaga Hoy (İspanyolca). 9 Eylül 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Eylül 2023. 
  4. ^ "A powerful earthquake in Morocco has killed hundreds, government says". National Public Radio. Associated Press. 9 Eylül 2023. 9 Eylül 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Eylül 2023. 
  5. ^ "ISC-GEM Catalogue - Introduction". www.isc.ac.uk. 25 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Eylül 2023. 
  6. ^ "Global CMT Search Results". www.globalcmt.org. 9 Eylül 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Eylül 2023. 
  7. ^ ""M 6.8 – 51 km WSW of Oukaïmedene, Morocco"". earthquake.usgs.gov. 8 Eylül 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Eylül 2023. 
  8. ^ a b c "Powerful quake in Morocco kills more than 800 people and damages historic buildings in Marrakech". AP News (İngilizce). 8 Eylül 2023. 9 Eylül 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Eylül 2023. 
  9. ^ "Morocco's powerful earthquake: What we know so far". www.aljazeera.com (İngilizce). 9 Eylül 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Eylül 2023. 
  10. ^ موسى, أحمد عادل (9 Eylül 2023). "مركز رصد الزلازل الأوروبي: 6 دول تأثرت بزلزال المغرب.. إحداها عربية". الوطن (Arapça). 9 Eylül 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Eylül 2023. 
  11. ^ "Egypt extends condolences to Morocco after devastating earthquake". Al-Ahram. 9 Eylül 2023. 15 Eylül 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Eylül 2023. 
  12. ^ "United States Geological Survey". earthquake.usgs.gov. 8 Eylül 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Eylül 2023. 
  13. ^ "Fas'ta 3 günlük ulusal yas ilan edildi". Sözcü. 9 Eylül 2023. 10 Eylül 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Eylül 2023. 
  14. ^ "Morocco declares three days of national mourning following deadly earthquake". Reuters (İngilizce). 9 Eylül 2023. 11 Eylül 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Eylül 2023. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Deprem</span> yer kabuğunda beklenmedik anda ortaya çıkan enerji atımı

Deprem, yer sarsıntısı, seizma veya zelzele, yer kabuğunda beklenmedik bir anda ortaya çıkan enerji sonucunda meydana gelen sismik dalgalanmalar ve bu dalgaların yeryüzünü sarsması olayıdır. Sismik aktivite ile kastedilen, meydana geldiği alandaki depremin frekansı, türü ve büyüklüğüdür. Depremler sismograf ile ölçülür. Bu olayları inceleyen bilim dalına da sismoloji denir. Depremin büyüklüğü Moment magnitüd ölçeği ile belirlenir. Bu ölçeğe göre 3 ve altı büyüklükteki depremler genelde hissedilmezken 7 ve üstü büyüklükteki depremler yıkıcı olabilir. Sarsıntının şiddeti Mercalli şiddet ölçeği ile ölçülür. Depremin meydana geldiği noktanın derinliği de yıkım kuvveti üzerinde etkilidir, bu sebepten yeryüzüne yakın noktalarda gerçekleşen depremler daha çok hasara neden olmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">2008 Siçuan depremi</span>

2008 Siçuan depremi veya Büyük Siçuan Depremi, Çin Standart Zamanı'na göre 12 Mayıs 2008 saat 14.28:01'de 7,9 Mw büyüklüğünde meydana gelen depremdir. Depremin merkezi Çengdu'nun 50 km kuzeybatısında, 19 km derinlikte meydana gelmiştir. Deprem, 240 km'den fazla uzunlukta fay hattını kırmıştır. 1.500-1.700 km uzaklığa, Pekin, Şangay, Tayland ve Vietnam'a kadar hissedilmiştir. Deprem sonrası, kayıpları daha ağır hale getiren 6 Mw büyüklüğe kadar artçı depremler meydana gelmiştir.

<span class="mw-page-title-main">1906 San Francisco depremi</span> 18 Nisan 1906 Çarşamba günü yerel saate göre sabaha karşı 5:12de vuran yüksek şiddetli deprem

1906 San Francisco depremi San Francisco, CA ve Kuzey Kaliforniya'yı 18 Nisan 1906 Çarşamba günü yerel saate göre sabaha karşı 5.12'de vuran yüksek şiddetli depremdir. Depremin büyüklüğü genel olarak 7,9 Mw kabul edilir. Buna karşın depremin büyüklüğü en az 7,7 Mw en fazla 8,25 Mw olarak ileri sürülmüştür. Esas sarsıntı merkezi şehrin 2 mil (3 km) uzağında, denizdeki Mussel Kayalıkları'dır. Bölge; San Andreas Fay Hattı'ndan kaynaklanan bu depremle kuzey-güney doğrultusunda 296 mil (477 km) ikiye ayrılmıştır. Sarsıntı Oregon'dan Los Angeles'a; hatta denizden oldukça uzak olan Nevada'nın merkezine kadar geniş bir alanda hissedilmiştir. Deprem ve sonucunda oluşan büyük yangın, Amerika Birleşik Devletleri tarihinde meydana gelen en kötü doğal afet olarak kabul edilir. Deprem ve bunun sonucunda oluşan yangın sebebiyle ölenlerin sayısının 3.000'den fazla olduğu tahmin edilmiştir. Bu rakam Kaliforniya tarihinde bir doğal afetten dolayı ölen en fazla kişi sayısıdır. Depremin ekonomik etkileri, yakın geçmişte meydana gelen Katrina Kasırgası ile benzerlik göstermektedir.

<span class="mw-page-title-main">2010 Şili depremi</span> Şilide gerçekleşen büyük deprem

2010 Şili Depremi Şili'nin Maule Bölgesi sahilinde meydana geldi. 27 Şubat, 2010, 03:34 Yerel zaman, Moment magnitüd ölçeğinde 8.8 büyüklüğünde ve yaklaşık üç dakika süren bir deprem. Sarsıntıyı en kuvvetli hisseden şehirler- Mercalli şiddet ölçeği VIII (yıkıcı)- Talcahuano, Arauco, Lota, Chiguayante, Cañete ve San Antonio idi. Deprem Şili'nin başkenti Santiago'da Mercalli şiddetli ölçeğine göre VII olarak hissedildi. Sarsıntı, Arjantin'in pek çok şehrinde Buenos Aires, Córdoba, Mendoza ve La Rioja'da hissedildi. Sarsıntılar kuzeyde hissedildiği kadar Peru'nun güneyindeki şehri Ica'da da hissedildi. Tsunami alarmı 53 ülkede yayımlandı, ve tsunami Şili'nin Valparaíso denizinde 2.6 m yüksekliğinde kayıt edildi. Başkan Michelle Bachelet bir "Felaket durumu" ilan etti. Ayrıca ölülerin en az 723 kişi olduğunu teyit etti. Çok kişinin kayıp olduğu rapor edildi. Sismologlar, depremin çok kuvvetli olması nedeniyle gün uzunluğunu 1,26 mikro saniye kısalttığını ve dünyanın dönüş eksenini 3 inç veya 2,7 milyarsaniye oynattığını tahmin etmekteler. Depremin merkezi, Maule Bölgesi sahilinde, Curanipe'nin yaklaşık 8 km batısı ve Şili'nin ikinci en büyük şehri Concepción'ın 115 km kuzey-kuzeydoğusu. Deprem ayrıca, deprem merkezine yaklaşık 4.700 mil (7.600)km uzaklıktaki Birleşik Devletler New Orleans'ın kuzeyindeki Pontchartrain Gölü'nde durgun dalgaya sebep oldu.

<span class="mw-page-title-main">1938 Kırşehir depremi</span>

1938 Kırşehir depremi 19 Nisan yerel saat ile 12.59'da (öğle) meydana geldi. 3860 binanın yıkılmasına ve 224 can kaybına yol açan ve 6.7 Ms büyüklüğünde meydana gelen deprem. Mercalli şiddet ölçeğine göre en büyük şiddet IX (Şiddetli) olarak hissedildi. Derinlik USGS tarafından 10 km olarak belirlenmiştir. Fay yaklaşık 14 km kırılmıştır. Deprem, Seyfe Fay Zonu'nda meydana gelmiştir. Bu kırık hattında yaklaşık olarak 60 cm düşey, 65 cm yanal atım belirlenmiş ve fay sağ yanal doğrultu atımlı fay olarak tanımlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">1994 Northridge depremi</span>

1994 Northridge depremi, 17 Ocak 1994 günü yerel saat ile 04:30,55'te, Amerika Birleşik Devletleri'nin Kaliforniya eyaletindeki Los Angeles şehrini etkileyen depremdir. Hasarın San Fernando Vadisi'ndeki Northridge bölgesinde yoğunlaşması ve basının bu ismi kullanması nedeniyle Northridge depremi olarak anılır. Depremin asıl dış merkezi (episantrı) Reseda'dadır. 10-20 saniye arası süren depremin moment büyüklüğü 6.7'dir.

<span class="mw-page-title-main">2014 Ege Denizi depremi</span>

2014 Ege Denizi depremi, 24 Mayıs 2014'te, Yunanistan saati ile 12.25'te Semadirek adasının 18 km güneyinde meydana gelen deprem. Yapılan değerlendirmelerde depremin büyüklüğü Richter ölçeğine göre 6,9 Mw olarak duyuruldu. Ege Denizinde meydana gelen deprem, Türkiye'nin Bolu, Çanakkale, Kırklareli, Edirne, Eskişehir, Tekirdağ,İstanbul ve İzmir illeriyle, Bulgaristan ve Romanya'nın güneyinde de ciddi derecede hissedilmiştir. Yaklaşık 40 saniye süren depremin, hissedildiği bölgelerde yaşayan kişiler sokaklara çıktılar. AFAD, depremden sonra saat 12:31'de Saros Körfezi'nde 5.3 büyüklüğünde bir artçı depremin daha meydana geldiğini açıkladı. Ayrıca depremden sonra 3 şiddetinden büyük 13 adet artçı depremin meydana geldiği açıklandı. Depremin ardından biri ağır olmak üzere 266 kişi yaralandığı bildirildi. Gökçeada'da hafif hasar meydana geldi.

<span class="mw-page-title-main">2017 Kirmanşah depremi</span> Kasım 2017de İran-Irak sınırı yakınında gerçekleşen deprem

2017 Kirmanşah depremi, 12 Kasım 2017 tarihinde merkez üssü İran'ın Kirmanşah Eyaleti olan, Irak'ın Halepçe şehrinin 30 km güneyinde yerin 19 km altında richter ölçeği'ne göre 7.3 Mw büyüklüğünde meydana gelen deprem.

<span class="mw-page-title-main">2020 İran-Türkiye depremleri</span>

2020 İran-Türkiye depremleri, 23 Şubat 2020 tarihinde merkez üssü İran'ın Batı Azerbaycan Eyaleti'nin Hoy şehri olan, Türkiye'nin Van ilinin Saray ilçesinin 25 km güneydoğusunda yerin 6.4 km altında richter ölçeği'ne göre 5.8 Mw büyüklüğünde meydana gelen deprem. Bu depremden 10 saat sonra 5.9 Mw büyüklüğünde ikinci bir deprem daha meydana geldi.

<span class="mw-page-title-main">2002 Çay-Sultandağı depremi</span>

2002 Çay-Sultandağı Depremi, 3 Şubat 2002 tarihinde Afyon'a bağlı Sultandağı ve Çay ilçelerinde etkili olan art arda iki deprem meydana gelmiştir. İlk deprem, yerel saatle 09:11'de Eber Gölü'nün güneyinde 6.5Mw büyüklüğünde; ikinci deprem ise saat 11:26'da Çay'ın batısında 5.8Mw büyüklüğünde meydana gelmiştir.

<span class="mw-page-title-main">2000 Bolvadin-Sultandağı depremi</span>

2000 Bolvadin-Sultandağı depremi, 15 Aralık 2000 tarihinde merkez üssü Afyonkarahisar'ın Bolvadin ilçesi olan, 6.0 Mw büyüklüğünde meydana gelen deprem. Amerika Birleşik Devletleri Jeoloji Araştırmaları Kurumu (USGS) depremin büyüklüğünü 6.1 Mw olarak tespit etti.

2011 Fergana Vadisi depremi, 19 Temmuz 2011 tarihinde yerel saat ile sabaha karşı 01.35'te 6.1 büyüklüğünde meydana gelen Fergana Vadisi merkezli depremdir.

<span class="mw-page-title-main">1929 Suşehri depremi</span> 1929da Sivasın Suşehri ilçesinde meydana gelen deprem

1929 Suşehri depremi, 18 Mayıs 1929 tarihinde merkez üssü Sivas'ın Suşehri ilçesi olan, yerin 10 km derinliğinde richter ölçeği'ne göre 6.1 Mw büyüklüğünde meydana gelen deprem. Farklı kaynaklara göre deprem sonucunda Suşehri, Koyulhisar ve Şebinkarahisar ilçelerinde toplam 64 kişi öldü, 72'den fazla kişi ise yaralandı. Ayrıca 1357 hane tamamen yıkılırken, 364 hane ise ağır hasar aldı.

<span class="mw-page-title-main">2021 Girit depremi</span>

2021 Girit depremi, 27 Eylül 2021 tarihinde merkez üssü Yunanistan'ın Girit adası açıkları olan, 6.0 Mw büyüklüğünde meydana gelen deprem.

<span class="mw-page-title-main">2022 Fukuşima depremi</span>

2022 Fukuşima depremi 16 Mart 2022 tarihinde Japonya'nın doğusunda Fukuşima açıklarında yerel saatle 23.36 sularında 63.1 km derinlikte gerçekleşen 7.3 büyüklüğünde bir depremdir.

<span class="mw-page-title-main">2022 Düzce depremi</span> Doğal Afet (Deprem)

2022 Düzce depremi, 23 Kasım 2022 tarihinde TSİ 04:08'de merkez üssü Düzce Gölyaka'da gerçekleşen deprem. Depremin büyüklüğünü Amerika Birleşik Devletleri Jeoloji Araştırmaları Kurumu 6.1, AFAD 5.9, Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ise 6.0 olarak kaydetti. Deprem, İstanbul, Bolu, Bilecik, Eskişehir, Ankara, Yalova, Çankırı, Kastamonu, Kırıkkale, Bartın, Kocaeli, Karabük ve Sakarya'dan da hissedildi.

<span class="mw-page-title-main">1908 Messina depremi</span>

1908 Messina depremi, 28 Aralık 1908'de İtalya'nın Messina kentinde gerçekleşen deprem.

<span class="mw-page-title-main">2002 Denali depremi</span>

2002 Denali depremi, 3 Kasım 22:12:41 UTC'de meydana geldi ve merkez üssü Denali Ulusal Parkı ve Koruma Bölgesi, Alaska, Amerika Birleşik Devletleri'nin 66 km DGD idi. 7.9 Mw büyüklüğündeki bu deprem, Amerika Birleşik Devletleri'nde 1965 Rat Adaları depreminden sonra 37 yılda kaydedilen en büyük depremdi. Şok, Alaska'nın iç kesimlerinde şimdiye kadar kaydedilen en güçlü şoktu. Uzak konum nedeniyle, ölüm olmadı ve yalnızca bir yaralanma oldu.

<span class="mw-page-title-main">Yüzey kırılması</span> jeolojik fenomen

Yüzey kırılması, sismolojide, bir fay boyunca bir deprem yırtılması Dünya yüzeyini etkilediğinde zemin yüzeyinin görünür kaymasıdır. Yüzey kırılması, zemin seviyesinde yer değiştirmenin olmadığı gömülü kırılma ile karşı karşıyadır. Bu, yer sarsıntısından kaynaklanan herhangi bir riske ek olarak, aktif olabilecek bir fay kuşağı boyunca inşa edilmiş herhangi bir yapı için büyük bir risktir. Yüzey kırılması, kırılmış bir fayın her iki tarafında dikey veya yatay hareket gerektirir. Yüzey kırılması geniş arazi alanlarını etkileyebilir.

Mega bindirmeli depremler, bir tektonik plakanın diğerinin altına doğru zorlandığı yakınsak plaka sınırlarında meydana gelir. Depremler, iki plaka arasındaki teması oluşturan bindirme fayı boyunca yaşanan kaymadan ötürü kaynaklanır. Bu levhalar arası depremler, 9.0'ı geçebilen moment büyüklükleri (Mw) ile gezegenin en güçlü depremleridir. 1900'den bu yana, büyüklüğü 9.0 veya daha büyük olan tüm depremler, mega bindirmeli depremlerdir.